Rumang-aykayo iti Naespirituan Babaen ti Panangtuladyo ken Pablo
“Nakirupakak iti nasayaat a dangadang, tinarayko ti tarayen agingga iti pagpatinggaan, inalagadko ti pammati.”—2 TIM. 4:7.
1, 2. Ania dagiti panagbalbaliw nga inaramid ni Saulo iti Tarso, ken ania a napateg a trabaho ti nakiramananna?
ISU ket intelehente ken naalibtak nga agtignay. Nupay kasta, ‘nagbiag maitunos kadagiti derrep ti lasagna.’ (Efe. 2:3) Inawaganna pay ti bagina kas ‘managtabbaaw ken manangidadanes ken nakuspag a tao.’ (1 Tim. 1:13) Isu ni Saulo iti Tarso.
2 Idi agangay, dakkel ti nagbalbaliwan ni Saulo. Inwaksina dagiti sigud a kababalinna ken pinagreggetanna a ‘saan a sapulen ti bukodna a pagsayaatan no di ket ti pagsayaatan dagiti adu.’ (1 Cor. 10:33) Nagbalin a naalumamay ken nalailo kadagiti sigud nga idaddadanesna a Kristiano. (Basaen ti 1 Tesalonica 2:7, 8.) “Nagbalinak a ministro,” insuratna, sana intuloy: “Kaniak, a maysa a tao a nanumnumo ngem ti kanunumuan iti amin a sasanto, naited daytoy di kaikarian a kinamanangngaasi, tapno ideklarak kadagiti nasion ti naimbag a damag maipapan kadagiti di matukod a kinabaknang ti Kristo.”—Efe. 3:7, 8.
3. Kasano a makatulong kadatayo ti panangusig kadagiti surat ken salaysay maipapan iti ministerio ni Pablo?
3 Ni Saulo, a pagaammo met kas Pablo, nagdakkel ti rimmang-ayanna iti naespirituan. (Ara. 13:9) Ti maysa a mapagpannurayan a pamay-an tapno mapapartak ti panagrang-aytayo iti kinapudno ket babaen ti panangusig kadagiti surat ni Pablo ken ti salaysay maipapan iti ministeriona ken ti panangtulad iti pammatina. (Basaen ti 1 Corinto 11:1; Hebreo 13:7.) Kitaentayo no kasano a ti panangaramid iti dayta tignayennatayo a mangipasdek iti nasayaat nga eskediul ti personal a panagadal iti Biblia, mangsukay iti pudno a panagayat kadagiti tattao, ken mangpatanor iti umiso a panangmatmat iti bagitayo.
Ti Regular a Panagadal ni Pablo
4, 5. Kasano a nakagunggona ken Pablo ti personal a panagadalna?
4 Kas maysa a Fariseo a nagadal ‘iti sakaanan ni Gamaliel, a nasursuruan sigun iti kinainget ti Linteg dagiti inapo,’ ammo ni Pablo ti sumagmamano a linaon ti Kasuratan. (Ara. 22:1-3; Fil. 3:4-6) Kalpasan unay ti bautismona, isu ket ‘napan idiay Arabia’—nalabit iti Disierto ti Siria wenno iti maysa a natalna a lugar iti Arabian Peninsula a maitutop a pagmennamennaan. (Gal. 1:17) Agparang a kayat ni Pablo nga utoben dagiti kasuratan a mangpaneknek a ni Jesus isu ti Mesias. Malaksid iti dayta, kayatna ti agsagana maipaay iti trabaho nga agur-uray kenkuana. (Basaen ti Aramid 9:15, 16, 20, 22.) Nangbusbos ni Pablo iti tiempo a nangutob kadagiti naespirituan a bambanag.
5 Sieepektibo nga insuro ni Pablo ti kinapudno gapu iti pannakaammona iti Kasuratan ken iti nauneg a pannakaawat a nagun-odna gapu iti personal a panagadalna. Kas pagarigan, iti sinagoga iti Antioquia idiay Pisidia, direkta a kinutar ni Pablo ti di kumurang a lima a teksto manipud iti Hebreo a Kasuratan tapno paneknekanna a ni Jesus isu ti Mesias. Adu pay a daras a nagadaw ni Pablo kadagiti nasantuan a sursurat. Makaguyugoy dagiti naibatay iti Biblia nga argumentona isu nga “adu kadagiti Judio ken kadagiti proselita a nagdaydayaw iti Dios simmurotda kada Pablo ken Bernabe” tapno ad-adu pay ti maadalda. (Ara. 13:14-44) Idi napan iti dagús ni Pablo ti maysa a grupo dagiti Romano a Judio sumagmamano a tawen kalpasanna, inlawlawagna kadakuada ti bambanag “babaen ti naan-anay a panangsaksina maipapan iti pagarian ti Dios ken babaen ti panangusarna iti panangguyugoy kadakuada maipapan ken Jesus agpadpada manipud iti linteg ni Moises ken kadagiti Mammadto.”—Ara. 28:17, 22, 23.
6. Ania ti timmulong ken Pablo a makapagtalinaed a natibker iti naespirituan bayat ti pannakasuotna?
6 No maipasango idi kadagiti pakasuotan, nagtultuloy nga inusig ni Pablo ti Kasuratan isu a napabileg kadagiti naipaltiing a mensahe a linaon dayta. (Heb. 4:12) Bayat a nakabalud idiay Roma sakbay ti pannakapapatayna, kiniddawna ken Timoteo nga itulodanna kadagiti “lukot” ken “pergamino.” (2 Tim. 4:13) Nalabit a dagita a dokumento ket paset ti Hebreo a Kasuratan nga inusar idi ni Pablo iti personal a panagadalna. Napateg ken Pablo ti pananggun-odna iti pannakaammo iti Kasuratan babaen ti regular a panagadalna iti Biblia tapno makapagtalinaed a natibker.
7. Mangted kadagiti gunggona a matagiragsakyo no regular nga adalenyo ti Biblia.
7 Rumang-aytayo iti naespirituan no regular nga adalentayo ti Biblia buyogen ti panagmennamenna nga addaan panggep. (Heb. 5:12-14) No maipapan iti pateg ti Sao ti Dios, inkanta ti salmista: “Ti linteg ti ngiwatmo naimbag maipaay kaniak, naim-imbag ngem ti rinibu a kapisi a balitok ken pirak. Ti bilinmo pagbalinennak a nasirsirib ngem kadagiti kabusorko, agsipud ta agingga iti tiempo a di nakedngan kukuak dayta. Manipud tunggal dakes a dana pinawilak dagiti sakak, iti panggep a masalimetmetak ti saom.” (Sal. 119:72, 98, 101) Addaankayo kadi iti regular nga eskediul para iti personal a panagadal iti Biblia? Agsagsaganakayo kadi maipaay kadagiti masanguanan nga annongen mainaig iti panagserbi iti Dios babaen ti inaldaw a panangbasayo iti Biblia ken panangutob iti dayta?
Nasursuro ni Saulo nga Ipateg Dagiti Tattao
8. Kasano ti panangtrato ni Saulo kadagidiay adda iti ruar ti Judaismo?
8 Sakbay a nagbalin a Kristiano, nakaregregta ni Saulo iti relihionna ngem awan pannakaseknanna kadagiti tattao iti ruar ti Judaismo. (Ara. 26:4, 5) Inanamonganna ti panangubor ti dadduma a Judio kenni Esteban. Bayat a buybuyaenna ti pannakauborna, nalabit nga ad-adda a patien ni Saulo a maikari ni Esteban iti dayta a dusa. (Ara. 6:8-14; 7:54–8:1) Kuna ti naipaltiing a salaysay: “Ni Saulo . . . rinugianna nga ulpitan ti kongregasion. Idi sinerrekna ti tunggal balay ken, inulod-ulodna nga inruar agpadpada dagiti lallaki ken babbai, inyawatna ida iti pagbaludan.” (Ara. 8:3) ‘Indadanesna ida uray pay agingga kadagiti siudad nga adda iti ruar.’—Ara. 26:11.
9. Ania ti namagbalbaliw ken Saulo mainaig iti panangtratona kadagiti tattao?
9 Agturong idi ni Saulo idiay Damasco tapno lapdanna dagiti adalan ni Kristo idi nagparang kenkuana ni Apo Jesus. Ti karkarna a lawag ti Anak ti Dios ti nangbulsek ken Saulo isu a nagpaukod daytoy kadagiti dadduma. Ngem idi insubli ni Jehova ti panagkita ni Saulo babaen ken Ananias, naan-anay a nagbalbaliw ti panangtrato ni Saulo kadagiti tattao. (Ara. 9:1-30) Idi isu ket nagbalinen a pasurot ni Kristo, inkagumaanna a tinulad ti pannakilangen ni Jesus iti amin a tattao. Kaipapanan daytoy nga inwaksina ti sigud a kinaranggasna ken ‘nakikapia iti amin a tattao.’—Basaen ti Roma 12:17-21.
10, 11. Kasano nga impakita ni Pablo ti pudpudno nga ayatna kadagiti tattao?
10 Saan a napnek ni Pablo iti natalna a relasionna kadagiti sabsabali. Kayatna nga ipakita ti pudpudno nga ayat, ket pinaneknekanna dayta babaen ti Nakristianuan a ministerio. Iti damo a panagdaliasatna kas misionero, inkasabana ti naimbag a damag idiay Asia Menor. Iti laksid ti nakaro nga ibubusor, inyun-una ni Pablo ken dagiti kakaduana ti panangtulong kadagidiay naemma tapno awatenda ti Kristianidad. Nagsublida idiay Listra ken Iconio uray pay no dagiti bumusbusor nga agnanaed kadagita a siudad ginandatda a patayen ni Pablo.—Ara. 13:1-3; 14:1-7, 19-23.
11 Kalpasanna, binirokda dagiti interesado a tattao nga agnanaed iti siudad ti Filipos idiay Macedonia. Maysa a Judio a proselita nga agnagan iti Lidia ti nangipangag iti naimbag a damag ket nagbalin a Kristiano. Napangpang-or ken naibalud da Pablo ken Silas gapu iti bilin dagiti opisial ti gobierno. Ngem kaskasdi a kinasabaan ni Pablo ti agbambantay iti pagbaludan, a nagresulta iti panagpabautisarna agraman ti pamilianna kas agdaydayaw ken Jehova.—Ara. 16:11-34.
12. Ania ti nangtignay iti sigud a naulpit a ni Saulo tapno agbalin kas naayat nga apostol ni Jesu-Kristo?
12 Kasano a ti sigud a manangidadanes a ni Saulo inawatna ti pammati dagiti indadanesna idi? Ania ti nangtignay iti daytoy sigud a naulpit a tao tapno agbalin a naasi ken naayat nga apostol, a sidadaan a mangirisgo iti biagna tapno maammuan dagiti tattao ti kinapudno maipapan iti Dios ken ni Kristo? Ni Pablo a mismo ti nangilawlawag: “Ti Dios, a . . . nangayab kaniak babaen ti di kaikarian a kinamanangngaasina, napanunotna a nasayaat nga ipalgakna ti Anakna mainaig kaniak.” (Gal. 1:15, 16) Nagsurat ni Pablo kenni Timoteo: “Naipakitaanak ti asi . . . tapno babaen kaniak kas ti kangrunaan a kaso maiparangarang koma ni Kristo Jesus ti isuamin a mabayag a panagituredna nga agpaay a pagtuladan dagidiay mangisaad ti pammatida kenkuana maipaay iti agnanayon a biag.” (1 Tim. 1:16) Gapu ta naipaayan iti di kaikarian a kinamanangngaasi babaen ti panangpakawan ni Jehova kenkuana, natignay ni Pablo a mangipakita iti ayat kadagiti tattao babaen ti panangikasabana iti naimbag a damag.
13. Ania ti rumbeng a mangtignay kadatayo a mangipakita iti ayat kadagiti tattao, ken kasanotayo a maiparangarang dayta?
13 Pakawanen met ni Jehova dagiti basol ken bidduttayo. (Sal. 103:8-14) “No dagiti biddut koma ti siputam, O Jah, O Jehova, siasino ti makapagtakder?” inyimtuod ti salmista. (Sal. 130:3) No saan a gapu iti kinamanangngaasi ti Dios, awan kadatayo ti mabalin a mangtagiragsak iti sagrado a panagserbi wenno umawat iti biag nga agnanayon. Kasta kadakkel ti di kaikarian a kinamanangaasi ti Dios kadatayo amin. Gapuna, kas ken Pablo, pagreggetantayo koma nga ipakita ti ayat kadagiti tattao babaen ti panangasaba ken panangisuro kadakuada iti kinapudno ken babaen ti panangpabilegtayo kadagiti kapammatiantayo.—Basaen ti Aramid 14:21-23.
14. Kasanotayo a mapalawa ti ministeriotayo?
14 Kayat ni Pablo ti rumang-ay kas ministro iti naimbag a damag, ken natignay iti ulidan nga impakita ni Jesus. Ti maysa a pamay-an nga impakita ti Anak ti Dios ti awan kaaspingna a panagayatna kadagiti tattao ket babaen ti panangasabana. Kinuna ni Jesus: “Dakkel ti anien, ngem bassit dagiti trabahador. Ngarud, ipakaasiyo iti Apo ti panagani a mangibaon kadagiti trabahador iti panaganina.” (Mat. 9:35-38) Gapu ta mabalin a kasta met laeng ti kiniddaw ni Pablo, isu a mismo ket nagtignay maitunos iti dayta a kiddaw babaen ti panagbalinna a naregta a ministro. Dakayo met ngay? Ikagkagumaanyo kadi a pasayaaten ti kalidad ti ministerioyo? Wenno kabaelanyo kadi ti ad-adu pay a pannakiraman iti trabaho a panangasaba, nalabit iwayaanyo pay ti agpayunir? Ipakitatayo koma ti pudno a panagayat kadagiti tattao babaen ti panangtulong kadakuada a ‘mangpetpet a siiirut iti sao ti biag.’—Fil. 2:16.
Ti Panangmatmat ni Pablo iti Bagina
15. Ania ti panangmatmat ni Pablo iti bagina no idiligna kadagiti padana a Kristiano?
15 Kas Kristiano a ministro, nangipasdek ni Pablo iti sabali pay a naisangsangayan nga ulidan para kadatayo. Nupay adu a pribilehio ti tinagiragsakna iti kongregasion Kristiano, bigbigen ni Pablo a saanna a nagun-od dagita gapu iti bukodna a panagbannog wenno abilidad. Ammona a natagiragsakna dagita a bendision gapu iti di kaikarian a kinamanangngaasi ti Dios. Bigbigenna a ti dadduma pay a Kristiano ket epektibo met a ministro iti naimbag a damag. Iti laksid ti pribilehiona iti kongregasion ti Dios, nagtalinaed a napakumbaba ni Pablo.—Basaen ti 1 Corinto 15:9-11.
16. Kasano a nangipakita ni Pablo iti kinapakumbaba ken kinaemma mainaig iti isyu ti panagkugit?
16 Usigenyo no kasano a tinaming ni Pablo ti maysa a parikut a timmaud iti siudad ti Antioquia idiay Siria. Adda ti saan a nagkikinnaawatan dagiti Kristiano sadiay mainaig iti panagkugit. (Ara. 14:26–15:2) Gapu ta ni Pablo ti nadutokan a mangidaulo iti panangasaba kadagiti saan a nakugit a Gentil, mabalin a pinanunotna nga isu ti kualipikado a mangrisut iti dayta a parikut yantangay kabesadona dagiti bambanag mainaig kadagiti saan a Judio. (Basaen ti Galacia 2:8, 9.) Ngem idi agparang a saan a narisut dayta nga isyu iti laksid ti panangikagumaanna, sipapakumbaba ken sieemma a simmurot ni Pablo kadagiti urnos tapno mayuman dayta iti bagi a manarawidwid idiay Jerusalem. Naan-anay a nakidanggay bayat a dagiti kameng ti bagi a manarawidwid tiningitingda ti isyu, agingga a makaaramidda iti pangngeddeng. Kalpasanna, ni Pablo ti maysa kadagiti imbaonda a mangipakaammo iti pangngeddengda. (Ara. 15:22-31) Iti kasta, ‘indaulo ni Pablo ti panangipakita iti pammadayaw’ kadagiti padana nga adipen.—Roma 12:10b.
17, 18. (a) Kasano a trinato ni Pablo dagiti kameng ti kongregasion? (b) Ania ti maadaltayo maipapan ken Pablo sigun iti reaksion dagiti panglakayen idi panawannan ti Efeso?
17 Ti napakumbaba a ni Pablo saan a nakayakay kadagiti kakabsat iti kongregasion. Imbes ketdi, isu ket nasinged kadakuada. Iti ngudo ti suratna kadagiti taga-Roma, kinablaawanna ti nasurok a 20 a tattao nga espesipiko nga innagananna. Kaaduan kadakuada ti saan a nadakamat iti aniaman a paset ti Kasuratan, ken manmano kadakuada ti addaan iti naisangsangayan a pribilehio. Ngem sisusungdo nga agserserbida ken Jehova, ket impatpateg ida ni Pablo.—Roma 16:1-16.
18 Napabileg dagiti kongregasion gapu iti kinapakumbaba ken kinamannakigayyem ni Pablo. Kalpasan ti maudi a pannakilangenna kadagiti panglakayen idiay Efeso, “inapungolda ti tengnged ni Pablo ket sidudungngo nga inagkanda, agsipud ta nasaktanda a nangnangruna iti sao nga insawangna a saandanton a makita ti rupana.” Saan a kasta ti reaksionda no natangsit ken nakayakay ni Pablo.—Ara. 20:37, 38.
19. Kasanotayo a maiparangarang ti ‘kinapakumbaba ti isip’ iti pannakilangentayo kadagiti padatayo a Kristiano?
19 Amin nga agtarigagay a rumang-ay iti naespirituan masapul nga iparangarangda ti kinapakumbaba nga impakita ni Pablo. Indagadagna kadagiti pada a Kristiano: “Awan ti aniaman nga aramidenyo gapu iti rinnupir wenno gapu iti panangipasindayaw iti bagi, no di ket buyogen ti kinapakumbaba iti isip nga ibilangyo a ti dadduma nangatngatoda ngem dakayo.” (Fil. 2:3) Kasanotayo a matungpal dayta a balakad? Ti maysa a pamay-an ket babaen ti pannakikooperartayo kadagiti panglakayen iti kongregasiontayo, a surotentayo ti bilinda ken raementayo ti hudisial a pangngeddengda. (Basaen ti Hebreo 13:17.) Ti sabali pay a pamay-an ket babaen ti panangipakita iti dakkel a panagraem kadagiti amin a kapammatiantayo. Dagiti kongregasion ni Jehova ket masansan a buklen dagiti indibidual a naggapu iti nagduduma a pagilian, kultura, rasa, ken puli. Saan kadi a rumbeng laeng nga awan ti idumdumatayo no di ket ayatentayo amin ida, kas inaramid ni Pablo? (Ara. 17:26; Roma 12:10a) Maiparparegta kadatayo nga ‘abrasaentayo ti maysa ken maysa, no kasano a ni Kristo inabrasanatayo met maipaay iti dayag ti Dios.’—Roma 15:7.
‘Tarayentayo Buyogen ti Panagibtur’ ti Lumba ti Biag
20, 21. Ania ti tumulong kadatayo nga agballigi iti lumba agpaay iti biag nga agnanayon?
20 Ti biag ti maysa a Kristiano ket mayasping iti maysa a napaut a lumba. Insurat ni Pablo: “Tinarayko ti tarayen agingga iti pagpatinggaan, inalagadko ti pammati. Manipuden itoy a tiempo sisasaganan maipaay kaniak ti korona ti kinalinteg, nga itdento kaniak ti Apo, ti nalinteg nga ukom, kas maysa a gunggona iti dayta nga aldaw, ngem saan laeng a kaniak, no di ket kasta met kadagidiay amin a nagayat iti pannakaiparangarangna.”—2 Tim. 4:7, 8.
21 Ti panangtulad iti ulidan ni Pablo tulongannatayo nga agballigi iti lumba agpaay iti biag nga agnanayon. (Heb. 12:1) Gapuna, pagreggetantayo koma ti agtultuloy a rumang-ay iti naespirituan babaen ti panangipasdek iti regular a personal a panagadal, panangsukay iti nasged nga ayat kadagiti tattao, ken panangtaginayon iti napakumbaba a kababalin.
Ania ti Sungbatyo?
• Kasano a nakagunggona ken Pablo ti regular a personal a panagadalna iti Kasuratan?
• Apay a napateg a sukayen dagiti pudno a Kristiano ti nasged nga ayat kadagiti tattao?
• Ania dagiti galad a tumulong kadakayo tapno maliklikanyo ti mangidumduma?
• Kasano a ti ulidan ni Pablo tulongannakayo nga agpasakup kadagiti panglakayen iti kongregasionyo?
[Ladawan iti panid 23]
Kas ken Pablo, gundawayanyo ti pammabileg nga itden ti Kasuratan
[Ladawan iti panid 24]
Ipakitatayo ti ayat babaen ti panangiranud iti naimbag a damag
[Ladawan iti panid 25]
Ammoyo kadi no apay a ni Pablo ket impatpateg dagiti kakabsat?