No Kasano ti Agbalin a Naimbag nga Ama

“Dakayo nga amma, dikay rurruroden ti annakyo, tapno saan a maupay ti riknada.”​—Colosas 3:21.

KASANO a maliklikan ti ama a ruroden dagiti annakna? Nasken a bigbigenna ti kinapateg ti akemna kas ama. Kuna ti maysa a magasin maipapan iti salun-at ti isip: “Iti komplikado ken naidumduma a pamay-an, mabalin a nagdakkel ti epekto ti kinaama iti emosional ken mental nga irarang-ay dagiti annakna.”

Ania ti akem ti maysa nga ama? Iti adu a pamilia, ti ama ti kangrunaanna a maibilang kas ti mangdisiplina. Kastoy ti gagangay nga ibaga ti ina iti simmukir nga anakna: ‘Ipulongkanto ken tatangmo!’ Sigurado a kasapulan dagiti annak ti balanse a disiplina ken kinainget tapno dumakkelda a manakem. Ngem ad-adu pay ti kasapulan iti panagbalin a naimbag nga ama.

Makapaladingit ta saan nga amin nga amma ket naaddaan iti nasayaat nga ulidan a nakatulong kadakuada. Adda dagiti amma a napadakkel iti pagtaengan nga awanan iti ama. Iti sabali a kasasaad, dagiti lallaki a pinadakkel ti nainget ken nauyong nga ama ket mabalin a kastanto met laeng ti panangtratoda kadagiti annakda. Kasano a maliklikan ti maysa nga ama a suroten ti kasta a wagas tapno agbalin a nasaysayaat nga ama?

Adda gubuayan ti praktikal ken mapagpiaran a balakad no kasano ti agbalin a naimbag nga ama. Naglaon ti Biblia iti kasayaatan a balakad maipapan iti biag ti pamilia. Ti balakadna ket saan laeng a basta teoria; ken ditay pulos pagdaksan ti panangiwanwanna. Nainsiriban ti balakad ti Biblia gapu ta ti Autorna ket ni Jehova a Dios, ti Namunganay iti biag ti pamilia. (Efeso 3:14, 15) No maysaka nga ama, nasayaat no adalem ti ibagbaga ti Biblia maipapan iti panangpadakkel kadagiti annak.a

Napateg ti panagbalin a naimbag nga ama gapu ta pasayaaten dayta saan laeng a ti pisikal ken emosional a salun-at dagiti annakmo no di ket uray ti relasionda iti Dios. No naayat ken nasinged unay ti relasion ti anak iti amana, nalaklakana met a mapatanor ti nasinged a relasionna iti Dios. Ngamin, ipakita ti Biblia a no an-anagen, ni Jehova a Namarsua kadatayo ti Amatayo amin. (Isaias 64:8) Usigentayo ita ti innem a kasapulan dagiti annak iti amada. Iti tunggal kasasaad, usigentayo no kasano a ti panangyaplikar kadagiti prinsipio ti Biblia ket makatulong iti ama tapno maipaayna dagita a kasapulan.

1 Kasapulan Dagiti Annak ti Ayat ti Amada

Impasdek ni Jehova ti perpekto nga ulidan kas maysa nga Ama. Iti panangdeskribirna iti rikna ti Dios maipapan ken Jesus nga inauna nga Anakna, kuna ti Biblia: “Ti Ama ayatenna ti Anak.” (Juan 3:35; Colosas 1:15) Saan la a namnaminsan nga inyebkas ni Jehova ti panagayat ken pananganamongna iti Anakna. Idi nabautisaran ni Jesus, nagsao ni Jehova manipud langit a kunkunana: “Sika ti Anakko, ti dungdungnguen; inanamonganka.” (Lucas 3:22) Di pulos pinagduaduaan ni Jesus ti panagayat kenkuana ti Amana. Ania ti masursuro ti maysa nga ama manipud iti ulidan ti Dios?

Dika koma pulos bumdeng a mangibaga kadagiti annakmo nga ay-ayatem ida. Kastoy ti kinuna ni Kelvin nga addaan iti lima nga annak: “Kanayon nga inkagumaak nga iyebkas ti panagayatko kadagiti annakko saan laeng a babaen ti panangibagak kadakuada nga ay-ayatek ida no di ket babaen ti panangasikasok iti tunggal maysa kadakuada. Adda batangko idi a mangsukat iti diaper-da ken mangdigus kadakuada.” Kanayonanna, nasken a maammuan dagiti annakmo a pakaay-aywam ida. Isu a dika koma manangbabalaw unay ken dimo kanayon a korehiren ida. Imbes ketdi, masansan a komendaram ida. Kastoy ti ibalakad ni Donizete nga addaan iti dua a babbalasitang: “Nasken a pagreggetan ti ama ti kumita kadagiti gundaway a mangkomendar iti annakna.” No ammo dagiti annakmo a pakaay-aywam ida, mariknada a napategda. Dayta ti tumulongto met kadakuada nga ad-adda nga umadani iti Dios.

2 Kasapulan Dagiti Annak ti Nasayaat nga Ulidan

Kuna ti Juan 5:19 nga awan ti mabalin nga aramiden ni Jesus “no di laeng ti makitana nga ar-aramiden ti Ama.” Imutektekam ta kuna ti teksto a nakita ken inaramid ni Jesus ti “ar-aramiden” ni Amana. Masansan a kasta met ti aramiden dagiti annak. Kas pagarigan, no ti ama ket raraemen ken padpadayawanna ni baketna, mabalin a dumakkel met dagiti annakna a lallaki a kasta ti panangtratoda kadagiti babbai. Uray met kadagiti annak a babbai, ti ulidan ti amada ti mabalin a mangimpluensia iti panangmatmatda kadagiti lallaki.

Saan kadi a managpadispensar dagiti annakmo? Napateg ti ulidan uray iti daytoy a banag. Malagip ni Kelvin ti maysa a pasamak idi naperdi ti dua kadagiti baritona ti maysa a nangina a kamera. Gapu ta nakapungtot unay, nadanogna ti kayo a lamisaanda nga uray la a narungdo dayta. Kalpasan dayta, nakarikna ni Kelvin iti napalalo a bain isu a nagpadispensar kadakuada amin, agraman ken baketna, gapu ta di nakapagteppel. Nadlawna a nasayaat ti epekto kadagiti annakna ti panagpadispensarna; dida met pulos marigatan a mangamin iti kamalida.

3 Kasapulan Dagiti Annak ti Naragsak a Panaglalangen

Ni Jehova ket maysa a “naragsak a Dios.” (1 Timoteo 1:11) Di pakasdaawan a maragsakan unay ti Anakna a ni Jesus iti pannakikaduana ken Amana. Lawagan kadatayo ti Proverbio 8:30 ti relasion ni Jesus ken ti Amana: “Addaak idi iti sibayna [ni Amana] kas nasigo a managobra, . . . maragragsakanak iti sanguananna iti isuamin a tiempo.” Anian a kinasinged ti relasion ti Ama ken ti Anak!

Kasapulan dagiti annakmo ti naragsak a panaglalangen. Ti panangilatangmo iti tiempo a makiay-ayam kadagiti annakmo ket makatulong tapno maadda ti kasta a kasasaad. Makatulong ti panagay-ayam tapno suminged ti relasion ti agama. Anamongan dayta ni Felix nga addaan iti barito. Kinunana: “Ti panangilatangko iti tiempo para iti panaglinglingaymi iti anakko ket nakapatpateg iti relasionmi. Agay-ayamkami, makilangenkami kadagiti gagayyem, ken agpasiarkami iti napintas a luglugar. Gapu iti dayta, rumagragsak ken sumingsingedkami a sangapamiliaan.”

4 Kasapulan a Maisuro Kadagiti Annak Dagiti Nadiosan a Prinsipio

Ni Jesus ket insuro ni Amana, isu a maikunana: “Ti mismo a bambanag a nangngegko manipud kenkuana [iti Ama] sawek iti lubong.” (Juan 8:26) Iti imatang ti Dios, obligasion ti ama nga isuro kadagiti annakna dagiti moral ken nadiosan a prinsipio. Ti maysa kadagiti obligasion ti ama ket ti panangipasagepsepna kadagiti umiso a prinsipio iti puso dagiti annakna. Ti kasta a panangsanay ket nasken a mangrugi iti kinamaladaga. (2 Timoteo 3:14, 15) Rinugian ni Felix nga ibasaan ti anakna kadagiti estoria iti Biblia idi bassit pay daytoy. Inusar ni Felix dagiti publikasion a pakaibilangan Ti Librok Dagiti Estoria ti Biblia,b ta aduan dayta kadagiti de kolor a ladawan ken makapainteres nga estoria. Bayat a dumakdakkel ti anakna, nangpili ni Felix iti dadduma pay a naibatay-Biblia a publikasion a maitutop iti edad ti anakna.

Kinuna ni Donizete: “Dakkel a karit ti panamagbalin a naragsak ti sangapamiliaan a panagadalmi iti Biblia. Nasken nga ipakita dagiti nagannak a napateg kadakuada dagiti bambanag maipapan iti Dios. Ngamin, naglaka a madlaw dagiti ubbing no di ar-aramiden dagiti nagannak ti ipapaaramidda kadagiti annakda.” Kinuna ni Carlos nga addaan iti tallo nga annak: “Linawas nga agtataripnongkami tapno pagsasaritaanmi dagiti kasapulan ti pamilia. Adda gundaway ti tunggal kameng ti pamilia a mangpili no ania ti pagsasaritaanmi.” Kanayon nga ipamuspusan ni Kelvin a makasaritana dagiti annakna maipapan iti Dios sadinoman ti ayanda ken aniaman ti ar-aramidenda. Dayta ti mangipalagip kadatayo iti kinuna ni Moises: “Dagitoy a sasao nga ibilbilinko kenka ita nga aldaw addadanto ita pusom; ket masapul nga iyukuokmo ida iti anakmo ken sawem ti maipapan kadagita no agtugawka iti balaymo ken no magnaka iti dalan ken no agiddaka ken no bumangonka.”​—Deuteronomio 6:6, 7.

5 Kasapulan Dagiti Annak ti Disiplina

Ti disiplina ket kasapulan dagiti annak tapno dumakkelda a responsable ken adu ti nasayaat a magapuananda. Ipagarup ti dadduma a nagannak a ti panangdisiplina kadagiti annakda ket ramanenna ti panagbalin a nauyong, agraman ti panangbutbuteng wenno panangtagibassit. Ngem saan nga ipasimudaag ti Biblia a masapul a nauyong dagiti nagannak no disiplinaenda dagiti annak. Imbes ketdi, rumbeng a mangdisiplinada buyogen ti ayat, kas iti ar-aramiden ni Jehova. (Hebreo 12:4-11) Kuna ti Biblia: “Amma, dikay ruroden ti annakyo, no di ket itultuloyyo a padakkelen ida iti disiplina ken panangiturong-panunot ni Jehova.”​—Efeso 6:4.

Adda dagiti kasasaad a mabalin a kasapulan ti panangdusa. Ngem nasken a maawatan koma ti maysa nga anak no apay a madusdusa. Dina koma pulos marikna nga isu ket nailaksid. Saan nga anamongan ti Biblia ti nakaro a panangbaut, a mabalin a pakadangranan pay ketdi ti anak. (Proverbio 16:32) Kinuna ni Kelvin: “No masapul a korehirek dagiti annakko mainaig kadagiti serioso a banag, kanayon nga ibatadko nga ay-ayatek ida isu nga ar-aramidek dayta.”

6 Kasapulan Dagiti Annak ti Pannalaknib

Kasapulan a masalakniban dagiti annak kadagiti napeggad nga impluensia ken makadangran a kakadua. Makapaladingit ta adda dagiti “nadangkes a tattao” iti daytoy a lubong a determinado a manggundaway kadagiti inosente nga ubbing. (2 Timoteo 3:1-5, 13) Kasano a masalaknibam dagiti annakmo? Kastoy ti nainsiriban a balakad ti Biblia: “Nasaldet daydiay nakakita iti didigra ket rugianna ti aglemmeng, ngem daydiay awanan kapadasan limmasat ket masapul a sagabaenna ti pannusa.” (Proverbio 22:3) Tapno masalaknibam ti anakmo iti didigra, masapul a nasiputka kadagiti peggad. Ekspektarem a rumsua dagiti situasion a mangyeg kadagiti parikut ken aramidem ti aniaman a kasapulan tapno masalaknibam ida. Kas pagarigan, no palubosam dagiti annakmo a mangusar iti Internet, siguraduem nga ammoda no kasano ti natalged a panangusar iti dayta. Mabalin a nasaysayaat nga ikabilmo ti kompiuter iti lugar a nalakam a masiputan ti panangusarda iti dayta.

Ti maysa nga ama ket nasken nga isagana ken isurona dagiti annakna tapno mapagballigianda dagiti peggad a mabalin a pakaipasanguanda iti daytoy mananggundaway a lubong. Ammo kadi dagiti annakmo ti nasken nga aramidenda no adda manggundaway kadakuada bayat ti kaawanmo?c Masapul nga ammo dagiti annakmo ti umiso ken di umiso a pannakausar dagiti pribado a paset ti bagida. Kinuna ni Kelvin: “Dayta a panangisuro ket diak pulos impaaramid iti sabali, uray kadagiti mannursuroda. Ammok a siak ti makin-obligasion a mangisuro kadagiti annakko ti maipapan iti sekso ken kadagiti makadangran nga aramid dagiti manangmolestia iti ubbing.” Gapu iti dayta, sitatalged a dimmakkel ti amin nga annakna ken siraragsakda itan a naasawaan.

Agpatulongka iti Dios

Ti kapatgan a maisagut ti maysa nga ama kadagiti annakna ket ti panangtulongna kadakuada a maaddaan iti natibker a personal a relasion iti Dios. Nakapatpateg ti ulidan ti ama iti daytoy a banag. Kinuna ni Donizete: “Nasken nga ipakita dagiti amma a nakapatpateg kadakuada ti bukodda a relasion iti Dios. Nasken a nabatad dayta nangruna no maipasangoda kadagiti personal a parikut wenno pakarigatan. Kadagita a kasasaad, ipakita ti ama no kasano katibker ti panagtalekna ken Jehova. Masursuro dagiti annak ti kinapateg ti pannakigayyemda iti Dios babaen iti sangapamiliaan a panagkararag, a karaman ti maulit-ulit a panangyebkas iti panagyaman iti Dios gapu iti kinaimbagna.”

Ania ngarud ti tulbek ti panagbalin a naimbag nga ama? Agpabalakadka iti daydiay makaammo iti kasayaatan a panangpadakkel kadagiti annak​—ni Jehova a Dios. No isurom dagiti annakmo maitunos iti panangiwanwan ti Sao ti Dios, mabalin nga agresulta dayta iti kasasaad a nadeskribir iti Proverbio 22:6: “Uray no lumakay saanto a sumiasi iti dayta.”

[Footnotes]

[Ladawan iti panid 19]

Kasapulan a nasayaat ti ulidan ti ama kadagiti annakna

[Ladawan iti panid 20]

Rumbeng nga ipaay ti ama dagiti naespirituan a kasapulan dagiti annakna

[Ladawan iti panid 21]

Kasapulan dagiti annak ti naayat a disiplina