No Kasanom a Malabanan ti Pandemic Fatigue

Nabambannogka kadin gapu iti kapapanunotmo iti COVID-19? No wen, saanka nga agmaymaysa. Adun a bulan a napilitan dagiti tattao iti intero a lubong a makibagay kadagiti dakes nga epekto daytoy a pandemic. Adun ti “nangaramid iti dadakkel a panagsakripisio tapno mapasardeng ti panagwaras ti COVID-19,” kuna ni Dr. Hans Kluge, a Regional Director ti World Health Organization para iti Europe. “Kadagita a situasion, nalaka ken natural laeng ti maupay ken mauma, a pagilasinan ti fatigue.”

No mapaspasaram ti maaw-awagan iti pandemic fatigue, patibkerem ti pakinakemmo. Adun ti natulongan ti Biblia nga agibtur iti daytoy makapa-stress a tiempotayo. Makatulong met dayta kenka.

Ania ti pandemic fatigue?

Ti pandemic fatigue ket saan a sakit no di ket maysa a termino a pangdeskribir iti natural a reaksion dagiti tattao gapu ta binalbaliwanen ti pandemic ti biagda ken saanda a sigurado ti mapasamak iti masanguanan. Agduduma ti reaksion ti tunggal tao, ngem dagitoy ti dadduma a pagilasinan ti pandemic fatigue:

Kinaawan ti gaganaygayan
Saanen a kas iti dati ti pannangan wenno pannaturog
Nalaka a masuron
Pannaka-stress gapu kadagiti trabaho a narigaten nga aramiden
Marigatan nga agpokus
Pannakarikna iti kinaawan namnama

Apay a delikado ti pandemic fatigue?

Delikado unay ti pandemic fatigue iti bagitayo ken iti sabsabali. No ditay labanan dayta, mabalin nga in-inut a saantayon a suroten dagiti pagannurotan a makatulong tapno ditay makaptan iti COVID. Inton agangay, mabalin a saantayon nga ikankano ti peggad ti virus, uray no agtultuloy nga agwaras dayta ken adu ti matmatay. Gapu ta naumatayon kadagiti restriksion, mabalin a kayattayo nga aramiden dagiti kaykayattayo, uray no agpeggad ti biagtayo ken ti dadduma.

Bayat daytoy makapa-stress a tiempo, mapampaneknekan ti adu a pudno daytoy a kuna ti Biblia: “No maupayka iti aldaw ti rigat, agkurangto ti pigsam.” (Proverbio 24:10) Mangipaay ti Biblia kadagiti prinsipio a makatulong kadatayo a mangibtur kadagiti makapaupay a situasion, a kas iti daytoy a pandemic.

Ania dagiti prinsipio ti Biblia a makatulong kenka a manglaban iti pandemic fatigue?

Idistansiam ti bagim—ngem kontakem latta dagiti gagayyemmo

Ti kuna ti Biblia: “Ti pudno a gayyem . . . maysa a kabsat a mapangnamnamaan no adda rigat.”—Proverbio 17:17.

No apay a napateg: Mapabilegdatayo dagiti pudno a gagayyem. (1 Tesalonica 5:11) Nupay kasta, delikado iti salun-attayo ti napaut a panangisinsinatayo iti bagitayo.—Proverbio 18:1.

Padasem daytoy: Kanayon a kontakem dagiti gagayyemmo babaen ti video chat, tawag, wenno e-mail ken text. Kasaritam dagiti gagayyemmo no nalidayka ken kanayon a komustaem ida. Ibagam dagiti nakatulong kenka a mangibtur iti pandemic. Mangpanunotka kadagiti nasayaat nga aramidem para iti maysa a gayyem, ket naragsakto ti aldawyo a dua.

Ti kuna ti dadduma

“Nangaramidak kadagiti plano tapno makasaritak dagiti gagayyemko babaen ti videoconference. No dadduma, maysa la kadakuada ti kasaritak. Ngem adda tiempo nga agsasaritakami kas grupo tapno agay-ayam wenno agkikinnomusta. Nupay saan a kas iti aktual a panagkikinnita dayta, talaga a makatulong. Gapu iti pandemic, rimmigat ti biag. Masapul ngarud a kasaritatayo dagiti gagayyemtayo, ken ibagatayo ti agpaypayso a marikriknatayo. Mabalin a narigat ngem kasapulantayo amin ti tulong.”—Megan, Canada.

“Kailiwmi ti pamilia ken gagayyemmi, ngem nagpanunotkami kadagiti pamay-an tapno maipakitami kadakuada nga ay-ayatenmi latta ida. Nangaramidkami a sangapamiliaan kadagiti kard ken babassit a bag nga iregalomi iti adu a gagayyemmi sa inikkanmi iti makaparegta a teksto ti Biblia tapno maammuanda a pampanunotenmi latta ida. Naragsakankami unay a nangaramid iti dayta! No mangaramidtayo kadagiti bambanag para iti sabsabali, malipatantayo dagiti bukodtayo a pakadanagan ken problema.”—Ni Emma, ken ni lakayna a Nathan ken ti annakda a da Eli ken Hope, United States.

Aramidem ti kasayaatan iti agdama a kasasaadmo

Ti kuna ti Biblia: ‘Usarem ti tiempom iti kasayaatan a pamay-an.’—Efeso 5:16.

No apay a napateg: Ti panangusarmo a nainsiriban iti tiempom matulongannaka nga agtalinaed a positibo ken maliklikam ti sobra a panagdanag.—Lucas 12:25.

Padasem daytoy: Imbes nga agpokuska kadagiti saanmon a maaramidan, mangpanunotka kadagiti nasayaat nga aramidem iti agdama a situasionmo. Kas pagarigan, adda kadi dagiti proyekto wenno hobby a mabalinmo itan nga aramiden? Mabalin kadin nga iyad-adum ti oras a kaduam ti pamiliam?

Ti kuna ti dadduma

“Adu ti inaramidmi iti aglawlaw ti balaymi, kas iti panagmula iti natnateng ken dadduma pay, panagaramid iti art project, ken panagdekorasion.”—Ni Evan, ken ni baketna a Samantha ken ti annakda a da Eli ken Adam, South Africa.

“Ad-adu itan ti tiempomi para iti maysa ken maysa ngem iti napalabas a 30 a tawen a panagasawami. Immuneg ti ayatmi iti maysa ken maysa, ken ad-adda a maawatanmi itan dagiti pagkapuyan ken paglainganmi. Mas nakasaganakami itan nga agtinnulong kadagiti dumteng a problema.”—Ni Ivan, ken ni baketna nga Eve, Italy.

Itultuloymo ti rutinam

Ti kuna ti Biblia: “Aramidenyo ti amin a banag . . . sigun iti urnos.”—1 Corinto 14:40.

No apay a napateg: Adu a tattao ti mas kalmado ken naragragsak no adda rutinada.

Padasem daytoy: Mangaramidka iti eskediul a maibagay iti agdama a situasionmo. Mangilasinka iti oras para iti panageskuela, sekular a trabaho, ken trabaho iti balay, ken uray kadagiti naespirituan a bambanag. Iramanmo met dagiti aktibidad a makatulong iti salun-atmo kas iti pannakikaduam iti pamiliam, iruruar, ken panagehersisio. Pasaray irebium ti eskediulmo ken baliwam dayta no kasapulan.

Ti kuna ti dadduma

“Ar-aramidek latta ti dandani amin a rutinak sakbay ti pandemic. Sinukatak laeng ti dadduma kadagita iti panagehersisio, ngem isu met la nga oras ti panagriingko iti kada bigat. Gapu iti rutinak, diak unay mapanunot ti pandemic isu nga ad-adda a ti pamiliak ken dagiti gagayyemko ti pampanunotek.”—Kgaogelo, South Africa.

“Agriingak ken isaganak ti pamigatko ken kapek kas iti gagangay nga ar-aramidek. Kalpasanna, agrubbuatak a kasla pumanawak iti balay. Nakatulong daytoy tapno nasayaat ti riknak ken mas alertoak iti agmalem.”—Carmel, France.

Makibagayka iti agduduma a paniempo

Ti kuna ti Biblia: “Makita ti masirib a tao ti peggad ket aglemmeng.”—Proverbio 22:3.

No apay a napateg: Makatulong ti presko nga angin ken bara ti init tapno nasalun-at ti bagim ken isipmo, ngem depende dayta iti lugar a pagnanaedam.

Padasem daytoy: No asidegen ti winter, padasem a baliwan ti urnos ti sala iti balayyo wenno ti pagtrabahuam tapno ad-adda a mainitan. Iplanom dagiti aktibidad nga aramidem iti ruar uray no nalamiis ti paniempo. No posible, gumatangka kadagiti naimeng a bado tapno ad-adu ti tiempom iti ruar.

No dandanin ti summer, kaykayat dagiti tattao ti rummuar, isu nga agan-annadka. Piliem ti papanam, ken ti oras a saan unay nga adu ti tao sadiay.

Ti kuna ti dadduma

“Masansan nga agtudo iti lugarmi isu a masapul a makibagayak. No makitakon nga aginit, dagus a rummuarak. Nagdakkel ti maitulong ti uray apagbiit a pannagna wenno panagbisikleta iti kainitan tapno sumayaat ti riknak.”—Sameena, France.

“Maymayat ti summer ta ad-adu ti maaramid iti ruar. Ngem gapu ta asidegen ti winter, ilislistakon dagiti mabalinkonto nga aramiden iti uneg ti balay.”—Tiffany, Canada.

Itultuloymo a suroten dagiti pagannurotan tapno maliklikam ti COVID

Ti kuna ti Biblia: “Saan a naannad ti maag ken nalabes ti panagtalekna iti bagina.”—Proverbio 14:16.

No apay a napateg: Makapapatay ti COVID-19, ket posible a makaptantayo no saantayo nga agan-annad.

Padasem daytoy: Regular a kitaem dagiti mapagtalkan a pagannurotan iti lugaryo ken panunotem no sursurotem pay laeng dagita. Panunotem a naimbag no kasano a dagiti ar-aramidem maapektarandaka, ti pamiliam, ken ti sabsabali.

Ti kuna ti dadduma

“Sursurotek dagiti pagannurotan tapno saan nga agwaras ti virus. Nupay saan a sursuroten dayta ti dadduma, kanayon a pampanunotek dagiti maaramidak tapno kanayon a natalgedak ken ti pamiliak.”—Daryn, South Africa.

Patibkerem ti relasionmo iti Dios

Ti kuna ti Biblia: “Umasidegkayo iti Dios, ket umasidegto kadakayo.”—Santiago 4:8.

No apay a napateg: Matulongannaka ti Dios a mangibtur iti aniaman a rigat.—Isaias 41:13.

Padasem daytoy: Iti kada aldaw, mangbasaka iti maysa a paset ti Sao ti Dios, ti Biblia. Matulongannaka a mangrugi daytoy a plano iti panagbasa iti Biblia.

Kontakem dagiti Saksi ni Jehova tapno maammuam no kasanoka a magunggonaan kadagiti inaramidda nga urnos tapno agtultuloy a makapaggigimongda bayat ti COVID-19 pandemic. Kas pagarigan, iti intero a lubong, mangus-usarda iti videoconferencing para kadagiti gimong ti kongregasionda, tinawen a pananglaglagipda iti ipapatay ni Jesus, ken tinawen a kombensionda.

Dagiti teksto iti Biblia a makatulong kenka a manglaban iti pandemic fatigue

Isaias 30:15: “Napigsakayo no agtalinaedkayo a kalmado ken no agtalekkayo.”

Kaipapananna: Ti panagtalek iti pammagbaga ti Dios matulongannatayo nga agtalinaed a kalmado bayat daytoy narigat a tiempo.

Proverbio 15:15: “Dakes ti amin nga aldaw daydiay agrigrigat, ngem inaldaw nga agpiesta daydiay naragsak ti pusona.”

Kaipapananna: Ti panagpokus kadagiti positibo a bambanag matulongannatayo nga agbalin a naragsak uray kadagiti narigat a tiempo.

Proverbio 14:15: “Patien ti awan ammona ti tunggal sao, ngem panunoten ti masirib ti tunggal addangna.”

Kaipapananna: Agtulnogka kadagiti pagannurotan maipapan iti salun-at, ken saanka a dagus a mamati a saanen a kasapulan dagita a restriksion.

Isaias 33:24: “Awanto ti residente a mangibaga: ‘Masakitak.’”

Kaipapananna: Inkari ti Dios a pukawenna ti amin a kita ti sakit.