Apay a Liklikam ti Pornograpia?

Kabaelam kadi a liklikan?

No agin-internetka, sigurado nga addanto gundaway a makakitaka iti maysa a kita ti pornograpia. “Dimo pay ketdin kasapulan a biroken,” kuna ti 17-anyos a ni Hayley, ta “sikan ti birokenna.”

Mabalin pay ketdi a sulisogen ti pornograpia uray dagidiay determinado a mangliklik iti dayta. “Imbagak iti bagik a diak pulos agbuya ngem nagbuyaak met latta,” kuna ni Greg nga agtawen iti 18. “Dimo pulos maibaga a dinto mapasamak dayta kenka.”

Nalaklaka itan ngem idi ti agbuya iti pornograpia. Gapu ta uso payen ti sexting, adu a tin-edyer ti agar-aramid ken agiwarwaras kadagiti bukodda a pornograpia.

Laglagipem: Dakdakkel a problema ti pakaipaspasanguam ngem iti naipasango kadagiti nagannak wenno apongmo idi kas kenka ti tawenda. Ti saludsod ket: Kabaelam kadi a liklikan?​—Salmo 97:10.

Wen​—no kayatmo. Ngem masapul a kombinsidoka nga umuna a dakes ti pornograpia. Usigentayo ti sumagmamano a pagarup ken agpayso maipapan iti dayta.

Pagarup ken agpayso

Pagarup: Awan epekto ti pornograpia kaniak.

Agpayso: Ti epekto ti pornograpia iti isipmo ket kas iti epekto ti sigarilio iti baram. Sabsabidongan wenno laslasonennaka. Pagbalinenna a nakababain ti banag a pinarsua ti Dios a nabileg ken manayon a relasion ti agassawa. (Genesis 2:​24) Inton agangay, pagbalinennaka pay ketdin nga awan bibiangna iti umiso ken di umiso. Kas pagarigan, kuna ti dadduma nga eksperto a dagiti lallaki a kanayon nga agbuya iti pornograpia ket mas posible a didan marikna a dakes ti panangabuso kadagiti babbai.

Iladawan ti Biblia ti dadduma a tattao a “saandan nga ammo ti agbain.” (Efeso 4:19, Ti Baro a Naimbag a Damag Biblia) Kimmalion ti konsiensiada agingga a didan ibain ti agaramid iti dakes.

Pagarup: Maisuronaka ti pornograpia maipapan iti seks.

Agpayso: Isuronaka ti pornograpia a ti la bagim ti panunotem. Pagbalinenna dagiti tattao a kas man la ay-ayam ken ipasimudaagna nga addada laeng para iti bukodmo a pakaragsakan. Di pakasdaawan a sigun iti maysa a panagadal, dagidiay nairuamen nga agbuya iti pornograpia ket saan unayen a makarikna iti seksual a pannakapnek inton adda asawadan.

Ibaga ti Biblia kadagiti Kristiano a liklikanda ti “immoralidad, kinarugit, kinaderrep, kinarugso, ken kinaagum”​—amin a banag nga isursuro ti pornograpia.​—Colosas 3:5, Ti Baro a Naimbag a Damag Biblia.

Pagarup: Dagidiay mangliklik iti pornograpia ket akikid laeng ti panunotda maipapan iti seks.

Agpayso: Ibilang dagiti manglikliklik iti pornograpia a nadayaw ti seks—nga inregalo ti Dios tapno nadekdekket ti relasion ti lalaki ken babai nga agassawa ken matalek iti maysa ken maysa. Dagidiay kasta ti panagpampanunotda ket mas posible a makarikna iti dakdakkel a seksual a pannakapnek iti nakiasawaanda.

Prangka ti Biblia no maipapan iti seks. Kas pagarigan, ibaga ti Biblia kadagiti assawa a lallaki: “Agrag-oka iti asawa ti kinaagtutubom . . . Babaen iti ayatna patinayon koma nga agragsakka iti napalaus.”—Proverbio 5:​18, 19.

No kasano a liklikan ti pornograpia

Kasano ngay no talaga a marigatanka a manglaban iti sulisog nga agbuya iti pornograpia? Makatulong kenka ti worksheet a “No Kasano a Liklikan ti Pornograpia.”

Sigurado a kabaelam a liklikan ti sulisog nga agbuya iti pornograpia. Kabaelam met a sursuruen nga isardeng ti agbuya iti pornograpia no narugiamon dayta. Nagadu ti magun-odam a pagimbagan no aramidem dayta.

Usigem ni Calvin, a nangamin a nairuamen nga agbuya iti pornograpia sipud pay idi ag-13 ti tawenna. “Ammok a dakes,” kuna ni Calvin, “ngem diak maliklikan ti agbuya. Ket kalpasan ti panagbuyak, nagmadi ti riknak. Idi agangay, naduktalan ni tatangko​—ket kinaagpaysuanna, nabang-aranak unay! Adda met laengen mangted iti tulong a kasapulak.”

Nasursuro ni Calvin a liklikan ti pornograpia. Kunana: “Nagdakkel a kamali ti panagbuya iti pornograpia. Ap-apitek pay laeng dagiti dakes nga epektona gapu ta malaglagipko pay laeng dagiti nabuyak. No dadduma, masulisogak pay laeng a mangpanunot no ania ngata dagiti makitak no agbuyaak manen. Ngem ti ketdin panunotek ket naragsak, nadalusak, ken naraniag ti masakbayak no aramidek dagiti umiso iti imatang ni Jehova.”