Ania ti Nasantuan nga Espiritu?
Sungbat ti Biblia
Ti nasantuan nga espiritu isu ti agtigtignay a pannakabalin wenno aktibo a puersa ti Dios. (Mikias 3:8; Lucas 1:35) Ibaon ti Dios ti nasantuan nga espirituna iti sadinoman tapno matungpal ti pagayatanna.—Salmo 104:30; 139:7.
Iti Biblia, ti sao nga “espiritu” ket naipatarus manipud iti Hebreo a sao a ruʹach ken iti Griego a sao a pneuʹma. Dagitoy a sasao masansan a tukoyenda ti aktibo a puersa ti Dios, wenno ti nasantuan nga espiritu. (Genesis 1:2) Ngem adda pay sabali a nangusaran ti Biblia kadagitoy a sasao:
Anges.—Habakuk 2:19; Apocalipsis 13:15.
Angin.—Genesis 8:1; Juan 3:8.
Puersa ti biag.—Job 34:14, 15.
Kababalin ti tao.—Numeros 14:24.
Dagiti espiritu a persona, a pakairamanan ti Dios ken dagiti anghel.—1 Ar-ari 22:21; Juan 4:24.
Amin dagitoy a kaipapanan ipasimudaagda ti banag a di-makita dagiti tattao ngem makita ti epektona. Kasta met, ti espiritu ti Dios ket “kas iti angin a di-makita, saan a pisikal, ken nabileg.”—An Expository Dictionary of New Testament Words, ni W. E. Vine.
Tukoyen met ti Biblia ti nasantuan nga espiritu kas “im-ima” ken ‘ramramay’ ti Dios. (Salmo 8:3; 19:1; Lucas 11:20; idilig iti Mateo 12:28.) No kasano nga usaren ti nalaing a trabahador dagiti ima ken ramayna nga agtrabaho, inusar met ti Dios ti nasantuan nga espirituna a nangpataud kadagiti sumaganad:
Ti uniberso.—Salmo 33:6; Isaias 66:1, 2.
Ti Biblia.—2 Pedro 1:20, 21.
Dagiti milagro nga inaramid dagiti nagkauna nga adipen ti Dios ken ti naregta a panangasabada.—Lucas 4:18; Aramid 1:8; 1 Corinto 12:4-11.
Dagiti nasayaat a kababalin dagiti tattao a nagtulnog iti Dios.—Galacia 5:22, 23.
Saan a persona ti nasantuan nga espiritu
Idi tinukoy ti Biblia ti espiritu ti Dios kas ‘im-imana,’ “ramramay,” wenno “anges,” ipakitana a ti nasantuan nga espiritu ket saan a persona. (Exodo 15:8, 10) Dagiti ima ti nalaing a trabahador ket saan a makagaraw a bukbukodna no awan ti tulong ti panunot ken bagina; kasta met, makapagtignay laeng ti nasantuan nga espiritu no iturong dayta ti Dios. (Lucas 11:13) Iyarig met ti Biblia ti espiritu ti Dios iti danum ken inaigna dayta iti pammati ken pannakaammo. Amin dagitoy a panangidilig ipakitana a saan a persona ti nasantuan nga espiritu.—Isaias 44:3; Aramid 6:5; 2 Corinto 6:6.
Dakamaten ti Biblia ti nagan ni Jehova a Dios ken ti Anakna a ni Jesu-Kristo; ngem awan ti mabasa a nagan ti nasantuan nga espiritu. (Isaias 42:8; Lucas 1:31) Babaen iti milagro, adda nasirmata ti Kristiano a martir a ni Esteban idiay langit. Dua laeng a persona ti nakitana, saan a tallo. Kuna ti Biblia: “Isu, yantangay napnuan iti nasantuan nga espiritu, minatmatanna ti langit ket nakitana ti dayag ti Dios ken ni Jesus nga agtaktakder iti makannawan ti Dios.” (Aramid 7:55) Nakita ni Esteban ti maysa a sirmata babaen ti tulong ti nasantuan nga espiritu, ti agtigtignay a pannakabalin ti Dios.
Dagiti palso a kapanunotan maipapan iti nasantuan nga espiritu
Palso a kapanunotan: Kuna ti Biblia a King James Version iti 1 Juan 5:7, 8, ti “Espiritu Santo,” wenno nasantuan nga espiritu ket maysa a persona ken paset ti doktrina a Trinidad.
Kinapudno: Inraman ti King James Version iti 1 Juan 5:7, 8 dagiti sasao nga “idiay langit, ti Ama, ti Sao, ken ti Espiritu Santo: dagitoy a tallo maymaysa. Ken adda tallo a mangsaksi ditoy daga.” Ngem naammuan dagiti managsirarak a saan nga insurat ni apostol Juan dagitoy a sasao, saan ngarud a paset ti Biblia. Insurat ni Propesor Bruce M. Metzger: “Palso dagitoy a sasao ken saanda a rumbeng a mairaman iti Baro a Tulag.”—A Textual Commentary on the Greek New Testament.
Palso a kapanunotan: Iladawan ti Biblia ti nasantuan nga espiritu kas persona, kayatna ngarud a sawen a maysa a persona dayta.
Kinapudno: No dadduma, iladawan ti Biblia ti nasantuan nga espiritu kas persona. Ngem dina kayat a sawen a ti nasantuan nga espiritu ket maysa a persona. Iladawan met ti Biblia ti sirib, ipapatay, ken basol kas persona. (Proverbio 1:20; Roma 5:17, 21) Kas pagarigan, nadakamat ti sirib nga addaan ‘ar-aramid’ ken ‘annak,’ ken nailadawan ti basol kas mangsulisog, mammapatay, ken naagum.—Mateo 11:19; Lucas 7:35; Roma 7:8, 11.
Kasta met, idi dinakamat ni apostol Juan ti imbaga ni Jesus, inladawanna ti nasantuan nga espiritu kas “katulongan” (paraclete) a mangpaneknek, mangiwanwan, agsao, agimdeng, mangideklara, mangidaydayaw, ken umawat. Iti Ingles, nagusar ni Juan kadagiti masculine personal pronoun a “he” wenno “him” no tukoyenna dayta a “katulongan.” (Juan 16:7-15) Inusarna dagita gapu ta ti Griego a sao a “katulongan” (pa·raʹkle·tos) ket masculine noun, isu nga agkasapulan iti masculine pronoun sigun iti gramatika ti Griego. Idi tinukoy ni Juan ti nasantuan nga espiritu babaen iti neuter noun a pneuʹma, saan a nagusar iti pronoun a para iti lalaki wenno babai.—Juan 14:16, 17.
Palso a kapanunotan: Ti bautismo iti nagan ti nasantuan nga espiritu paneknekanna a dayta ket maysa a persona.
Kinapudno: No dadduma, usaren ti Biblia ti sao a “nagan” a mangisimbolo iti autoridad. (Deuteronomio 18:5, 19-22; Ester 8:10) Kasta met, ti pannakausar ti sasao nga “iti nagan ti linteg” dina kayat a sawen a ti linteg ket maysa a persona. Ngarud, ti maysa a mabautisaran “iti nagan ti ” nasantuan nga espiritu bigbigenna ti pannakabalin ken akem ti nasantuan nga espiritu a mangitungpal iti pagayatan ti Dios.—Mateo 28:19.
Palso a kapanunotan: Namati dagiti apostol ni Jesus ken ti dadduma pay a nagkauna nga adalan a ti nasantuan nga espiritu ket maysa a persona.
Kinapudno: Saan a kasta ti kuna ti Biblia ken ti historia. Kuna ti Encyclopædia Britannica: “Ti depinasion a ti Nasantuan nga Espiritu ket maysa a Persona . . . ket nagtaud iti Council of Constantinople idi ad 381.” Napasamak daytoy nasurok a 250 a tawen kalpasan ti ipapatay ti maudi nga apostol.