“Kayatko a Patas ti Pannakatrato ti Amin”

Nayanakak idi Abril 1951 idiay Nairobi, Kenya. Naggapu idiay India dagiti nagannakko ken Sikh ti relihionda. Dua ti asawa ni tatangko ta inasawana ti balo nga ipagna. Uray no ni nanangko ti umuna nga asawa, awan ti naaramidanna iti dayta. Masansan nga agsinsinnaruno nga aganak ni Nanang ken ti maikadua nga asawa ni Tatang. Pitokami amin a nagkakadua a dimmakkel—dagiti pudno a kakabsatko, dagiti kakabsatko iti ama, ken ti maysa a kasinsinko. Idi 1964, natay ni tatangko. Trese idi ti tawenko.

Il-iliwek ti Patas a Pannakatrato

Nakitak ti adu a panagririri ken paboritismo iti pamiliami bayat a dumakdakkelak. Kas naammuak idi agangay, kasla kapada ti pamiliami ti kasasaad da Lea ken Raquel iti Biblia. Nakitak met ti saan a nasayaat a panangtrato dagiti kapamiliami kadagiti katulongmi a Kenyan (awag kadagiti umili ti Kenya) ta naisuro kadakami a nababbabada. Kayat ni Tatang a makigayyemkami kadagiti kaarrubami a European ta makasursurokami kano kadakuada. Ngem imbagana a liklikanmi dagiti Africano ta awan kano ti masursuromi kadakuada. Imbagana pay a saankami a makigayyem kadagiti Pakistani ta maibilangda a kabusor. Kayatko a patas ti pannakatrato ti amin. Panagriknak, saan a husto ti panangmatmat ni tatangko.

Ti Sikhismo ket binuangay ni Guru Nānak idi dandanin 1500’s. Pinatik dagiti pannursuro ni Nānak, a pakairamanan ti ideya nga adda maymaysa a pudno a Dios. Ngem gapu ta adda dagiti Sikh a saan a patas ti panangtratoda iti dadduma a Sikh, napampanunotko nga adda madi iti daytoy a relihion.

Saan laeng a dayta ti pakariribukak. Gapu ta mano a gasut a tawen pay laeng ti Sikhismo, maisalsaludsodko idi iti bagik: ‘Kasano ngata ti panagdaydayaw idi dagiti tattao sakbay dayta? Ania ngata ti immuna a pamay-an ti panagdaydayaw nga akseptaren ti Dios?’ Agibitbitin idi ti pamiliami kadagiti kalendario nga adda ladawan ti sangapulo a nagkauna a guru a Sikh. Ngem napampanunotko: ‘Kasanoda koma nga ammo ti itsura dagidiay a guru? Apay a daydayawen ti pamiliak ken ti dadduma ti ladawan dagiti guru idinto ta isursuro a mismo dagiti guru nga agdaydayawtayo laeng iti maymaysa a pudno a Dios?’

Idi 1965, idi agtawenakon iti 14, immakar ti pamiliami idiay India. Nagrigat ti biagmi idin ta bassiten ti kuartami. Kalpasan ti dandani makatawen, in-inut nga immakar ti pamiliami iti England. Sagdudua laeng kadakami ti mabalin nga aggiddan nga agbiahe. Nagyankami idi idiay Leicester.

Idi agtawenak iti 16, simrekak iti nagduduma a trabaho sa ageskuelaak iti rabii tapno maituloyko ti agadal. Nagsardengak ngamin idi. Ngem nakitak ti panangidumduma iti pagtrabahuan. Kas pagarigan, dakdakkel ti sueldo dagiti Ingles ngem dagiti imigrante. Gapu ta kayatko a patas ti pannakatrato ti amin, nagbalinak nga aktibista iti union dagiti agtutubo a trabahador. Indauluak dagiti imigrante a babbai nga agwelga para iti patas a sueldo. Il-iliwek idi a patas koma ti pannakatrato ti amin.

Nabirokak ti Solusion

Idi 1968, adda dua a lallaki a Saksi a nagtuktok iti ridawko. Dayta ti damo a pannakaam-ammok kadagiti Saksi ni Jehova. Dagus a naginteresak iti kari a patasto ti pannakatrato ti amin inton agturay ti Pagarian. Sinarungkarannak ti maysa kadakuada a kaduana ni baketna. Nakipagadalak iti Biblia a kaduak ti kabsatko a ni Jaswinder ken ti kabsatko iti ama a ni Chani. Uray no innem a leksion pay laeng idi ti nalpasmi, kombinsidokamin a ni Jehova ti pudno a Dios, ti Biblia ket Saona, ken ti laeng Pagarian ti makaiyeg iti patas a pannakatrato ti amin.

Ngem nakaro ti panangbusor kadakami ti pamiliami. Idi natay ni Tatang, ti lalaki a kabsatko iti ama ti nagbalinen nga ulo ti pamiliami. Binusornakami ta sinugsogan ni nanangna. Kabilenna no kua da adingko a Jaswinder ken Chani, ken kugtaranna ida iti sapatosna nga adda landok iti sungona. Gapu ta ammona nga addan legal a kalintegak ta 18 idin ti tawenko, saanna a maaramid ti kasta kaniak. Ngem impagarupna a maaramidna ti kaykayatna iti dua nga adingko ta menor de edadda pay laeng. Naminsan, nangala iti Biblia, pinuoranna dagiti panidna, sa inyasidegna dayta iti mismo a rupada ket imbagana, “Agpakaasikayo ken Jehova-yo nga iddepenna ti apuy!” Iti daydi a tiempo, sumagmamano a gimong pay laeng ti naatenderanmi ken ilimlimedmi dayta. Talaga a kayatmi ti agserbi iti maymaysa a pudno a Dios a ni Jehova. Ngem kasla imposible dayta gapu iti kasasaadmi. Isu nga implanomi ti agtalaw iti balaymi tapno mapankami iti nataltalged a lugar. Kasanomi nga inaramid dayta?

Saanmi nga impadpadlaw nga ur-urnongenmi ti kuarta a nairanta a pagpletemi ken para iti pangaldawmi. Adda met ilaslasinko manipud iti sueldok sakbay nga itedko iti agsiuman kadakami. Gimmatangkami iti tallo a maleta. Indulinmi dayta iti sabali a lugar nga adayo iti balaymi, sa in-inut nga inkargami kadagita dagiti badomi. Idi Mayo 1972, idi dandanin 18 ti tawen ni Jaswinder ken addan naurnongmi a 100 pounds ($260 U.S.), nagtrenkami a napan idiay Penzance iti abagatan a laud a paset ti England. Idi simmangpetkami idiay Penzance, tinawaganmi iti phone booth dagiti Saksi idiay. Nakaragragsak dagiti kakabsat a nangpasangbay kadakami. Agduduma a trabaho ti sinerrekmi. Napadasanmi pay ti nagikkat iti bagis ti ikan tapno laeng adda pagbayadmi iti abang iti pagyananmi.

Nakipagadalkami manen iti Biblia. Ti nataenganen nga agassawa a da Harry ken Betty Briggs ti nangituloy iti panagadalmi. Ket idi Septiembre 1972, bayat nga aglemlemmengkami pay laeng, nabautisarankami iti bassit a pool iti baba ti stage ti Truro Kingdom Hall. Kalpasanna, nagpayunir ni Chani, ket dakami ken ni Jaswinder ti nangsuporta kenkuana iti pinansial.

Panagserbi iti Lugar a Dakdakkel ti Panagkasapulanna

Uray no dandanin 90 ti edad da Harry ken Betty, regularda pay laeng a mapan mangaskasaba idiay Isles of Scilly. Asideg dayta iti igid ti baybay ti England, iti abagatan a laudna. Gapu iti dayta nga ulidanda, kayatmi met a tuladen ti ar-aramidenda. Isu nga idi 1973, ammomin ti aramidenmi idi nakasaritami ni Brother Skinner a naibaga iti introduksion itay.

Idi Enero 1974, gimmatangkami iti tiket a mapan idiay New Delhi, India. Pinadagusnakami ni Brother Dick Cotterill iti missionary home kas bisita. Nag-regular pioneer ni Chani ken ninayonanmi met ken Jaswinder ti orasmi para iti ministerio.

Idi kuan, naibaonkami idiay Punjab, maysa a rehion iti amianan a laud ti India. Nagyankami apagbiit iti missionary home idiay Chandigarh ngem idi agangay, nagabangkami iti apartment. Idi Septiembre 1974, nag-regular pioneer-ak, ket idi 1975, naawisak nga agserbi kas special pioneer. Gapu iti trabaho a panangasaba, nakitak a kasapulan unay dagiti literatura a Punjabi tapno ad-adu pay a tattao ti makaammo a ni Jehova ket naayat ken saan a manangidumduma a Dios. Isu nga idi 1976, naawiskami a tallo iti sanga nga opisina iti India a tumulong a mangipatarus kadagiti literatura iti lengguahe a Punjabi. Narigat ken makabannog idi dayta a trabaho ta awan ti makinilia wenno kompiuter. Masapul idi nga isuratmi dagiti patarusmi sa manomano nga itsekmi dagita. Kalpasanna, ipanmi iti maysa a pagimprentaan iti lugar nga ayanmi. Gapu ta kadaananen ti pagimprentaan, dakami a mismo ti mangiplastar kadagiti letra para iti sasao a mausar.

Naragsak Latta Uray Masaksakit

Nagpartak a nagbaliw ti kasasaadmi. Inasawa ti maysa a brother ni Jaswinder, ken immakarda idiay Canada. Maysa met a German a brother a bimmisita idi manipud United States ti nangasawa ken Chani ket immakarda idiay kalpasanna. Nagawidak met idiay England idi Oktubre 1976 gapu ta nagsakitak. Uray no saan a Saksi ni Nanang ken ti kabsatko a lalaki, nakaay-ayatda ta inawisdak a makipagyan kadakuada idiay Leicester. Nadayagnos nga adda Evans syndrome-ko. Karkarna daytoy a sakit ta daddadaelen ti immune system-ko dagiti nasalun-at a selula ti darak. Agkasapulan daytoy iti nagduduma a panangagas. Ken masapul a maikkat idi ti spleen-ko. Gapu iti kasasaadko, nagsardengak a payunir.

Inkarkararagko ken Jehova a no sumayaat ti kasasaadko ken kabaelakon, agsubliak manen a regular pioneer. Ket kasta ti napasamak! Uray no adda dagiti tiempo a sumro ti sakitko, immakarak latta idiay Wolverhampton idi 1978, ket nagpayunirak. Adu ngamin idiay ti agsasao iti Punjabi. Nangisuratkami kadagiti imbitasion para iti gimong sa nagpaaramidkami kadagiti kopia kadagiti shop sadiay. Dagita ti iwarasmi kadagiti agsasao iti Punjabi tapno maimbitaranmi ida iti palawag publiko. Iti agdama, addan lima a kongregasion a Punjabi ken tallo a grupo iti Britain.

Ammo ti sanga nga opisina iti Britain a nagipatpatarusak idi iti Punjabi idiay India. Isu nga iti maudi a tawtawen ti 1980’s, timmawag ti sanga nga opisina. Mapmapanak idi iti London Bethel tapno tumulong iti pannakaisagana dagiti font ken software para iti alpabeto a Gurmukhi ken tapno tumulong iti panagaramid kadagiti pagsurotan no kasano nga usaren dayta nga alpabeto kadagiti publikasiontayo. Makabannog ti eskediulko ta masapul nga agtrabahoak tapno masuportarak ti bagik, aywanak pay ni nanangko nga adda iti adayo, ken agbiaheak a mapan idiay Bethel. Ngem nagmayat ti rikna ti makiraman iti trabaho ti Bethel.

Idi Septiembre 1991, naawisak nga agbalin a Bethelite tapno tumulong a mangipatarus kadagiti literatura a naibatay iti Biblia iti Punjabi. Diak pulos ninamnama daytoy. Ngamin, mariknak a saanak a kualipikado, sa adda pay sakitko, ken limbesakon iti makalikaguman nga edad para iti baro a Bethelite. Ngem inted latta kaniak ni Jehova daytoy nakasaysayaat a pribilehio. Bayat ti naragsak a panagserbik iti Bethel, nagtultuloy met dagiti problemak iti salun-at. Namin-adu a naipasangoak iti isyu iti dara bayat ti panag-chemotherapy ken dadduma pay a pannakaagasko. Gapu ta agbilbilib dagiti hematologist-ko iti panagrekoberko, inawisdak iti maysa a seminar iti dakkel nga ospital iti London. Kaduak a naawis ti agarup 40 nga eksperto iti medisina. Sangapulo a minuto nga inlawlawagko no apay a diak awaten ti dara iti pannakaagasko. Kalpasanna, adda saludsod ken sungbat a sesion nga indauluan ti maysa a brother iti Hospital Information Desk.

Kadagitoy a narigat a tiempo a nakaipasanguak, saandak a binaybay-an dagiti naayat a kakabsatko a da Jaswinder ken Chani. Apresiarek met unay ti tulong ken kinaimbag ti pamilia ti Bethel ken ti dadduma pay a kakabsat. Iti amin a pakarigatak, pinabilegnak ni Jehova tapno makapagtultuloyak iti asaynmentko.—Salmo 73:26.

Ti Bendision ni Jehova ti Mangpabaknang

Iti napalabas a 33 a tawen a kaaddak iti Bethel, talaga a ‘nananamko ken nakitak a ni Jehova ket naimbag.’ (Salmo 34:8; Proverbio 10:22) Naparegtaak iti ulidan dagiti matalek a natataengan. Maragragsakanak a manglagip iti napalabas ta adu kadagiti Punjabi nga inyadalak iti Biblia ti nagbalin a matalek nga adipen ni Jehova. Nagsayaat met ti relasionko kadagiti kapamiliak. Saan a Saksi ni nanangko ken ti kabsatko a lalaki, ngem masansan nga ibaga kaniak ni Nanang, “Talaga nga ipatpategmo ti Dios.” Ket idi imbagak a mabalin a rummuarak iti Bethel tapno maaywanak a naimbag ti baketen a nanangko, imbaga ti kabsatko a lalaki: “Nagsayaat ti ar-aramidem. Dika pumampanaw dita.” Uray no adayo iti Bethel ti paggigianan ni nanangko a pagaywanan para kadagiti nataengan, ikagkagumaak latta a kanayon a bisitaen agingga a kabaelak.

Tunggal maipasangoak iti pakasuotan, ibagbagak iti bagik: ‘Dika agbuteng, Kamal. Ni Jehova ti kalasagmo. Nakaad-adunto ti gunggonam.’ (Genesis 15:1) Agyamyamanak iti “Dios ti hustisia” a ni Jehova gapu ta nakitanak uray agtutuboak pay laeng idi ken adu a makapnek a trabaho ti intalekna kaniak. (Isaias 30:18) Ken segseggaak ti tiempo nga ‘awanton ti residente a mangibaga: “Masakitak.”’—Isaias 33:24.