Salsaludsod Dagiti Agbasbasa
Mano kadagiti nadalus nga animal ti inserrek ni Noe iti daong—pito iti tunggal nadalus nga animal wenno pito a paris iti tunggal maysa?
Idi nalpas ni Noe nga imbangon ti daong, kinuna ni Jehova kenkuana: “Sumrekka, sika ken ti intero a sangakabbalayam, iti daong, agsipud ta sika ti nakitak a nalinteg iti sanguanak iti tengnga daytoy a kaputotan. Iti tunggal nadalus nga animal masapul a mangalaka iti sagpipito, ti kalakian ken ti kaasmangna; ket iti tunggal animal a di nadalus dua laeng, ti kalakian ken ti kaasmangna.” (Genesis 7:1, 2) Ti dadduma a patarus kas iti The New English Bible, The New Jerusalem Bible, ken Tanakh—The Holy Scriptures, impatarusda ti orihinal a Hebreo a “pito a paris.”
Iti orihinal a lenguahe, ti sao a “sagpipito” literal a kayuloganna ti “pito a pito.” (Genesis 7:2) Nupay kasta, ti pannakaulit ti numero iti Hebreo a lenguahe dina kayat a sawen a dagiti numero ket rumbeng a mainayon iti maysa ken maysa. Kas pagarigan, ti 2 Samuel 21:20 deskribirenna ti “maysa a lalaki a nalablabes ti kadakkelna” kas “adda innem a ramay iti tunggal imana ken innem a ramay iti tunggal sakana.” Iti Hebreo, ti numero nga “innem” ket naulit. Ngem dina kayat a sawen daytoy a ti tunggal ima daydi a higante ket addaan kadagiti ramay nga innem a paris (wenno, 12) ken tunggal sakana ket addaan kadagiti ramay nga innem a paris. Ti panangulit ket ipasimudaagna laeng nga adda innem a ramay iti tunggal ima ken innem a ramay iti tunggal saka.
Kasano a matulongannatayo ti pagannurotan iti gramatika ti lenguahe a Hebreo tapno maawatantayo ti panggep ti pannakaulit dagiti numero? No usigentayo ti Genesis 7:2, 9, kastoy ti kinuna ni William R. Harper iti librona nga Introductory Hebrew Method and Manual: “Dagiti sasao ket masansan a maulit tapno maipakaammo ti distributive (sinaggaysa imbes a ti maysa a grupo) nga anagna.” Kinuna met ni Gesenius iti librona a Hebrew Grammar (Maikadua nga Edision iti Ingles): “Dagiti distributive ket mayebkas . . . babaen ti panangulit kadagiti kardinal a numero.” Ti Genesis 7:9, 15 ken 2 Samuel 21:20 ti impaayna a pagarigan a sadiay, “dua” ken “innem” dagiti naulit a numero.
Isu a ti “pito a pito” iti Genesis 7:2 dina tuktukoyen ti pito a paris, wenno 14, no kasano a ti panangulit iti “dua” dina kaipapanan ti dua a paris, wenno uppat, iti Genesis 7:9, 15. Ti panangulit iti numero iti tunggal bersikulo ipasimudaagna laeng ti tunggal indibidual—saan a kas kanayonan a numero. Gapuna, nupay naiserrek iti daong dagiti nadalus nga animal a “sagpipito,” “dua laeng” ti naiserrek kadagiti saan a nadalus.
Ngem ania ngay ti kayulogan ti sasao a “ti kalakian ken ti kaasmangna” kalpasan la unay ti sao a “sagpipito” iti Genesis 7:2? Dayta ti pangipagarupan ti dadduma a naibilin ken Noe a mangiserrek iti sagpipito a paris ti tunggal nadalus nga animal. Nupay kasta, dagiti nadalus nga animal ket naisalakan saan laeng a tapno umadudanto manen. Sigun iti Genesis 8:20, kalpasan ti iruruarna iti daong, “ni Noe rinugianna ti mangbangon iti maysa nga altar ken Jehova ken mangala iti sumagmamano kadagiti amin a nadalus nga animal ken kadagiti amin nga agtaytayab a parsua a nadalus ken mangidaton kadagiti daton a mapuoran iti rabaw ti altar.” Gapu iti kaadda ti maikapito nga animal manipud iti tunggal nadalus a kita, adda nakasagana nga idaton ni Noe, isu nga adda pay tallo a paris a mabalin nga agpaadu iti kakikitada ditoy daga.