Magna kas Insuro ni Jehova

“Isurom kaniak, O Jehova, ti dalanmo. Magnaakto iti kinapudnom. Pagkaykaysaem toy pusok tapno agbuteng ita naganmo.”​—SALMO 86:11.

1, 2. Aniat’ mangtignay kadagiti Saksi ni Jehova nga agkitakit nga umawat ti panangyalison iti dara?

“MABALIN nga umiso dagiti Saksi ni Jehova iti panagkitakitda iti panagusar kadagiti produkto ti dara, ta pudno a ti adu a bilang dagiti patoheniko nga ahente (dagiti mangpataud ti sakit) maiyak-akarda babaen ti panangyalison iti dara.”​—Inaldaw a pagiwarnakan a Pranses a Le Quotidien du Médecin, Disiembre 15, 1987.

² Dadduma a makabasa iti dayta a komento mabalin a nariknada dayta kas gasanggasat laeng a dagiti Saksi ni Jehova nagkitakitanda dagiti panangyalison iti dara nabayagen sakbay a naammuan ti kaaduan no kasano kapeggad, ken makapapatay, dagitoy. Ngem ti takder dagiti Saksi ni Jehova iti dara ket saan a babaen ti aksidente, wenno paglintegan nga inimbento ti sumagmamano a karkarna a sekta, maysa a takder a nagtaud manipud buteng a ti dara ket di natalged. Imbes ketdi, agkitakit dagiti Saksi ni Jehova gapu iti determinasionda a magna a situtulnog iti imatang ti Naindaklan nga Instruktorda​—ti Dios.

3. (a) Kasanot’ panagrikna ni David maipapan ti panagpannuray ken Jehova? (b) Ania a pagtungpalan ti ninamnama ni David gapu ti panagtalekna iti Dios?

³ Ni Ari David, a nakarikna ti panagpannurayna iti Dios, determinado a paisuro kenkuana ken ‘magna iti kinapudnona.’ (Salmo 86:11) Naminsan nabalakadan ni David a no liklikanna ti panagbasol iti dara iti imatang ti Dios, ti ‘kararuana mapaneknekan a nabungon iti arignat’ balkot ti biag ken Jehova.’ (1 Samuel 25:21, 22, 25, 29) No kasano a bungonen dagiti tattao dagiti gamengda tapno salakniban ken taginayonen dagitoy, kasta met a ti biag ni David salakniban ken taginayonen ti Dios. Iti panangawat iti daytoy a nainsiriban a balakad, saan a sinapul ni David ti panangsalbar ti mismo a bagina babaen kadagiti personal a panagregget ngem nagtalek iti Daydiay nakautanganna ti biagna: “Ipakitamto kaniak ti dana ti biag. Ita sanguanam adda ti naan-anay a rag-o; ita makanawanmo adda dagiti pakaay-aywan nga agnanayon.”​—Salmo 16:11.

4. Apay a kinayat ni David ti paisuro ken Jehova?

⁴ Iti dayta a kababalin, di narikna ni David a mabalinna a pilien a mismo no aniada a nadiosan a linlinteg ti umiso wenno kasapulan a tungpalen. Ti kababalinna ket: “Isuronak, O Jehova, ita dalanmo, ket iturongnak iti dana ti kinalinteg.” “Isurom kaniak, O Jehova, ti dalanmo. Magnaakto iti kinapudnom. Pagkaykaysaem toy pusok tapno agbuteng ita naganmo. Idaydayawkanto, O Jehova a Diosko, iti amin a pusok.” (Salmo 27:11; 86:11, 12) No dadduma ti pannagna iti kinapudno ket kasla di kumbiniente wenno mabalin a kaipapananna ti dakkel a sakripisio, ngem ni David kinaykayatna ti maisuro iti umiso a dalan ken magna iti dayta.

Naisuro Maipapan iti Dara

5. Aniat’ mabalin a naammuan ni David maipapan ti takder ti Dios iti dara?

⁵ Maikari iti panangamiristayo a manipud kinaubing, naisuro ni David iti panangmatmat ti Dios iti dara, a dayta a panangmatmat awanan ti relihiuso a misterio. Idi a naibasa ti Linteg iti ili, mabalin a nangngeg ni David daytoy: “Ti biag ti lasag adda iti dara, ket itedko dayta kadakayo iti rabaw ti altar a maaramid a pakaabbongan a maipaay kadagiti kararuayo, ta ti dara isu ti makaaramid ti pakaabbongan gapu ta adda kenkuana ti biag. Isu ti gapuna nga imbagak kadagiti annak ti Israel: ‘Awanto kadakayo ti mangan iti dara ken ti siasinoman a ganggannaet a makipagtaeng kadakayo dinto mangan ti dara.’”​—Levitico 17:11, 12; Deuteronomio 4:10; 31:11.

6. Kasano nga adda ti agtultuloy a pakasapulan para kadagiti adipen ti Dios a maisuroda maipapan ti dara?

⁶ Basta us-usaren ti Dios ti Israel kas ti napagtitipon nga ilina, dagidiay mangayat a mangay-ayo kenkuana kasapulanda ti maisuro maipapan iti dara. Dagiti kaputotan dagiti Israelita nga ubbing a lallaki ken babbai ket naisuroda ngarud. Ngem agtultuloyto ngata ti kasta a panangisuro kalpasan nga inawat ti Dios ti kongregasion dagiti Kristiano, nga aw-awaganna ida kas “ti Israel ti Dios”? (Galacia 6:16) Wen, pudno. Ti panangmatmat ti Dios iti dara di nagbalbaliw. (Malakias 3:6) Ti naibaga a posisionna maipapan ti di umiso a panagusar ti dara naadda sakbay a nayimpuersar ti Linteg ti tulag, ket nagtultuloy dayta kalpasan a nagpatingga ti Linteg.​—Genesis 9:3, 4; Aramid 15:28, 29.

7. Apay a napateg kadatayo ti paisuro iti Dios maipapan ti dara?

⁷ Ti panagraem iti dara ket kangrunaan iti Kinakristiano. ‘Saan aya a panagsobsobra dayta?’ mabalin nga iyimtuod dagiti dadduma. Kaskasdi, ania ti kangrunaan iti Kinakristiano no saan a ti sakripisio ni Jesus? Ken insurat ni apostol Pablo: “Ket kenkuana [ni Jesus] maaddaantayo ti pannakasubbot gapu iti dara dayta a maysa, wen, ti pannakapakawan dagiti basbasol a mayannurot iti kinabaknang ti paraburna.” (Efeso 1:7) Ti The Inspired Letters, nga impatarus ni Frank C. Laubach ipatarusna ti bersikulo: “Ti dara ni Kristo binayadannatayo ket itan kukuanatayo.”

8. Kasano a ti “dakkel a bunggoy” agpannurayda iti dara maipaay ti biag?

⁸ Amin dagidiay mangnamnama a makalasat iti um-umayen a “dakkel a rigat” ken tagiragsaken dagiti bendision ti Dios iti paraiso a daga agpannurayda iti naiparukpok a dara ni Jesus. Iladawan ida ti Apocalipsis 7:9-14 ken kunaenna kadakuada maipapan ti naaramidandan: “Dagitoy isuda dagiti naggapu iti dakkel a rigat, ket binuggoanda dagiti pagan-anayda ket pinapudawda ida iti dara ti Kordero.” Imutektekanyo ti pagsasao ditoy. Saanna a kunaen a dagitoy a naisalakan iti rigat ‘inawatda ni Jesus’ wenno ‘namatida kenkuana,’ nupay dagidiay ti pudno a nasken nga aspeto. Daytat’ agtultuloy pay ket kunaenna nga “binuggoanda dagiti pagan-anayda ket pinapudawda ida iti dara [ni Jesus].” Dayta ket gapu ta ti dara ni Jesus addaan ti makasubbot a pateg.

9. Apay a serioso unay ti panagtulnog iti Dios maipapan ti dara?

⁹ Ti apresasion iti daytoy a prinsipio tulonganna dagiti Saksi ni Jehova a maisuro nga usaren nga umiso ti dara, uray no sipapasnek nga ibaga ti maysa a doktor a nasken ti panangyalison. Mabalin a patienna a dagiti potensial a gunggona iti panangyalison ringbawanna dagiti peggad iti salun-at a patauden ti dara a mismo. Ngem di mabalin a laksiden ti maysa Kristiano ti nagrabgrabe a peggad, ti peggad ti pannakapukaw ti anamong ti Dios babaen ti iyaanamong iti di umiso a panangusar iti dara. Naminsan a nagsao ni apostol Pablo kadagidiay “agbasol a sipapakinakem kalpasan nga inawatda ti umiso a pannakaammo iti kinapudno.” Apay a ti aniaman a basol iti dayta a kita ket serioso unay? Agsipud ta ti kasta a tao “impayatpayatna ti Anak ti Dios ket . . . impatona nga ordinario ti pategna ti dara ti tulag a nakasantipikaranna.”​—Hebreo 9:16-24; 10:26-29.

Tulongan Dagiti Dadduma a Maisuro

10. Ania ti adda iti likudan ti determinasiontayo nga umadayo iti dara?

¹⁰ Datayo a mangipateg ti subbot a daton ni Jesus agannad a saan nga agbasol, nga ilaklaksid ti makaispal-biag a pateg ti darana. No inusigtayon ti banag, mabigbigtayo a ti simple a panagyaman iti Dios gapu iti biag ti rebbeng a mangtignay kadatayo a mangilaksid ti aniaman a panangikompromiso kadagiti nalinteg a bilbilinna, a makapagtalektayo a naitedda agpaay ti kasayaatan a pagimbagantayo​—ti napaut a kasayaatan a pagimbagan. (Deuteronomio 6:24; Proverbio 14:27; Eclesiastes 8:12) Ania, nupay kasta, ti maipapan kadagiti annaktayo?

11-13. Addaan dagiti sumagmamano a Kristiano a nagannak ti ania a biddut a panangmatmat maipapan kadagiti annakda ken iti dara, ken apay?

¹¹ Bayat a dagiti annaktayo ket maladagada pay wenno ubbing unay tapno makaawat, mabalin a matmatan ida ni Jehova kas nadalus ken maanamongan maibatay iti debosiontayo. (1 Corinto 7:14) No kasta pudno a dagiti maladaga iti Nakristianuan a sangakabbalayan mabalin a dida pay naawatan ken nakapili maipapan ti panagtulnog iti linteg ti Dios iti dara. Nupay kasta, ar-aramidentayo aya ti kasayaatantayo nga isuro ida iti daytoy napateg a banag? Kasapulan dagiti Kristiano a nagannak nga usigen dayta a siseserioso, ta dadduma a nagannak kasla addaanda ti di umiso a kababalin maipapan kadagiti annakda ken ti dara. Dagiti dadduma agparang a mariknada a dida makaikeddeng no dagiti annakda ti maikkan ti panangyalison. Apay daytoy di umiso a panangmatmat?

¹² Adu a dagdaga ti addaan kadagiti linteg wenno ahensia ti gobierno a mangsalaknib kadagiti nabaybay-an ken naabusar nga ubbing. Dagiti annak dagiti Saksi ni Jehova saanda a nabaybay-an wenno naabusar no ikeddeng dagiti nagannakda ti saan a panangipalubos a maikkan ti ay-ayatenda nga anak a lalaki wenno babai iti dara, a kagiddan dayta kidkiddawenda ti panangusar kadagiti sandi a pangagas a kabaelan nga ipaay ti moderno a medisina. Uray manipud iti medikal a panangmatmat, saan a panangbaybay-a wenno panangabusar daytoy, no ibilang dagiti maadmitir a peggad ti panangyalison a panangagas. Maysa daytoy a panangalagad ti kalintegan a mangtingiting kadagiti peggad a nairaman ket kalpasanna pilien ti panangagas.a Kaskasdi, dagiti legal a probision ti nagtungpalan dagiti sumagmamano a tattao iti panangagas a mangsapsapul ti autoridad tapno maipilit ti di kaykayat a panangyalison.

¹³ Dadduma a nagannak, a sipapanunot a nakalaklaka para kadagiti tattao ti panangagas a makaala ti suporta ti korte tapno maiyalisonan ti maysa nga ubing, mabalin a mariknada a dida makontrol ti banag, nga awanen kabaelan wenno kasapulan nga aramiden. Anian a biddut dayta a panangmatmat!​—Proverbio 22:3.

14. Kasano a naisuro da David ken Timoteo iti kinaagtutuboda?

¹⁴ Naamaristayo a ni David naisuro iti dalan ti Dios manipud kinaubing nga agpatpatuloy. Daytat’ nangkabal kenkuana a nangmatmat iti biag kas maysa a sagut ti Dios ken tapno maammuanna a ti dara irepresentarna ti biag. (Idiligyo ti 2 Samuel 23:14-17.) Naisuro ni Timoteo iti panagpampanunot ti Dios “manipud kinamaladaga.” (2 Timoteo 3:14, 15) Dikay aya umanamong nga uray no ni David ken ni Timoteo ket addada iti baba ti makunkuna itatta a legal a tawen ti panagmataengan, mabalin a naiyebkasda ti bagbagida a naimbag kadagiti isyu a mangiraman ti pagayatan ti Dios? Umas-asping, nabayag sakbay panagmataengan, dagiti agtutubo a Kristiano itatta rebbeng a maisuroda iti dalan ti Dios.

15, 16. (a) Ania a panangmatmat ti timmaud iti dadduma a luglugar maipapan ti kalintegan dagiti menor de edad? (b) Aniat’ nangiturong iti pannakaiyalison ti dara iti maysa nga ubing?

¹⁵ Iti dadduma a luglugar ti maysa a maaw-awagan menor de edad ket naikkan kadagiti kalintegan nga umar-arngi kadagiti adulto. Naibatay iti edad wenno kinanataengan ti pampanunot, wenno agpadpada, ti maysa nga agtutubo mabalin a mamatmatan kas nataenganen a makaikeddengen a bukbukodna iti medikal a pannakaagas. Uray no sadiay a saan a linteg daytoy, dagiti hues wenno opisial mabalin nga ipaayanda ti ad-adu nga atension iti kalikagum ti maysa nga agtutubo a kabaelannan nga iyebkas a silalawag ti natibker a pangngeddengna maipapan ti dara. Iti sabali a bangir, no di kabaelan nga ilawlawag ti maysa nga agtutubo dagiti patpatienna a silalawag ken simamataengan, mabalin a marikna ti korte nga isun ti mangikeddeng no ania ti kasayaatan, kas ti mabalin nga agpaay iti maysa a maladaga.

¹⁶ Maysa nga agtutubo a lalaki ti nagadal ti Biblia a nagsardesardeng iti tawtawen ngem di nabautisaran. Agpapan pay pito a lawas laengen sakbay a magtenganna ti edad a mabalinnan a magun-odan ti “kalintegan agpaay kenkuana nga agkitakit iti medikal a pannakaagas,” ti ospital a mangag-agas ti kanserna sinapulna ti suporta ti korte tapno isut’ maiyalisonan uray maibusor dayta iti kalikagumna ken kadagidiay nagannakna. Isut’ pinagsaludsodan ti naannad a hues maipapan kadagiti pammatina iti dara ket nagimtuod kadagiti pamunganayan a salsaludsod, kas ti nagnagan dagiti umuna a lima a libro iti Biblia. Di mainaganan ida ti agtutubo a lalaki wenno makaited ti pammaneknek a maawatanna no apay nga agkitakit iti dara. Makapaladingit, inautorisaran ti hues ti panangyalison, a mangikomkomento: “Ti panagkitakit(na) a mangipalubos ti panangyalison iti dara ket saan naibatay iti nataengan a pannakaawat iti bukodna a narelihiusuan a pammati.”

17. Aniat’ takder nga innala ti maysa nga agtawen 14 nga ubing a babai maipapan ti pannakaiyalison kenkuana ti dara, iti ania a resulta?

¹⁷ Mabalin a naisupadi dagiti bambanag para ti maysa nga ubing a nasursuruan a naimbag kadagiti dalan ni Jehova ken aktibo a magmagna iti kinapudnona. Maysa nga ub-ubing a Kristiano addaan ti isu met la a tipo ti kanser. Ti ubing a babai ken dagiti nagannakna naawatanda ken inawatda ti napasayaat a chemotherapy manipud maysa nga espesialista iti nalatak nga ospital. Kaskasdi, ti kaso ket naidanon iti korte. Insurat ti hues: “Nagtestigo ni D.P. nga isut’ agkitakit a maiyalisonan iti dara iti aniaman a pamay-an a kabaelanna. Imbilangna a ti panangyalison ket iyaatake iti mismo a bagina ket inyaspingna dayta iti panangrames. Kiniddawna iti Korte a raemenda ti pilina ket ipalubosda ti panagtultuloyna idiay ospital nga awan ti bilin ti Korte iti panangyalison iti dara.” Ti Nakristianuan a panangisuro nga inawatna isut’ nangtulong kenkuana iti daytoy narikut a tiempo.​—Kitaenyo ti kahon.

18. (a) Innala ti maysa nga agsagsagaba nga ubing a babai ti ania a natibker a takder maipapan ti panangawat iti dara? (b) Ania ti inkeddeng ti hues maipapan iti pannakaagasna?

¹⁸ Maysa a 12 ti tawenna nga ubing a babai ti maag-agasan iti leukemia. Maysa nga ahensia ti panangaywan ti ubing inyegna ti banag iti korte tapno maipilit ti dara kenkuana. Impatingga ti hues: “Ni L. inlawlawagna daytoy iti korte ken iti napudno a pamay-an ta, no adda panangpadpadas nga isut’ iyalisonan iti dara, labananna dayta a panangyalison iti amin a pigsa a kabaelanna. Kinunana, ken mamatiak kenkuana, nga isut’ agikkis ken makidangadang ket uksotenna ti ramit a pangtudok manipud iti imana ket padasennanto a dadaelen ti dara nga adda iti bag idiay katrena. Agkitakitak a mangaramid ti aniaman a bilin a mangiyeg iti daytoy nga ubing iti dayta a panagrigat . . . Iti daytoy a pasiente, ti panangagas nga improponer ti ospital makibagay laeng iti sakit iti pisikal a pamay-an. Daytat’ napaay a makibagay kadagiti emosional a pakasapulanna ken dagiti narelihiusuan a pammatina.”

Nagannak​—Mangisuro a Naimbag

19. Ania a naisangsangayan nga obligasion ti rebbeng a tungpalen dagiti nagannak kadagiti annakda?

¹⁹ Dagiti kakasta a kapadasan addaanda ti napigsa a mensahe agpaay kadagiti nagannak a tarigagayanda nga amin iti pamiliada ket agbiag maitunos iti linteg ti Dios iti dara. Maysa a rason no apay a ni Abraham gayyem ti Dios a ta Isu ammona a ti patriarka “ibilinnanto kadagiti annakna ken iti balayna iti kalpasanna tapno suroten[danto] ti dalan ni Jehova nga aramiden ti kinalinteg.” (Genesis 18:19) Saan aya a rebbeng a pudno daytoy kadagiti Kristiano a nagannak itatta? No maysakay a naganak, isursuroyo kadi dagiti ipatpategyo nga annak a magna iti dalan ni Jehova tapno kankanayondanto a “madadaan a sumungbat iti isuamin a mangimtuodto . . . ti gapu ti inanama nga adda [kadakuada], ngem aramiden a kasta a sipapakumbaba ken sidadayaw”?​—1 Pedro 3:15.

20. Aniat’ nangnangruna a kayattayo a maammuan ken patien dagiti annaktayo maipapan ti dara? (Daniel 1:3-14)

²⁰ Nupay naimbag para kadagiti annaktayo ti mapakaammuan maipapan kadagiti peggad ti sakit ken dadduma pay a peggad ti panangyalison iti dara, ti panangisuro kadagiti annaktayo iti perpekto a linteg ti Dios iti dara dina kaipapanan a nangnangruna ti panangpadas a mangisuro ti panagbuteng iti dara. No, kas pangarigan, saludsodan ti hues ti maysa nga ubing a babai no apay a dina kayat ti maikkan ti dara ket ti sungbatna kangrunaanna gapu ta ipagarupna a nakepegpeggad ken nakabutbuteng ti dara, anianto ti mabalin nga epektona? Mabalin a kunaen ti hues a ti ubing ket basta di nataengan laeng ken mabutbuteng unay, a kas koma no mabuteng unay iti operasion ti apendisitis nga isut’ agsangsangit ken resistiranna daytoy nga operasion nga uray dagiti nagannak kenkuana mariknada a daytat’ kasayaatan para kenkuana. Mainayon pay, nakitatayo itay damo a ti pamunganayan a rason no apay a busoren dagiti Kristiano ti panangyalison ket saan a ti narugit a dara ngem gapu ta napateg dayta iti Dios ken Manangted-Biag. Rebbeng nga ammo dagiti annaktayo dayta, kasta met a dagiti posible a medikal a peggad ti dara nayonanna ti pateg ti narelihiusuan a takdertayo.

21. (a) Rebbeng nga adalen dagiti nagannak ti ania maipapan kadagiti annakda ken ti panangmatmat ti Biblia iti dara? (b) Kasano a matulongan dagiti nagannak ti annakda mainaig iti dara?

²¹ No addaankayo ti annak, siguradokay kadi nga umanamongda iti ken kabaelanda nga ilawlawag ti naibatay-Biblia a takder iti panangyalison? Pudpudno kadi a patienda a daytoy a takder ket pagayatan ti Dios? Kumbinsidoda kadin a ti panagsalungasing iti linteg ti Dios ket serioso unay ta papeggadenna ti inanama ti maysa a Kristiano iti agnanayon a biag? Dagiti masirib a nagannak usigendanto dagitoy a bambanag a kadua dagiti annakda, uray no ubbingda pay wenno agmataengandan. Mabalin nga angayen dagiti nagannak dagiti pangsanay a sesion a sadiay maipasango ti tunggal agtutubo kadagiti saludsod a mabalin nga isango ti hues wenno opisial ti ospital. Ti kalat ket tapno ti agtutubo saanna nga ulit-uliten dagiti inkabesa a napili a kinapudno wenno sungbat. Napatpateg nga ammoda no ania ti patienda, ken apay. Siempre, iti bista idiay korte, mabalin nga ipresentar dagiti nagannak ken ti sabsabali pay dagiti impormasion maipapan kadagiti peggad ti dara ken dagiti mabalin a magun-odan a sandi a pangagas. Ngem ti mabalbalin a kalikaguman a maammuan ti hues wenno opisial manipud pannakisaritada kadagiti annaktayo ket no simamataengan a maawatandan ti kasasaad ken dagiti pangngeddeng ken kasta met no addaandan ti kabukbukodan a prinsipio ken natibker a kumbiksion.​—Idiligyo ti 2 Ar-ari 5:1-4.

22. Ania ti permanente a resulta ti pannakaisurotayo iti Dios maipapan ti dara?

²² Amintayo kasapulan nga apresiarentayo ken sititibker nga agtalinaed iti panangmatmat ti Dios iti dara. Ti Apocalipsis 1:5 iladawanna ni Kristo kas daydiay ‘agayat kadatayo ken nangwayawaya kadatayo manipud ti basbasoltayo babaen ti mismo a darana.’ Babaen laeng ti panangawat ti pateg ti dara ni Jesus a magun-odantayo ti naan-anay ken manayon a pannakapakawan ti basbasoltayo. Nalawag a kunaen ti Roma 5:9: “Nangnangruna pay, ngarud, idinto a napalintegtayon iti darana, maisalakantayto iti pungtot gapu kenkuana.” Anian a nainsiriban, ngarud, para kadatayo ken dagiti annaktayo ti paisuro ken Jehova iti daytoy a banag ken determinado a magna iti dalanna iti agnanayon!

[Footnote]

Dagiti Pannulbek a Punto iti Panangisuro

◻ Ania a panangmatmat ti rebbeng a maadda kadatayo maipapan iti pannakaisuro ken Jehova?

◻ Apay a nakapatpateg ti panagtulnog iti linteg ti Dios iti dara?

◻ Apay a nasken a dagiti agtutubo kabaelanda nga ilawlawag a sibabatad ken sititibker dagiti kumbiksionda maipapan ti dara?

◻ Kasano a matulongan dagiti Kristiano a nagannak dagiti annakda nga agbalin a nasursuruan a naimbag iti linteg ti Dios iti dara?

[Kahon iti panid 17]

NAGSIDDAAW TI KORTE

Ania ti kinuna ti desision ti korte maipapan ken D.P., a nadakamat iti parapo 17?

“Nagsiddaaw ti Korte iti kinalaing, takder, dignidad, ken kinapigsa daytoy 14-1/2 ti tawenna nga agtutubo. Mabalin nga isut’ nakigtot iti pannakatakuat nga isut’ addaan ti makapapatay a porma ti kanser . . . Uray pay kasta, maysa a nataengan nga agtutubo ti immay nagtestigo iti Korte. Agparang a nalawag nga isut’ sikikita iti narikut nga aramid a sisasango kenkuana. Inatenderanna amin a sesion a pangbalakad, immanamong iti maysa a plano ti panangagas, pinataudna ti naurnos a pilosopia no kasano nga isu kas maysa a tao sarangtenna daytoy medikal a karit, ket immay iti Korte nga addaan ti makatignay a kalikagum: raemenyo ti pangngeddengko . . .

“Kas kanayonan iti kinanataenganna, inyebkas ni D.P. ti supisiente a pakaibatayan ti pangngeddengna tapno raemen ti Korte. Iti naespirituan, sikolohia, moral, ken emosional isut’ madangranto babaen ti plano ti panangagas a nangiraman ti panangyalison iti dara. Pagraemanto ti Korte ti pinilina a plano ti panangagas.”

[Ladawan iti panid 16]

Ti hues wenno administrador ti ospital mabalin a kayatda nga ammuen no ania ti talaga a patpatien ti maysa a Kristiano nga agtutubo, ken apay