Ti Panangmatmat iti Biblia

Dagiti Agbekkel—Mapagungar?

TI NAKALKALDAANG a damag iti panagbekkel dina serraan ti maysa a kapitulo iti panagbiag dagiti kakabagian ken gagayyem; lukatan dayta ti maysa—maysa a kapitulo iti aglalaok a rikna a panangngaasi ken pungtot, leddaang ken pannakabasol. Ket ibangonna ti saludsod: Addanto kadi namnama ti gayyemtayo a nangkettel iti biagna?a

Nupay no di nainkalintegan ti panangpapatay iti bagi met laeng, saan a pulos a nalinteg, ni apostol Pablo nangipaay iti nagpintas a namnama kadagiti di nalinteg. Kas imbagana iti Romano a korte iti linteg: “Adda inanamak iti Dios . . . nga addanto panagungar dagiti nalinteg ken dagiti nakillo.”—Aramid 24:15.

Nupay kasta, adu a teologo ti din nangikankano iti aniaman a singasing a ti panagungar dagiti di nalinteg mabalin a mangipaay iti inanama kadagidiay nga agbekkel. Apay?

Kontraen dagiti Teologo ti Namnama a Panagungar

Ni William Tyndale nailasinna ti paset iti parikut iti umuna a sasao iti maika-16-siglo a Bibliana: “Iti panangikabilna kadagiti natay a kararua idiay langit, impierno, wenno purgatorio dadaelem dagiti argumento ni Kristo ken ni Pablo a mangpaneknek iti panagungar.” Wen, adu a siglon a napalabas, dagiti tattao iti simbaan insuroda ti pammati a di naibatay iti Biblia: immortal a kararua a pumanaw iti bagi iti ipapatay ken ti ipapan a dagus idiay langit, purgatorio, Limbo, wenno impierno. Dayta a pammati maisuppiat iti nalawag a sursuro iti Biblia maipapan iti masanguanan a panagungar. Kas inimtuod ti ministro a Baptist a ni Charles Andrews: “No ti kararua ket nabendisionanen idiay langit (wenno nainkalinteganen a matuntuno idiay impierno), adda pay aya pakasapulan iti aniaman?” Innayonna: “Daytoy a panagsuppiat iti iglesia a mismo nagtalinaed a nangsaplit kadagiti Kristiano iti isuamin a siglo.”

Maysa a resulta ti kasta a teologo ket “nanipud idi tiempo ni Agustine [353-430 K.P.], kinondenar ti simbaan ti panagbekkel kas basol,” kuna ni Arthur Droge iti Bible Review, Disiembre 1989, “maysa a basol a saan a masubbot, kas iti apostasia ken pannakikamalala.”

Ti narungsot a pangngeddeng a “saan a masubbot,” wenno awan namnamana a naikeddeng iti impierno nga apuy, awitna ti pannakaukom iti ipapatay a nakaam-amak ti kinalabesna. Aminen ti National Catholic Reporter: “Dua kadagiti kadadakkelan a dodoktor ti simbaan ti nangbusor iti panagbekkel—a tinukoy ni Augustine dayta a ‘makarimon ken makondenar a kinadakes’ ket impamatmat ni Aquinas dayta a maysa a basol iti Dios ken iti komunidad a maikari iti ipapatay [di mapakawan]—di umanamong dagiti amin a tattao iti simbaan.”

Siraragsak, maliklikantay ti kasta a “panagsusuppiat iti iglesia a mismo” babaen ti panangawat iti dua nga agtunos a kinapudno. Umuna, “ti kararua nga agbasol—matay.” (Ezequiel 18:4) Maikadua, ti pudno a namnama dagiti natay a kararua (tattao) isut’ panagbiagda manen babaen iti “panagungar agpadpada dagiti nalinteg ken dagiti nakillo.” (Aramid 24:15) Ania, ngarud, ti nainkalintegan nga inanamaentayo para kadagiti tattao a nagbekkel?

Ti Di Nalinteg Mapagungar

Imbaga ni Jesus iti maysa a kriminal a nasentensiaan iti ipapatay: “Makikaduakanto kaniak idiay Paraiso.” Di nalinteg ti tao—managlabsing-linteg imbes a naupay a biktima iti panagbekkel—a nakabasol gapu iti panangaminna. (Lucas 23:39-43) Isut’ awanan namnama a mapan idiay langit a makipagturay ken Jesus. Gapuna ti paraiso nga inanamaen ti mannanakaw a pagungaran isunto ti napintas a daga iti sidong ti turay ti Pagarian ni Jehova a Dios.—Mateo 6:9, 10; Apocalipsis 21:1-4.

Iti ania a panggep a riingento ti Dios daytoy a kriminal? Tapno singirenna nga awan asi ti napalabas a basolna kenkuana? Nikaanoman, ta kunaen ti Roma 6:7, 23: “Ta ti natayen gapu iti basol, adda a naluk-atanen iti basol,” ken “dagiti supapak ti basol isu ni patay.” Nupay no saan a masingir kenkuana dagiti napalabas a basolna, kasapulanna pay laeng ti subbot a mangaon kenkuana nga agturong iti kinaperpekto.

Ngarud, biddut ken mangallilaw ti teologo a ni Albert Barnes idi kinunana: “Dagidiay nagaramid iti dakes mapagungarda tapno maukom, wenno makondenar. Daytoy ti panggep iti pannakapagungarda; daytoy ti kakaisuna a panggep.” Anian a di pannakaitutop iti Dios ti kinahustisia ken ayat! Imbes ketdi, maysa a panagungar iti biag iti maysa a paraiso a daga ti mangipaayto itoy dati a kriminal (ken dagiti dadduma a di nalinteg) iti nagsayaatan a gundaway a maukomto iti aramidenda kalpasan ti panagungarda.—1 Juan 4:8-10.

Maysa a Naasi a Gundaway

Dagiti nakellaat a gagayyem iti biktima iti panagbekkel mabalin ngarud a maliwliwada iti pannakaammo a “ni Jehova nangipakita iti asi kadagidiay agbuteng kenkuana. Ta ammona ti pannakasukogtayo, isu malagipna a datayo tapuktayo.” (Salmo 103:10-14) Ti Dios laeng ti naan-anay a makaawat iti paset ti sakit ti isip, nakaro a panagaburido, uray pay dagiti depekto iti pannakabukel, iti “parikut a panagbekkel,” isu a, napaliiw ti National Observer, “saan a kasasaad iti inggat’-tungpal-biag [no di ket] masansan sumagmamano laeng a minutos wenno oras.”—Kitaenyo ti Eclesiastes 7:7.

Ipapantayon, ti mangkettel iti biagna ikkatenna ti gundawayna nga agbabawi iti panangkettelna iti biagna. Ngem siasino ti makaibaga a ti naiduron nga agbekkel mabalin a nagbabawi ket di nagballigi ti panagbekkelna? Dadduma a nagdakes a mammapatay nagbabawida, iti kinapudnona, nagbalbaliwda ket nagun-odanda ti pammakawan ti Dios bayat ti panagbiagda.—2 Ar-ari 21:16; 2 Cronicas 33:12, 13.

Gapuna, ni Jehova, gaput’ binayadannan ti “subbot a maipaay kadagiti adu,” kalinteganna ti mangipaay iti asi, uray pay kadagiti nangkettel iti biagda, babaen ti panangpagungarna kadakuada ken panangipaayna kadakuada iti gundaway nga “agbabawi ken agsubli iti Dios babaen iti panagaramid kadagiti ar-aramid a maikari iti panagbabawi.”—Mateo 20:28; Aramid 26:20.

Ti Mapagtalkan, Nainkasuratan a Panangmatmat iti Biag

Ti biag ket sagut manipud iti Dios, saan a banag nga abusuen wenno ipatinggatayo a mismo. (Santiago 1:17) Gapuna, paregtaennatay ti Kasuratan a mangaywan iti bagitayo, saan a kas immortal a karkararua, no di ket kas napateg a parparsua iti Dios a mangay-ayat kadatayo, a mangipatpateg iti panagbiagtayo, ken manginanama buyogen ti rag-o iti tiempo iti panagungar.—Job 14:14, 15.

Ti ayat pabilgenna ti panangbigbigtayo a ti panagbekkel—nupay maliklikanna dagiti pakadagsenanna—paaduenna laeng ti parikut dagiti nabati nga inay-ayattayo. No maipapan iti dagdagus a nangkettel iti biagna, datay a tattao ditay maipato no isut’ mapagungar wenno saan. Rumbeng aya a mapabasol? Ti laeng Dios ti mangsukimat ‘kadagiti amin a puso ken arapaap dagiti panunot.’ (1 Cronicas 28:9) Ngem makapagtalektayo a ‘ti Ukom iti isuamin a daga agaramid a siayat, sililinteg, ken siuumiso!’—Genesis 18:25.

[Footnote]

[Picture Credit Line iti panid 22]

Kollektie Rijksmusem Kröller-Müller, Otterlo

Intukon ni Jesus iti maysa a kriminal ti namnama a panagbiag iti maysa a naindagaan a paraiso