Kapitulo 18—Sangalubongan a Kinatalged iti Sidong ti “Prinsipe ti Kappia”
Kinasungdo iti Makitkita nga Organisasion ti Dios Itatta
1, 2. Kasano a tarusan ti Kasuratan idiay Salmo 50:5?
Idiay Salmo 16:10 adda a naisurat: “Ta saanmonto a baybay-an toy kararuak idiay Sheol. Saanmonto met nga ipalubos a ti santom makitana ti abut.” Ket idiay Salmo 50:5 adda a naisurat: “Urnongenyo dagiti kas nasungdo a maitipon kaniak, dagiti nakitulag kaniak gapu iti panagdaton.” Dagidiay kadi makitulag ken ni Jehova ti mangipaay iti “daton”? Saan, dagitoy a nasungdo dida pagbalinen ti bagbagida nga indibidual a “daton,” nga isukoda dagiti nainlasagan a bagbagida tapno makitulagda iti Dios.
2 Ngarud, kasano, a maaramid ti tulagan? Babaen iti “daton” ti “nasungdo” a ti kararuana ket saan a nabaybay-an idiay Sheol no di ket napagungar manipud kadagiti natay. Inyaplikar ni apostol Pedro dagiti sasao ti Salmo 16:10 ken ni Jesu-Kristo ket intuloyna a kinuna: “Isu [ni David] idinto a nakitana a sigud nagsao ti maipapan iti panagungar ni Kristo, a saan met a nabaybay-an nga agtaeng idiay Hades ket ti lasagna saan met a naiyawat iti panagrupsa. Daytoy a Jesus pinagungar ti Dios.”—Aramid 2:25, 27, 31, 32.
3. Asino dagidiay naurnong sigun iti bilin idiay Salmo 50:5, ket apay a rebbeng a matignayda a panekneken ti kinasungdoda iti Dios?
3 Daytoy napagungar a Jesus isu ti Manangibabaet ti baro a tulag, ket babaen iti datonna a napatalgedan ti baro a tulag. (Hebreo 9:15, 17) Gapuna asino dagidiay maurnong sigun iti bilin idiay Salmo 50:5? Isuda dagiti adalan ni Jesus nga adda iti baro a tulag gapu iti datonna. Gapu iti panagyamanda ken ni Jehova gapu iti daytoy awan pakaiyaspinganna a daton, rebbeng a matignayda a paneknekan ti kinasungdoda kenkuana.
4, 5. (a) Ania ti adda a panagballigi ni Satanas a Diablo bayat ti umuna a gubat sangalubongan iti panagreggetna a mangdadael ti makitkita nga organisasion ni Jehova? (b) Sadino ti nakaiyakaran ti hedkuarter ti Sosiedad, ken apay? (c) Iti moderno-aldaw a katupag ti Salmo 137:1, ania ti emosional a kasasaad, wenno disposision, iti nasungdo a natda no pampanunotenda ti kimmapuy a kasasaad ti organisasion ti Dios?
4 Idi naipasdek ti Pagarian ni Jehova kadagiti langlangit idi 1914, nakapungtot dagiti nasnasion a maibusor iti dayta a Pagarian babaen ti pannakiramanda iti umuna a gubat sangalubongan, ket pinalubosan ti Dios daytoy. (Salmo 2:1, 2) Nagreggetan nga usaren ni Satanas a Diablo dayta a sangalubongan a panagsusuppiat tapno dadaelen ti makitkita a paset ti organisasion ni Jehova. Isut’ nagballigi a nangipabalud iti presidente ti Watch Tower Bible and Tract Society iti pagbaludan ti estado idiay Atlanta, Georgia. Pito a dadduma pay a pannakabagi ti Sosiedad ti naibalud a kaduana.
5 Gapu iti pannakaidadanes, ti hedkuarter ti Sosiedad idiay Brooklyn, Nueva York, ti naiyakar iti naabangan a patakder idiay Pittsburgh, Pennsylvania. Naaramid daytoy tapno maitultuloy ti pannakaipablaak ti magasin a Watch Tower. Ti nailangitan a pannakaipadayag dagiti matalek ti manamnama iti mabiiten. Ngem dagiti natda agannayasda nga agdung-aw no pampanunotenda ti mairurrurumen, napakapsutan a kasasaad ti organisasion ni Jehova.—Salmo 137:1.
Kinasungdo Bayat ti Pannakaibalud
6-8. Bayat ti pannakaibaludna, kasano ti panangipamatmat ni J. F. Rutherford, a presidente ti Sosiedad iti kinasungdona iti organisasion ni Jehova?
6 Iti panangipakitana iti kinasungdo iti organisasion ni Jehova bayat ti pannakaibaludna, ti presidente ti Watch Tower Society, ni J. F. Rutherford, idi Disiembre 25, 1918, nangipatulod iti espesial a surat ken ni J. A. Bohnet, maysa a mapagtalkan a padana nga adipen ni Jehova. Daytat’ naipatulod kenkuana idiay opisina ti Sosiedad sadi Pittsburgh. Insurat ni Rutherford ti sumaganad:
7 “Gapu ta diak makikompromiso iti Babilonia, no di ket simamatalek a padpadasek ti agserbi iti Apok, naibaludak, nga isut’ pagyamyamanak. . . . Adayo a kaykayatko ti anamongna ken isemna ken maibalud, ngem ti makikompromiso wenno tumulok iti Animal ken agbalin a siwayawaya ken addaan ti pammadayaw ti intero a lubong. Maysa a bendito, nasam-it a kapadasan ti agsagaba a maipaay iti matalek a serbisio ti Apo. Idiay Pagarian patpatgentayto unay ti isem ti Ama a nangnangruna ngem ti isuamin. Daytoy ti rebbeng a kangrunaan iti isip ti tunggal anak ti Dios. Il-iliwentayo ti pannakikaykaysa a mamagbalin kadatayo a Maymaysa sadiay. Maragsakanak, kaskasdi il-iliwek ti pannakakita kadakay amin manen. Ti kumbension ken ti tinawen a miting umasidegen. Sapay koma ta ti espiritu ni Kristo ti mangpunno ti puso ti tunggal tumabuno . . .
8 “Adu pay ti masapul nga aramiden. Maysa a dakkel a pabor ti makiraman. Dagidiay laeng agayat a sitatan-ok Kenkuana ti matalek ket iti kasta mapadayawan. . . . Sakbay dayta naragsak nga aldaw masapul a maited ti naan-anay a pammaneknek. . . . Dagiti napalabas a metodo ken pamay-an dinanto maaywanan dagiti kasapulan, ngem ti Apo iti mismo a naimbag a pamay-anna mangipaayto. . . . Maragsakanak a daytoy a kapadasan iti pagbaludan ti naireserba para kadakami imbes a ken Kabsat Russell. Diak pay pulos kinagura un-unay ti kinadakes ngem ita ken inayat ti kinalinteg ken il-iliwen ti panangtulong kadagiti dadduma. . . . ti panagballigi ti Sion asidegen.”
Ti Organisasion ti Dios ti “Kangrunaan a Pagragsakanda”
9. Ania a kababalin ti salmista ti imparangarang dagiti naibalud a pannakabagi ti Sosiedad?
9 Nupay dagiti ad-adipen ni Jehova ket namarkaanda iti lubong kas di nasungdo, traidor, ken di patriotiko, dida tinallikudan ti organisasion ni Jehova. Dida kayat ti makikompromiso iti sidong dayta a panangparigat. Kaykayatda a mapukaw ti pannakausar ti kannawanda wenno agbalinda nga umel imbes a lipatenda ti organisasion ti Dios ken saanen nga agbalin a “kangrunaan a pagragsakanda.”—Salmo 137:5, 6.
10, 11. (a) Ania ti kinararag ti nasungdo a natda, ket ania a sasao ti salmista ti inyaplikarda maipapan iti Edom? (b) Aniat’ naaramidan dagiti kabkabusor iti makitkita nga organisasion, ket aniat’ di ninamnama dagita a kabkabusor?
10 Sirurungsot a nagragsakan dagiti kabusor ni Jehova ti tignay a maibusor kadagiti naindagaan a pannakabagi ti sapasap nga organisasionna. Ngem inkararag dagiti ad-adipen ni Jehova ti iyaay ti aldaw ti ibabalesna gapu kadagitoy amin a pananglais a naibunton iti organisasionna. Inyaplikarda ti sasao nga inyebkas ti salmista iti kadaanan nga Edom: “Lagipem, O Jehova, ti maibusor kadagiti annak ti Edom ti aldaw ti Jerusalem, isuda a nagkuna: ‘Duprakenyo, duprakenyo, wen inggana iti pamuonna!’” (Salmo 137:7; Galacia 4:26) Ay, saan, ayaten unay ni Jehova ti kas asawana nga organisasion tapno lipaten ti sasawen ken ar-aramiden dagidiay paset ti organisasion ti Diablo a maibusor kadagiti nasungdo iti iti naindagaan nga organisasionna.
11 Ti amin a pammarang a langana idi, dagita a napolitikaan nga umay-ayon iti Babilonia a Dakkel “dinuprakda [ti makitkita nga organisasion ni Jehova] agingga iti pamuonna.” Saandan a ninamnama a makita a bumangon pay dayta manipud tapuk nga agbalin a sangalubongan organisasion kas ti kasasaadna itatta.
Ti Ragsak ti Manangibalesna
12. (a) Asino daydiay nangwayawaya iti nakayawan nga ili ni Jehova idiay kadaanan a Babilonia, ket ti kadi Salmo 137:8, 9 ti mangtukoy kenkuana iti naan-anay a kaipapananna? (b) Aniat’ impadto dagitoy a bersikulo maipapan ti panangibales ti naindagaan nga organisasion ti Dios?
12 Inusar ni Jehova ti agturay ti Persia a ni Ciro a mangwayawaya ti ilina manipud kadaanan a pannakabalin ti lubong a Babilonia. Ngem iti naan-anay a kaipapananna, saan a ni Ciro ti madakdakamat kadagiti pangserra a sasao ti Salmo 137, a tuktukoyenna ti Babilonia a Dakkel, ti sangalubongan nga imperio ti ulbod a relihion: “O anak a babai ti Babilonia, a marakrakkanto, naragsakto ti mangsupapak kenka, a kas ti impaaymo kadakami. Naragsakto ti mangala ken mangibarsak kadagiti maladagam iti bato.”—Salmo 137:8, 9.
13, 14. Apay a daydiay “naragsak” iti Salmo 137:8, 9 saanna a tuktukoyen dagiti napolitikaan a pannakabalin a nangdadael iti Babilonia a Dakkel?
13 Asinonto daydiay “naragsak”? Daydiay kadi “naragsak” itaktakderanna ti simboliko a “sangapulo a sara” nga adda iti ulo ti “atap nga animal,” nga iti bukotna isut’ nagsakayan ti daanen a balangkantis a sistema ti relihion iti kasta unay a kinaranga a nakabaybayagen? Saan, agsipud ta dagiti napolitikaan a manangdadael ti sangalubongan nga imperio ti ulbod a relihion ket saanda a dadaelen dayta tapno iwayaanda ti nadalus a panagdayaw iti pudno a Dios. Saanda nga aramiden dayta a maipaay iti dayag ti Dios ti Biblia. Ngarud, kasano, nga aktual nga agbalin a “naragsak” dagita a tinudingan ti salmista?
14 Dagiti napolitikaan a pannakabalin daytoy a lubong ket saanda nga aramiden daytoy maibusor iti relihion a trabaho gaput’ ayatda kadagiti managdaydayaw ken ni Jehova. Apay a saan? Agsipud ta agtakder dagiti Saksi ni Jehova iti dalanda a mangpataud iti maysa nga interamente nga awanan-dios a lubong. Gapuna dagiti napolitikaan a pannakabalin ket isuda laeng dagiti instrumento nga inusar ti Dios dagiti Saksi a mangitungpal iti bukodna a panggep.—Apocalipsis 17:17.
15. Asino a talaga ti nangtignay kadagiti napolitikaan a pannakabalin, ken babaen iti siasino?
15 Gapuna, nupay dagiti napolitikaan a pannakabalin direktadanto a mausar a mangpukaw iti sangalubongan nga imperio ti ulbod a relihion, kinapudnona ni Jehova a Dios met laeng ti mangtigtignay kadakuada. Kasano? Us-usarenna ti naipatugawen a naarian nga Anakna, ti Dakdakkel a Ciro, ni Jesu-Kristo. Gapuna, ni Jesu-Kristo nga addan iti pannakabalin ti Pagarian isu daydiay “naragsak” nga impadto ti salmista!
16. Kasano a dadaelen ni Jehova dagiti “annak” ti Babilonia?
16 Ket idinto ta salwadan ni Jehova dagiti nasungdona, iti piguratibo a kaipapananna, iggamannanto ti tunggal maysa kadagiti narelihiusuan nga “annak” ti sinan-balangkantis a sistema dagiti ulbod a pannursuro ket rumekennanto ida iti daydiay kasla “bato”—ti di sumuko a Pagarian ni Jehova a Dios babaen ken Jesu-Kristo.
17. (a) Sigun iti Isaias 61:1, 2, aniat’ inwaragawag ni Jesus kalpasan ti pannakapulotna iti espiritu ti Dios? (b) Kasano a maar-aramid itatta ti pannakaiwaragawag?
17 Idi adda ditoy daga, napulotan ni Jesus iti espiritu ti nasantuan a Manangtulongna saan laeng a tapno “iwaragawag ti tawen ti parabur iti biang ni Jehova” no di ket tapno iwaragawag “ti aldaw ti ibabales ti Diostayo.” (Isaias 61:1, 2; Lucas 4:16-21) Iti tiempotayo, bayat “ti maudi nga al-aldaw” daytoy a sistema dagiti bambanag, paiwarwaragawag ni Jehova babaen kadagiti matalek nga ad-adipenna “ti aldaw ti ibabales ti Diostayo” iti amin a mapagnaedan a daga kas pammakdaar kadagiti isuamin a nasnasion. Iti daytoy a panangiwaragawag ti natda ti kinaduaan ti umad-adu a “dakkel nga umariwekwek” dagiti kimmarnero nga ad-adalan ni Jesu-Kristo, kas nasirmata idiay Apocalipsis 7:9-17.
18. Iti ania a ragsak ti pakiramanan dagidiay nasungdo iti Dios?
18 Amin dagitoy, ti natda ken ti “dakkel nga umariwekwek,” nagtulnoganda ti bilin ti anghel idiay Apocalipsis 18:4. Rimmuarda manipud Babilonia a Dakkel. Apay a naganat ti kasta a panagtignay? Agsipud ta masapul a rummuarda iti Babilonia a Dakkel sakbay a marumekrumek dagiti narelihiusuan nga “annakna” ket madadaelda babaen iti “atap nga animal” ken dagiti “sangapulo a sarana” sakbay ti Armagedon. Dagitoy a nasungdo makiramandanto iti ragsak ti Dakdakkel a Ciro, ni Jesu-Kristo. Makipagkaykaysadanto idiay langit iti panagkuna: “Idaydayawyo ni Jah, dakayo a tattao! Ti pannakaisalakan ken ti dayag ken ti pannakabalin kukua ti Diostayo, ta napudno ken nalinteg dagiti panangipatona. Ta isu inukomna daydi dakkel a balangkantis isu a nangparugit iti daga babaen iti pannakikamkamalalana.”—Apocalipsis 19:1, 2; idiligyo iti Jeremias 51:8-11.
19. Ania a kinaragsak ti tagtagiragsakenen dagiti nasungdo a natda, ket ania a dakdakkel a ragsak ti agur-uray kadakuada?
19 Nanipud 1919 ni Jehova ti nakaaramiden kadagiti “dadakkel a bambanag” a maipaay iti ilina. (Salmo 126:1-3) Agpaay iti daytoy a panangpadakkel iti pannakabalinna a mangwayawaya, a nangidemostra nga isu “ti matalek a Dios,” dagiti nawayawayaan a tattao ti kaskasdi a maragsakan iti puso. (Deuteronomio 7:9) Aglaplapusanan ti ragsakda, ngem adda pay ti dakdakkel a ragsak nga agur-uray kadakuada. Daytoy ket inton tumipondan iti ragsak ti Dakdakkel a Ciro, ti agturturayen mga Ari, ni Jsu-Kristo, inton rumekenna amin dagiti “annak” dayta dinidiablo nga organisasion.
20. Asino pay dagiti makiramraman ti ragsak ti napulotan a natda, ken apay?
20 Minilmilion kadagiti dati a “nakayawan” ti Babilonia a Dakkel natulongandan nga agtalaw iti dayta naikeddeng ti pannakadadaelnan a narelihiusuan nga organisasion sakbay ti naranggas a pannakadadaelna. Ti resultana isuda ti “dakkel nga umariwekwek” dagiti “sabsabali a karnero.” Ita adda bilangdan, iti intero a daga, a nasurok a 3,000,000, nga awan pay ti pakakedngan ti bilang dagiti maalaw manipud iti pannakadadael ti sangalubongan nga imperio ti ulbod a relihion. Iti kinasungdoda iti organisasion ni Jehova, iranranudda ti ragsak ti natda babaen ti pannakitimpuyogda kadakuada iti panangiwarwaragawag ti aldaw nga ibabales ni Jehova iti narelihiusuan a Babilonia a Dakkel.
21. Aniat’ rebbeng a kababalintayo iti Babilonia a Dakkel ken kadagiti kinayawanna?
21 Ngarud, awan koma ti pannakikompromiso iti dayta sangalubongan nga imperio ti ulbod a relihion. Awan koma ti panagsubli kenkuana kadagitoy nga al-aldawen ti panagpababana. Itultuloytayo a tulongan dagiti adu pay a nakayawan ti Babilonia a Dakkel a rummuar iti dayta naikeddeng ti pannakadadaelna a sistema sakbay a magun-odan ti Dakdakkel a Ciro ti panagballigina.