Ti Sao ni Jehova Nabiag

Dagiti Tampok iti Umuna a Libro Dagiti Salmo

ANIA ti maitutop a paulo ti maysa a libro ti Biblia a ti kaaduan a linaonna ket pammadayaw iti Namarsua kadatayo, ni Jehova a Dios? Awanen ti ad-adda a maitutop no di Dagiti Salmo, wenno Pammadayaw. Daytoy a kaatiddogan a libro ti Biblia ket naglaon kadagiti napintas ti pannakaputarna a kanta a mangipakaammo kadagiti nakaskasdaaw a galad ti Dios ken dagiti nabileg a gapuananna ken mangisalaysay kadagiti adu a padto. Adu kadagita a kanta ti mangyebkas iti rikrikna dagiti nangputar bayat ti panagsagabada iti rigat. Agarup sangaribu a tawen ti saklawen dagitoy a pinutarda​—manipud idi kaaldawan ni propeta Moises agingga iti panawen kalpasan ti pannakaidestiero dagiti Judio. Dagiti nangputar ket da Moises, Ari David ken dadduma pay. Ni padi nga Esdras ti pagaammo a nangurnos iti daytoy a libro.

Sipud idi un-unana, nabingayen ti libro a Salmo iti lima a koleksion, wenno benneg dagiti kanta: (1) Salmo 1-41; (2) Salmo 42-72; (3) Salmo 73-89; (4) Salmo 90-106; ken (5) Salmo 107-150. Mausig iti daytoy nga artikulo ti umuna a koleksion. Iti daytoy a benneg, tallo laeng a salmo ti saan a pinutar ni Ari David iti nagkauna nga Israel. Saan a naipakaammo no siasino dagiti nangputar iti Salmo 1, 10, ken 33.

“TI DIOSKO ISU TI BATOK”

(Salmo 1:1–24:10)

Kalpasan a dinakamat ti umuna a salmo a naragsak ti tao a ti pakaragsakanna adda iti linteg ni Jehova, dagus a tinukoy ti maikadua ti maipapan iti Pagarian.a Kaaduanna a panagpakpakaasi iti Dios ti linaon daytoy a grupo ti salmo. Ti Salmo 3-5, 7, 12, 13, ken 17, kas pagarigan, ket naglaon kadagiti araraw maipaay iti pannakaispal kadagiti kabusor. Itampok ti Salmo 8 ti kinanumo ti tao no idilig iti kinanaindaklan ni Jehova.

Iti panangiladawanna ken ni Jehova kas Manangsalaknib iti ilina, inkanta ni David: “Ti Diosko isu ti batok. Agkamangakto kenkuana.” (Salmo 18:2) Iti Salmo 19, naidaydayaw ni Jehova kas ti Namarsua ken Manangted-linteg, iti Salmo 20 kas Manangisalakan, ken iti Salmo 21 kas Manangisalakan iti dinutokanna nga Ari. Iti Salmo 23, nailadawan ni Jehova kas ti Naindaklan a Pastor, idinto ta iti maika-24 a Salmo isu ket nadeskribir kas nadayag nga Ari.

Sungbat Kadagiti Nainkasuratan a Saludsod:

2:1, 2​—Ania nga “ubbaw a banag” ti indaydayamudom dagiti nasion? Ti “ubbaw a banag” ket isu ti kanayon a pannakaseknan dagiti gobierno ti tao a mangtaginayon iti autoridadda. Ubbaw daytoy gapu ta sigurado a mapaay ti panggepda. Makapagballigi ngata dagiti nasional a bunggoy no agtakderda a “maibusor ken Jehova ken maibusor iti daydiay pinulotanna”?

2:7​—Ania ti “bilin ni Jehova”? Ti bilin ket isu ti tulag maipaay iti maysa a Pagarian, nga inaramid ni Jehova iti dungdunguenna nga Anak, ni Jesu-Kristo.​—Lucas 22:28, 29.

2:12​—Iti ania a wagas a dagiti agtuturay iti lubong ‘agepanda ti anak’? Idi tiempo ti Biblia, ti panangagep ket ebkas ti panaggayyem ken kinamatalek. Maysa met daytoy a wagas ti panangabrasa kadagiti sangaili. Nabilin dagiti ari ditoy daga nga agepanda ti Anak​—kayatna a sawen, abrasaenda kas ti Mesianiko nga Ari.

3:superskripsion​—Ania ti panggep ti paulo a naikabil kadagiti sumagmamano a Salmo? Masansan nga ipabigbig ti paulo no siasino ti nangputar ken/wenno mangipaay iti impormasion maipapan iti kasasaad idi naputar ti salmo, kas koma iti Salmo 3. Mabalin met nga ilawlawag ti superskripsion no ania ti panggep wenno pakausaran ti partikular a kanta (Salmo 4 ken 5) kasta met a mangted kadagiti instruksion iti pannakatokarna (Salmo 6).

3:2​—Ania ti “Selah”? Kaaduanna nga ipaspasimudaag daytoy a termino ti panagsardeng tapno agmennamenna iti man panagkanta nga awan tokarna wenno adda tokarna. Ti panagsardeng ad-adda nga ipaganetgetna ti kapanunotan wenno emosion. Saanen a kasapulan a basaen a sipipigsa bayat ti panangibasa kadagiti Salmo.

11:3​—Ania dagiti pamuon a marba? Isu dagiti pamuon a pagbatbatayan ti kagimongan ti tao​—linteg, pammilin, ken hustisia. No saan nga agtutunos dagitoy, agraira ti riribuk iti kagimongan ken awan ti hustisia. Kadagiti kasta a kasasaad, “asinoman a nalinteg” masapul a naan-anay nga agtalek iti Dios.​—Salmo 11:4-7.

21:3​—Ania ti naisangsangayan iti “maysa a korona a napasudi a balitok”? Saan a nadakamat no ti korona ket literal wenno isimbolona ti kanayonan a pammadayaw gapu iti adu a panagballigi ni David. Ngem daytoy a bersikulo ket maysa a padto a tuktukoyenna ti korona ti kinaari nga inted ni Jehova ken ni Jesus idi 1914. Gapu ta balitok ti korona, ipasimudaagna a ti panagturay ni Jesus ti kasayaatan.

22:1, 2​—Apay a mabalin a narikna ni David nga isu ket pinanawan ni Jehova? Nakaro unay ti panagdanag ni David gapu kadagiti kabusorna isu a ‘ti pusona nagbalin a kas allid ken nalunag iti kaunggan ti makin-uneg a paspasetna.’ (Salmo 22:14) Mabalin a nariknana nga isu ket pinanawanen ni Jehova. Kastoy met laeng ti narikna ni Jesus idi nailansa. (Mateo 27:46) Dagiti sasao ni David ipakitana ti natural a reaksion ti maysa a tao no adda iti narigat a kasasaad. Ngem iti kararagna a nailanad iti Salmo 22:16-21, nabatad a saan a napukaw ni David ti pammatina iti Dios.

Dagiti Masursurotayo:

1:1. Masapul a liklikan ti makitimpuyog kadagidiay saan a mangay-ayat ken ni Jehova.​—1 Corinto 15:33.

1:2. Nasken a ditay ipalubos a lumabas ti maysa nga aldaw a ditay inusig dagiti naespirituan a banag.​—Mateo 4:4.

4:4. No agunget wenno agpungtottayo, nainsiriban a medmedantayo ti dilatayo tapno ditay makaisawang iti banag a pagbabawyantayto.​—Efeso 4:26.

4:5. Ti naespirituan a sakripisiotayo ket “sakripisio ti kinalinteg” no umiso ti motibotayo ken no maitunos ti kababalintayo kadagiti pagalagadan ni Jehova.

6:5. Ania pay koma ti nasaysayaat a rasontayo nga agtultuloy nga agbiag no di ti agdayaw ken ni Jehova?​—Salmo 115:17.

9:12. Agsapsapul ni Jehova iti panagibukbok iti dara tapno dusaenna dagidiay nakabasol iti dara, ngem lagipenna “ti ikkis dagidiay naparigatan.”

15:2, 3; 24:3-5. Dagiti pudno a managdaydayaw nasken a sawenda ti kinapudno ken liklikanda ti mangpardaya ken ulbod a panagsapata.

15:4. Nasken nga ikagumaantayo a tungpalen ti aniaman nga inkaritayo, uray no nakarigrigat nga aramiden dayta, malaksid no mabigbigtayo a saan a maitunos iti Biblia ti inkaritayo.

15:5. Kas agdaydayaw ken ni Jehova nasken nga agannadtayo iti di umiso a panangusar iti kuarta.

17:14, 15. Dagiti “tattao daytoy a sistema ti bambanag” ipampamaysada ti agpabaknang, agpamilia, ken mangibati kadagiti tawid. Ti kangrunaan a pakaseknan ni David ket ti maaddaan iti naimbag a nagan iti imatang ti Dios tapno ‘makitananto ti rupana’ wenno magun-odna ti anamong ni Jehova. Inton ‘agriing’ ni David, maimatangannanto dagiti kari ken pammatalged ni Jehova ket ‘mapnekto a makakita iti langana,’ wenno agrag-o a makaammo nga adda kenkuana ni Jehova. Kas ken David, saan kadi a nasken nga ipamaysatayo ti pusotayo kadagiti naespirituan a gameng?

19:1-6. No dagiti parsua a saan a makapagsao wenno makapagrason maidaydayawda ni Jehova, saan kadi a datayo ti ad-adda a mangaramid iti dayta yantangay kabaelantayo ti agpanunot, agsao, ken agdayaw?​—Apocalipsis 4:11.

19:7-11. Anian a makagunggona kadatayo ti linteg ni Jehova!

19:12, 13. Dagiti biddut ken kinadursok ket basol a nasken a pagannadantayo.

19:14. Nasken a maseknantayo saan laeng nga iti aramidentayo no di pay ket iti sawen ken panunotentayo.

“GAPU ITI KINATARNAWKO INTANDUDONAK”

(Salmo 25:1–41:13)

Kas nayebkas iti umuna a dua a salmo iti daytoy a grupo, anian ti kinanaimpusuan ti tarigagay ken kinabileg ti determinasion ni David a mangtaginayon iti kinatarnawna! “No maipapan kaniak, iti kinatarnawko magnaakto,” inkantana. (Salmo 26:11) Iti kararagna maipaay iti pammakawan kadagiti basol, inaminna: “Idi nagulimekak narunot dagiti tulangko babaen ti panagasugko iti intero nga agmalem.” (Salmo 32:3) Kadagidiay nasungdo ken Jehova, nangipaay ni David iti pammatalged: “Dagiti mata ni Jehova situturongda kadagidiay nalinteg, ket dagiti lapayagna situturongda iti panagpatulongda.”​—Salmo 34:15.

Anian a nagpateg kadagiti Israelita ken kadatayo ti balakad a naipaay iti Salmo 37, yantangay agbibiagtayo “kadagiti maudi nga aldaw” daytoy a sistema ti bambanag! (2 Timoteo 3:1-5) Iti padto maipapan ken Jesu-Kristo, kuna ti Salmo 40:7, 8: “Adtoy immayak, yantangay iti lukot ti libro naisurat ti maipapan kaniak. Ti panangaramid iti pagayatam, O Diosko, nagragsakak, ket ti lintegmo adda kadagiti makin-uneg a pasetko.” Ti maudi a salmo iti koleksion ket maipapan iti panagpatulong ni David ken ni Jehova kabayatan dagiti nariribuk a tawen kalpasan ti panagbasolda ken Bat-seba. Inkantana: “No maipapan kaniak, gapu iti kinatarnawko intandudonak.”​—Salmo 41:12.

Sungbat Kadagiti Nainkasuratan a Saludsod:

26:6​—Kas ken David, kasano ti piguratibo a panagmartsatayo a manglikmut iti altar ni Jehova? Ti altar irepresentarna ti pagayatan ni Jehova, nga inawatna ti pangsubbot a daton ni Jesu-Kristo tapno maispal ti sangatauan. (Hebreo 8:5; 10:5-10) Agmartsatayo a manglikmut iti altar ni Jehova babaen ti panangipakita iti pammati iti dayta a sakripisio.

29:3-9​—Ania ti ipamatmat ti panangyasping iti timek ni Jehova iti gurruod a makapaamanga bayat ti panagdaliasatna? Ipamatmatna ti nakaam-amak a pannakabalin ni Jehova!

31:23​—Kasano a ‘masupapakan iti aglablabes’ ti natangsit a tao? Dusa ti supapak a nadakamat iti daytoy a Salmo. Awaten daydiay nalinteg ti supapak ti di inggagara a panaglabsingna babaen ti disiplina ni Jehova. Gapu ta saan nga agbaw-ing ti natangsit a tao manipud iti panagaramidna iti di umiso, isu ket masupapakan iti aglablabes babaen ti nakaro a pannakadusa.​—Proverbio 11:31; 1 Pedro 4:18.

33:6​—Ania “ti espiritu” ti ngiwat ni Jehova? Daytoy nga espiritu ket ti aktibo a puersa ti Dios, wenno nasantuan nga espiritu, nga inusarna a nangparsua iti pisikal a langlangit. (Genesis 1:1, 2) Maawagan daytoy kas espiritu ti ngiwatna gapu ta, kas iti nabileg nga anges, maibaonna a mangitungpal kadagiti banag iti adayo.

35:19​—Ania ti kayat a sawen ti kiddaw ni David a saan koma nga agkidday dagidiay manggurgura kenkuana? Ti panagkidday ipakitana a maragragsakan dagiti kabusor ni David iti panagballigi dagiti makapasuron a planoda maibusor kenkuana. Kiniddaw ni David a saan koma a mapasamak daytoy.

Dagiti Masursurotayo:

26:4. Masiribtayo no liklikantayo ti makitimpuyog kadagidiay mangilemlemmeng iti kinasiasinoda kadagiti chat room ti Internet, kadagidiay kaeskuelaan wenno katrabahuan nga agpampammarang a gagayyemtayo gapu kadagiti nasikap a rason, kadagidiay apostata nga aginpapasnek, ken kadagidiay doble kara ti panagbiagda.

26:7, 12; 35:18; 40:9. Nasken a dayawentayo ni Jehova iti imatang dagiti tattao bayat dagiti Nakristianuan a taripnong.

26:8; 27:4. Kaay-ayotayo kadi ti tumabuno kadagiti Nakristianuan a gimong?

26:11. Malaksid iti panangyebkasna iti determinasionna a mangtaginayon iti kinatarnawna, kiniddaw ni David ti pannakasubbotna. Wen, mataginayontayo ti kinatarnawtayo iti laksid ti kinaimperpektotayo.

29:10. Ti panagtugaw ni Jehova iti rabaw “ti layus” ipasimudaagna a naan-anay a kontroladona ti pannakabalinna.

30:5. Ti kangrunaan a galad ni Jehova ket ayat​—saan a pungtot.

32:9. Saan a kayat ni Jehova nga agbalintayo a kasla mulo wenno asno nga agtulnog gapu ta mabaut wenno masaplit. Imbes ketdi, tarigagayanna a pilientayo ti agtulnog kenkuana gapu ta ammotayo ti pagayatanna.

33:17-19. Awan ti sistema nga inaramid ti tao a makaisalakan uray pay kasano ti kabilegna. Ti pagtalkantayo masapul a ni Jehova ken iti urnos ti Pagarianna.

34:10. Anian a pammatalged daytoy kadagidiay mangyun-una kadagiti interes ti Pagarian iti biagda!

39:1, 2. No dagiti nadangkes agdawatda iti impormasion a pakadangranan dagiti kapammatiantayo, nainsiriban no ‘mangisaadtayo iti busal kas agaywan iti bukodtayo a ngiwat’ ket agulimektayo.

40:1, 2. Ti pananginanama ken ni Jehova matulongannatayo a mangdaer iti panagleddaang ken ‘mangaon kadatayo iti maysa a naungor nga abut, iti pitak ti arinsaed.’

40:5, 12. Awan ti didigra wenno pagkurkurangan, kasano man ti kaaduna, a manglapunos kadatayo no saantayo a liplipatan nga ‘ad-adu ti bendisiontayo ngem iti kabaelantayo nga ibinsabinsa.’

“Bendito Koma ni Jehova”

Anian a makaliwliwa ken makaparegta ti 41 a salmo iti umuna a koleksion! Masusuottayo man wenno makonkonsiensia, bumileg ken maparegtatayo iti daytoy a paset ti nabileg a Sao ti Dios. (Hebreo 4:12) Naglaon dagitoy a salmo iti impormasion a mangipaay iti mapagtalkan a giya iti panagbiag. Maulit-ulit a naipasigurado kadatayo a saannatayo a baybay-an ni Jehova aniaman a rigat ti mapasarantayo.

Agngudo ti umuna a koleksion ti salmo kadagitoy a sasao: “Bendito koma ni Jehova a Dios ti Israel manipud tiempo a di nakedngan uray pay agingga iti tiempo a di nakedngan. Amen ken Amen.” (Salmo 41:13) Kalpasan ti panangusigtayo kadagita, saantay kadi a matignay a mangbendito wenno mangidaydayaw ken ni Jehova?

[Footnote]

[Blurb iti panid 19]

No dagiti awan biagna a parsua idaydayawda ni Jehova, anian a nangnangruna pay koma kadatayo!

[Ladawan iti panid 17]

Ni David ti nangputar iti kaaduan a paset ti umuna nga 41 a salmo

[Ladawan iti panid 18]

Ammoyo kadi no ania a salmo ti mangiladladawan ken ni Jehova kas ti Naindaklan a Pastor?

[Ladawan iti panid 20]

Saanmo nga ipalubos a lumabas ti maysa nga aldaw a dimo inusig dagiti naespirituan a banag

[Picture Credit Line iti panid 17]

Dagiti Bituen: Retrato nga impaay ti United States Naval Observatory

[Picture Credit Line iti panid 19]

Dagiti bituen, panid 18 ken 19: Retrato nga impaay ti United States Naval Observatory

[Picture Credit Line iti panid 20]

Dagiti Bituen: Retrato nga impaay ti United States Naval Observatory