Pagbalinen a Saranayyo Dagiti Agnanayon a Takkiag ni Jehova

“Ti agnanayon a Dios isu ti disso a naedmo, ken iti baba adda dagiti takkiag nga agnanayon.”​—DEUTERONOMIO 33:27, American Standard Version.

1, 2. Apay a makapagtalek ti ili ni Jehova iti pannaranayna?

NI Jehova ket maseknan iti ilina. Ay ket, bayat ti panagdukdukot dagiti Israelitas, “daytat’ makapadukot kenkuana”! Iti ayat ken kaasi, isu ti “napan nangbagkat kadakuada ken inawitna ida.” (Isaias 63:7-9) Gapuna no matalektayo iti Dios, makapagtalektayo iti pannaranayna.

² Kuna ni mammadto a Moises: “Ti Dios idi ugma maysa a pagkamangan, ket iti baba adda dagiti agnanayon a takkiag.” (Deuteronomio 33:27) Kunaen ti sabali pay a patarus: “Ti agnanayon a Dios isu ti disso ti naedmo, ken iti baba adda dagiti takkiag nga agnanayon.” (American Standard Version) Ngem kasano a saranayen dagiti takkiag ti Dios dagiti adipenna?

Apay nga Adu Unay dagiti Pakarigatan?

3. Kaanonto ti naan-anay a panangtagiragsak ti natulnog a sangatauan “ti nadayag a wayawaya dagiti annak ti Dios”?

³ Ti panagserbi ken Jehova dinatay ilinged manipud kadagiti pakarigatan a gagangay kadagiti imperpekto a tattao. Ti adipen ti Dios a ni Job kunana: “Ti tao, a naiyanak iti babai, ababa ti biagna ken napno iti riribuk.” (Job 14:1) No maipapan “kadagiti aldaw dagiti tawentayo,” kuna ti salmista: “Ti sagudayda adda kadagiti ladingit ken makadangran a bambanag.” (Salmo 90:10) Kastanto latta ti biag agingga a ‘mawayawayaan ti sangaparsuaan manipud pannakaadipen iti panagrupsa ken inton addaanen ti nadayag a wayawaya dagiti annak ti Dios.’ (Roma 8:19-22) Mapasamakto dayta bayat ti Sangaribo a Tawen a Panagturay ni Kristo. Maibatay iti daton a subbot ni Jesus, mapasaranton dagiti natauan a sakop ti Pagarian ti pannakaispal manipud basol ken ipapatay. Iti ngudo ti Milenio, natulonganton da Kristo ken dagiti kakaduana nga ari-papadi ti natulnog a sangatauan tapno magaw-atda ti kinaperpekto, ket dagidiay matalek iti Dios bayat ti maudi a pannakasuot babaen ken Satanas ken dagiti demoniona permanentento a maisurat dagiti naganda idiay “libro ti biag.” (Apocalipsis 20:12-15) Iti kasta tagiragsakendanton a naan-anay ti nadayag a wayawaya dagiti annak ti Dios.

4. Imbes nga agreklamotayo iti kasasaadtayo iti biag, aniat’ rebbengtay nga aramiden?

⁴ Kabayatanna, imbes nga agreklamo maipapan ti kasasaadtayo iti biag, agtalektayo koma ken Jehova. (1 Samuel 12:22; Judas 16) Agyamantayo koma met gapu iti Nangato a Paditayo, ni Jesus, a babaen kenkuana makaasidegtayo iti Dios “tapno makagun-odtay koma ti asi ken makasarak iti di kaikarian a kinamanangaasi maipaay iti tulong iti umiso a tiempo.” (Hebreo 4:14-16) Ditay koma pulos agbalin a kas ken Adan. Idi agangay, sigugulib a pinabasolna ti Dios iti panangtedna kenkuana iti dakes nga asawa, a kunkunana: “Ti babai nga intedmo a kaduak, inikkannak ti bunga manipud iti kayo ket kinnanko.” (Genesis 3:12) Mangted ti Dios kadagiti naimbag a bambanag ket saan a mangipaay kadagiti rigat kadatayo. (Mateo 5:45; Santiago 1:17) Dagiti rigat ket masansan a resulta ti bukodtay a kinakurang ti sirib wenno dagiti biddut ti sabali a tao. Mabalin a dumtengda met kadatayo agsipud ta managbasoltayo ken agbibiag iti lubong nga adda iti babaen ti pannakabalin ni Satanas. (Proverbio 19:3; 1 Juan 5:19) Ngem, dagiti agnanayon a takkiag ni Jehova kanayon a badanganna dagiti nasungdo nga adipenna a sikakararag nga agpannuray kenkuana ken personal nga iyaplikarda ti balakad ti Saona.​—Salmo 37:5; 119:105.

Nataginayon Bayat ti Pannakaidalit

5. Ania a pammaregta ti mabalin a masarakan dagiti masakit idiay Salmo 41:1-3?

⁵ Ti sakit mangpataud no dadduma ti panagdukot iti kaaduan kadatayo. Ngem, kuna ni David: “Naragsak ti agtignay a siaasi iti napanglaw; ni Jehova ispalennanto inton aldaw ti didigra. Ni Jehova salaknibannanto ket taripatuennanto a sibibiag. Maawaganto a naragsak ditoy daga; ket dikanto kadi maiyawat iti pagayatan dagiti kabusorna. Ni Jehova met laeng sumaranayto kenkuana iti adda a nakaidalitan; sika tarimaanemto amin nga iddana iti panagsakitna.”​—Salmo 41:1-3.

6, 7. Kasano a tinulongan ti Dios ni David idi isut’ naidalit, ken kasano a mamaregta daytoy kadagiti adipenna ita?

⁶ Ti naasi a tao tulonganna ti makasapul. “Ti aldaw ti didigra” ket mabalin nga aniaman a makadidigra a pasamak wenno naunday a rigat a mangpakapuy iti maysa a tao. Isut’ agtalek iti Dios a mangaywan kenkuana bayat ti panagkapuyna, ket dagiti sabsabali ‘isut’ awagandanto a naragsak ditoy daga’ babaen ti panangiwarasda ti damag iti naasi a pannakilangen kenkuana ni Jehova. Tinaginayon ti Dios ni David “iti pakaidalitan,” nalabit bayat ti makapasikor a tiempo idi a ginandat ti anak ni David a ni Absalom nga agawen ti trono ti Israel.​—2 Samuel 15:1-6.

⁷ Gapu ta nangipakita ni David ti kinaanus kadagiti napanglaw, nariknana nga isut’ taginayonen ti Dios bayat ti kaawan gawayna idiay pakaidalitan. (Salmo 18:24-26) Nupay masakit unay, isut’ agtalek a ti Dios ‘sukatannanto ti pagiddaanna,’ saan a babaen ti simimilagro a panangikkatna ti sakitna, no di ket babaen ti panangpapigsana kenkuana kadagiti makaliwliwa a kapanunotan. Kaslanto tay balbaliwan ni Jehova ti pagiddaanna manipud idda ti masakit nga agbalin a pagpaimbagan. Umasping, dagiti agnanayon a takkiag ni Jehova ti mangsaranay kadatayo.

Liwliwa iti Masmasnaayan

8. Kasano nga impakita ti maysa a masakit a Kristiano ti panagpannurayna iti Dios?

⁸ Ti sakit mabalin a pataudenna ti panagsennaay ti panunot. Maysa a nakaro ti sakitna a Kristiano, a no dadduma agkurang iti umdas a pigsa tapno uray agbasa laeng ti nangisalaysay: “Daytoy ti mangted adu a rikna ti panagsennaay kaniak, rikrikna ti kinakurang ti pategna, ken uray pay lulua.” Iti pannakaammona nga isut’ kayat a tuangen ni Satanas buyogen ti pannakaupay, isut’ makidangdangadang, a siaammo a babaen tulong ni Jehova isut’ di mapaay. (Santiago 4:7) Pammaregta daytoy a tao kadagiti sabsabali a makaammo nga isut’ agtaltalek iti Dios. (Salmo 29:11) Uray idi naipan iti ospital, isut’ agtelepono kadagiti masakit ken kadagiti sabsabali tapno pakirdenna ida iti naespirituan. Isut’ naparegta a mismo babaen ti panagdengngegna kadagiti nairekord nga audiocassette dagiti kanta ti Pagarian ken dagiti artikulo iti daytoy a pagbasaan ken ti magasin a kaduana, nga Agriingkayo!, ken babaen pannakilangenna kadagiti padana a Kristiano. Kunaen daytoy a kabsat: “Kankanayon a makisaritaak ken Jehova iti kararag, a kiddawek nga ikkannak ti pigsa, pannakaiwanwan, liwliwa, ken tulong tapno makapagibtur.” No maysaka a Kristiano nga agpaspasar kadagiti nakaro a parikut ti salun-at, kankanayon nga agtalek ken Jehova ken pagbalinen a saranaymo dagiti agnanayon a takkiagna.

9. Aniada a kapadasan ti mangipakita a ti panagsennaay ti panunot riribukenna no dadduma dagiti nadiosan a tattao?

⁹ Ti sennaay ket daanen a parikut. Bayat ti pannakasuotna, nagsao ni Job kas tao a makarikna iti panangbaybay-a ti Dios. (Job 29:2-5) Ti pannakakumikom iti narba a kasasaad ti Jerusalem ken dagiti bakudna ti nangpaladingit ken Nehemias, ken nagsennaay unay ni Pedro maipapan iti panangilibakna ken Jesus nga isut’ naganug-og. (Nehemias 2:1-8; Lucas 22:62) Nasnaayan ni Epafrodito gapu ta naammuan dagiti Kristiano idiay Filipos nga isut’ nagsakit. (Filipos 2:25, 26) Sinaplit ti sennaay ti adu a Kristiano idiay Tesalonica, ta apay ket inggunamgunam ni Pablo kadagiti kakabsat sadiay nga “agsaoda a makaliwliwa unay kadagiti nasnaayan a kararua.” (1 Tesalonica 5:14) Gapuna kasano a tulongan ti Dios dagiti kakasta nga indibidual?

10. Aniat’ mabalin a makatulong unay iti panagregget a sarangten ti panagsennaay ti panunot?

¹⁰ Ti maysa a personal a pannakaagas ti rebbeng a maaramid maipaay iti nakaro a panagsennaay.a (Galacia 6:5) Ti umdas nga inana ken natimbeng a panagtrabaho ti mabalin a makatulong. Imbes a matmatan dagiti sumagmamano a parikut kas dakkel a kinadaksanggasat, mabalin a masarakan ti maysa a masmasnaayan a tao a makatulong kenkuana ti panangsolbarna kadakuada a sinaggaysa. Mabalin a makagunggona unay ti makaliwliwa a tulong manipud kadagiti panglakayen ti kongregasion, nangnangruna no daytoy nga emosional a parikut ti mangpataud iti naespirituan a pannakaseknan. (Santiago 5:13-15) Kangrunaan ti amin, napateg ti panagpannuray ken Jehova, nga ‘itaklintayo kenkuana ti amin a pagdanagantayo, ta isu aluadannatayo.’ Ti agtultuloy ken naimpusuan a kararag ti makaiyeg iti maysa ‘ti talna ti Dios a mangsaluad iti puso ken dagiti panunot babaen ken Kristo Jesus.’​—1 Pedro 5:6-11; Filipos 4:6, 7.

Tulongannatayo ni Jehova nga Agibtur iti Leddaang

11-13. Aniat’ makatulong tapno maksayan ti ladingit iti ipupusay ti maysa nga inay-ayat unay?

¹¹ Sabali pay a makapaladingit a kapadasan isut’ ipupusay ti inay-ayat unay. Dinung-awan ni Abraham ti pannakapukaw ni baketna, ni Sara. (Genesis 23:2) Idi pimmusay ni anakna nga Absalom, nagladingit unay ni David. (2 Samuel 18:33) Ay ket, uray ti perpekto a tao a ni Jesus “nagsangit” iti ipapatay ti gayyemna a ni Lazaro! (Juan 11:35) Gapuna adda panagladingit no alaen ni patay ti maysa nga inay-ayat unay. Ngem aniat’ makatulong tapno maksayan ti kasta a ladingit?

¹² Tulongan ti Dios ti ilina tapno maibturanda ti nakaro a leddaang ti pannakaulila. Kunaen ti Saona nga addaanto panagungar. Ngarud, ditay “agladingit a kas kadagiti dadduma nga awan inanamada.” (1 Tesalonica 4:13; Aramid 24:15) Ti espiritu ni Jehova tulongannatayo a maaddaan talna ken pammati ken tapno mennamennaentayo ti nakaskasdaaw a masanguanan a naikari iti Saona, tapno saantay a naan-anay a malapunos kadagiti naliday a kapanunotan maipapan iti pimmusay nga ay-ayaten. Ti liwliwa agtaud met manipud panagbasa kadagiti Kasuratan ken panagkararag iti “Dios ti amin a liwliwa.”​—2 Corinto 1:3, 4; Salmo 68:4-6.

¹³ Makaalatay met ti liwliwa manipud namnama ti panagungar kas inaramid ni nadiosan a Job, isu a nangiyikkis: “O sapay koma ta ilemmengnak [Jehova] idiay tanem, tapno aywanannak a sililimed agingga a ti pungtotmo mapalabas, tapno tudingam kaniak ti maysa a nadutokan a panawen ket lagipennak! No matay ti tao, agbiagto aya manen? Amin nga aldaw ti pannakigubatko agurayak koma, agingga a ti pannakawayawayak dumteng. Umawagka koma, ket sungbatanka. Ta adda maysa a kalikagummo iti aramid dagita imam.” (Job 14:13-15) Ti nakaro a ladingit ket mammano a marikna no agdaliasat ti maysa a nasinged a gayyem, gapu ta namnamaentayo nga isut’ makitatayto manen. Ti nakaro a panagleddaang a patauden ti pannakapukaw ti maysa nga ipatpateg mabalin a maksayan no matmatantayo ti ipupusay ti maysa a matalek a Kristiano iti umasping a pamay-an. No isut’ addaan naindagaan a namnama, isut’ mariingto manipud pannakailibay iti ipapatay ditoy daga bayat ti Sangaribo a Tawen a Panagturay ni Kristo. (Juan 5:28, 29; Apocalipsis 20:11-13) Ket no namnamaentayo ti agbiag nga agnanayon ditoy daga, mabalin nga addatayto ditoy a mangkablaaw iti napagungar nga ay-ayatentayo.

14. Kasanot’ panangibaklay ti dua a Kristiano a balo a babbai iti ipapatay dagiti assawada?

¹⁴ Kalpasan ipupusay ni lakayna, ammo ti maysa a kabsat a babai a masapul nga isut’ agtultuloy iti serbisiona iti Dios. Malaksid iti kinaukupadona nga ‘aduan kadagiti aramid ti Apo,’ isut’ nagtakop kadagiti 800 nga abbong ti katre. (1 Corinto 15:58) “Naimbag daytoy a trabaho,” kunaenna, “gapu ta bayat nga agtartrabahoak makangngegak kadagiti kanta ti Pagarian ken kadagiti tapes ti Biblia, a namagbalin iti panunotko nga okupado.” Masansan a malagipna ti isasarungkar ti maysa nga aduan-kapadasan a panglakayen ken ti asawana. Manipud Biblia, inlawlawag ti panglakayen a pudno a maseknan ti Dios kadagiti balo. (Santiago 1:27) Sabali pay a Kristiano a babai ti saan a simmuko iti panangay-ay ti bagi idi pimmusay ni lakayna. Inapresiarna ti pannaranay dagiti gagayyem ken nangipakitat’ pannakaseknan kadagiti sabsabali. “Simmansan ti panagkararagko ken napatanurko ti nasingsinged a pannakirelasion ken Jehova,” kunaenna. Ket anian a bendision ti maaddaan pannaranay dagiti agnanayon a takkiag ni Jehova!

Tulong no Agbidduttayo

15. Aniat’ kababagas dagiti sao ni David idiay Salmo 19:7-13?

¹⁵ Nupay ayatentayo ti linteg ni Jehova, agbidduttayo no dadduma. Awan duadua a mangpaladingit daytoy kadatayo, kas ken David, a kenkuana dagiti linteg ti Dios, dagiti pammalagipna, dagiti bilinna, ken dagiti panangukomna ad-adda a matarigagayanda ngem ti balitok. Kunana: “Kadakuada mabagbagaan ti adipenmo; ti panangsalimetmet kadakuada adda dakkel a gunggona. Dagiti allilaw​—siasino ti makailasin? Dalusannak kadagiti nalmeng a libtaw. Igawidmo met ti adipenmo kadagiti kinukuspag a basol; dika ipalubos ti panangiturayda kaniak. Iti kasta nalintegakto, ket mailisiakto iti dakkel a labsing.” (Salmo 19:7-13) Usigentayo dagitoy a sasao.

16. Apay a rebbengtay a liklikan ti kinakuspag?

¹⁶ Dagiti kinukuspag a basol ket nadagdagsenda ngem kadagiti biddut. Nailaksid nga ari ni Saul gapu iti nakuspag a panangidatagna ti daton ken panangilisina iti ipapatay ti ari dagiti Amalekita a ni Agag ken ti kasayaatan a samsam, nupay imbilin ti Dios a maikari dagiti Amalekita iti pannakadadael. (1 Samuel 13:8-14; 15:8-19) Kinaptan ti kukutel ni Ari Uzzias gapu iti nakuspag a pannakibiangna kadagiti rebbengen ti padi. (2 Cronicas 26:16-21) Idi naipan idiay Jerusalem ti lakasa ti tulag ken dagiti baka a mangguyguyod iti karuahe ngangnganida natuang, pinapatay ti Dios ni Oza gapu iti di naraem a panangiggemna iti Lakasa tapno tenglenna dayta. (2 Samuel 6:6, 7) Gapuna, no ditay ammo ti aramidentayo wenno no nadutokantayo a mangaramid iti maysa a banag, rebbeng nga ipakitatay ti kinaemma ken makiumantay kadagiti addaan pannakaawat. (Proverbio 11:2; 13:10) Siempre, no iti napalabas nagbalintayo a nakuspag, rebbeng nga ikararagtayo ti pammakawan ken kiddawen iti Dios a tulongannatayo nga agsiput maibusor iti kinakuspag iti masanguanan.

17. Kasano a dagiti nailimed a basol apektaranda ti maysa a tao, ngem kasano a magun-odan ti gin-awa ken pannakapakawan?

¹⁷ Dagiti nailemmeng a basol mabalin a mangpataudda ti ladingit. Sigun iti Salmo 32:1-5, pinadas ni David nga ilemmeng ti basolna, ngem kunana: “Idi nagulimekak dagiti tultulangko narmayda bayat ti panagungorko nga agpatnag ken agmalem. Ta aldaw ken rabii ta imam sibabantot a naiparabaw kaniak. Ti kinalapsatko namalbaliw a kas gapu ti kinatikag ti tiempo ti kalgaw.” Ti panangpadasna a lapdan ti managbasol a konsiensia ti nangbannog ken David, ken ti sakit ti nakem kinissayanna ti pigsana kas iti kayo mapukawna ti mangbiag a dam-eg bayat ti tikag wenno iti darang ti kalgaw. Nalawag nga isut’ nagsagaba kadagiti nasaem nga epekto iti mental ken pisikal ken napukawna ti rag-o gaput’ pannakapaayna nga agpudno. Ti laeng panagpudno iti Dios ti makaipaay pammakawan ken gin-awa. Kuna ni David: “Naragsak ti tao a mapakawan ti salungasingna, daydiay a maabbongan ti basolna. . . . Impudnokon ti basolko kenka, ken ti biddutko diak inlinged. Kinunak: ‘Ipudnok koma dagiti panagsalungasingko ken Jehova.’ Ket sika met laeng pinakawanmo ti kinakillo dagiti basolko.” Ti naayat a tulong manipud kadagiti Kristiano a panglakayen ti makatulong a mangparang-ay ti espiritual a panagpaimbag.​—Proverbio 28:13; Santiago 5:13-20.

18. Aniat’ adda nga ebidensia a ti basol addaan kadagiti agpaut nga epekto, ngem ania ti agbalin a gubuayan ti liwliwa kadagiti kakasta a kasasaad?

¹⁸ Mabalin nga adda dagiti napaut nga epekto ti basol. Adda ken David, a nakaaramid pannakikamalala ken Bat-seba, impamuspusanna ti pannakatay ni lakayna, ken inasawana ti agdadagsen a balo. (2 Samuel 11:1-27) Nupay nangipakita ti Dios ti asi gapu iti tulag ti Pagarian, ti panagbabawi ni David, ken ti naasi a panangtratona kadagiti sabsabali, napasaran ni David ti ‘didigra iti bukodna a balay.’ (2 Samuel 12:1-12) Natay ti anakna iti pannakikamalala. Rinames ni anakna nga Amnon ti kabsatna iti ama a ni Tamar ken isut’ napapatay iti panangimandar ti kabsat ti babai a ni Absalom. (2 Samuel 12:15-23; 13:1-33) Imbabain ni Absalom ni David babaen ti pannakidennana kadagiti kamalala ni David. Pinadasna nga agawen ti trono ngem isut’ napapatay. (2 Samuel 15:1–18:33) Adda latta ibunga ti basol. Kas pangarigan, mabalin nga agbalbaliw ti maysa a nailaksid a managbasol ken maisubli iti kongregasion, ngem nalabit aglabas dagiti tawen tapno maabbonganna ti namulitan a dayawna ken ti emosional a panagalinggaget manipud iti basol. Kabayatanna, anian a makaliwliwa ti maaddaan pammakawan ni Jehova ken ti pannaranay dagiti agnanayon a takkiagna.

Nailasat Manipud kadagiti Pakadanagantayo

19. Kasano a makatulong ti espiritu ti Dios no nakaro ti pannakasuottayo?

¹⁹ No masuot iti nakaro unay, mabalin nga agkurangtayo iti umdas a sirib ken pigsa nga agaramid kadagiti pangngeddeng ken itungpal dayta. Iti dayta a gundaway, ti espiritu ti Dios “tulongannatayo iti kinakapuytayo; ta ditay ammo no kasano ti panagkararagtayo a kas maiparbeng, ngem ti espiritu met laeng ibabaetnatayo a buyogen dagiti un-unnoy a di maiyebkas. (Roma 8:26) No iyeg ni Jehova ti panagbaliw dagiti kasasaad, rebbengtay ti agyaman. Ngem, mabalin nga ispalennatayo ti takkiagna iti sabali a pamay-an. No agdawattayo iti sirib, mabalin nga ipatuldo ni Jehova babaen iti espirituna no ania ti masapul nga aramidentayo ken ipaayna ti bileg a kasapulan tapno aramiden dayta. (Santiago 1:5-8) Babaen tulongna, makapagibturtayo no “paldaangennatayo dagiti suot” ket malasatantayo ida buyogen ti nasuboken ken napapigsan a pammati.​—1 Pedro 1:6-8.

20. Aniat’ matagiragsaktayto no pudno a pagbalinentayo a saranaytayo dagiti agnanayon a takkiag ni Jehova?

²⁰ Ditay koma mabannog nga umadani ken Jehova iti kararag. “Dagiti matak agnanayonda a situturong ken Jehova, ta alut-utennanto dagiti saksakak iti bateng,” kuna ni David. “Talliawennak, ken kaasiannak; ta matalimpungawak ken madukotanak. Dagiti dandanag toy pusok dimmakkelda; O alawennak kadi kadagiti pakarigatak. Imatangam ti dukotko ken ti bannogko, ket pakawanem amin dagiti basbasolko.” (Salmo 25:15-18) Kas ken David, tagiragsakentayto ti nadiosan a pannakaisalakan, anamong, ken pannakapakawan no pudno nga aramidentayo a saranaytayo dagiti agnanayon a takkiag ni Jehova.

[Footnote]

Kasanot’ Isusungbatyo?

◻ Kasano a tulongan ni Jehova dagiti adipenna a masakit?

◻ Aniat’ mabalin a makatulong unay no pagreggetantayo a sarangten ti panagsennaay ti panunot?

◻ Aniat’ makatulong tapno maksayan ti panagleddaang iti ipapatay ti maysa nga inay-ayat unay?

◻ Kasano a makagun-od gin-awa dagiti mangilimlimed kadagiti basolda?

◻ Aniat’ adda a tulong no nakarot’ pannakasuot dagiti tattao ni Jehova?

[Ladawan iti panid 16, 17]

Makagun-odtay liwliwa manipud namnama ti panagungar, kas ken nadiosan a Job