Ni Jehova, Dios a ‘Sisasagana a Mamakawan’

“Sika, O Jehova, naimbagka ken sisasaganaka a mamakawan.”​—SALMO 86:5, NW.

1. Ania a nadagsen nga awit ti imbaklay ni Ari David, ket kasano a nakasarak iti liwliwa maipaay iti nariribuk a pusona?

AMMO ni Ari David ti nagkauna nga Israel no kasano kadagsen ti marikna ti maysa no sidsidiren ti konsiensiana gapu iti basol a naaramidna. Insuratna: “Dagiti kinakillok lapunosenda ti ulok: kas nadagsen nga awit nalaus ti bantotda kaniak. Mapakapuyak ket nakaro ti pannakairidridko: nagungorak gapu iti di pannakatalna ti pusok.” (Salmo 38:4, 8) Nupay kasta, nakasarak ni David iti liwliwa maipaay iti nariribuk a pusona. Ammona a nupay kagura ni Jehova ti basol, dina kagura ti nakabasol​—no pudno nga agbabawi ken paglikudanna ti dakes nga aramidna. (Salmo 32:5; 103:3) Buyogen ti naan-anay a panagtalek a madadaan ni Jehova a mangngaasi kadagiti agbabawi, kinuna ni David: “Sika, O Jehova, naimbagka ken sisasaganaka a mamakawan.”​—Salmo 86:5.

2, 3. (a) No makabasoltayo, ania nga awit ti mabalin nga ibaklaytayo kas bungana, ket apay a makagunggona daytoy? (b) Ania ti pagdaksan ti ‘pannakaalimon’ iti liday gapu iti basol? (c) Ania a pammatalged ti itden kadatayo ti Biblia maipapan iti kinamasindadaan ni Jehova a mamakawan?

² No nakabasoltayo, mabalin nga awitentay met ti makaimameg a dagsen ti matutuok a konsiensia kas bungana. Normal, makagunggona pay ketdi, ti kastoy a pannakarikna iti panagbabawi. Mabalin a tignayennatay dayta a mangaramid kadagiti positibo nga addang tapno mailinteg dagiti bidduttayo. Nupay kasta, dagiti dadduma a Kristiano malmesda iti liday gapu iti basol a naaramidda. Nalabit ipapilit ti mangonkondenar a pusoda a ti Dios dina pakawanen ida a naan-anay, uray kasano kapasnek ti panagbabawida. “Nakaam-amak a panunoten a nalabit dinakan ay-ayaten ni Jehova,” kinuna ti maysa a kabsat a babai, idi mautobna ti biddut a naaramidna. Uray idi nagbabawin ken immawat iti makatulong a balakad kadagiti panglakayen iti kongregasion, nariknana latta a di maikari iti pammakawan ti Dios. Kunana: “Inaldaw a dumawatak iti pammakawan ni Jehova.” No ‘alimonennatayo’ ti liday gapu iti basol a naaramidtayo, mabalin a parukmaennatayo ni Satanas, nga ipariknana a saantayo a maikari nga agserbi ken Jehova.​—2 Corinto 2:5-7, 11.

³ Ngem saan a kasta ti panangmatmat ni Jehova kadagiti bambanag! Ipanamnama kadatayo ti Saona a no ipakitatayo ti napaypayso ken naimpusuan a panagbabawi, madadaan ni Jehova, wen sisasagana, a mamakawan. (Proverbio 28:13) Ngarud, no mariknayo a kasla diyo magun-od ti pammakawan ti Dios, nalabit kasapulan ti nasaysayaat a pannakaawat no apay ken no kasano a mamakawan.

Apay a ‘Sisasagana a Mamakawan’ ni Jehova?

4. Ania ti malagip ni Jehova maipapan iti nakaparsuaantayo, ket kasano nga apektaran daytoy ti pannakilangenna kadatayo?

⁴ Mabasatayo: “Kas panagaddayo ti daya ken ti laud, kasta ti nangyadaywanna kadagiti salsalungasingtayo kadatayo. Kas panangngaasi ti maysa nga ama kadagiti annakna, kasta ti panangngaasi ni Jehova kadagiti agbuteng kenkuana.” Apay a mangngaasi ni Jehova? Sumungbat ti sumaganad a bersikulo: “Ta ammona ti pannakasukogtayo; isu malagipna a datayo tapoktayo.” (Salmo 103:12-14) Wen, silalagip ni Jehova a naparsuatayo iti tapok, nga addaan kadagiti pagkurangan, wenno pagkapuyan, kas resulta ti kinaimperpekto. Ti sasao nga ammona “ti pannakasukogtayo” ipalagipna kadatayo a ti Biblia inyarigna ni Jehova iti dumadamili ket datayo dagiti damili a sinukogna.a (Jeremias 18:2-6) Natibker ngem naannad ti panangiggem ti dumadamili kadagiti damilina, ta silalagip iti kasasaad dagitoy. Kasta met, makilanglangen kadatayo ni Jehova, ti Naindaklan a Dumadamili, iti wagas a maitutop iti kinarukop ti managbasol a kasasaadtayo.​—Idiligyo ti 2 Corinto 4:7.

5. Kasano nga iladawan ti libro a Roma ti nairut a panangtengngel ti basol iti managbasol a lasagtayo?

⁵ Maawatan ni Jehova no kasano kabileg ti basol. Iti Kasuratan, nailadawan ti basol kas nabileg a puersa a makapapatay ti panangtengngelna iti tao. Kasano kairut ti panangtengngel ti basol? Iti libro a Roma, napatak a sasao ti inaramat ni napaltiingan nga apostol Pablo a nangilawlawag iti daytoy: Addatayo “iti sidong ti basol,” a kas kadagiti soldado nga adda iti babaen ti komandanteda (Roma 3:9); ‘iturturayanna’ ti sangatauan a kas maysa nga ari (Roma 5:21); ‘agtataeng,’ wenno ‘agnanaed,’ kadatayo (Roma 7:17, 20); kanayon nga agtigtignay kadatayo ti ‘lintegna,’ nga ikagkagumaanna a kontrolen ti biagtayo. (Roma 7:23, 25) Anian a nagrigat a sarangten ti nairut a panangtengngel ti basol iti managbasol a lasagtayo!​—Roma 7:21, 24.

6. Kasano ti panangmatmat ni Jehova kadagidiay agpakpakaasi kenkuana buyogen ti sibababawi a puso?

⁶ Gapuna, ammo ti manangngaasi a Diostayo nga imposible kadatayo ti naan-anay a panagtulnog, uray no tarigagayan unay ti pusotayo nga ipaay dayta kenkuana. (1 Ar-ari 8:46) Siaayat nga ipanamnamana kadatayo a no dumawattayo iti naamaan nga asina buyogen ti sibababawi a puso, pakawanennatayo. Kinuna ni salmista a David: “Dagiti sakripisio a maipaay iti Dios isu ti espiritu a nadudog; ti nadudog ken sibabawi a puso, O Dios, saanmonto a laisen.” (Salmo 51:17) Pulos a di laksiden, wenno baybay-an, ni Jehova ti puso a nadudog ken naderder gapu iti dagsen ti basol. Nagpintas ketdin ti pannakailadawan ti kinamasindadaan ni Jehova a mamakawan!

7. Apay a ditay mabalin a laglag-anen ti asi ti Dios?

⁷ Nupay kasta, kayat kadi a sawen daytoy a mabalintay a laglag-anen ti asi ti Dios, nga usarentayo ti kinamanagbasoltayo a pagpambar iti basol? Saan! Saan a sentimiento ti mangtigtignay ken Jehova. Adda pagpatinggaan ti asina. Pulos a dina pakawanen dagidiay awanan asi nga agaramid iti dakes ken sipapakinakem nga agbasol a di agbabawi. (Hebreo 10:26-31) Iti sabali a bangir, no adda makitana a puso a “nadudog ken sibabawi,” ‘sisasagana a mamakawan.’ (Proverbio 17:3) Usigentayo ti sumagmamano a nabagas nga ebkas a naaramat iti Biblia a mangiladawan iti naan-anay a panangpakawan ti Dios.

Kasano Kaan-anay ti Panangpakawan ni Jehova?

8. No ar-arigen, ania ti aramiden ni Jehova no pakawanenna dagiti basoltayo, ket ania koma ti epekto daytoy kadatayo?

⁸ Kinuna ni agbabbabawi nga Ari David: “Binigbigko ti basolko kenka, ket ti kinadakesko diak inlinged: kinunak, ipudnokto dagiti salungasingko ken Jehova; ket sika pinakawanmo ti kinakas-ang ti basolko.” (Salmo 32:5) Ti ebkas a “pinakawanmo” ket naipatarus manipud iti Hebreo a sao a kayuloganna “bagkaten,” “baklayen, awiten.” Ti pannakaaramatna ditoy ipasimudaagna ti ‘panangipanaw iti basol, kinadakes, salungasing.’ No kasta, binagkat ni Jehova dagiti basol ni David sana impanaw dagitoy, no ar-arigen. (Idiligyo ti Levitico 16:20-22.) Awan duadua a napalag-anan ni David iti basol nga aw-awitenna. (Idiligyo ti Salmo 32:3.) Makapagtalektay met a naan-anay iti Dios a mamakawan kadagiti basol dagidiay dumawat iti pammakawanna maibatay iti pammatida iti daton a subbot ni Jesu-Kristo. (Mateo 20:28; idiligyo ti Isaias 53:12.) Gapuna, dagidiay a ti basbasolda ket bagkaten ken ipanaw ni Jehova di rumbeng nga itultuloyda nga awiten ti dagsen ti pannakasidir kadagiti napalabas a basolda.

9. Ania ti kayat a sawen ti sasao ni Jesus: “Pakawanennakami kadagiti utangmi”?

⁹ Inusar ni Jesus a pangyaspingan dagiti nagpautang ken dagiti nakautang a mangiladawan no kasano ti panangpakawan ni Jehova. Kas pagarigan, indagadag ni Jesus nga ikararagtayo: “Pakawanennakami kadagiti utangmi.” (Mateo 6:12) No kasta, inyarig ni Jesus dagiti “basol” kadagiti “utang.” (Lucas 11:4) No nagbasoltayo, ‘nakautangtayo’ ken Jehova. Ti Griego a verbo a naipatarus a ‘pakawanen’ mabalin a kayuloganna “lipaten, baybay-an ti utang, babaen ti di panangsingir iti dayta.” No mamakawan ni Jehova, arigna lipatennan ti utang a maisingir koma kadatayo. Iti kasta, maliwliwa dagiti agbabbabawi a managbasol. Pulos a di singiren ni Jehova ti utang a linipatnan!​—Salmo 32:1, 2; idiligyo ti Mateo 18:23-35.

10, 11. (a) Ania ti nailadawan iti sao a “mapunas,” a masarakan iti Aramid 3:19? (b) Kasano a nailadawan ti naan-anay a panangpakawan ni Jehova?

¹⁰ Iti Aramid 3:19, inaramat ti Biblia ti maysa pay a napatak a pangyaspingan a mangiladawan iti panangpakawan ti Dios: “Agbabawikayo, ngarud, ket agbaw-ingkayo tapno mapunas dagiti basolyo.” Ti sao a “mapunas” ket isu ti patarus ti Griego a verbo a no maaramat iti piguratibo nga anag, mabalin a kayuloganna “punasen, pukawen, ikkaten wenno dadaelen.” Sigun iti sumagmamano nga eskolar, iladawan daytoy ti panangbura iti insurat ti ima. Kasano a posible daytoy? Naaramid iti napaglalaok a karbon, kola, ken danum ti tinta a kadawyan a maus-usar idi un-unana. Iti di agbayag, no kasta a tinta ti pinagsurat ti maysa a tao, mabalinna a buraen ti insuratna iti nabasa nga espongha.

¹¹ Maysa dayta a napintas a panangiladawan iti naan-anay a panangpakawan ni Jehova. No pakawanenna dagiti basoltayo, arigna mangala iti espongha sana buraen dagitoy. Di rumbeng a maamaktayo di la ket ta isingirnanto kadatayo dagita a basol iti masanguanan, ta adda pay ipalgak ti Biblia maipapan iti asi ni Jehova a pudno a naisangsangayan: No mamakawan, manglipat!

“Saankonto a Lagipenen ti Basolda”

12. No kuna ti Biblia a lipaten ni Jehova dagiti basoltayo, kayatna kadi a sawen a dina malagip dagitoy, ket apay a kasta ti sungbatyo?

¹² Babaen ken propeta Jeremias, inkari ni Jehova maipapan kadagidiay adda iti baro a tulag: “Pakawanekto ti kinadakesda, ket saankonto a lagipenen ti basolda.” (Jeremias 31:34) Kayat kadi a sawen daytoy a no mamakawan ni Jehova dina malagipen dagiti basol? Saan. Saritaen ti Biblia kadatayo ti maipapan iti basbasol dagiti adu a tattao a pinakawan ni Jehova, a pakairamanan ni David. (2 Samuel 11:1-17; 12:1-13) Nalawag nga ammo pay laeng ni Jehova dagiti basol a naaramidda, ket kastatay met koma. Naitalimeng nga agpaay a pakagunggonaantayo ti rekord maipapan kadagiti basolda, kasta met ti panagbabawida ken ti panangpakawan ti Dios kadakuada. (Roma 15:4) Ania ngarud ti kayat a sawen ti Biblia no kunana a saan a “lagipenen” ni Jehova dagiti basol dagidiay pakawanenna?

13. (a) Ania ti nairaman iti kayulogan ti Hebreo a berbo a naipatarus a ‘lagipekto’? (b) No kuna ni Jehova, “Saankonto a lagipenen ti basolda,” ania ti ipampanamnamana kadatayo?

¹³ Saan a basta pananglagip iti napalabas ti ipasimudaag ti berbo a Hebreo a naipatarus a ‘lagipekto.’ Sigun iti Theological Wordbook of the Old Testament, “ipasimudaagna ti panangaramid iti maitutop a tignay.” Gapuna, iti daytoy nga anag, ti ‘pananglagip’ iti basol ramanenna ti panagtignay a maibusor kadagiti nakabasol. Idi kinuna ni propeta Oseas maipanggep kadagiti nasukir nga Israelita, “Malagipto [ni Jehova] ti kinadakesda,” ti kayat a sawen ti propeta ket agtignayto ni Jehova a maibusor kadakuada gapu iti saanda a panagbabawi. Gapuna, ituloy a kunaen ti bersikulo: “Sarungkarannanto dagiti basbasolda.” (Oseas 9:9) Iti sabali a bangir, no kuna ni Jehova, “Saankonto a lagipenen ti basolda,” ipampanamnamana kadatayo a no pinakawannan ti tao a nakabasol ngem nagbabawi, dinanto pagikaruen iti masanguanan gapu kadagidiay a basol. (Ezequiel 18:21, 22) Gapuna, manglipat iti anag a dina ulit-uliten nga ipalagip dagiti basoltayo a pangpabasolan wenno pangdusaannanto kadatayo. No kasta, nangipaay ni Jehova iti nagsayaat nga ulidan a tuladentayo iti pannakilangen kadagiti sabsabali. No tumaud dagiti di pagkikinnaawatan, nasayaat a diyo koma ipalpalagipen dagiti napalabas a basol a pinakawanyon.

Dagiti Ngay Bungana?

14. Apay a ti pammakawan dina kaipapanan a ti agbabbabawi a managbasol ket mailisi iti amin a bunga ti basolna?

¹⁴ Ti kadi kinamasindadaan ni Jehova a mamakawan kaipapananna a mailisi ti nagbabawi a nakabasol iti amin a bunga ti basolna? Saan a pulos. Awan ti agbasol a di agikaro. Insurat ni Pablo: “Aniaman nga imulmula ti maysa a tao, daytoyto met ti apitenna.” (Galacia 6:7) Mabalin a sagabaentayo ti bunga ti aramidtayo wenno maipasangotayo kadagiti parikut, ngem no pinakawannatayon, dinatay didigraen ni Jehova. No rumsua dagiti parikut, di koma ipapan ti maysa a Kristiano, ‘Nalabit dusdusaennak ni Jehova gapu kadagiti napalabas a basolko.’ (Idiligyo ti Santiago 1:13.) Iti sabali a bangir, dinatay ilisi ni Jehova iti amin a bunga dagiti dakes nga aramidtayo. Diborsio, di matarigagayan a panagsikog, sakit a mayakar babaen ti sekso, pannakapukaw ti talek wenno panagraem​—dagitoy ti mabalin a nakalkaldaang nga ibunga ti basol, ket dinatay iliklik ni Jehova kadagitoy. Laglagipenyo a nupay pinakawanna dagiti basol ni David mainaig kada Bat-seba ken Uria, saan a sinalakniban ni Jehova ni David kadagiti nakaam-amak a bunga dagiti aramidna.​—2 Samuel 12:9-14.

15, 16. Kasano a ti linteg a nailanad iti Levitico 6:1-7 ket makagunggona agpadpada iti biktima ken iti nakabasol?

¹⁵ Mabalin nga adda dadduma pay nga ibunga dagiti basoltayo. Alaentayo a pagarigan ti nailanad iti Levitico kapitulo 6. Ilawlawag ditoy ti Linteg Mosaiko ti maipapan iti tao a nakaaramid iti nadagsen a basol, nga innalana ti sanikua ti padana nga Israelita babaen ti panagtakaw, panagkikil, wenno panagsaur. Naglibak ti nakabasol, a naituredna pay ti nagsapata a siuulbod. Maysa daytoy a kaso nga agsimparat ti ibagbaga ti agsumbangir a dasig. Nupay kasta, idi agangay nakonsiensia ti nakabasol ket impudnona ti basolna. Tapno pakawanen ti Dios, adda pay tallo a banag a masapul nga aramidenna: isublina ti innalana, agmulta iti biktima iti 20 porsiento, ken mangidatag iti kalakian a karnero a kas mapuoran a daton. Kalpasanna, kuna ti linteg: “Ti padi aramidennanto a pakaabbongan iti sango ni Jehova; ket mapakawanto.”​—Levitico 6:1-7; idiligyo ti Mateo 5:23, 24.

¹⁶ Naasi a probision ti Dios daytoy a linteg. Pagimbagan dayta ti biktima, a ti sanikuana ket naisubli ken awan duadua a nabang-aran unay idi nagpudno met laeng ti nakabasol. Makagunggona met daytoy a linteg iti tao a tinignay idi kamaudiananna ti konsiensiana a mangaklon iti basolna ken mangilinteg iti biddutna. Kinapudnona, no dina inaramid dayta, saan koma a pinakawan ti Dios.

17. No nasair dagiti sabsabali gapu kadagiti basoltayo, ania ti namnamaen ni Jehova nga aramidentayo?

¹⁷ Nupay awantayo iti sidong ti Linteg Mosaiko, ikkannatay dayta iti nauneg a pannakaawat maipapan iti panunot ni Jehova, agraman ti panangmatmatna iti panangpakawan. (Colosas 2:13, 14) No naranggasan wenno nabiktima dagiti sabsabali gapu kadagiti basoltayo, maay-ayo ni Jehova no aramidentayo ti amin a kabaelantayo a ‘mangpalinteg iti biddut.’ (2 Corinto 7:11) Ramanen daytoy ti panangipudno iti basoltayo, panangaklon a nagbidduttayo, ken panagpadispensar pay ketdi iti biktima. Iti kasta mabalintay ti agpakpakaasi ken Jehova maibatay iti daton ni Jesus ket mabang-arantayo iti pannakaadda iti nadalus a konsiensia ken iti pammatalged a pinakawannatayon ti Dios.​—Hebreo 10:21, 22.

18. Ania a disiplina ti mabalin a kakuyog ti panangpakawan ni Jehova?

¹⁸ Kas iti asinoman a naayat nga ama, mabalin a mapakuyogan iti maitutop a disiplina ti panangpakawan ni Jehova. (Proverbio 3:11, 12) Ti maysa a Kristiano a nagbabawi ket nalabit kasapulan a dumsaag iti pribilehiona kas panglakayen, ministerial nga adipen, wenno payunir. Mabalin a nasaem kenkuana ti pannakaikedked pay laeng dagiti pribilehio a napateg kenkuana. Ngem, ti kasta a disiplina dina kaipapanan nga awanen kenkuana ti pabor ni Jehova wenno di pinakawan ni Jehova. Maysa pay, masapul a laglagipentayo a ti disiplina nga aggapu ken Jehova ket pakakitaan ti ayatna kadatayo. Agpaay iti pagimbagantayo ken mangiturong iti biag nga agnanayon ti panangawat ken panangyaplikar iti dayta.​—Hebreo 12:5-11.

19, 20. (a) No nakabasolkayo, apay a di rumbeng nga ipapanyo a dinakay mabalin a kaasian ni Jehova? (b) Ania ti masalaysay iti sumaganad nga artikulo?

¹⁹ Anian a makaliwliwa a maammuan nga agserserbitayo iti Dios a ‘sisasagana a mamakawan’! Saan laeng a dagiti basol ken bidduttayo ti kitkitaen ni Jehova. (Salmo 130:3, 4) Ammona ti linaon ti pusotayo. No mariknayo a nadudog ken naderder ti pusoyo gapu kadagiti napalabas a basolyo, diyo panunoten a dinakay mabalin a kaasian ni Jehova. Iti laksid dagiti biddut a naaramidyo, no pudno a nagbabawikayon, nangaramid kadagiti addang tapno mailinteg ti biddutyo, ken sipapasnek a dimmawat iti pammakawan ni Jehova maibatay iti naiparukpok a dara ni Jesus, naan-anay a makapagtalekkayo nga agaplikar kadakayo ti sasao ti 1 Juan 1:9: “No ipudnotayo dagiti basoltayo, isu matalek ken nalinteg tapno pakawanennatayo kadagiti basoltayo ken tapno dalusannatayo manipud iti amin a kinakillo.”

²⁰ Paregtaennatay ti Biblia a mangtulad iti panangpakawan ni Jehova iti pannakilangentayo iti maysa ken maysa. Nupay kasta, agingga iti ania a manamnama a mamakawan ken manglipattayo no makabasol dagiti sabsabali kadatayo? Masalaysay daytoy iti sumaganad nga artikulo.

[Footnote]

Kasanoyo a Sungbatan?

◻ Apay a ‘sisasagana a mamakawan’ ni Jehova?

◻ Kasano nga iladawan ti Biblia ti naan-anay a panangpakawan ni Jehova?

◻ No mamakawan ni Jehova, iti ania nga anag a manglipat?

◻ Ania ti namnamaen ni Jehova nga aramidentayo no nasair dagiti sabsabali gapu kadagiti basoltayo?

[Ladawan iti panid 12]

No nasair dagiti sabsabali gapu kadagiti basoltayo, namnamaen ni Jehova a dumawattayo iti pammakawan