MAKASABIDONG A MULA

Nupay adda dagiti mangisingasing a ti Hebreo a sao a  roʼsh (wenno, rohsh) ket kapadpada ti hemlock, colocynth, wenno amapula, awan ti posible nga espesipiko a pamay-an a panangilasin iti daytoy a mula. No dadduma, ti Hebreo a termino tumukoy iti (1) napait ken makasabidong a mula (Un 3:5, 19), (2) sabidong wenno “gita” (De 32:33; Job 20:16), ken (3) no mausar mainaig iti danum, makasabidong a danum (Jer 8:14; 9:15; 23:15). Agparang dayta iti mangiladawan nga anag mainaig iti panangballikug iti hustisia (Os 10:4; Am 6:12) ken kadagidiay agapostata.​—De 29:18; idiligyo ti Ara 8:23; Heb 12:15.

Maipapan iti Mesias, naipadto a maikkan iti “makasabidong a mula” maipaay a taraon. (Sal 69:21) Napasamak daytoy idi a ni Jesu-Kristo, sakbay ti pannakailansana, naitukonan iti arak a nalaokan iti apro ngem, apaman a naramananna dayta, pinagkedkedanna ti makaulaw nga inumen a nalabit nairanta a mangep-ep iti panagsagsagabana. Iti panangilanadna iti kaitungpalan daytoy a padto, inaramat ni Mateo (27:34) ti Griego a sao a kho·leʹ (apro), ti isu met laeng a termino a masarakan iti Griego a Septuagint iti Salmo 69:21. Nupay kasta, ti salaysay ti Ebanghelio ni Marcos dakamatenna ti mirra (Mr 15:23), ket gapu iti daytoy, naparnuay ti panangmatmat a ti “makasabidong a mula” wenno “apro” ket “mirra” iti daytoy a kaso. Ti sabali pay a posibilidad ket ti inumen a nalaokan iti droga addaan agpadpada iti apro ken mirra.