Surotenyo ti Nadiosan a Talna iti Biag ti Pamilia
“Ipadayawyo ni Jehova, dakayo a sangsangkabagian dagiti il-ili, ipadayawyo ni Jehova ti dayag ken kinapigsa.”—SALMO 96:7.
1. Ania a kita ti biag ti pamilia ti inrugi ni Jehova?
NATALNA ken naragsak ti biag ti pamilia nga inrugi ni Jehova idi pinagtiponna kas agassawa ti immuna a lalaki ken ti immuna a babai. Kinapudnona, napalaus ti ragsak ni Adan nga uray la inyebkasna ti rag-ona iti kaunaan a nailanad a daniw: “Daytoy ita isu ti tulang dagiti tulangko, ken lasag ti lasagko: isu mapanagananto, Babai, ta iti Tao ti nakaalaanna.”—Genesis 2:23.
2. Ania ti adda idi iti panunot ti Dios maipanggep iti panagasawa malaksid iti panangparagsak kadagiti natauan nga annakna?
2 Idi impasdek ti Dios ti panagasawa ken ti urnos ti pamilia, saan laeng a ti panangparagsak kadagiti natauan nga annakna ti adda iti panunotna. Kayatna nga aramidenda ti pagayatanna. Kinuna ti Dios iti immuna nga agassawa: “Agbungakayo, ket agadukayo, ket punnuenyo ti daga, agbalinkayo nga Appo kenkuana; ket iturayanyo dagiti ikan ti taaw, ken dagiti tumatayab kadagiti langit, ken amin a parsua a sibibiag nga aggaraw iti rabaw ti daga.” (Genesis 1:28) Talaga a makagunggona nga annongen dayta. Anian a ragsak koma da Adan, Eva, ken dagiti agbalin nga annakda no tinungpal ti immuna nga agassawa ti pagayatan ni Jehova!
3. Ania ti kasapulan tapno makapagbiag dagiti pamilia buyogen ti nadiosan a debosion?
3 Ngem uray ita, naragsak dagiti pamilia no sangsangkamaysa nga aramidenda ti pagayatan ti Dios. Ket anian a nagsayaat ti namnama ti kakasta a natulnog a pamilia! Insurat ni apostol Pablo: “Ti nadiosan a debosion makagunggona iti isuamin a bambanag, ta addaan kari a biag ita ken daydiay umayto.” (1 Timoteo 4:8) Dagiti pamilia nga agbiag a buyogen ti pudno a nadiosan a debosion surotenda dagiti prinsipio ti Sao ni Jehova ken aramidenda ti pagayatanna. Surotenda ti nadiosan a talna ket iti kasta naragsakda iti “biag ita.”
Agpegpeggad ti Biag ti Pamilia
4, 5. Apay a maikuna a ti biag ti pamilia agpegpeggad ita iti sangalubongan?
4 Siempre, adda dagiti pamilia a saan a natalna ken naragsak. Iti panangdakamatna iti maysa a panagadal nga inaramid ti demography institute a maaw-awagan Population Council, kuna ti The New York Times: “Kadagiti nabaknang ken napanglaw a pagilian, dakkel a panagbalbaliw ti mapaspasamak iti sangal ti biag ti pamilia.” Naadaw a kinuna ti autor daytoy a panagadal: “Saan a pudno ti kapanunotan a ti pamilia maysa a natalged ken nadekket a yunit a ti ama ti para-sapul iti pagbiag ket ti ina ti mangipaay kadagiti emosional a kasapulan. Kinaagpaysona, umad-adu dagiti balasang nga inna, agdibdiborsio, [ken] dagiti babbabassit a sangakabbalayan . . . iti sangalubongan.” Gapu kadagita a kasasaad, riniwriw a pamilia ti saan a natalged, natalna, ken naragsak, ken adu ti nawarawara. Idiay España, 1 iti kada 8 a pagassawaan ti nagdiborsio iti rugrugi ti maudi a dekada ti maika-20 a siglo, idinto ta 1 iti kada 100 iti napalabas a 25 a tawen laeng. Naireport a ti Inglatera ti maysa kadagiti addaan kangatuan a bilang dagiti agdibdiborsio idiay Europa—4 iti kada 10 a pagassawaan ti agsina. Iti dayta met la a pagilian, umad-adu dagiti pamilia nga addaan agsolsolo a nagannak.
5 Kasla magagaran dagiti dadduma a makidiborsio. Adu ti agturturong iti “Templo ti Panagsina” iti asideg ti Tokyo, Japan. Awaten daytoy a templo ti Shinto dagiti dawat iti diborsio ken ti pannakawaswas ti dadduma pay a di matarigagayan a relasion. Tunggal managdaydayaw isuratna ti dawatna iti naingpis a tabla, ibitinna dayta iti presinto ti templo, sa dumawat iti sungbat. Kuna ti maysa a pagiwarnak idiay Tokyo nga idi naipasdek ti templo agarup maysa a siglon ti napalabas, “ti assawa dagiti nabaknang a lokal a komersiante insuratda dagiti kararagda a mangidawdawat a panawan ti lallakayda dagiti kabitda ket agsublida kadakuada.” Nupay kasta, diborsio, saan a panagsinnublianan, ti idawdawat ti kaaduan ita. Nabatad, agpegpeggad ti biag ti pamilia iti intero a lubong. Pakasdaawan kadi daytoy dagiti Kristiano? Saan, agsipud ta ilawlawag kadatayo ti Biblia dagiti makagapu iti agdama a pannakariribuk ti pamilia.
Apay a Marirriribuk ti Pamilia?
6. Ania ti pakainaigan ti 1 Juan 5:19 iti pannakariribuk dagiti pamilia ita?
6 Ti maysa a gapu a nariribuk dagiti pamilia ita isu daytoy: “Ti intero a lubong adda iti pannakabalin daydiay nadangkes.” (1 Juan 5:19) Aniat’ namnamaentayo iti daydiay nadangkes, a ni Satanas a Diablo? Maysa a nakadakdakes, imoral nga ulbod. (Juan 8:44) Di pakasdaawan a ti lubongna nailumlom iti panangallilaw ken imoralidad, a makadadael unay iti biag ti pamilia! Iti ruar ti organisasion ti Dios, adda peggad a ti sataniko nga impluensia dadaelenna ti urnos ni Jehova iti panagasawa ken gibusanna ti natalna a biag ti pamilia.
7. Kasano a dagiti pamilia maapektaranda kadagiti kababalin nga iparparangarang dagiti adu a tattao kadagitoy maudi nga al-aldaw?
7 Ipakita ti 2 Timoteo 3:1-5 ti sabali pay a makagapu kadagiti parikut ti pamilia a mangparparigat iti sangatauan ita. Ti naimpadtuan a sasao ni Pablo a nailanad iti dayta ipakitana nga agbibiagtayon iti “maudi nga al-aldaw.” Saan a natalna ken naragsak dagiti pamilia no dagiti miembroda ket “managayat iti bagbagida, managayat iti kuarta, napalangguad, natangsit, managtabbaaw, nasukir kadagiti nagannak, awanan panagyaman, saan a nasungdo, awanan nainkasigudan a panagayat, saan a sidadaan iti aniaman a tulagan, manangparpardaya, awanan panagteppel, narungsot, awanan panagayat iti kinaimbag, mangliliput, natangken ti uloda, natangsit a buyogen ti panagpannakkel, managayat iti ragragsak imbes a managayat koma iti Dios, nga addaanda iti langa ti nadiosan a debosion ngem libakenda ti pannakabalin dayta.” Saan a naan-anay a naragsak ti pamilia no ti uray maysa kadagiti miembrona awanan iti nainkasigudan a panagayat wenno saan a nasungdo. Kasano katalna ti biag ti pamilia no adda maysa iti sangakabbalayan a nauyong ken saan a sidadaan iti aniaman a tulagan? Nakarkaro pay, kasano a maadda ti talna ken kinaragsak no dagiti miembro ti pamilia managayatda iti ragragsak imbes a managayat koma iti Dios? Dagitoy ti kababalin dagiti tattao iti daytoy a lubong nga iturayan ni Satanas. Di pakasdaawan a naatap ti kinaragsak iti pamilia kadagitoy maudi nga al-aldaw!
8, 9. Ania ti mabalin nga epektona iti kinaragsak ti pamilia ti kababalin dagiti annak?
8 Ti maysa pay a makagapu a saan a natalna ken naragsak ti adu a pamilia isu ti dakes a kondukta dagiti annak. Idi impakauna ni Pablo dagiti kasasaad iti maudi nga al-aldaw, impadtona nga adunto dagiti annak a nasukir kadagiti dadakkelda. No maysaka nga agtutubo, makatulong kadi ti kababalinmo a mamagbalin iti pamiliayo a natalna ken naragsak?
9 Adda dagiti annak a saan a mapagulidanan ti kababalinda. Kas pagarigan, insurat ti maysa nga ubing daytoy a makaparurod a surat ken tatangna: “No dinak ikuyog idiay Alexandria, dika sursuratan, wenno kasasao, wenno agpakada kenka, ket no mapanka idiay Alexandria dika kibkibinen ken dikanton kabkablaawan. Daytoy ti mapasamak no dinak ikuyog . . . Ngem dawatek a patulodannak iti [arpa]. No dinak patulodan, diak mangmangan ken diak umin-inum. Makaammoka!” Saan kadi a makangkangngegtayo iti kasta kadagitoy a tiempo? Bueno, surat dayta ti maysa nga ubing iti amana idiay nagkauna nga Egipto nasurok a 2,000 a tawenen ti napalabas.
10. Kasano a dagiti agtutubo makatulongda iti pamiliada a mangsurot iti nadiosan a talna?
10 Makadadael iti talna ti pamilia ti kababalin daydi nga agtutubo nga Egipcio. Siempre, nakarkaro pay ti mapaspasamak kadagiti pamilia kadagitoy maudi nga al-aldaw. Kaskasdi, dakayo nga agtutubo, makatulongkayo iti pamiliayo a mangsurot iti nadiosan a talna. Kasano? Babaen ti panangtungpal iti daytoy a balakad ti Biblia: “Dakayo nga annak, agtulnogkayo kadagiti nagannak kadakayo iti amin a banag, ta isu daytoy ti makaay-ayo unay iti Apo.”—Colosas 3:20.
11. Kasano a dagiti nagannak matulonganda dagiti annakda nga agbalin a matalek nga ad-adipen ni Jehova?
11 Dakayo ngay a nagannak? Siaayat a tulonganyo dagiti annakyo nga agbalin a matalek nga ad-adipen ni Jehova. “Iruammo ti ubing iti dalan a rebbengna a pagnaan,” kuna ti Proverbio 22:6. “Uray intono lakayen saannanto a pagpanawan.” Babaen ti nasayaat a Nainkasuratan a panangisuro ken naimbag nga ulidan dagiti nagannak, adu nga ubbing ti di sumiasi iti umiso a dalan no dadakkeldan. Ngem agpannuray daytoy iti kalidad ken kasansan ti panangisuro iti Biblia ken iti puso ti ubing.
12. Apay a rebbeng a natalna koma ti Kristiano a sangakabbalayan?
12 No ikagkagumaan ti amin a miembro ti pamiliatayo nga aramiden ti pagayatan ni Jehova, rebbengna a matagiragsaktayo ti nadiosan a talna. Ti pagtaengan dagiti Kristiano mapno koma kadagiti ‘gagayyem ti talna.’ Ipakita ti Lucas 10:1-6 a dagiti kasta a tattao ti adda iti panunot ni Jesus idi imbaonna dagiti 70 nga adalan kas ministro ket binilinna ida: “Sadinoman a balay a serkanyo kunaenyo nga umuna, ‘Maadda koma ti talna iti daytoy a balay.’ Ket no adda idiay ti maysa a gayyem ti talna, ti talnayo agtalinaedto kenkuana.” Bayat a sitatalna a mamalaybalay dagiti adipen ni Jehova a mangidanon iti “naimbag a damag ti talna,” birokenda dagiti gagayyem ti talna. (Aramid 10:34-36; Efeso 2:13-18) Sigurado a natalna ti Kristiano a sangakabbalayan a buklen dagiti gagayyem ti talna.
13, 14. (a) Ania ti indawat ni Noemi para kada Ruth ken Orfa? (b) Ania a kita ti paginanaan ti pagbalinan koma ti pagtaengan dagiti Kristiano?
13 Ti pagtaengan agbalin koma a lugar ti talna ken inaná. Ninamnama idi ti baketen a balo a ni Noemi a ti Dios ipaayanna dagiti agkabannuag, nabalo a manugangna, da Ruth ken Orfa, iti inaná ken liwliwa nga agtaud iti pannakaadda ti naimbag nga asawa ken pagtaengan. Kinuna ni Noemi: “Ni Jehova ipalubosna kadakayo a makasarakkayo koma iti inana, ti tunggal maysa kadakayo idiay balay ni asawana.” (Ruth 1:9) Maipapan iti kalikagum ni Noemi, insurat ti maysa nga eskolar nga iti kakasta a pagtaengan, da Ruth ken Orfa “awan pakariribukan ken pakadanaganda. Makasarakda iti inaná. Maysa dayta a lugar a mabalinda a pagtalinaedan, ken pakasarakan ti kadudungnguan a rikna ken kadadayawan a tarigagayda iti pannakapnek ken talinaay. Nagsayaat ti pannakayebkas ti naisangsangayan a bileg ti Hebreo . . . iti anag dagiti mainaig a sasao iti [Isaias 32:17, 18].”
14 Pangngaasiyo ta imutektekanyo daytoy a panangtukoy iti Isaias 32:17, 18. Iti dayta, kastoy ti mabasatayo: “Ti aramid ti kinalinteg isunto ti talna; ket ti patauden ti kinalinteg kinaulimek ken panagtalek nga agnanayon. Ket ti ilik agnaedto iti natalna a pagyanan; ken iti namayengmeng a pagtaengan, ken kadagiti natalingenngen a paginanaan.” Ti pagtaengan dagiti Kristiano agbalin koma a paginanaan ti kinalinteg, kinaulimek, kinatalged, ken nadiosan a talna. Ngem kasanon no tumaud dagiti pakarigatan, di pagkikinnaawatan, wenno dadduma pay a problema? No kasta, kasapulan unay nga ammuentayo ti sekreto ti kinaragsak iti pamilia.
Dagiti Uppat a Napateg a Prinsipio
15. Kasanoyo nga ilawlawag ti sekreto ti kinaragsak iti pamilia?
15 Tunggal pamilia ditoy daga utangna ti naganna ken Jehova a Dios, ti Namarsua kadagiti pamilia. (Efeso 3:14, 15) Isu a dagidiay agtarigagay iti kinaragsak iti pamilia agpaidalanda koma kenkuana ken idaydayawda, kas iti inaramid ti salmista: “Ipadayawyo ni Jehova, dakayo a sangsangkabagian dagiti il-ili, ipadayawyo ni Jehova ti dayag ken kinapigsa.” (Salmo 96:7) Masarakan ti sekreto ti kinaragsak iti pamilia kadagiti binulong ti Sao ti Dios, ti Biblia, ken iti panangyaplikar kadagiti prinsipiona. Naragsak ken agsagrap iti nadiosan a talna ti pamilia a mangyaplikar kadagitoy a prinsipio. Intay ngarud usigen ti uppat kadagitoy a napateg a prinsipio.
16. Ania ti maaramidan ti panagteppel iti biag ti pamilia?
16 Ti maysa kadagitoy a prinsipio isu daytoy: Ti panagteppel ket nasken iti nadiosan a talna iti biag ti pamilia. Kinuna ni Ari Solomon: “Daydiay a ti espirituna awanan panangtengngel kas maysa nga ili a margaay ken awan bakudna.” (Proverbio 25:28) Ti panangtengngel iti espiritutayo—panagteppel—ket nasken no kayattay ti maaddaan iti natalna ken naragsak a pamilia. Nupay imperpektotayo, nasken nga ipakitatayo ti panagteppel, a bunga ti nasantuan nga espiritu ti Dios. (Roma 7:21, 22; Galacia 5:22, 23) Ti espiritu pataudenna kadatayo ti panagteppel no ikararagtayo daytoy a galad, iyaplikar ti pammagbaga ti Biblia maipapan iti dayta, ken makilangen kadagiti sabsabali a mangiparparangarang iti dayta. Tulongannatay daytoy nga ‘umadayo iti pannakiabig.’ (1 Corinto 6:18) Tulongannatay met ti panagteppel a mangiwaksi iti kinaranggas, mangidian wenno mangparmek iti alkoholismo, ken mangsango a sitatanang kadagiti narikut a kasasaad.
17, 18. (a) Kasano nga agaplikar ti 1 Corinto 11:3 iti biag ti Kristiano a pamilia? (b) Kasano a ti panangbigbig iti kinaulo parayrayenna ti nadiosan a talna iti pamilia?
17 Ti sabali pay a napateg a prinsipio isu daytoy: Ti panangbigbig iti kinaulo tulongannatay a mangsurot iti nadiosan a talna iti pamiliatayo. Insurat ni Pablo: “Kayatko a maammuanyo a ti ulo ti tunggal lalaki isu ni Kristo; ket ti ulo ti babai isu ti lalaki; ket ti ulo ni Kristo isu ti Dios.” (1 Corinto 11:3) Kayat a sawen daytoy a ti lalaki ti mangidaulo iti pamilia, sisusungdo a suportaran ni baketna, ken agtulnog dagiti annak. (Efeso 5:22-25, 28-33; 6:1-4) Ti kasta a kondukta parabuyenna ti nadiosan a talna iti biag ti pamilia.
18 Nasken a laglagipen ti Kristiano nga asawa a lalaki a ti Nainkasuratan a kinaulo saan a kinadiktador. Masapul a tuladenna ni Jesus, ti Ulona. Nupay isu ti “ulo iti isuamin a bambanag,” ni Jesus “immay, saan a tapno pagserbian, no di ket tapno agserbi.” (Efeso 1:22; Mateo 20:28) Umasping iti dayta, ti Kristiano a lalaki aramatenna ti kinaulona iti naayat a pamay-an nga agpaay iti pagimbagan ti pamiliana. Ket sigurado a kayat ti Kristiano nga asawa a babai ti makikooperar ken lakayna. Kas “katulongan” ken “komplemento” ni lakayna, punnuanna dagiti galad nga awan ken lakayna ket iti kasta maitedna kenkuana ti kasapulan a suporta. (Genesis 2:20; Proverbio 31:10-31) Ti umiso a panangaramat iti kinaulo tulonganna dagiti agassawa a makilangen iti maysa ken maysa buyogen ti panagraem ken tignayenna dagiti annak nga agtulnog. Wen, ti panangbigbig iti kinaulo parayrayenna ti nadiosan a talna iti biag ti pamilia.
19. Apay a nasken ti nasayaat a komunikasion iti talna ken kinaragsak ti pamilia?
19 Ti maikatlo a napateg a prinsipio mabalin nga iyebkas kadagitoy a sao: Ti nasayaat a komunikasion nasken iti talna ken kinaragsak ti pamilia. Kuna kadatayo ti Santiago 1:19: “Tunggal tao masapul a nasiglat koma maipapan iti panagdengngeg, nainayad maipapan iti panagsao, nabannayat maipapan iti panagpungtot.” Dagiti miembro ti pamilia nasken nga imdenganda ti maysa ken maysa ken agsasaritada agsipud ta ti komunikasion iti pamilia kaipapananna ti panagsisinnukat iti kapanunotan. Ngem uray no pudno ti ibagbagatayo, mabalin a dakes imbes a naimbag ti ibungana no nagubsang, natangsit, wenno awanan pannakipagrikna ti pannakaisawangna. Makaay-ayo koma ti panagsaotayo, “natemplaan iti asin.” (Colosas 4:6) Dagiti pamilia a mangyap-aplikar kadagiti Nainkasuratan a prinsipio ken addaan nasayaat a komunikasion sursurotenda ti nadiosan a talna.
20. Apay a kunaenyo a ti ayat nasken iti talna ti pamilia?
20 Ti maikapat a prinsipio isu daytoy: Nasken ti ayat iti talna ken kinaragsak ti pamilia. Ti romantiko nga ayat napateg ti pasetna iti panagasawa, ket ti nauneg a panangipateg tumanor kadagiti miembro ti pamilia. Nupay kasta, napatpateg ti ayat nga ipasimudaag ti sao a Griego nga a·gaʹpe. Daytoy ti ayat nga ipakitatayo ken Jehova, ken Jesus, ken iti padatayo a tao. (Mateo 22:37-39) Impakita ti Dios daytoy nga ayat iti sangatauan babaen ti panangitedna iti “bugbugtong nga Anakna, tapno tunggal maysa a mangalagad iti pammati kenkuana saan koma a madadael no di ket maaddaan iti agnanayon a biag.” (Juan 3:16) Nagsayaat ketdin ta maipakitatayo ti isu met la a kita ti ayat kadagiti miembro ti pamiliatayo! Daytoy natan-ok nga ayat ket “naan-anay a singgalut ti panagkaykaysa.” (Colosas 3:14) Pagsinggalutenna ti agassawa ken gutugotenna ida a mangaramid iti kasayaatan maipaay iti maysa ken maysa ken iti annakda. No tumaud dagiti parikut, ti ayat tulonganna ida a sangsangkamaysa a mangtaming kadagiti bambanag. Masiguradotayo daytoy ta “ti ayat . . . saanna a sapulen dagiti bukodna a pagimbagan . . . Anusanna ti isuamin a bambanag, patienna ti isuamin a bambanag, inanamaenna ti isuamin a bambanag, ibturanna ti isuamin a bambanag. Ti ayat saan a pulos aggibus.” (1 Corinto 13:4-8) Pudno a naragsak dagiti pamilia a ti ayat iti maysa ken maysa naibatay iti ayat ken Jehova!
Itultuloyyo a Suroten ti Nadiosan a Talna
21. Ania ti mangparayray iti talna ken kinaragsak ti pamiliayo?
21 Dagitoy a prinsipio ken dadduma pay a naadaw iti Biblia ket nailawlawag kadagiti publikasion a siaayat nga impaay ni Jehova babaen “ti matalek ken masirib nga adipen.” (Mateo 24:45) Kas pagarigan, masarakan ti kasta nga impormasion iti 192-pinanidna a libro a Ti Sekreto ti Kinaragsak iti Pamilia, a nairuar kadagiti “Dagiti Mensahero ti Nadiosan a Talna” a Kombension Distrito dagiti Saksi ni Jehova a naangay iti aglikmut ti lubong iti 1996/97. Adu ti magunggona iti personal ken sangapamiliaan a panagadal iti Kasuratan iti tulong ti kasta a publikasion. (Isaias 48:17, 18) Wen, ti panangyaplikar iti Nainkasuratan a balakad mabalin a parayrayenna ti talna ken kinaragsak ti pamiliayo.
22. Ania ti nakaipamaysaan koma ti biag ti pamiliatayo?
22 Adu dagiti nakaskasdaaw a banag nga insagana ni Jehova kadagiti pamilia a mangar-aramid iti pagayatanna, ket maikari nga idaydayaw ken pagserbiantayo. (Apocalipsis 21:1-4) Sapay koma ngarud ta ti biag ti pamiliayo naipamaysa iti panagdayaw iti pudno a Dios. Ket sapay koma ta ti naayat a nailangitan nga Amatayo, a ni Jehova, paraburannakayo iti kinaragsak bayat a sursurotenyo ti nadiosan a talna iti biag ti pamiliayo!
Kasanoyo a Sungbatan?
◻ Ania ti kasapulan tapno makapagbiag dagiti pamilia buyogen ti nadiosan a debosion?
◻ Apay a nariribuk dagiti pamilia ita?
◻ Ania ti sekreto ti kinaragsak iti pamilia?
◻ Ania dagiti sumagmamano a prinsipio a makatulong kadatayo a mangparayray iti talna ken kinaragsak iti biag ti pamilia?
[Ladawan iti panid 24]
Ti nasayaat a komunikasion tulongannatayo a mangsurot iti nadiosan a talna iti biag ti pamilia