Agimtuod Dagiti Agtutubo . . .

Apay nga Ipaayko ti Bagik Para Kadagiti Dadduma?

“MAKIN-PAGAYATAN ti umun-una iti biagyo?” Imparang ti maysa a reporter ti Agriingkayo! daytoy a saludsod iti maysa a grupo dagiti agtutubo iti maysa a nakapuspusek a kalsada. “Ti pagayatak,” kinuna ni Mike. “Siputak ti ‘numero uno’ nga umuna, maudi, ken kanayon.” Kinuna ti 17-tawenna a ni Susie: “No daytat’ pagimbagan ti pamiliak ken ti pagimbagak, ti pagimbagak ti umun-una.”

Nakalkaldaang nga ibaga, dagita a rikrikna gagangayen. Maysa a libro a maawagan The Postponed Generation saritaenna ti maysa a panagadal kadagiti 1,125 nga estudiante a nangpadasan dagiti dua a sosiologo ti nangsapul no dagiti agtutubo ket nangnangruna a maseknanda iti bagbagida wenno iti kagimongan. Ti resulta? Agarup 80 porsiento ti napaneknekan a “mangay-aywan laeng iti bagbagida, ket saanda a naseknan wenno awan obligasionda iti kagimongan.”

Awan duadua, ngarud, a mammano ti mayat a mangipaay iti bagbagida kadagiti dadduma, wenno agsakripisio wenno mangipaay iti bagbagida iti maysa a tao malaksid iti bagbagida. Dagiti libro a kas iti The Art of Selfishness ken Looking Out for Number One nagbalinda a kaaduan a malako, nga agserbida laeng a balabala a mangparang-ay iti naipamaysa ti bagi a kababalin. Kas naipadto iti Biblia, dagiti tattao itatta ket “managayatda iti bagbagida.”—2 Timoteo 3:1, 2.

Kasano, nupay kasta, ti isusungbatyo iti pakasapulan dagiti dadduma? No, kas pangarigan, sisasaganakayon nga agtugaw ken mangbuya iti paboritoyo a programa iti telebision ket dawaten ni Nanang wenno Tatangyo a mapankayo iti tiange, makaungetkay kadi wenno agrurod? Agkedkedkayo kadi a mangaramid kadagiti trabaho iti aglawlaw ti pagtaengan, panangiraman iti kawes wenno pagnaedan iti kabsatyo a lalaki wenno babai, wenno basta mangaramid iti maysa a banag no daytat’ ‘pakarigatan’? Ngarud tiempon ti panagbalbaliwyo. Ngem apay? Ken napatpateg pay, kasano?

Ti Nagtaudan ti Kinaagum

Ti linteg ti Dios maipaay iti ilina ket: “Ayatem ti padam a tao a kas iti bagim.” (Mateo 22:39) Daytoy kaipapananna a masapul a maseknanka, saan a naagum, mannakaawat iti kasapulan dagiti dadduma. Nupay kasta, saan a kanayon a matungpaltayo daytoy nakalawlawag a pagalagadan, ket tulongannatayo ti Biblia a mangawat no apay. Idiay Genesis 8:21 kunaenna: “Ti darepdep ti puso ti tao dakes manipud iti kinaubingna.”

Ti inapotayo a ni Adan saan a naseknan no kasano ti panangapektar ti yaalsana kadagiti dadduma. Ditay ngarud pakasdaawan, a datayo, dagiti kaputotanna, ket naipasngay nga addaan kinaagum. (Idiligyo iti Salmo 51:5.) Daytoy nakaskasdaaw ti pannakaiparangarangna iti nasapa pay laeng a panagbiag. Napaliiw ti magasin a Parents: “Amin nga ubbing ket naipamaysa iti bagida. . . . Interesadoda kenka ngem no mangar-aramidka laeng ti maysa a banag para kadakuada.” No saan a matubngar, ti kinaagum mabalin nga agtalinaed nga ugali.

Ti sabali pay nga ugali a manglapped iti panangipaay ti maysa iti bagina para kadagiti dadduma isut’ kinasadut. (Proverbio 21:25) Kinapudnona, no agturay ti kinasadut, ti maysa mangaramid kadagiti naisangsangayan a pambar tapno liklikanna ti panangaramid kadagiti bambanag. Kunaen ti Proverbio 22:13: “Ti nasadut kunana: ‘Adda leon idiay ruar! Mapisangpisangakto iti lanlansangan!’”

Aniat’ Ramanen ti Panangtulong kadagiti Dadduma

Ti pangngarig iti naayat a Samaritano a nailanad idiay Lucas 10:29-37 ipakitana a ti panangtulong kadagiti dadduma mabalin a ramanenna ti pudno a panangisakripisio iti bagi. Kas sungbat iti saludsod, “Siasino ti pudno a kaarrubak?” sinarita ni Jesus iti maysa a Judio a lalaki a minalmalo dagiti mannanakaw ket pinanawanda a ngangngani natay. Nupay adda panagbinnusor iti rasa iti nagbaetan dagiti Judio ken Samaritano, natignay ti maysa a Samaritano a nangipaay iti bagina iti biktima ti krimen. Inagasanna dagiti sugat ti lalaki, a sinapsapuanna iti arak ken lana. Ket insakayna idi nagsakayanna ket impanna iti pagdagusan. Binayadanna ti bumalay iti tangdanna iti dua nga aldaw ket inkarina a bayadan ti aniaman a kanayonan a gastos.

Daytoy a makatignay nga ilustrasion ipasimudaagna ti kababagas ti panangipaay ti maysa iti bagina kadagiti dadduma: ti panagtignay, ti pannakipagayam kadagiti dadduma. Dayta ramanenna ti situtulok a panangisakripisio iti tiempo, pigsa, ken gastos. Salaysayentayo dagiti pamay-an ti panangaramid itoy.

Panangipaay iti Bagiyo iti Pamiliayo

Ti kaasitgan a kaarrubayo isu dagiti miembro ti pamiliayo—nagannak, kakabsat a lallaki ken babbai. Nupay kasta, mabalin a mariknayo a dagiti kaasitgan kadakayo masapul a maawatanda ti okupado a panagbiagyo ket saanda koma a mangkalikagum kadagiti aglablabes kadakayo. Nupay kasta, mamalakad ti Biblia: “Agpipinnadaguskayo nga awan tantanabutob.” (1 Pedro 4:9) Padasenyo a matmatan ti kasla pakarigatan, a saan a pakarurodan, no di ket kas maysa a gundaway a mangpabileg iti singgalut ti pamilia.

Malagip ni Eddie: “Ti eskediol ni Nanang kankanayon a mangbannog kenkuana. Ngem diakto malipatan ti itsura ti rupana no lukatanna ti ruangan ket masarakanna a naugasanen dagiti pinggan, nalampaso ti datar, ken naisaganan ti lamisaan maipaay iti pangmalem. Aminek a pagay-ayatko koma ti nagay-ayam iti bola kadagidiay a tiempo, ngem ti panangipaayko iti bagik ti nakatulong a nangpasinged kadagiti miembro ti pamiliami.” Makapanunotkayo kadi kadagiti dadduma a pamay-an ti panangipaayyo iti bagiyo kadagiti miembro ti pamiliayo?

Ti Pannakipagayam kadagiti Pada a Kristiano

Kinuna ni apostol Pablo: “Iti kasta ngarud, no maaddaantayo ti gundaway, aramidentayo ti naimbag kadagiti amin a tattao, ket nangnangruna kadagiti kabbalay iti pammati.” (Galacia 6:10) Adut’ pakaragsakan no ipaayyo iti bagiyo kadagiti padayo a Kristiano.—Aramid 20:35.

Ti sangapulo-ket-innem-tawenna a ni Chris, kas pangarigan, ket maysa kadagiti Saksi ni Jehova. Tagtagiragsakenna ti mangaramid kadagiti bambanag para kadagiti nataengan a miembro iti lokal a kongregasion. Iti naminsan maysa a baket ti immawag kenkuana maipaay iti tulong. Nadadael ti elebeytor iti apartmentda, ket di makauli iti lima nga agdan, ket nataktaken. Idi simmangpet, kinuna ni Chris: “Sumallabayka, ket awitenka nga iyuli no naimbag dayta kenka.” Immulida a dua iti maikalima a grado! Makabannog? Pudno a makabannog. Ngem nagunggonaan ni Chris saan laeng nga iti panagyaman ti gayyemna a baket no di ket iti pannakaammo a dagiti tigtignayna nakaay-ayoda iti Dios!

Nupay kasta din masapul nga urayenyo dagita a kasapulan unay a kasasaad iti panangipakitayo iti pakaseknan kadagiti dadduma. Kas pangarigan, sakbay ken kalpasan dagiti Nakristianuan a gimgimong, dadduma nga agtutubo ti agtitipon, nga ipupuerada dagiti lallakay/babbaketen. Daytoy maikontra iti balakad ti Biblia a “mangipakita iti konsiderasion” kadagiti lallakay/babbaketen. (Levitico 19:32) No dadduma, ti nainggayeman a kablaaw wenno ababa laeng a pannakisarita ti kasapulan a mangparagsak iti maysa a nataenganen. ‘Ngem marigatanak a makisao kadagiti lallakay/babbaket,’ mabalin a kunayo. ‘Awan dagiti pagpapadaanmi.’

Ni Doug, nga itan ket agserserbin kas maysa a panglakayen iti kongregasion Kristiano, siraragsak a malagipna: “Idi agtawenak iti 19 dagiti kasayaatan a gagayyemko ket natataengandan ta mabalin a dadakkelko wenno appok ida. Anian a nagdakkelan ti naitulongda iti naespirituan nga irarang-ayko!” Apay a dikay ipaay ti bagiyo ket makigayyemkayo kadagiti dadduma a lallakay/babbaketen, nalabit iti sumaganad a Nakristianuan a panaggigimong? Gagangay a makasarakkayto iti ad-adu a pakipadaan ngem ti ammoyo! Kas ken ni Doug, masarakanyonto a makasursurokayo manipud kadagiti napapateg a kapadasanda iti biag.

Panangtulong “Kadagidiay Taga Ruar”

Idiay Colosas 4:5 kinuna ni apostol Pablo: “Magnakayo a nainsiriban iti imatang dagiti adda iti ruar, ket ilalaenyo ti tiempo.” Maseknan dagiti Saksi ni Jehova kadagiti dadduma babaen ti panangikasabada iti mensahe ti Biblia. (Mateo 24:14) Dagiti agtutubo a sipapasnek a mangibaklay iti obligasionda iti imatang ti Dios matignayda a makiraman a naan-anay iti daytoy a trabaho no mabalin.

“Ipapaayko ti bagik iti trabaho a panangasaba gapu iti ayatko ken Jehova,” kuna ni Tamitha. Nupay 11 años laeng, isut’ mangbusbosbos iti adu nga or-oras iti binulan iti trabaho a panagebanghelio. “Ti panangasaba ikkannak met ti gundaway a mangipakita iti ayat kadagiti kaarrubak.” Imbes a sapulek ti nasayaat a pagsapulan, rinibribo a Kristiano nga agtutubo ti nangala iti karera nga agserbi kadagiti dadduma kas amin-tiempo nga ebanghelisador, a masansan nga agtrabaho iti paset-tiempo tapno suportaranda ti bagbagida. Dadduma ti nagboluntario kas misioneros wenno agtrabaho kadagiti nadumaduma a sanga nga opisina iti Watch Tower Society.

Magunggonaankayo Babaen ti Pannangted

“Kasapulan dagiti tao dagiti dadduma a tao maipaay iti salun-atda,” kinuna ti magasin nga American Health. Kunaen pay dagiti managsirarak a dagiti tao a mangipaay iti bagbagida magunggonaanda iti salun-at. Nupay kasta, ni Jesu-Kristo, intudona ti sabali pay a gunggona, a kunkunana: “Mangtedkayo ket maikkankayto.” (Lucas 6:38) Ti managparabur a tao magun-odanna ti panangipateg dagiti dadduma; kanayon nga umawat a mismo iti kinamanagparabur!—Idiligyo iti Proverbio 11:25.

Gapuna mangtedkayo, ipaayyo ti bagiyo kadagiti dadduma. No maiparangarang dagiti inaagum a pagannayasanyo, laglagipenyo a kunaen ti Sao ti Dios: “Awan koma ti agagawa iti kabukbukodanna no di ket iti pagimbagan ti sabali.” (1 Corinto 10:24) Babaen ti panangaramid iti kasta magun-odanyonto saan laeng a ti pannakipagayam ti dadduma no di ket ti anamong ti Kangatuan a Dios.

[Ladawan iti panid 18]

Ti panangipaay iti bagitayo kadagiti dadduma mangyeg iti dakkel a ragsak