Agtalekkayo ken ni Jehova!

“Agtalekka ken ni Jehova iti amin a pusom.”​—PROVERBIO 3:5.

1. Kasano a naallukoy ti Proverbio 3:5 ti maysa nga agkabanuag a lalaki, ket ania ti manayon a resultana?

INSURAT ti maysa a nabayagen a misionero: “‘AGTALEKKA ITI APO ITI AMIN A PUSOM; KET DIKA AGTALGED ITI PANNAKAAWATMO MET LAENG.’ Naawis ti imatangko kadagidiay a sasao manipud Biblia, a naikuadro ken naisab-it iti diding ti maysa a pagtaengan a sinarungkarak. Nagmalmalem nga inut-utobko dagidiay. Kinunak iti unegko, makapagtalekak ngata iti Dios iti amin a pusok?” Agtawen idi iti 21 daytoy a tao. Iti edad a 90 ken simamatalek nga agserserbi pay laeng kas maysa a panglakayen idiay Perth, Australia, mabalinna a taliawen ti napnuan kaipapanan a biag kas bunga ti naimpusuan a panagtalek ken ni Jehova, agraman ti 26 a nainget a tawen a panagserbina kas maysa kadagiti kaunaan a misionero idiay Ceylon (Sri Lanka itan), Burma (Myanmar itan), Malaya, Thailand, India, ken Pakistan.a

2. Ania ti ipanamnama kadatayo ti Proverbio 3:5?

² “Agtalekka ken ni Jehova iti amin a pusom”​—dagitoy a sasao ti Proverbio 3:5, kas naipatarus iti New World Translation, rumbeng a gutugotennatay amin nga agtultuloy a mangipaay ti biagtayo ken ni Jehova iti amin a puso, nga agtalektayo a kabaelanna a pakirden ti pammatitayo, nga uray la maparmektayo dagiti kasla bantay a tubeng. (Mateo 17:20) Intay usigen ita ti Proverbio 3:5 sigun iti kontekstona.

Naamaan a Pannursuro

3. (a) Ania a pammaregta ti masarakan iti umuna a siam a kapitulo ti Proverbio? (b) Apay a rebbeng nga imutektekantayo a naimbag ti Proverbio 3:1, 2?

³ Naglaon dagiti umuna a siam a kapitulo ti libro ti Biblia a Proverbio iti naamaan a pannursuro, nainsiriban a balakad manipud ken Jehova nga agpaay kadagiti amin a mangnamnama a maibilang nga annak sadi langlangit wenno “iti nadayag a wayawaya dagiti annak ti Dios” iti paraiso a daga. (Roma 8:18-21, 23) Adda ditoy ti nainsiriban a balakad a mabalin nga ipakat dagiti nagannak iti panangpadakkel kadagiti annak a lallaki ken babbai. Naipangruna ti pammagbaga ti Proverbio kapitulo 3, nga iti pangrugianna, ballaagannatayo: “Anakko, dika lipaten ti lintegko, ket salimetmetam koma dita pusom dagiti bilbilinko.” Bayat nga agturong ti maudi nga al-aldaw ti dakes a lubong ni Satanas iti kangitingitanda, ad-adda nga imutektekantay koma dagiti palagip ni Jehova. Mabalin a kasla mabayag pay, ngem naikari kadagiti amin nga agibtur a ‘mainayondanto kenka ti kaatiddug dagiti aldaw ken tawtawen ti panagbiag ken ti talna’​—biag nga agnanayon iti baro a sistema ni Jehova.​—Proverbio 3:1, 2.

4, 5. (a) Ania a naragsak a relasion ti nailadawan idiay Juan 5:19, 20? (b) Kasano nga agaplikar agpapan iti kaaldawantayo ti balakad idiay Deuteronomio 11:18-21?

⁴ Mabalin a nagpateg ti naragsak a relasion ti agama. Ni Jehova a Dios, a Namarsua kadatayo, inrantana a kasta. Kinuna ni Kristo Jesus maipapan iti nasinged a relasionna ken ni Jehova: “Ti Anak saanna a mabalinan ti agbukbukod nga agaramid iti uray ania, no di ket ti makitana nga aramiden ti Ama. Ta amin nga aramiden ti Ama, dagitoy ti Anak aramidenna met a kasta. Ta ti Ama ayatenna ti Anak ket ipakitana kenkuana dagiti amin nga aramidenna.” (Juan 5:19, 20) Pinanggep ni Jehova nga adda koma ti kasta met laeng a kinasinged iti nagbaetanna ken dagiti amin a pamiliana ditoy daga, kasta met iti nagbaetan dagiti natauan nga amma ken dagiti annakda.

⁵ Naiparegta iti nagkauna nga Israel ti relasion nga addaan panagtalek iti uneg ti pamilia. Binalakadan ni Jehova dagiti amma sadiay: “Ipasnekyonto dagitoy a sasaok kadagita pusoyo ken kararuayo ket ibedbedyonto ida a kas maysa a tandaan ita imayo, ket isudanto ti pannakabedbed ti baet dagiti matayo. Isuroyonto dagitoy kadagiti annakyo, a dagitoy ti saoenyo kadakuada no agtugawka iti balaymo ken no magmagnaka iti dalan ken no agiddaka ken bumangonka. Ket isuratmonto ida kadagiti baotek ti ruangan ti balaymo ken iti rikrikepmo, tapno dagiti aldawmo umaduda ken dagiti aldaw dagiti annakmo iti daga a ni Jehova insapatana kadagiti ammam nga ited kadakuada, a kas kadagiti aldaw dagiti langlangit a ngatuen ti daga.” (Deuteronomio 11:18-21) Ti naipaltiing a Sao ti Naindaklan a Mannursurotayo, ni Jehova a Dios, makatulong a mangipasdek iti nasinged a relasion iti nagbaetanna ken dagiti nagannak ken dagiti annakda, kasta met kadagiti amin a dadduma pay nga agserserbi kenkuana iti kongregasion Kristiano.​—Isaias 30:20, 21.

6. Kasanotay a magun-od ti anamong ti Dios ken ti tao?

⁶ Agtultuloy ti nainsiriban a naamaan a pammagbaga nga agpaay kadagiti tattao ti Dios, nataengan ken agtutubo, idiay bersikulo 3 ken 4 ti Proverbio kapitulo 3: “Da kinamanagayat ken kinapudno didaka koma baybay-an. Yukkormo ida ita tengngedmo. Isuratmo ida iti tapi ta pusom, iti kasta masarakamto ti parabur ken naimbag a pannakaawat iti imatang ti Dios ken ti tao.” Awan ti makaartap ken Jehova a Dios iti panangiparangarang iti naayat a kinamanangaasi ken kinapudno. Kas kuna ti Salmo 25:10, “amin dagiti dana ni Jehova pulos a kinamanagayat ken kinapudno.” Kas panangtulad ken ni Jehova, rumbeng nga ipategtayo dagitoy a galad ken ti makasalaknib a bilegda, nga ilalaentay ida a kas iti nagpateg a kuentas ken iburiktay ida iti pusotayo. Iti kasta, sipapasnek a maikararagtayo: “O Jehova, . . . salaknibandak kadi a kankanayon ti kinamanagayatmo ken ti kinapudnom.”​—Salmo 40:11.

Kanayon a Mapagtalkan

7. Kadagiti ania a wagas nga impakita ni Jehova ti kinamapagtalkanna?

⁷ Nadepinar ti panagtalek iti Webster’s Ninth New Collegiate Dictionary kas “natalged a panagpannuray iti galad, kabaelan, pigsa, wenno kinapudno ti maysa a tao wenno banag.” Natibker ti pannakairamut ti galad ni Jehova iti naayat a kinamanangaasina. Ket makapagtalektayo a naan-anay iti kabaelanna a mangtungpal iti inkarina, ta ti mismo a naganna, a Jehova, ipabigbigna isuna kas ti naindaklan a Managpanggep. (Exodo 3:14; 6:2-8) Kas Namarsua, isu ti Ubbog ti pigsa ken dinamiko nga enerhia. (Isaias 40:26, 29) Isu ti ladawan ti kinapudno, ta ‘ti Dios dina mabalin ti agulbod.’ (Hebreo 6:18) No kasta, maparegtatayo nga agtalek a naan-anay ken ni Jehova a Diostayo, ti naindaklan a Gubuayan ti amin a kinapudno, nga addaan iti naan-anay a pannakabalin a mangsalaknib kadagiti agtalek kenkuana ken mamagballigi kadagiti amin a naindaklan a panggepna.​—Salmo 91:1, 2; Isaias 55:8-11.

8, 9. Apay nga awan ti panagtalek iti lubong, ket kasano a naiduma ti ili ni Jehova?

⁸ Iti dakes a lubong iti aglawlawtayo, nakalkaldaang ta napukawen ti panagtalek. Ti ketdi kinaagum ken panagkunniber ti masarakantayo iti sadinoman. Iti parupa ti Mayo 1993 a ruar ti magasin a World Press Review, agdadata ti mensahe a: “NASAKNAP UNAYEN TI PANAGKUNNIBER​—Narugit a Kuarta iti Baro a Lubong nga Urnos. Nasaknap ti panagkunniber manipud Brazil agingga idiay Alemania, manipud Estados Unidos agingga idiay Argentina, manipud España agingga idiay Peru, manipud Italia agingga idiay Mexico, manipud Vaticano agingga idiay Russia.” Yantangay naibatay iti guranggura, kinaagum, ken kaawan panagtalek, awan ti apiten ti makunkuna a baro a lubong nga urnos ti tao no di ti kumarkaro a riribuk a mangparparigat iti sangatauan.

⁹ Maisupadi kadagiti politikal a nasion, naragsak dagiti Saksi ni Jehova kas “nasion a ti Diosna isu ni Jehova.” Isuda laeng ti pudpudno a makaibaga, “Iti Dios agtalekkami.” Maidir-i a sirarag-o ti tunggal maysa kadakuada: “Iti Dios idaydayawkonto ti saona. . . . Iti Dios insaadkon ti panagtalekko. Saanakto a mapabuteng.”​—Salmo 33:12; 56:4, 11.

10. Aniat’ nangpatibker kadagiti adu nga agtutubo a Kristiano a mangsalimetmet iti kinatarnaw?

¹⁰ Iti maysa a pagilian iti Asia, a sadiay rinibo nga agtutubo a Saksi ti nagsagaba iti nakaro a pannakakabkabil ken pannakaibalud, nakapagibtur ti kaaduan gapu iti panagtalekda ken ni Jehova. Iti maysa a rabii iti uneg ti pagbaludan, narikna ti maysa nga agtutubo a Saksi a naglak-am iti nakaro a pannakatutuok a saanen a makaibtur. Ngem sililimed nga immasideg ti sabali nga agtutubo kenkuana iti kasipngetan. Inyarasaasna: “Dika sumuksuko; nakikompromisoak ket nariribuk ti panunotko sipud idin.” Pinabaro ti immuna nga agtutubo ti determinasionna nga agtalinaed a natibker. Mabalintay ti maaddaan iti naan-anay a panagtalek ken ni Jehova a makatulong kadatayo a mangparmek iti aniaman ken tunggal panangikagumaan ni Satanas a mangdadael iti kinatarnawtayo.​—Jeremias 7:3-7; 17:1-8; 38:6-13, 15-17.

11. Kasanotay a matignay nga agtalek ken ni Jehova?

¹¹ Iti pasetna, kuna ti umuna a bilin: “Ayatem ni Jehova a Diosmo iti amin a pusom.” (Marcos 12:30) Bayat nga ut-utobentayo ti Sao ti Dios, umukuok dagiti naindaklan a kinapudno a maad-adaltayo iti pusotayo ket matignaytayo a mangusar iti amin nga adda kadatayo iti panagserbi iti nakaskasdaaw a Diostayo, ni Soberano nga Apo Jehova. No agliplippias iti pusotayo ti panagyaman kenkuana​—gapu kadagiti amin nga insurona kadatayo, iti inaramidna nga agpaay kadatayo, ken iti aramidennanto pay nga agpaay kadatayo​—matignaytayo nga agtalek a naan-anay iti panangisalakanna.​—Isaias 12:2.

12. Iti panaglabas dagiti tawen, kasano nga impakita dagiti adu a Kristiano ti panagtalekda ken ni Jehova?

¹² Masukay ti kastoy a panagtalek iti panaglabas dagiti tawen. Insurat ti maysa a napakumbaba a Saksi ni Jehova a simamatalek a nagserbi iti nasurok a 50 a tawen iti hedkuarter ti Watch Tower Society idiay Brooklyn, nangrugi idi Abril 1927: “Iti agtapos dayta a bulan nakaawatak iti $5.00 nga allowance a naisapit iti sobre a naglaon iti napintas a kard a nangitampok iti teksto ti Biblia idiay Proverbio 3:5, 6 . . . Adu ti gapu nga agtalek ken ni Jehova, ta idiay hedkuarter nasursurok iti di nagbayag nga apresiaren a ni Jehova addaan iti ‘matalek ken naannad nga adipen’ a simamatalek a mangay-aywan iti intereses ti Pagarian ditoy daga.​—Mateo 24:45-47.”b Naipamaysa ti puso daytoy a Kristiano, saan nga iti panagayat iti pirak, no di ket iti pananggun-od iti “gameng idiay langit a saan a maibus uray kaano.” Kasta met laeng ti ar-aramiden ita dagiti rinibo nga agserserbi kadagiti pagtaengan a Bethel ti Watch Tower Society iti intero a lubong babaen ti maysa a kita ti legal a vow of poverty. Agtalekda nga ipaay ni Jehova ti inaldaw a kasapulanda.​—Lucas 12:29-31, 33, 34.

Agtalgedkayo ken ni Jehova

13, 14. (a) Sadino laeng a masarakan ti nainsiriban a balakad? (b) Ania ti masapul a liklikan tapno malasatan ti pannakaidadanes?

¹³ Balakadannatayo ti nailangitan nga Amatayo: “Dika agtalged iti pannakaawatmo met laeng.” (Proverbio 3:5) Uray kaano saan a maartapan dagiti mammagbaga ken sikologo ti lubong ti sirib ken pannakaawat ni Jehova. “Ti panagis-isipna awan inggana.” (Salmo 147:5) Imbes nga agtalged iti sirib dagiti natan-ok a tattao ti lubong wenno iti di nasursuruan a riknatayo, agpannuraytay ketdi ken ni Jehova, iti Saona, ken kadagiti panglakayen iti kongregasion Kristiano maipaay iti nainsiriban a balakad.​—Salmo 55:22; 1 Corinto 2:5.

¹⁴ Awan ti maitulong kadatayo ti natauan a sirib wenno ti nangato a saad iti sumungsungad nga aldaw ti nakaro a suot. (Isaias 29:14; 1 Corinto 2:14) Idiay Japan bayat ti Gubat Sangalubongan II, kinaykayat ti maysa a nalaing ngem napalangguad a pastor dagiti tattao ti Dios ti agtalged iti bukodna a pannakaawat. Gapu iti kinarigat ti kasasaad, nagbalin nga apostata, ket naginaktibo ti kaaduan iti arban iti sidong ti pannakaidadanes. Maysa a nasungdo a kabsat a babai a Haponesa, a situtured nga inanduranna ti naulpit a pannakatrato iti uneg dagiti nagrugit a selda ti pagbaludan, ti nangikuna: “Dagidiay nagtalinaed a matalek awananda kadagiti naisangsangayan nga abilidad ken saan ida a madmadlaw. Pudno la unay, amintayo ket masapul nga agtalek a kanayon ken ni Jehova iti amin a pusotayo.”c

15. Ania a nadiosan a kababalin ti kasapulan tapno maay-ayotayo ni Jehova?

¹⁵ Ti panagtalek ken ni Jehova, imbes nga iti pannakaawattayo met laeng, sapulenna ti kinapakumbaba. Anian a nagpateg daytoy a kababalin para kadagiti amin nga agtarigagay a mangay-ayo ken ni Jehova! Kinapudnona, uray ti Diostayo, nupay isu ti Soberano nga Apo iti intero nga uniberso, ket napakumbaba iti pannakilangenna kadagiti nasaririt a parsuana. Mabalintay ti agyaman gapu iti dayta. “Ipababana ti bagina tapno matmatanna dagiti adda sadi langit ken iti daga, [a] bangonenna ti napanglaw manipud iti tapuk.” (Salmo 113:6, 7) Gapu iti dakkel nga asina, pakawanenna dagiti pagkurangantayo maibatay iti kadakkelan a sagutna iti sangatuan, ti nagpateg a daton a subbot ti dungdungnguenna nga Anak, ni Kristo Jesus. Anian a yamantayo gapu iti daytoy di kaikarian a kinamanangaasi!

16. Kasano a maragpat dagiti kakabsat a lallaki dagiti pribilehio iti kongregasion?

¹⁶ Ipalagip ni Jesus a mismo kadatayo: “Siasinoman nga agpasindayag maipababanto, ket siasinoman nga agpakumbaba maitan-okto.” (Mateo 23:12) Buyogen ti kinapakumbaba, rumbeng nga ikagumaan dagiti bautisado a kakabsat a lallaki a ragpaten dagiti responsabilidad iti kongregasion Kristiano. Kaskasdi, dagiti manangaywan rumbeng a matmatanda ti akemda, saan a kas natan-ok a saad, no di ket kas gundaway nga agserbi a sipapakumbaba, siyayaman, sigagagar, kas ken Jesus, a nangikuna: “Ni Amak agingga ita agar-aramid, ket agar-aramidak met.”​—Juan 5:17; 1 Pedro 5:2, 3.

17. Ania ti rumbeng nga apresiarentayo amin, a mangiturong iti ania nga aramid?

¹⁷ Kanayon koma a sipapakumbaba ken sipapasnek a bigbigentayo a tapuktayo laeng iti imatang ni Jehova. Ngarud, anian a ragsaktayo ta “ti kinamanagayat ni Jehova kadagiti agbuteng kenkuana manipud iti kinaagnanayon agpapan iti kinaagnanayon, ket ti kinalintegna agpaay kadagiti annak dagiti annak”! (Salmo 103:14, 17) Gapuna, rebbeng a reggetantayo amin ti agadal iti Sao ti Dios. Rebbeng a karaman kadagiti nagpateg unay a panawentayo iti tunggal lawas ti tiempo a mabusbos iti personal ken sangapamiliaan a panagadal, ken kadagiti gimong ti kongregasion. Iti kastoy a wagas umadu ti “pannakaammo[tayo] maipapan iti Kasasantuan.” Dayta ti “kayat a sawen ti pannakaawat.”​—Proverbio 9:10.

“Kadagiti Amin a Dalanmo . . .”

18, 19. Kasanotay a maiyaplikar ti Proverbio 3:6 iti biagtayo, ket ania ti resultana?

¹⁸ Iti panangiturongna kadatayo ken ni Jehova, ti nadibinuan a Gubuayan ti pannakaawat, ituloy a kunaen ti Proverbio 3:6: “Kadagiti amin a dalanmo isu ti bigbigem, ket isu iturongnanto dagiti desdesmo.” Ti panangbigbig ken ni Jehova ramanenna ti panagtalinaed a nadekket kenkuana babaen ti panagkararag. Uray sadino ti yantayo ken uray ania a kasasaad ti tumaud, mabalintay ti umadani kenkuana iti kararag iti aniaman a kanito. Bayat ti panangsangotayo kadagiti inaldaw a trabahotayo, bayat ti panagsaganatayo iti serbisio iti tay-ak, bayat ti panangiwaragawagtayo iti Pagarianna iti binalaybalay, kanayon nga ikararagtay koma a bendisionanna ti aramidtayo. Iti kasta, maaddaantayo iti dakkel a pribilehio ken rag-o a ‘makipagna iti Dios,’ nga agtalektayo nga ‘iturongnanto dagiti desdestayo,’ kas iti inaramidna a maipaay kada managbuteng-Dios nga Enoc, Noe, ken kadagiti matalek nga Israelita, kas kada Josue ken Daniel.​—Genesis 5:22; 6:9; Deuteronomio 8:6; Josue 22:5; Daniel 6:23; kitaenyo met ti Santiago 4:8, 10.

¹⁹ No ipakaammotayo dagiti dawdawattayo ken ni Jehova, makapagtalektayo a ‘ti talna ti Dios a daeganna ti amin a pannakaawat, aywanannanto dagiti pusotayo ken dagiti panunottayo babaen ken Kristo Jesus.’ (Filipos 4:7) Daytoy a talna ti Dios, a yanninaw ti naragsak a rupa, mabalin nga isu ti pakaallukoyan dagiti bumalay a masarakantayo iti trabahotayo a panangasaba a dumngeg iti mensahetayo. (Colosas 4:5, 6) Mapakiredna met ti nakem dagidiay madukdukotan gapu kadagiti pakarigatan wenno kaawan ti hustisia a kadawyan unay iti lubong ita, kas ipakita ti sumaganad a kapadasan.d

20, 21. (a) Iti sidong ti kinaulpit dagiti Nazi, kasano a ti kinatarnaw dagiti Saksi ni Jehova pinakiredna ti nakem dagiti dadduma? (b) Ania a determinasion ti rumbeng a patanoren kadatayo ti timek ni Jehova?

²⁰ Ni Max Liebster, maysa a Judio nga arignat’ milagro ti ilalasatna iti Holocaust, inladawanna ti panagturongna iti kampo a pangdusaan dagiti Nazi kadagitoy a sasao: “Nakandaduankami kadagiti lugan a naaramid nga adu a babassit a selda para iti dua a tao. Kinugtarandak nga inserrek iti maysa kadakuada, ket naipasangoak iti maysa a balud a maanninaw kadagiti matana ti kinatalingenngen. Adda sadiay gaput’ panagraemna iti linteg ti Dios, a pinilina ti maibalud ken matay imbes a mangibukbok iti dara dagiti dadduma a tao. Isut’ maysa kadagiti Saksi ni Jehova. Naipanaw a nayadayo kenkuana dagiti annakna, ket napapatay ti asawana. Namnamaenna a kastanto met ti mapasamak kenkuana. Ti 14-aldaw a panagbiahe ti nangipaay iti sungbat kadagiti kararagko, ta babaen daytoy a panagbiahe nga agturong iti ipapatay nasarakak ti namnama a biag nga agnanayon.”

²¹ Kalpasan ti pannakaruk-atna iti “rukib dagiti leon” idiay Auschwitz, kas pangawagna, ken pannakabautisarna, inasawa daytoy a kabsat ti maysa kadagiti Saksi ni Jehova a naibalud met a mismo a ti amana nagsagaba iti kampo konsentrasion idiay Dachau. Bayat nga adda sadiay ti ama [ni baketna], naammuanna a naaresto met ni baketna ken ti balasitangda. Kastoy ti panangiladawanna iti reaksionna: “Mariribukanak unay. Ket maysa nga aldaw bayat ti pannakilineak nga agdigos, nangngegko ti maysa a timek a nangadaw kadagiti sasao ti Proverbio 3:5, 6 . . . Nagallangogan daydi a kas timek a naggapu sadi langit. Dayta laeng ti kasapulak tapno mataginayon ti kinatimbengko.” Kinapudnona, timek daydi ti sabali a balud a nangadaw iti daytoy a teksto, ngem ti pasamak ipaganetgetna ti bileg a mabalin nga ipaay ti Sao ti Dios kadatayo. (Hebreo 4:12) Sapay koma ta agsao a sibibileg ti timek ni Jehova kadatayo ita babaen dagiti sasao ti 1994 a teksto ti tawen: “Agtalekka ken ni Jehova iti amin a pusom”!

[Dagiti Footnote]

Kas Pananggupgop

◻ Ania a kita ti balakad ti ipaay ti Proverbio?

◻ Kasano a makatulong kadatayo ti panagtalek ken ni Jehova?

◻ Ania ti ramanen ti panagtalek ken ni Jehova?

◻ Apay a rumbeng a bigbigentayo ni Jehova kadagiti amin a dalantayo?

◻ Kasano nga iturong ni Jehova dagiti desdestayo?

[Dagiti ladawan iti panid 15]

Makaallukoy ti makaparagsak a mensahe ti Pagarian kadagiti nasingpet panagpuspusona a tattao