Kapitulo 21

Kasano a Maigastuan Amin Dagita?

NABATAD a ti trabaho nga an-annongen dagiti Saksi ni Jehova kasapulannat’ kuarta. Ti panangbangon kadagiti Kingdom Hall, Assembly Hall, sanga nga opisina, paktoria, ken pagtaengan a Bethel masapulna ti kuarta, sa ad-adu pay ti masapul a pangmantinir kadagita. Adda met dagiti magastos iti panangipablaak ken panangiwaras kadagiti literatura a pangadal iti Biblia. Kasano a maigastuan amin daytoy?

Dagiti palso a pattapatta maipapan itoy ket impablaak dagidiay bumusbusor iti trabaho dagiti Saksi ni Jehova. Ngem no repasuen ti ebidensia suportaranna ti sungbat nga it-ited dagiti Saksi. Ania dayta? Kaaduan a trabaho boluntario ti mangaramid, a dida mangnamnama wenno agtarigagay iti pinansial a sueldo kadagiti serbisioda, ket dagiti gastos ti organisasion masupusopan babaen kadagiti boluntario a donasion.

“Libre ti Pagtugawan. Awan Kolekta”

Idi pay la maikadua a ruar ti Watch Tower, idi Agosto 1879, imbagan ni Kabsat Russell: “Mamatikami a ti ‘Zion’s Watch Tower’ ket, supsuportaran ni JEHOVA, ket gapu ta kasta saanto nga agpalimos wenno agdawat kadagiti tattao iti suportana. Inton Daydiay nga agkuna: ‘Kukuak amin a balitok ken pirak kadagiti bambantay,’ awanen pundo nga itedna, maawatanminto a tiemponan nga isardeng ti panagipablaak.” Mayataday iti dayta, awan limos a madawdawat para kadagiti literatura dagiti Saksi ni Jehova.

No aniat’ agpayso kadagiti literaturada kasta met laeng kadagiti gimongda. Awan emosional a panagpakpakaasi para iti pundo kadagiti kongregasionda wenno kadagiti kumbensionda. Awan maisursor a pinggan a pagkolekta; awan maiwaras a sobre a pangipisokan iti kuarta; awan sursurat a dumawat iti ur-or a maipatulod kadagiti miembro ti kongregasion. Dagiti kongregasion dida agusar ti bingo wenno raffles (ripa) tapno makapataudda ti pundo. Idi pay la 1894, idi imbaon ti Watch Tower Society dagiti agdaldaliasat a pumapalawag, impablaaknan daytoy nga anunsio tapno malawagan dagiti isuamin: “Maawatanyo koma a nanipud damo saan nga impalubos wenno inanamongan daytoy a Sosiedad ti panagkolekta wenno dadduma pay a panagur-or iti kuarta.”

Gapuna, idi pay la rugrugi ti moderno a historiada, dagiti handbill ken dadduma pay a naiyimprenta nga imbitasion iti publiko a tumabuno kadagiti gimong dagiti Saksi ni Jehova ket naglaon iti replan a “Libre ti Pagtugawan. Awan Kolekta.”

Nanipud rugrugi ti 1914, inabangan dagiti Estudiante ti Biblia dagiti teatro agraman dagiti auditorium ket inimbitarandat’ publiko a mangbuya iti “Photo-Drama of Creation.” Uppat a kapaset daytoy a presentasion, walo nga oras amin, a buklen dagiti slides ken sine a mabansagan iti timek. Iti daydi la damona a tawen, minilion dagiti nakabuya idiay Norte America, Europa, Australia, ken New Zealand. Nupay dadduma a makinkukua kadagiti teatro ket nagsingirda kadagiti reserbado a pagtugawan, di pulos siningir dagiti Estudiante ti Biblia dagiti simrek. Ket awan met naala a koleksion.

Idi agangay, iti las-ud ti 30 a tawen, pinagandar ti Watch Tower Society ti WBBR nga estasion ti radio sadi Siudad ti Nueva York. Inusar pay dagiti Saksi ni Jehova ti serbisio dagiti ginasut a dadduma nga estasion a nangibrodkas kadagiti programa ti edukasion iti Biblia. Ngem dida pulos inusar dagita a brodkas tapno agdawatdat’ kuarta.

Kasanoda, ngarud, a paruaren dagiti donasion a pangigasto iti aktibidadda?

Suportaran Dagiti Boluntario a Donasion

Ti Biblia ti nangipasdek iti padron. Iti sidong ti Mosaico a Linteg, adda dagidi naituding a kontribusion a boluntario. Dagiti dadduma naiparebbeng kadagiti umili. Maysa kadagitoy isut’ pannangted iti apagkapullo, wenno maikasangapulo a paset. (Ex. 25:2; 30:11-16; Num. 15:17-21; 18:25-32) Ngem ipakita met ti Biblia a ni Kristo tinungpalnan ti Linteg, ket dayta pinagngudon ti Dios; gapuna dagiti Kristiano nawayawayaandan kadagiti pagalagadanna. Didan mangted iti apagkapullo, ket dida met obligadon a mangted kadagiti dadduma pay a kontribusion nga espesipiko ti gatadna wenno iti aniaman a naipiho a tiempo.​—Mat. 5:17; Roma 7:6; Col 2:13, 14.

Imbes ketdi, maparegtada a mangpatanor iti espiritu a managparabur ken manangiburay kas panangtulad iti nakaskasdaaw nga ehemplo ni Jehova a mismo ken ti Anakna, ni Jesu-Kristo. (2 Cor. 8:7, 9; 9:8-15; 1 Juan 3:16-18) Iti kasta, no maipapan iti panangted, insurat ni apostol Pablo iti Kristiano a kongregasion sadi Corinto: “Tunggal maysa aramidenna koma ti pinanggepna iti pusona, saan nga iti dakes a nakem wenno mapilpilit, ta ti Dios ayatenna ti mangted a siraragsak.” No mapakaammuanda nga adda masapul, maidatag kadakuada daytoy a ‘pakasuotan ti kinapudno ti ayatda,’ kas inlawlawag ni Pablo. Kinunana pay: “No adda nga umuna ti kinasagana, ad-adda a maawat no mayannugot iti kupikopan ti maysa a tao, a saan a mayannugot iti awan kenkuana.”​—2 Cor. 8:8, 12; 9:7.

Gapu itoy nga impormasion, makapainteres ti komento ni Tertullian maipapan iti panaggigimong dagidi mangikagkagumaan a mangalagad iti Kinakristiano idi tiempona (c.155–kalpasan 220 K.P.). Insuratna: “Uray pay no adda kahon a kasla pagipisokan, saan a naglaon iti kuarta nga imbayad dagiti sumrek, a ti relihion kasla ket la kontrata. Tunggal tao iti maminsan kada bulan mangitugot ti sinsilio​—wenno uray ania a kanito a kayatna, ken no laeng ta kayatna, ken kabaelanna; ta awan mapilpilit; boluntario dayta a daton.” (Apology, XXXIX, 5) Kadagiti siglo kalpasanna, nupay kasta, dagiti iglesia ti Kakristianuan inusarda ti amin a mapanunotda a gakat tapno makaur-ordat’ gastosenda.

Nagkitakit ni Charles Taze Russell a nangtulad kadagiti iglesia. Insuratna: “Mamatikami a ti kuarta a maur-or babaen kadagiti nagduduma a wagas a panagdawat gaput’ nagan ti Apotayo ket makasubkar, makaparurod kenkuana, ket dina bendisionan dagidiay mangted wenno daydiay trabaho a nagapuanan.”

Imbes nga ay-aywenda dagidiay nabaknang, imbatad ni Kabsat Russell a, sigun kadagiti Kasuratan, kaaduan a tattao ti Apo ket napanglawda no kadagiti sanikua toy lubong ngem nabaknangda iti pammati. (Mat. 19:23, 24; 1 Cor. 1:26-29; Sant. 2:5) Imbes nga impaganetgetna ti kinapateg ti kuarta tapno maisaknap ti kinapudno ti Biblia, inggunamgunamna ti kina-importante ti panangpatanor iti espiritu ti ayat, ti tarigagay a mangted, ken ti tarigagay a tumulong kadagiti dadduma, nangrunat’ panangiranud kadakuada iti kinapudno. Kadagidiay nalaing nga agbiruk iti kuarta ken insingasingda nga ad-adut’ pinansial a maitulongda no ipangpangrunada ti agnegosio, imbagana a nasaysayaat no limitaranda dayta ket itedda dagiti bagi ken tiempoda iti pannakaisaknap ti kinapudno. Dayta pay laeng ti panangmatmat ti Bagi a Manarawidwid dagiti Saksi ni Jehova agingga ita.a

No iti aktualen, manot’ ited dagiti tao? Ania man nga aramidenda ket personal a desisionda. Ngem, no iti panangted, laglagipentay koma a dagiti Saksi ni Jehova saanda a rukoden laeng dayta sigun kadagiti material a sanikua. Iti daydi kumbension distritoda idi 1985-86, sinalaysayda ti tema a “Panangdayaw ken Jehova Kadagiti Napateg a Bambanagtayo.” (Prov. 3:9) Naipaganetget a dagitoy a napateg a bambanag iramanda saan laeng a dagiti material a sanikua no di kasta met dagiti pisikal, mental, ken espiritual a kupkupikopan.

Idi pay la 1904, inlawlawagen ni Kabsat Russell a ti tao a naan-anay a nakonsagrar (wenno naidedikar, kunatay itan) iti Dios “intednan iti Apo isuamin nga ik-ikutanna.” Gapuna, itan “ibilangnan ti bagina kas dinutokan ti Apo a mayordomo ti mismo a tiempo, impluensia, kuartana, kdpy., ket tunggal maysa ikagumaanna koma nga usaren dagitoy a talento iti amin a kabaelanna, agpaay iti dayag ti Maestro.” Innayonna a babaen iti panangigiya ti sirib sadi ngato, “sigun iti itatanor ti ayat ken regtana iti Apo iti inaldaw-aldaw, gaput’ pannakaammo iti Kinapudno ken ti panangragpat iti espirituna, agbanag nga ad-adunto a tiempo, ad-adu nga impluensia, ken ad-adu kadagidiay kupkupikopanna ti ipaayna a pagserbi iti Kinapudno.”​—Studies in the Scriptures, “The New Creation,” pp. 344-5.

Kadagidi nagkauna a tawtawen, addaan idi ti Watch Tower Society iti makunkuna a Tower Tract Fund. Ania dayta? No dadduma nailanad daytoy sumaganad a makapainteres a detalye iti likudan dagiti papel a nagsuratan ni Kabsat Russell: “Daytoy a pundo buklen dagiti sibubulos a daton dagidiay nataraonan ken pinakired ti ‘karne iti maitutop a tiempo’ nga indiaya dagitoy nadakamat a publikasion [nga impablaak ti Watch Tower Society], kas instrumento ti Dios, para kadagiti konsagrado a sasanto, iti intero a lubong.

“Daytoy a pundo naynay a maus-usar no ipatulod, a libre, dagiti rinibo a kopia ti ZION’S WATCH TOWER ken OLD THEOLOGY TRACTS a maitutop unay kadagiti kabbaro a managbasa. Makatulong met dayta iti pannakaiwaras dagiti papel-akkubna nga edision ti serye a DAWN, babaen iti panangtulong kadagidiay naibaon a mangiwaras kadagita​—dagiti colporteur ken dadduma pay. Ipaayna pay ti ‘pundo dagiti napanglaw’ tapno asinoman kadagiti annak ti Apo a, gaput’ kinalakay, wenno panagsakit, wenno dadduma pay a rason, ket dida kabaelan ti agsuskribe iti WATCH TOWER maikkandat’ libre, no la ket ta mangipatuloddat’ surat wenno kard no mangrugi ti kada tawen, nga ibagada a kayatda ngem kurang ti kuartada.

“Awan asinoman a maobligar nga agkontribusion itoy a pundo: amin a donasion masapul a boluntario. Ipalagipmi kadagiti managbasa ti magasinmi dagiti sasao ti Apostol (1 Cor. 16:1, 2) ket patalgedanmi dagita babaen iti panagkunami a dagidiay makabael a mangted ken talaga a mangted tapno maisaknap ti kinapudno ket sierto a masupapakandanto kadagiti naespirituan a parabur.”

Ti sangalubongan nga aktibidad dagiti Saksi ni Jehova a panangiwaragawag iti naimbag a damag ti Pagarian ti Dios nagtultuloy a sinuportaran dagiti boluntario a donasion. Malaksid kadagiti Saksi, adu a manangapresiar nga interesado a tattao ti mangibilang a pribilehioda a suportaran daytoy Nakristianuan a trabaho babaen kadagiti boluntario a kontribusionda.

Panangigasto Kadagiti Lokal a Paggigimongan

Tunggal kongregasion dagiti Saksi ni Jehova addaandat’ maikanatad a kahon ti kontribusion a mabalin a pangipisokan dagiti agtarigagay iti aniaman a kayatda nga idonar​—iti tiempo a tarigagayanda ken no kabaelanda. Mataming daytoy a nalimed tapno iti kasta saan nga am-ammo dagiti dadduma no mano ti it-ited ti maysa a tao. Duada la iti Dios ti makaammo.

Awan dagiti masusuelduan, ngem dakkel ti magastos a mangmantinir iti paggigimongan. Tapno maparuar dayta, maipakaammo kadagiti miembro ti kongregasion. Nupay kasta, nasurok a 70 a tawen idin, imbatad ti The Watch Tower a no maipapan kadagiti kontribusion, awan ti panagpakpakaasi wenno panangdagdag​—maidatag laeng a simple ti nabatad, mapiar nga aktual a kasasaad. Maitunos itoy a panangmatmat, kadagiti miting ti kongregasion saan a kadarato a mapagsasaritaan dagiti pinansial a banag.

Ngem no dadduma, adda dagiti espesial a pakasapulan. Nalabit adda plano a mangpapintas wenno mangpadakkel iti Kingdom Hall wenno nalabit mabangon ti baro. Tapno masierto ti pundo a paruaren, mabalin nga idawat dagiti panglakayen kadagiti kameng ti kongregasion nga isuratda iti bassit a papel ti kabaelan nga idonar ti kada indibidual iti proyekto wenno, no mabalbalin, ti maipabulodna iti sumagmamano a tawen. Sa, nalabit paisurat dagiti panglakayen kadagiti indibidual wenno pamilia no manot’ kabaelanda nga ikontribusion a linawas wenno binulan, buyogen ti bendision ni Jehova. Awan ipirmada a nagan. Saan a promissory note dagitoy, no di ket agpaayda a pangibasaran iti nasaririt a panagplano.​—Luc. 14:28-30.

Idiay Tarma, Liberia, medio sabalit’ wagas a panangpataud ti kongregasion iti pundoda. Intalonan dagiti dadduma a kakabsat idiay kongregasion ti maysa a Saksi bayat nga isu impamaysana ti nakatawen a panangpukan kadagiti kayo sana tinablon dagita, sa nailako ket ti kuarta nausar para iti proyektoda. Idiay Paramaribo, Suriname, nupay masapul a gatangen dagiti materiales, saan a kasapulan ti kongregasion ti kuarta para iti lote, ngamin adda babai a Saksi a nangidonar iti dagana para iti Kingdom Hall ket indawatna laeng a maiyalis ti balayna idiay likudan ti patakderda. Ti nagpalalo a nginat’ lote sadi Tokyo, Japan, isut’ nangparigat kadagiti kongregasion nga agbiruk iti pagpatakderanda iti Kingdom Hall. Tapno mairemedio daytoy, sumagmamano a pamilia ti nangitukon iti lote a nagsaadan dagiti balayda. Kiniddawda laeng nga inton ti balayda sinuktanen ti baro a Kingdom Hall, adda koma apartmentda idiay maikadua a kadsaaran.

Bayat a dimmakkel ken nabingay dagiti kongregasion, dagidiay adda iti maysa a lugar masansan nga agbibinnadangda tapno mapataud ti maikanatad a Kingdom Hall. Ngem uray kastat’ naparabur nga espirituda, adda pay kasapulan. Nangina unayen dagiti lote ken materiales a pagbangon, ket dagiti indibidual a kongregasion masansan nga agparigatda a mangtaming kadagitoy. Aniat’ remediona?

Iti daydi “Panagkaykaysa ti Pagarian” a Kumbension Distrito idi 1983, imbalabala ti Bagi a Manarawidwid ti urnos a pannakayaplikar ti prinsipio a nailanad iti 2 Corinto 8:14, 15, a mamaregta a ti kinawadwad dagidiay addaan supusopanna koma ti pagkurangan dagiti dadduma tapno “adda koma panagpapada.” Iti kasta dagidiay addaan iti bassit saanda unay a maawanan a dida maikagumaan ti agserbi ken Jehova.

Tunggal kongregasion naawis a maaddaan iti kahon a namarkaan “Contributions for Society Kingdom Hall Fund.” Isuamin a maipisok dita a kahon mausar iti dayta la a panggep. Dagiti kuarta nga inkontribusion ti intero a pagilian no kasta mabalinna a supusopan ti pagkurangan dagiti kongregasion a makasapul unay iti Kingdom Hall ngem dida kabaelan ti umutang sigun iti termino dagiti lokal a banko. Kalpasan ti naannad a panangsurbey tapno masierto no asinoda ti talaga nga agkasapulan unay, inrugi ti Sosiedad nga inurnong dayta a kuarta tapno sidadaan a buloden dagidiay a kongregasion a masapulnat’ agbangon wenno gumatang ti baro a Kingdom Hall. Bayat nga ad-adu pay a kontribusion ti naawat (kadagiti daga a kabaelanda dayta) sa mabayadan met dagidiay pautang, ad-adu manen a kongregasion dagiti matulongan.

Daytoy nga urnos nagandar nga immuna idiay Estados Unidos ken Canada, ket nanipud idin nagsaknapen iti nasurok a 30 a daga ti Europa, Africa, Latin America, ken ti Adayo a Daya. Idi 1992, iti walo laeng kadagitoy a daga, napatauden ti kuarta a timmulong iti 2,737 a Kingdom Hall, nga us-usaren ti 3,840 a kongregasion.

Uray kadagiti daga nga awanan kastoy nga urnos, ngem kasapulanda unay dagiti Kingdom Hall a dida kabaelan a bayadan iti lokal, impamuspusan ti Bagi a Manarawidwid ti sabali nga urnos tapno adda maited a tulong. Iti kasta naangay ti panagpapada, tapno dagidiay addaan sangkabassit saanda unay maawanan.

Panangtaming iti Ilalawa Idiay Sangalubongan a Hedkuarter

Ti panagandar ti sangalubongan a hedkuarter kasapulanna met dagiti pundo. Kalpasan ti Gubat Sangalubongan I, idi nadlaw ti Watch Tower Bible and Tract Society a nasaysayaat no isudan ti mangimprenta ken mangaramid kadagiti bukodda a libro, naiyurnos a dagiti nasken a makinaria ket nagatang iti nagan dagiti pribada a tattao​—nga ad-adipen met ni Jehova. Imbes a paggangganansiaenda ti komersial a kompania a mangiyimprenta kadagiti libro, imbayad ti Sosiedad daytoy a gatad kada bulan tapno makessayan ti utang kadagiti makina. Idi masagrapdan dagiti pagimbagan dayta, ti gatad ti literatura no dumanon iti publiko bale kagudua laengen. Naaramid daytoy tapno agsaknap ti pannakaikasabat’ naimbag a damag, saan ket a tapno bumaknang ti Watch Tower Society.

Kalpasan lat’ sumagmamano a tawen, nabatad a masapulen dagiti daddadakkel a pasilidad idiay sangalubongan a hedkuarter tapno mataming ti internasional a trabaho a panangikasabat’ Pagarian. Naulit-ulit, bayat a dimmakkel ti organisasion ken pimmartak ti panangaskasaba, nesesita a nayonan dagitoy a pasilidad. Imbes nga umutangdat’ pundo kadagiti banko tapno mapalawa ken mapunuan dagiti opisina ken paktoria ti hedkuarter agraman dagiti pasilidad a kasapulan iti las-ud ken likmut ti Nueva York, inlawlawag ti Sosiedad kadagiti kakabsat no aniat’ masapul. Naaramid daytoy, saan a kadarato, no di ket 12 a beses laeng iti las-ud ti 65 a tawen.

Di pulos naaramid ti panagur-or. Asinoman a mayat nga agdonar naawis a mangted. Dagidiay met kaykayatda ti nagpabulod naipasigurado kadakuada a no rumsua ti di mapakpakadaan ken apurado a pakasapulanda, maisubli a dagus ti impautangda apaman a kiddawenda ti kasta. Iti kasta a panangtaming, liniklikan ti Sosiedad a mapadagsenan dagiti indibidual ken kongregasion a siaayat a namataud kadagiti pundo. Gaput’ suporta dagiti Saksi ni Jehova babaen kadagiti kontribusionda nabaelan a naynay ti Sosiedad nga isubli amin a nabulod. Saan a di impateg ti Sosiedad ti aniaman kadagita a kontribusion. No adda pannakabalinna, masubalitan amin dagitoy babaen kadagiti surat ken dadduma pay nga ebkas ti apresasion.

Ti trabaho ti organisasion saan a mammantiniren ti donasion ti maysa a grupo dagiti nabaknang nga agidondonar. Kaaduan kadagiti kontribusion naggapu kadagiti indibidual a gagangay laeng ti pagbiagda​—adu kadakuada, nanumoda no iti sanikua a nailubongan. Nairaman ditoy dagiti ubbing a kayatda ti makiraman iti kastoy a panangsuportar iti trabaho ti Pagarian. Dagiti puso dagitoy nga agidondonar natignayda gaput’ napalalo a panangapresiarda iti imbag ni Jehova ken tarigagayda a tumulong kadagiti sabali a mangammo iti naasi a probisionna.​—Idiligyo ti Marcos 12:42-44.

Panangigasto iti Ilalawa Dagiti Pasilidad ti Sanga

Bayat nga ad-adda a rimmang-ay ti trabaho a pannakaikasabat’ Pagarian kadagiti nadumaduma a parte toy lubong, nesesita a palawaen dagiti pasilidad ti sanga ti organisasion. Maiyusuat daytoy iti sidong ti panangidirihir ti Bagi a Manarawidwid.

Gapuna, kalpasan a narepaso ti rekomendasion ti sanga ti Alemania, naited ti pammalubos idi 1978 tapno bumirokda ti daga sada mangbangon iti interamente a kabbaro a patakder. Kabaelan kadi dagiti Saksi nga Aleman nga igastosan dayta? Naiyawat ti oportunidad kadakuada. Idi maturpos ti proyekto idi 1984, sadi Selters, iti makinlaud a deppaar ti Taunus Mountains, inreport ti sanga nga opisina: “Pinulpullo a ribo a Saksi ni Jehova​—nabaknang ken napanglaw, ubing ken nataengan​—nagkontribusiondat’ minilion a doliar tapno mabayadan dagiti baro a pasilidad. Gapu ta naparaburda, naturpos ti intero a proyekto a din kasapulan ti ibubulod kadagiti nailubongan nga ahensia wenno iyuutang man.” Sa, agarup 1 iti kada 7 a Saksi iti Federal Republic of Germany ti nakiraman iti aktual a trabaho ti konstruksion sadi Selters/Taunus.

Kadagiti dadduma a daga, ti lokal nga ekonomia wenno ti pinansial a kasasaad dagiti Saksi ni Jehova isut’ namarigat, wenno imposible pay ketdi, kadakuada a mangbangon iti kasapulanda nga opisina ti sanga a mangimaton iti trabaho wenno kadagiti paktoria a mangipablaak kadagiti literatura ti Biblia kadagiti lokal a pagsasao. Dagiti Saksi iti dayta a pagilian naikkandan ti oportunidad a mangaramid iti kabaelanda. (2 Cor. 8:11, 12) Ngem ti kinaawan pundo ti maysa a pagilian saan nga isut’ manglapped iti isasaknap ti mensahe ti Pagarian dita no la ket adda maala a pundo manipud sabali a daga.

Ngarud, idinto ta aramiden dagiti lokal a Saksi ti kabaelanda, iti dakkel a paset ti lubong mapataud ti nawadwad a paset ti kuarta a masapul dagiti patakder ti sanga babaen kadagiti donasion dagiti Saksi ni Jehova kadagiti sabali a daga. Kastat’ napasamak iti pannakabangon dagiti dadakkel a patakder a nairingpas idiay Sud Africa idi 1987, Nigeria idi 1990, ken Filipinas idi 1991. Kasta met laeng idiay Zambia, a madama pay lat’ konstruksion dagiti manamnama a pagimprentaan idi 1992. Kasta met lat’ napasamak kadagiti adu a proyekto nupay babbabassit dagitoy, kas kadagiti naturpos idiay India idi 1985; Chile idi 1986; Costa Rica, Ecuador, Guyana, Haiti, ken Papua New Guinea idi 1987; Ghana idi 1988; ken Honduras idi 1989.

Kadagiti dadduma a daga, nupay kasta, nasdaaw dagiti kakabsat iti kabaelanda nga aramiden a lokal buyogen ti bendision ni Jehova kadagiti nagtutunos a panagbannogda. Idi rugrugi ti 1980’s, kas ehemplo, nagplanot’ sanga ti España a palawaenna dagiti pasilidadna. Dimmawat ti sanga iti pundo manipud Bagi a Manarawidwid. Ngem gapu ta adut’ sabali a paggastuan idi a tiempo, awan sidadaan a maitulong. No maluktan kadakuada ti oportunidad, mapataud ngata dagiti Saksi nga Español, nupay nababa ti sueldoda, ti umdas a pundo para iti kasta a proyekto?

Nailawlawag ti situasion kadakuada. Siraragsakda a nangiruar kadagiti alahas, singsing, ken pulserasda tapno mailako dagitoy. Idi a dinamagda iti maysa a baket a Saksi no talaga a kayatna nga idonar ti nadagsen a balitok a pulserasna, insungbatna: “Kabsat, ad-adut’ maitulongna dayta a pagbayad iti baro a Bethel ngem dayta aggian la ditoy imak!” Adda kabsat a baket a nangiruar iti sangabalkot a bubuotenen a kuarta nga inlemmengna iti sirok ti datarna iti adun a tawen. Adu dagiti agassawa ti nangited ti kuarta a naurnongda a pagbiaheda koma. Impaw-it dagiti ubbing dagiti naiyalkansiada. Adda agtutubo a planonat’ gumatang iti gitara ngem indonarna dayta iti proyekto. Kas kadagiti Israelita idi bangonenda ti tabernakulo idiay let-ang, dagiti Saksi nga Español nagbalinda a naparabur ken situtulok a nagkontribusion iti isuamin a kasapulan a namaterialan. (Ex. 35:4-9, 21, 22) Kalpasanna intukonda ti bagbagida​—iti amin a tiempo, no bakasion, iti ngudot’ lawas​—tapno isudan a mismo ti agtrabaho. Naggapuda iti amin a suli ti España​—rinibo kadakuada. Dadduma a Saksi manipud Alemania, Sweden, Gran Britania, Grecia, ken ti Estados Unidos, malaksid pay kadagiti dadduma, timmulongda kadakuada tapno maturpos daydi kasla imposible idi damo.

Agganansiada Kadi Kadagiti Literatura?

Iti daytoy 1992, maipabpablaaken dagiti literatura ti Biblia sadi sangalubongan a hedkuarter ken iti 32 a sanga iti intero a globo. Adu kadagita ti maipapaay nga iwaras dagiti Saksi ni Jehova. Ngem awan kadagitoy ti paggangganansiaan. Dagiti desision no ania a pagsasao ti pakayimprentaan dagiti literatura ken no ania a pagilian ti pakaipaktoraanda saan nga agdepende iti aniaman a komersial a bentaha no di ket talaga a nairanta a mangiringpas iti trabaho nga intuding ni Jesu-Kristo kadagiti pasurotna.

Idi pay la Hulio 1879, idi naipablaak ti damo unay a ruar ti Watch Tower, naglaon iti anunsio a dagidiay gaput’ kinakurapayda dida kabaelan a bayadan ti suskripsionna (50¢, E.U., lat’ makatawen idi) maited a libre kadakuada no la ket ta agkiddawda babaen iti surat. Ti kaskenan isut’ itutulong kadagiti tao a mangammo iti grande a panggep ni Jehova.

Gapu ta kasta, nanipud 1879 nagadun a literatura ti Biblia ti naiwaras a libre iti publiko. Idi 1881 ken kalpasanna, agarup a 1,200,000 a kopia ti Food for Thinking Christians ti naiwaras a libre. Adu kadagitoy ket libro a 162-panid; dadduma, kasla diario ti itsurada. Pinulpullo a tract a nagdudumat’ kadakkelda dagiti naipablaak kadagiti simmaganad a tawen. Kaaduan kadagitoy (literal a ginasgasut a milion a kopia) ti naibunong nga awan bayadna. Immad-adu ti dagup dagiti tract ken dadduma a publikasion a naiwaras. Idi 1915 laeng, impakitat’ report a 50,000,000 a kopia dagiti tract iti 30 a pagsasao ti naipablaak a maibunong iti intero a lubong a libre. Naggapuan ti kuarta a mangsupusop amin kadagitoy? Adu kadagita ti boluntario a naidonar iti Tract Fund ti Sosiedad.

Adda met literatura idi a naitukon a makontribusionan kadagidi dekada a rugrugi ti pakasarsaritaan ti Sosiedad, ngem bassit laeng ti kontribusionna. Nairaman kadagitoy a literatura dagiti natangken akkubna a libro a 350 inggat’ 744 ti panidda. Idi a dagiti colporteur (nga awag kadagidi mangaskasabat’ amin a tiempo) ti Sosiedad intukonda dagitoy iti publiko, dinakamatdat’ naisingasing a gatad kas kontribusion. Ti rantada, nupay kasta, saan a tapno makakuarta no di ket maipaima koma dagiti napateg a kinapudno ti Biblia kadagiti umili. Tinarigagayanda a basaen koma dagiti tao dagita tapno mabenepisiaranda.

Siaayatda pay nga ited a libre ti literatura (nga isudan ti mangsupusop iti kontribusion) no nakurapay ti bumalay. Ngem napaliiwda nga ad-adda a basaen dagiti tao ti publikasion no nagkontribusionda iti dayta, sa daydiay inkontribusionda, siempre, mausar a pagimprentat’ ad-adu pay a literatura. Kaskasdi, tapno maigunamgunam a dagiti Estudiante ti Biblia saanda nga interesado iti pinansial a pagganansiaan, kinuna ti polieto a naglaon iti instruksion iti serbisio ti Sosiedad, ti Bulletin, nga Oktubre 1, 1920: “Sangapulo nga aldaw kalpasan a naipaimayo ti bokleta [a naglaon 128 a panid], sarungkaranyo manen dagiti nakaala ket siertuenyo no nabasada. Ta no saan, kiddawenyo nga isublida ti bokleta sakay isubli ti kuartada. Ibagayo a saankay nga ahente ti bokleta, no di ket interesadokayo a mangited iti daytoy mensahe ti liwliwa ken ragsak kadagiti isuamin, ket no awan interesda iti banag a pakaseknanda unay . . . , tarigagayanyo nga ipaima dayta iti sabali nga interesado.” Saanen nga us-usaren dagiti Saksi ni Jehova ti kasta a metodo, ta natakkuatanda a no dadduma adda sabali a miembro ti pamilia a basaenna dayta a literatura ket magunggonaan; ngem ti maar-aramid idi a tiempo itampokna ti pudpudno a gandat dagiti Saksi.

Iti unos ti adu a tawen tinukoyda ti panagiwarasda kadagiti literatura a kas “panaglako.” Ngem daytoy a termino namataud ti riribuk, isu a nanipud 1929, nagin-inut a didan inusar. Dayta a termino talaga a di maikanatad iti aktibidadda, ta saan met a komersial ti trabahoda. Saanda a ranta ti manguarta. Ti intero a nakagutugotanda isut’ panangikasaba iti naimbag a damag ti Pagarian ti Dios. Gapu itoy, idi 1943 inyulog ti Korte Suprema ti Estados Unidos a dagiti Saksi ni Jehova saanda a kasapulan ti mangalat’ lisensia ti panaglako sakbay nga iwarasda dagiti literaturada. Ket ti pangukoman ti Canada kalpasan dayta inadawna a siaanamong ti rason nga inlanad ti Korte Suprema ti E.U. iti dayta a desision.b

Kadagiti adu a daga regular nga intukon dagiti Saksi ni Jehova dagiti literaturada babaen iti kontribusion. Ti naisingasing a kontribusion bassit unay, no idilig kadagiti sabali a libro ken magasin, nga isut’ gapu nga ad-adu pay ti itukon dagiti tattao a kontribusionda. Ngem inkagumaan unay ti organisasion nga ipalaka ti naisingasing a kontribusion tapno kabaelan nga alaen dagiti adu a milion a tattao a sangkabassit lat’ nailubongan a sanikuada ngem siyayamanda nga umawat iti Biblia wenno literatura ti Biblia. Ti gandat a mangisingasing iti kontribusion, nupay kasta, ket saan a tapno bumaknang ti organisasion dagiti Saksi ni Jehova.

No ti linteg ipatona a ti panagiwaras kadagiti literatura ti Biblia ket komersio no ti agiwarwaras ket isingasingna ti kontribusion iti literatura, maragsakan dagiti Saksi ni Jehova a mangibati iti dayta iti asinoman a mangipakitat’ interes ken mangikari a basaenna dayta. Dagidiay mayat nga agdonar tapno maiyabantet’ trabaho a pannakaisuro ti Biblia mabalindat’ mangted iti uray mano a kayatda. Kastat’ maar-aramid, kas ehemplo, sadi Japan. Agingga itay nabiit, idiay Switzerland naawat dagiti kontribusion para iti literatura, ngem daydiay gatad laeng a naituding; iti kasta no ad-adu ti kayat nga ited dagiti bumalay, basta isubli dagiti Saksi dayta wenno nayonanda ti literatura a naited iti bumalay. Ti tarigagayda, saan a ti panagkolektat’ kuarta, no di ket ikasabadat’ naimbag a damag ti Pagarian ti Dios.

Idi 1990, gaput’ napalalo a pannakaipablaak dagiti pinansial nga eskandalo dagiti dadduma a relihion ti Kakristianuan, agraman ti kumarkaro a tendensia dagiti gobierno a mangipapan a komersio ti relihiuso nga aktibidad, binaliwan dagiti Saksi ni Jehova ti aktibidadda tapno maliklikandat’ panagipapan. Inkeddeng ti Bagi a Manarawidwid nga idiay Estados Unidos, isuamin a literatura nga iwaras dagiti Saksi​—Biblia, agraman dagiti tract, bokleta, magasin, ken libro a mangilawlawag iti Biblia​—maipadawat kadagiti umili no la ket ta basaenda, ket awan kontribusion a maisingasing. Ti aktibidad dagiti Saksi ni Jehova saan a pulos a komersial, ket daytoy nga urnos ipakitana nga ad-addat’ nakaigiddiatanda kadagiti relihiuso a grupo a mangikomkomersio iti relihion. Siempre, kaaduan a tattao ammoda a dakkel ti magastos ti pannakaimprenta dagita a literatura, ket dagidiay mangapresiar iti serbisio nga ipapaay dagiti Saksi nalabit kayatda ti agidonar tapno makatulongda iti trabaho. Mailawlawag kadagita a tattao a ti sangalubongan a trabaho a pannakaisuro ti Biblia nga ar-aramiden dagiti Saksi ni Jehova ket masupsuportaran babaen kadagiti boluntario a donasion. Maawat a siraragsak dagiti donasion, ngem saan a maur-or dagita.

Dagidiay makiramraman iti ministerio idiay tay-ak saanda nga ar-aramiden dayta tapno agganansiada. Idonardat’ tiempoda, ket kukuadat’ pasaheda. No adda aginteres, iyurnosda a sublian iti linawas, nga awan a pulos ti bayadna, tapno personal nga isuroda ti Biblia kenkuana. Ti laeng ayatda iti Dios ken kaarrubada ti mangtignay kadakuada a mangitultuloy iti kasta nga aktibidad, a kadarato sarangtendat’ di panangikankano ken direkta nga ibubusor.

Dagiti pundo a maaw-awat idiay sangalubongan a hedkuarter dagiti Saksi ni Jehova wenno kadagiti sanga nga opisina mausar, saan a pangpabaknang iti organisasion wenno iti asinoman nga indibidual, no di ket tapno maisaknap nga ad-adda ti pannakaikasabat’ naimbag a damag. Idi 1922, inreport ti The Watch Tower a gapu iti situasion ti ekonomia ti Europa, dagiti libro a mayim-imprenta sadiay para iti Sosiedad ket ad-adda a supsupusopan ti opisina ti America ket kadarato maipaima kadagiti umili iti gatad a nababbaba ngem iti nagastos. Nupay pagan-andaren itan dagiti Saksi ni Jehova dagiti pagimprentaan kadagiti adu a daga, dadduma a pagilian a pakaipaktoraan dagiti literatura saanda a kabaelan nga ipatulod dagiti pundo manipud pagilianda tapno masupusopan koma ti gastos. Dagiti naparabur a boluntario a donasion dagiti Saksi ni Jehova kadagiti daga nga addaan kakasta a kinabaknang ti mangsupsupusop ti pagkurangan dagiti pagilian nga awanan.

Sigsigud nga inkagumaan ti Watch Tower Society nga usaren amin nga ik-ikutanna tapno maiyabante ti pannakaikasabat’ naimbag a damag. Kas kinuna idi 1915 ni Charles Taze Russell, ti presidente ti Sosiedad: “Ti Sosiedadmi saanna a gandat ti agidulin kadagiti naindagaan a kinabaknang, no di ket, maysa nga institusion nga aggasgasto. Aniaman a naited kadakami babaen iti panangiwanwan ti Dios a dikam inur-or inkagumaanmi a gastosen a nainsiriban maitunos iti Sao ken Espiritu ti Apo. Nabayagen nga inyanunsiomi nga inton maibusen dagiti pundo, agsardengto metten dagiti aktibidad ti Sosiedad; ket no umadu dagiti pundo, lumawa met dagiti aktibidad ti Sosiedad.” Eksakto a kastat’ intultuloy nga inaramid ti Sosiedad.

Agingga ita, usaren ti organisasion dagiti sidadaan a pundo a mangibaon kadagiti agdaldaliasat a manangaywan tapno pakirdenda dagiti kongregasion ken paregtaenda ida iti ministerioda iti publiko. Itultuloyna nga ibaon dagiti misionero ken dagiti nagraduar iti Ministerial Training School kadagiti daga a naisangayan ti pannakasapulda. Usarenna pay dagiti sidadaan a pundo tapno mangibaon kadagiti espesial payunir kadagiti lugar a bassit wenno awan pay naaramid a pannakaikasabat’ mensahe ti Pagarian. Kas inreport ti 1993 Yearbook of Jehovah’s Witnesses, adda $45,218,257.56 (E.U.) a nabusbos iti kasta a wagas iti napalabas a tawen serbisio.

Saan nga Agserbi iti Personal a Pagimbagan

Awan pinansial a panagganansia ti asinoman a miembro ti Bagi a Manarawidwid, dagiti opisial dagiti legal nga ahensiana, wenno asino pay a prominente a naitimpuyog iti organisasion kas resulta ti trabaho dagiti Saksi ni Jehova.

No maipapan ken C. T. Russell, a nagserbi kas presidente ti Watch Tower Society iti nasurok a 30 a tawen, insurat ti maysa a kaduana: “Tapno maikeddengna no ti aramidna ket maitunos kadagiti Kasuratan, ken tapno maidemostrana ti bukodna a kinapasnek, inkeddengna a suoten ti anamong ti Apo a kastoy: (1) Ipamaysanat’ biagna iti dayta a panggep; (2) Usarenna ti kinabaknangna a mangirakurak iti dayta a trabaho; (3) Dina ipalubos ti panagkolekta kadagiti amin a gimong; (4) Agpannuray kadagiti di naur-or a kontribusion (puro boluntario) tapno maitultuloyna ti trabaho apaman a maibus ti kinabaknangna.”

Imbes nga inusarna ti relihiuso nga aktibidad a mangpabaknang kenkuana, binusbos ni Kabsat Russell amin nga ik-ikutanna para iti trabaho ti Apo. Idi natayen naireport iti The Watch Tower: “Inusarna ti isuamin a kinabaknangna iti trabaho a nangipaayanna ti biagna. Inawatna ti bassit a gatad a $11.00 kada bulan a supusop ti personal a gastosna. Idi natay, awan pulos imbatina a sanikuana.”

No maipapan kadagidiay mangibaklay iti trabaho ti Sosiedad, inyunay-unay ni Kabsat Russell iti testamentona: “No maipapan iti material a gunggona, ti kunak nasaysayaat no suroten ti dati nga ar-aramiden ti Sosiedad maipapan kadagiti sueldo​—nga awan asinoman a mabayadan; nga adda laeng koma maipalubos a sangkabassit a gastosen dagidiay agserserbi iti Sosiedad wenno iti aniaman a klase a naipaannong.” Dagidiay agserbi iti Bethel, opisina, ken paktoria ti Sosiedad, agraman dagiti agdaldaliasat a pannakabagina, maipaayanda laeng koma iti taraon, pagturogan, ken sangkabassit a gastosen​—umdas para iti madagdagus a kasapulanda ngem “awan probision . . . nga isut’ pakaurnonganda ti kuarta.” Agaplikar met dayta nga estandarte ita.

Dagidiay maawat iti naisangayan nga amin-tiempo a panagserbi idiay sangalubongan a hedkuarter dagiti Saksi ni Jehova akuenda amin ti sapata ti kinapanglaw, a kas met kadagiti amin a miembro ti Bagi a Manarawidwid ken dagiti dadduma pay a miembro ti pamilia ti Bethel sadiay. Dina kaipapanan daytoy a nakalidliday ti biagda, nga awananda kadagiti nam-ay. Ngem kaipapananna a pagraramananda, nga awan maidumduma, ti simple a probision a taraon, pagturogan, ken maisubli a gastos para kadagiti isuamin a simrek iti kasta a serbisio.

Iti kasta iringpas ti organisasion ti trabahona a buyogen ti naan-anay a panagtalek iti tulong nga ited ti Dios. Awan mapilpilit kadakuada no di ket kas pudpudno a naespirituan a panagkikinnabsatan a dimmanonen iti isuamin a paset ti daga, siraragsak dagiti Saksi ni Jehova a mangusar kadagiti ik-ikutanda tapno mairingpas ti trabaho nga impaannong kadakuada ni Jehova, ti grande a nailangitan nga Amada.

[Dagiti Footnote]

[Blurb iti panid 340]

“Saan nga impalubos wenno inanamongan daytoy a Sosiedad ti panagur-or iti kuarta”

[Blurb iti panid 342]

Ti nangnangruna a maigunamgunam isut’ kinapateg ti panangiranud iti kinapudno kadagiti sabali

[Blurb iti panid 343]

Maidatag ti nabatad, mapiar nga aktual a kasasaad

[Blurb iti panid 344]

Agtitinnulong dagiti kongregasion a makaala iti kasapulanda a Kingdom Hall

[Blurb iti panid 345]

Kaaduan kadagiti kontribusion naggapu kadagiti indibidual a gagangay laeng ti pagbiagda

[Blurb iti panid 348]

Adu a literatura ti naiwaras a libre​—asinodat’ mangbayad?

[Blurb iti panid 349]

Maragsakanda a mangibati iti literatura iti asinoman a mangipakitat’ interes ken mangikari a basaenna dayta

[Blurb iti panid 350]

Aniat’ pakaus-usaran dagiti naidonar a kuarta?

[Blurb iti panid 351]

“Inusarna ti isuamin a kinabaknangna iti trabaho a nangipaayanna ti biagna”

[Kahon iti panid 341]

Ti Dios Saan nga Agpalimos

“Daydiay nagkuna, ‘No koma ta mabisinak saanko nga ibaga kenka, ta ti lubong kukuak ken amin nga adda dita. . . . Diakto alaen ti bumaro a baka iti balaymo, uray met kadagiti kalding a lallaki kadagiti koralmo; ta tunggal animal ti kabakiran kukuak, ken dagiti arban iti tapaw dagiti rinibo a turturod.’ (Sal. 50:12, 9, 10), kabaelanna nga iringpas ti dakkel a trabahona a di agpalimos kadagiti pundo uray manipud iti lubong wenno kadagiti annakna. Dinanto met piliten dagiti annakna a mangisakripisio ti aniaman iti serbisiona, wenno awaten ti aniaman kadakuada malaksid no naragsak, situtulok a daton dayta.”​—“Zion’s Watch Tower,” Setiembre 1886, p. 6.

[Kahon iti panid 347]

Dagiti Donasion Saan a Kanayon La a Kuarta

Dagiti Saksi iti adayo nga amianan ti Queensland insagana ken impatulodda idiay konstruksion ti Watch Tower sadi Sydney, Australia, ti uppat a dadakkel a trak a nagkargat’ de kalidad a troso a mapattapatta nga aggatad idit’ A$60,000 inggat’ A$70,000.

Idi mapalpalawa ti paktoria ti Watch Tower sadi Elandsfontein, Sud Africa, adda kabsat nga Indian a nagtelepono ket kiniddawna a paki-alada ti donasionna a 500 a sako (sag-50 kilo) a semento​—idi nairana a kimmirang ti semento iti pagilian. Dagiti dadduma intukonda dagiti trakda nga usaren ti Sosiedad. Adda kabsat nga Africana a nangbayad iti kompania tapno itulodna ti 15 metro kubiko a darat a pagbangon.

Idiay Netherlands idi mabangbangon dagiti baro a pasilidad ti sanga sadi Emmen, nagadu a rimienta ken kawes a pagtrabaho ti naidonar. Maysa a kabsat a babai, nupay masaksakit unay, nanggansilio kadagiti delana a medias para kadagiti amin a trabahador bayat ti kalam-ekna.

Tapno mabangon ti baro nga opisina ti sanga ken ti manamnama a pagimprentaan sadi Lusaka, Zambia, nagatang dagiti materiales a pagbangon manipud kadagiti pundo nga inted dagiti Saksi kadagiti sabali a daga. Dagiti materiales ken alikamen a di magatang a lokal intulodda sadi Zambia a kas donasionda iti proyekto sadiay.

Adda Saksi idiay Ecuador, idi 1977, a nangidonar iti 34 ektaria a daga. Ditoy ti nakabangonan ti Assembly Hall ken ti baro a patakder ti sanga.

Dagiti lokal a Saksi idiay Panama pinasangbayda kadagiti balayda dagiti boluntario a trabahador; dagidiay addaan bus inluganda dagiti trabahador; dagiti dadduma nakiramanda a nangpakan ti agdagup ti 30,000 a nangan idiay konstruksion.

Para kadagiti trabahador iti proyekto sadi Arboga, Sweden, adda kongregasion a nangiyurno ken nangitulod ti 4,500 a dadakkel a tinapay. Daddumat’ nangitulod ti diro, prutas, ken jam. Adda mannalon iti asideg ti konstruksion a, nupay saan a Saksi, nangted ti dua tonelada a carrot.