Naibutaktak ti Ramut ti Kinadakes!

IDI umuna a siglo, adu kadagiti Judio ti agur-uray iti idadateng ti naikari a Mesias. (Juan 6:14) Idi dimteng ni Jesus, nangipaay iti liwliwa ken nalawlawag a pannakatarus iti Sao ti Dios. Inagasanna dagiti masakit, pinakanna dagiti mabisin, pinagkalmana ti angin, pinagungarna pay dagiti natay. (Mateo 8:26; 14:14-21; 15:30, 31; Marcos 5:38-43) Inwaragawagna dagiti sasao ni Jehova ken impanamnamana ti biag nga agnanayon. (Juan 3:34) Babaen ti sao ken aramid, naan-anay nga imparangarang ni Jesus nga isu ti Mesias, daydiay mangwayawaya iti sangatauan manipud iti basol ken amin a dakes nga imbungana.

Nainkalintegan ngarud a dagiti koma panguluen ti relihion dagiti Judio ti umuna a mangabrasa, dumngeg, ken siraragsak nga agpasakup iti panangiturong ni Jesus. Ngem saanda a nagpasakup. Imbes ketdi, ginura ken indadanesda, ket nagkokomplotda a mangpapatay kenkuana!​—Marcos 14:1; 15:1-3, 10-15.

Maitutop laeng a kinondenar ni Jesus dagidiay a nagbasol. (Mateo 23:33-35) Nupay kasta, ammona nga adda sabali pay a manungsungbat iti kinadakes dagitoy a tattao. Kinunana kadakuada: “Naggapukayo iti amayo a Diablo, ket kayatyo nga aramiden dagiti tarigagay ni amayo. Dayta ket mammapatay idi a nangrugi, ket saan a nagtakder a di maisin iti kinapudno, agsipud ta awan kenkuana ti kinapudno. No sawenna ti ulbod, agsao a maitunos iti bukodna a pagannayasan, agsipud ta isu maysa a managulbod ken ti ama ti kinaulbod.” (Juan 8:44) Nupay bigbigen ni Jesus a makaaramid dagiti tattao iti dakes, impatuldona no asino a talaga ti ramut ti kinadakes​—ni Satanas a Diablo.

Idi imbagana a ni Satanas “saan a nagtakder a di maisin iti kinapudno,” impalgak ni Jesus a sigud a matalek nga adipen ti Dios daytoy nga espiritu a parsua ngem simiasi iti nalinteg a dalan. Apay nga immalsa ni Satanas a maibusor ken Jehova? Agsipud ta intan-okna unay ti bagina agingga a tinarigagayanna ti dayaw a maipaay laeng iti Dios.a​—Mateo 4:8, 9.

Naipalgak ti iyaalsa ni Satanas idiay minuyongan ti Eden idi inallilawna ni Eva a mangan iti naiparit a bunga. Idi insawangna ti kaunaan a kinaulbod ken pinardayana ni Jehova, pinagbalin ni Satanas ti bagina nga “ama ti kinaulbod.” Kasta met, idi inallukoyna da Adan ken Eva a sumukir, intuggodna ida nga agbasol, a nakaigapuan ti ipapatayda ken ti ipapatay dagiti masanguanan a kaputotan. Iti kasta, inaramid ni Satanas ti bagina a “mammapatay”​—kinapudnona, ti kadaksan a mammapatay!​—Genesis 3:1-6; Roma 5:12.

Ti kinadakes ni Satanas inapektaranna uray ti lugar dagiti espiritu. Inimpluensiaanna ti dadduma nga anghel a makikadua kenkuana nga umalsa. (2 Pedro 2:4) Kas ken Satanas, di umiso ti motibo dagitoy a dakes nga espiritu kadagiti tattao. Ti motiboda ket mainaig iti dakes a seksual a tarigagay, a nangyeg kadagiti dakes a resulta.

Napno ti Daga iti Kinadakes

Ibaga ti Biblia kadatayo: “Idi a dagiti tattao nangrugi a dumakkel ti bilangda . . . ket nayanak kadakuada ti annak a babbai, idin ti annak ti pudno a Dios nangrugi a mapaliiwda ti annak a babbai ti tattao, a napipintasda; ket nangalada iti assawa a maipaay iti bagbagida, awan sabali, dagiti amin a pinilida.” (Genesis 6:1, 2) Siasino dagitoy nga “annak ti pudno a Dios”? Saanda a tattao no di ket espirituda a parsua. (Job 1:6; 2:1) Kasano nga ammotayo? Mangas-asawa ken makias-asawan dagiti tattao iti agarup 1,500 a tawen ket saanen a kasapulan a madakamat dayta. Ngem babaen ti panangdakamat iti panagasawa dagiti “annak ti pudno a Dios” a naglasag ken nangala kadagiti “annak a babbai ti tattao,” nalawag a tuktukoyen ti salaysay ti maysa a banag a di pay napasamak idi, maysa a karkarna a pasamak.

Napatalgedan daytoy a karkarna a pasamak babaen kadagiti bunga dagitoy a panagdenna. Naawagan dagitoy nga annak kas Nephilim a nagbalin a higante. Nadangkok dagitoy a tattao. Kinapudnona, ti “Nephilim” kaipapananna “Manangituang,” wenno “dagidiay pakaigapuan ti pannakatnag ti sabsabali.” Isu dagitoy ti nailadawan kas “dagidiay mannakabalin nga adda idi ugma, dagiti agdindinamag a lallaki.”​—Genesis 6:4.

Awan ti kaasping ti kinadakes dagiti Nephilim ken dagiti ammada. “Ti daga nadadael iti imatang ti pudno a Dios ken . . . napno iti kinaranggas,” kuna ti Genesis 6:11. Wen, tinulad dagiti tattao ti naranggas a kababalin dagiti kabbaro a kakaduada.

Kasano a dagiti Nephilim ken dagiti ammada nabaelanda nga inimpluensiaan iti kasta a kakaro dagiti tattao? Babaen ti panangallukoyda iti pagannayasan ken tarigagay ti tao nga agbasol. Ania ti nagbanaganna? “Isuamin a lasag dinadaelna ti dalanna iti daga.” Idi agangay, dinadael ni Jehova dayta a lubong babaen ti sangalubongan a Layus, nga inispalna laeng ni nalinteg a Noe ken ti pamiliana. (Genesis 6:5, 12-22) Ngem dagiti naglasag nga anghel nagsublida iti lugar dagiti espiritu ket naibabainda. Kas naipababa a demonio, intultuloyda a binusor ti Dios ken ti nalinteg a pamilia dagiti nasungdo nga anghel. Nalawag a sipud idin, pinaritanen ti Dios dagitoy a dakes nga espiritu nga aglasag. (Judas 6) Nupay kasta, napigsa latta ti impluensiada kadagiti ar-aramiden dagiti tattao.

Naan-anay a Naibutaktak Daydiay Nadangkes!

Naipalgak ti kasaknap ti impluensia ni Satanas iti 1 Juan 5:19, a kunana: “Ti intero a lubong adda iti pannakabalin daydiay nadangkes.” Ti Diablo iturturongna ti sangatauan iti kumarkaro a napigsa a bagyo ti pakarigatan. Kinapudnona, ad-adda pay nga ikagumaanna ti mangdangran. Apay? Agsipud ta isu ken dagiti demonio naitapuakda manipud langit idi naipasdek ti Pagarian ti Dios idi 1914. Maipapan iti daytoy a pannakaitappuak, impadto ti Biblia: “Asi pay ti daga . . . , agsipud ta ti Diablo immulog kadakayo, nga addaan iti dakkel nga unget, yantangay ammona nga ababan ti periodo ti tiempona.” (Apocalipsis 12:7-12) Kasano ngarud nga im-impluensiaan ni Satanas ti sangatauan ita?

Nangnangruna nga aramiden ni Satanas daytoy babaen ti panangitandudona iti espiritu a mangiturturay iti panagpampanunot ken panagtigtignay dagiti tattao. Gapuna, awagan ti Efeso 2:2 ti Diablo kas ti “agturay iti autoridad ti angin, ti espiritu [wenno, ti kangrunaan a kababalin] nga agtigtignay ita iti annak ti kinasukir.” Imbes nga iparegtana ti nadiosan a panagbuteng ken kinaimbag, daytoy a sataniko nga “angin” gutugotenna ti ibubusor iti Dios ken kadagiti pagalagadanna. Iti kasta, ni Satanas ken dagiti demoniona isungsong ken pakaruenda ti kinadakes kadagiti tattao.

“Saluadam ta Pusom”

Ti pornograpia ti maysa a mangiparangarang iti daytoy nga “angin.” Rubroban daytoy ti saan nga umiso a seksual a tarigagay ken pagbalinenna a makaay-ayo dagiti di umiso a kababalin. (1 Tesalonica 4:3-5) Ti panangrames, sadismo, grupo a panangrames, bestialidad, ken ti seksual a panangabuso kadagiti ubbing ti sumagmamano a topiko nga iparparang ti pornograpia a makalinglingay. Uray pay ti saan unay a makadangran a kita ti pornograpia, dangranna dagiti agbuya wenno agbasa iti dayta gapu ta makaadikto, ket maruamton dagiti agbuybuya.b Dayta ti kinadakes a mangdadael nga agpadpada iti relasion ti maysa a tao iti padana a tao ken iti Dios. Iparangarang ti pornograpia ti nagdakes a kapanunotan dagiti demonio a mangitantandudo iti dayta​—dagiti rebelde a nangirugi iti di umiso a seksual a tarigagayda sakbay ti Layus idi kaaldawan ni Noe.

Adda ngarud naimbag a rason a mamalakad ti masirib a tao a ni Solomon: “Ad-adda ngem iti isuamin a sabali pay a maaluadan, saluadam ta pusom, ta aggubuay iti dayta dagiti ubbog ti biag.” (Proverbio 4:23) Ti panangsaluad iti pusom manipud iti silo ti pornograpia mabalin a kaipapananna ti panangbaliw iti buybuyaem nga estasion ti telebision wenno panangiddep iti kompiuter no agparang dagiti ladawan a makagargari, ket nasken ti dagus ken desidido a panagtignay! Mabalin nga iyarigmo ti bagim kas maysa a soldado a mangikagkagumaan a mangsaluad iti pusona tapno di mapuntaan iti bala. Puntiria ni Satanas ti piguratibo a pusom​—dagiti panagem ken tarigagaymo​—kayatna a dadaelen dayta.

Saluadam met ti pusom manipud iti panagayat iti kinaranggas, ta ammo ti Diablo nga “asinoman a mangay-ayat iti kinaranggas pudno unay a guraen [ni Jehova].” (Salmo 11:5) Saan a gamden ni Satanas nga agbalinka a naranggas tapno agbalinka a kabusor ti Dios; kayatna laeng a patanorem ti panagayat iti kinaranggas. Saan laeng a naiparna ti adu a kinaranggas a maipadpadamag iti media, a masansan nga addaan iti tema nga okulto. Natayen dagiti Nephilim, ngem nakasaksaknap pay laeng dagiti ugali ken kababalinda! Dagiti kadi pilpiliem a paglinglingayan ipakitada a pagkedkedam dagiti gakat ni Satanas?​—2 Corinto 2:11.

No Kasano a Pagkedkedan ti Dakes nga Impluensia ni Satanas

Nakarigrigat a pagkedkedan ti dakes. Ipatuldo ti Biblia a dagidiay mangikagkagumaan a mangay-ayo iti Dios ‘addaanda iti pannakigubal maibusor kadagiti nadangkes nga espiritu,’ malaksid iti mismo nga imperpekto a lasagda. Tapno mangabak ken magun-odtayo ti anamong ti Dios, masapul a gundawayantayo ti adu a probision ti Dios.​—Efeso 6:12; Roma 7:21-25.

Dagitoy a probision iramanna ti nasantuan nga espiritu ti Dios, ti kabilgan a puersa iti uniberso. Nagsurat ni apostol Pablo kadagiti Kristiano idi umuna a siglo: “Inawattayo, saan a ti espiritu ti lubong, no di ket ti espiritu nga aggapu iti Dios.” (1 Corinto 2:12) Dagidiay iturturong ti espiritu ti Dios ayatenda ti ay-ayaten ti Dios ken guraenda ti kagurana. (Amos 5:15) Kasano a maaddaan ti maysa a tao iti nasantuan nga espiritu? Kangrunaanna babaen ti kararag, panagadal iti Biblia​—agsipud ta ti Biblia a mismo ket gapuanan ti nasantuan nga espiritu​—ken ti makapabileg a pannakilangen kadagidiay pudno nga agay-ayat iti Dios.​—Lucas 11:13; 2 Timoteo 3:16; Hebreo 10:24, 25.

Babaen ti panangaprobetsar kadagitoy a nadiosan a probision, maikawesmo “ti naan-anay a kabal manipud iti Dios,” ti kakaisuna a sigurado a salaknib maibusor “kadagiti pangallilaw a pamuspusan ti Diablo.” (Efeso 6:11-18) Ad-adda a kasapulan itan ti naan-anay a panangusar kadagitoy a probision. Apay?

Dandanin Agpatingga ti Kinadakes!

“No agtubo dagidiay nadangkes kas iti mulmula ket rumangpaya dagiti amin a managaramid iti makapasakit, dayta ket tapno matalipuposda iti agnanayon,” kuna ti salmista. (Salmo 92:7) Wen, kas idi kaaldawan ni Noe, ti iyaadu ita ti kinadakes ket pammaneknek a dandanin ti panangukom ti Dios, saan laeng a maibusor kadagiti nadangkes a tattao no di ket maibusor ken Satanas ken kadagiti demoniona, a maitapuakto iti mangliwengliweng nga abut tapno saanen a mangyaw-awan. Daytoy ti pakpakauna ti pannakadadaeldanto. (2 Timoteo 3:1-5; Apocalipsis 20:1-3, 7-10) Siasino ti mangibanag iti dayta a panangukom? Awan sabali no di ni Jesu-Kristo, a maipapan kenkuana mabasatayo: “Iti daytoy a panggep naiparangarang ti Anak ti Dios, awan sabali, tapno dadaelenna dagiti aramid ti Diablo.”​—1 Juan 3:8.

Segseggaam kadi ti panagpatingga ti kinadakes? No kasta, maliwliwaka kadagiti kari a nailanad iti Biblia. Awanen ti sabali a libro a nangibutaktak iti ramut ti kinadakes, ni Satanas, ken awanen ti sabali a libro a mangipakita no kasano nga isu ken amin dagiti dakes nga aramidna madadaeldanto. Paregtaendakayo a manggun-od iti umiso a pannakaammo iti Biblia tapno masalaknibanyo ti bagiyo maibusor kadagiti dakes nga impluensia ni Satanas ken magun-odanyo ti namnama nga agbiag iti lubong nga awanan iti kinadakes.​—Salmo 37:9, 10.

[Footnotes]

[Kahon/Ladawan iti panid 6]

Sarsarita a Nalaokan iti Kinapudno

Dagiti estoria maipapan kadagiti didiosen, higante, ken ti makadidigra a layus ket mabasa kadagiti nagkauna a sarsarita iti intero a lubong. Kas pagarigan, ti Sarita ti Akkadia maipapan ken Gilgamesh dakamatenna ti maysa a layus, barko, ken dagiti nakalasat. Nailadawan a mismo ni Gilgamesh kas naderrep, nauyong a didiosen nga addaan iti kasasaad a dios ken tao. Salaysayen ti sarsarita dagiti Aztec ti maysa a nagkauna a lubong a pagnanaedan dagiti higante ken ti maysa a dakkel a layus. Ti sarsarita dagiti Norse salaysayenna ti puli dagiti higante ken ti masirib a tao nga agnagan iti Bergelmir a nangaramid iti dakkel a bilog ket insalakanna ti bagina ken ti asawana. Amin dagitoy a sarsarita patalgedanda ti kuna ti Biblia nga amin a tao ket kaputotan dagiti nakalasat iti layus a nangdadael iti nagkauna a dakes a lubong.

[Ladawan]

Tapi a nakaisuratan ti Sarita ni Gilgamesh

[Credit Line]

The University Museum, University of Pennsylvania (neg. # 22065)

[Ladawan iti panid 5]

Agminar kadagiti tattao ita ti kababalin dagiti Nephilim

[Ladawan iti panid 7]

Ti umiso a pannakaammo pabilgennatayo a mangbusor kadagiti dakes nga impluensia