Ti Baro a Lubong​—Addakayto Kadi Sadiay?

“Awan ti aniaman a naim-imbag a maipaay kadakuada, ngem ti panagrag-o ken iti panagaramidda ti naimbag iti bayat ti panagbiagda. Ket kasta met a tunggal tao mangan koma ken uminum, ken agrag-o iti kinaimbag iti amin a pagbannoganna, isu a sagut ti Dios.”​—ECLESIASTES 3:12, 13.

1. Apay a manamnamatayo ti nasayaat a masakbayan?

ADU a tattao ti mangipagarup a nainget ken naulpit ti Mannakabalin-amin a Dios. Ngem ti teksto nga adda iti ngato ket maysa a kinapudno a masarakanyo iti naipaltiing a Saona. Maitunos dayta iti panagbalinna a “naragsak a Dios” ken iti panangisaadna kadagiti immuna a nagannak kadatayo iti paraiso a daga. (1 Timoteo 1:11; Genesis 2:7-9) No kayattay a maawatan ti masanguanan nga inkari ti Dios iti ilina, ditay koma masdaaw a makaammo kadagiti kasasaad a mangparagsak kadatayo iti agnanayon.

2. Ania ti dadduma kadagiti banag a segseggaanyo?

² Iti napalabas nga artikulo, inusigtayo ti tallo kadagiti uppat a teksto ti Biblia a nakaipadtuan ti “baro a langlangit ken baro a daga.” (Isaias 65:17) Nailanad iti Apocalipsis 21:1 ti maysa kadagita a mapagtalkan a padto. Saritaen dagiti sumarsaruno a bersikulo ti tiempo inton ti Mannakabalin-amin a Dios mamimpinsan a baliwan ken pasayaatenna ti kasasaad ditoy daga. Punasennanto dagiti lua maigapu iti ladingit. Saanton a matay dagiti tattao gapu iti kinalakay, sakit, wenno aksidente. Awanton ti ladingit, sangsangit, ken ut-ot. Anian a makaay-ayo a namnama! Ngem masiguradotayo kadi a mapasamakto dayta, ket ania ti mabalin nga epekto dayta a namnama kadatayo ita?

No Apay a Makapagtalektayo

3. Apay a makapagtalektayo kadagiti kari ti Biblia maipapan iti masanguanan?

³ Imutektekanyo no kasano ti panangituloy ti Apocalipsis 21:5. Inadawna ti kinuna ti Dios, a situtugaw iti nailangitan a tronona: “Adtoy! Pagbalbalinek a baro ti isuamin a bambanag.” Nasaysayaat dayta a kari ti Dios ngem ti aniaman a nasional a deklarasion ti independensia, aniaman a paglintegan iti panawentayo a mangsaluad iti karbengan ti umili, wenno aniaman a natauan nga arapaap para iti masanguanan. Naan-anay a mapagtalkan daytoy a deklarasion Daydiay a kuna ti Biblia a “dina mabalin ti agulbod.” (Tito 1:2) Nakaaawat no kasla kayatyon nga agpatinggatay ditoy ket basta nanamentay lattan daytoy nakaay-ayat a namnama ken agtalek iti Dios. Ngem saantay nga agpatingga ditoy. Adu pay ti maammuantayo maipapan iti masakbayantayo.

4, 5. Ania dagiti padto iti Biblia a nausigtayon a mangparayray iti panagtalektayo maipapan iti masanguanan?

⁴ Utobenyo dagiti pammaneknek nga indatag ti napalabas nga artikulo maipapan kadagiti kari ti Biblia a baro a langlangit ken baro a daga. Impadto ni Isaias ti kasta a baro a sistema, ket natungpal ti padtona idi nagsubli dagiti Judio iti dagada ket impasdekda manen ti pudno a panagdayaw. (Esdras 1:1-3; 2:1, 2; 3:12, 13) Ngem dayta laeng aya ti kaitungpalan ti padto ni Isaias? Saan! Maaddaanto dagiti padtona iti dakdakkel a kaitungpalan iti adayo a masanguanan manipud idi tiempona. Apay a maikunatayo ti kasta? Gapu iti mabasatayo iti 2 Pedro 3:13 ken Apocalipsis 21:1-5. Tuktukoyen dagita a teksto ti baro a langlangit ken baro a daga a pakagunggonaan dagiti Kristiano iti sangalubongan.

⁵ Kas nakitatayon, namimpat nga inaramat ti Biblia ti sasao a “baro a langlangit ken baro a daga.” Tallo kadagitoy ti nausigtayon ket makaparegta dagiti konklusion a nagtengtayo. Nabatad a naipadto iti Biblia nga ikkatento ti Dios ti kinadakes ken dadduma pay a pakaigapuan ti panagsagaba sananto pay bendisionan ti sangatauan iti baro a sistema nga inkarina.

6. Ania ti ipakpakauna ti maikapat a padto a nangdakamat iti “baro a langlangit ken baro a daga”?

⁶ Intay sukimaten ita ti maysa pay a pagparangan ti sasao a “baro a langlangit ken baro a daga,” iti Isaias 66:22-24: “Kas kadagiti babbaro a langlangit ken baro a daga, nga aramidekto, agtalinaeddanto iti saklangko, kuna ni Jehova, kastanto ti panagtalinaed dagiti putotyo ken naganyo. Ket maaramidto, a manipud iti maysa a lutuad agingga iti sabali, ket manipud iti maysa nga aldaw a panaginana agingga iti sabali, amin a lasag umayto agkararag iti sanguanak, kuna ni Jehova. Ket isuda rummuardanto, ket kumitadanto kadagiti bangkay dagiti tattao a naglabsing a maikaniwas kaniak; ta ti iggesda dinto matay, uray ti apuyda dinto maiddep; ket isudanto ti maysa a makarurod kadagiti amin a lasag.”

7. Apay a maikunatayo a matungpalto iti masanguanan ti Isaias 66:22-24?

⁷ Natungpal daytoy a padto kadagiti Judio a nagsubli iti dagada, ngem adda sabali pay a kaitungpalanna. Matungpal daytoy adu a tawen kalpasan ti pannakaisurat ti maikadua a surat ni Pedro ken ti libro nga Apocalipsis, ta tinukoyda ti masanguanan a ‘baro a langit ken daga.’ Manamnamatayo ti naindaklan ken naan-anay a kaitungpalan iti baro a sistema. Usigenyo ti sumagmamano kadagiti kasasaad a manamnamatayo a tagiragsaken.

8, 9. (a) Iti ania a pamay-an nga ‘agtalinaedto’ dagiti tattao ti Dios? (b) Ania ti kaipapanan ti padto a dagiti adipen ni Jehova agdaydayawdanto ‘manipud iti maysa a lutuad agingga iti sabali ken manipud iti maysa nga aldaw a panaginana agingga iti sabali’?

⁸ Ipakita ti Apocalipsis 21:4 nga awanton ni patay. Kasta met laeng ti kuna ti Isaias kapitulo 66. Makitatayo iti Isa 66 bersikulo 22 nga ammo ni Jehova a saan a temporario, saan a limitado ti kapaut ti baro a langlangit ken baro a daga. Maysa pay, agpautto dagiti tattaona; ‘agtalinaeddanto’ iti saklangna. Ti inaramiden ti Dios maipaay iti pinilina nga ili ti mangted kadatayo iti rason nga agtalek. Sinaranget dagiti pudno a Kristiano ti nadangkok a pannakaidadanes, agraman ti panangipamuspusan dagiti panatiko a mangikisap kadakuada. (Juan 16:2; Aramid 8:1) Ngem uray dagiti nabileg unay a kabusor ti ili ti Dios, kas iti Romano nga Emperador a ni Nero ken ni Adolf Hitler, dida nabaelan nga ikisap dagiti nasungdo nga adipen ti Dios, a mangaw-awit iti naganna. Sinaluadan ni Jehova ti kongregasion dagiti tattaona, ket masiguradotayo a mapagtalinaedna dayta iti agnanayon.

⁹ Kasta met, dagidiay matalek iti Dios a paset ti baro a daga, ti kagimongan dagiti pudno nga agdaydayaw idiay baro a lubong, agtalinaeddanto kas indibidual agsipud ta ipapaayda ti nadalus a panagdayaw iti Namarsua iti amin a banag. Saanto dayta a sagpaminsan wenno awanan panggep a panagdayaw. Kinalikaguman ti Linteg ti Dios, a naited iti Israel babaen ken Moises, dagiti aramid a nainaig iti panagdayaw iti tunggal bulan, kas iti kada lutuad, ken tunggal lawas, kas iti aldaw ti Sabbath. (Levitico 24:5-9; Numeros 10:10; 28:9, 10; 2 Cronicas 2:4) No kasta, tuktukoyen ti Isaias 66:23 ti regular, ken agtultuloy a panagdayaw iti Dios, linawas ken binulan. Awanto ngarud ti ateismo ken narelihiosuan a kinamanaginsisingpet. ‘Amin a lasag umayto agkararag iti sanguanan’ ni Jehova.

10. Apay a makapagtalekkayo a saanto nga agtalinaed dagiti nadangkes a mangriribuk iti baro a lubong?

¹⁰ Ipasigurado kadatayo ti Isaias 66:24 a dinto pulos agpeligro ti talna ken kinalinteg iti baro a daga. Awanto dagiti nadangkes a tattao a mangkibur iti dayta. Tandaananyo ta kuna ti 2 Pedro 3:7 a sumungsungad “ti aldaw ti panangukom ken ti pannakadadael dagiti di nadiosan a tattao.” Dagitinto nadangkes ti manungpal. Awanto ti dakes a mapagteng dagiti awan basolna, saan a kas iti masansan a mapasamak kadagiti gubat ti tao, nga ad-adu ti matay a sibilian ngem dagiti soldado. Ipanamnama kadatayo ti Naindaklan nga Ukom a ti aldawna kaipapananna ti pannakadadael dagiti nadangkes.

11. Ania ti impakita ni Isaias a masakbayan ti asinoman nga umalsa iti Dios ken saan nga agdayaw kenkuana?

¹¹ Makitanto dagidiay nalinteg a makalasat a pudno ti naimpadtuan a sao ti Dios. Impadto ti Isa 66 bersikulo 24 a dagiti “bangkay dagiti tattao a naglabsing a maikaniwas” ken Jehova ket pammaneknekto ti panangukomna. Kasla nakaam-amak ti napatak a panangiladawan ni Isaias. Ngem maitunos dayta iti pudno a pasamak iti historia. Iti ruar dagiti pader ti nagkauna a Jerusalem adda dagiti basuraan ket, no dadduma, maibelleng sadiay ti bangkay dagiti napapatay a kriminal a di maikari iti nadayaw a pannakaipumpon.a Napartak nga ibusen dagiti igges ken ti apuy dagiti basura ken bangkay nga adda sadiay. Nalawag nga iladladawan ni Isaias ti naan-anay a panangukom ni Jehova kadagiti managdakdakes.

Ti Inkarina

12. Aniada pay ti impasimudaag ni Isaias maipapan iti biag iti baro a lubong?

¹² Ibaga kadatayo ti Apocalipsis 21:4 ti sumagmamano a banag nga awanton iti um-umay a baro a sistema. Ngem, anianto ngay ti adda sadiay? Anianto ti kasasaad ti biag? Adda kadi mapagtalkan a pamalatpatantayo? Wen. Naimpadtuan a deskribiren ti Isaias kapitulo 65 dagiti kasasaad a tagiragsakentayto no anamongannatayo ni Jehova nga agbiag inton parsuaenna, iti naan-anay nga anag, dagitoy a baro a langlangit ken baro a daga. Dagidiay maparaburan kas agnanayon a paset ti baro a daga didanto lumakay ken agturong iti di maliklikan nga ipapatay. Ipasigurado kadatayo ti Isaias 65:20: “Awanton manipud iti daydiay a panawen ti maysa nga ubing nga ababa ti biagna, uray lakay a tao a di napnuan kadagiti al-aldawna; ta ti ubing matayto inton agsangagasut ti tawenna, ket ti managbasol inton agsangagasut ti tawenna mailunodto.”

13. Kasano nga ipasigurado kadatayo ti Isaias 65:20 a natalgedto dagiti tattao ti Dios?

¹³ Idi damo a natungpal daytoy kadagiti kailian ni Isaias, kaipapananna a natalged dagiti maladaga iti dagada. Awan dagiti rimmaut a kabusor, kas iti inaramid idi dagiti taga Babilonia, tapno italawda koma dagiti tagibi wenno papatayenda dagiti agkabannuag a lallaki. (2 Cronicas 36:17, 20) Iti masungad a baro a lubong, natalged ken natalingenngento dagiti tattao ket matagiragsakda ti biag. No pilien ti maysa a tao ti agrebelde iti Dios, saanto a maipalubos nga agtultuloy nga agbiag. Pukawento ti Dios. No ngay sangagasuten ti tawen ti tao a rebelioso? Matayto a kas iti “ubing” no idilig iti panagbiag nga awan inggana.​—1 Timoteo 1:19, 20; 2 Timoteo 2:16-19.

14, 15. Maibatay iti Isaias 65:21, 22, aniada a makagunggona nga aramid ti mabalinyo a seggaan?

¹⁴ Imbes nga itampokna no kasanonto a mapukaw ti tao a sipapakinakem nga agbasol, dineskribir ni Isaias ti kasasaad ti biag iti baro a lubong. Panunotenyo nga addakayon sadiay. Nalabit dagiti banag a pakaseknanyo ti umuna a mapanunotyo. Dineskribir dayta ni Isaias iti Isa 65 bersikulo 21 ken 22: “Isuda bangonendanto dagiti balbalay, ken agtaengdanto kadakuada; ket agmuladanto kadagiti kaubasan, ket kanendanto ti bungana. Isuda didanto mangbangon, ket sabali ti agnaed; didanto agmula ket sabali ti mangan; ta kas kadagiti al-aldaw ti maysa a kayo kastadanto dagiti al-aldaw ti ilik, ket dagiti pinilik agragsakdanto iti mabayag iti aramid dagiti im-imada.”

¹⁵ No diyo pay napadpadasan ti agpatakder wenno agmula, ipasimudaag ti padto ni Isaias a masursuruankayto. Ngem situtulokkayto kadi nga agpaisuro kadagiti makabael nga instruktor, nalabit dagiti nasingpet a kaarruba a maragsakan a tumulong kadakayo? Saan nga imbaga ni Isaias no ti balayyo ket dadakkelto dagiti tawana nga addaan iti blinds (maysa a klase ti kortina), tapno matagiragsakyo ti pul-oy ti angin, wenno dagiti sarming a tawa tapno mabuyayo ti panagbaliwbaliw ti paniempo. Napasdokto kadi ti disenio ti atep ti balayyo tapno agayus ti tudo ken niebe? Wenno nasaysayaatto kadi ti daplat nga atep a maibagay iti klima ti maysa a lugar​—kas kadagidiay adda idiay Makintengnga a Daya​—atep a mabalinyo ti aguummong a sangapamiliaan para iti makaay-ayo a pannangan ken panagsasarita?​—Deuteronomio 22:8; Nehemias 8:16.

16. Apay a manamnamayo a makapnekto ti baro a lubong iti agnanayon?

¹⁶ Napatpateg ngem ti panangammo iti kakasta a detalye ti banag nga addanto bukodyo a pagtaengan. Kukuayonto dayta​—saan a kas ita nga agbambannogkayo nga agpatakder ngem sabali a tao ti magunggonaan. Kuna pay ti Isaias 65:21 nga agmulakayto ket kanenyo ti bungana. Nalawag a gupgopen dayta ti sapasap a kasasaad. Mapnekkayto unay kadagiti gapuananyo, iti bunga dagiti nagbannoganyo. Sagrapenyonto iti unos ti napaut a panagbiagyo​—“kas kadagiti al-aldaw ti maysa a kayo.” Talaga a maitunos dayta iti deskripsion a “baro ti isuamin a bambanag”!​—Salmo 92:12-14.

17. Ania a kari ti makaparegta nangnangruna kadagiti nagannak?

¹⁷ No maysakayo nga ama wenno ina, matukay la ketdi ti pusoyo kadagitoy a sasao: “Isuda didanto agtrabaho iti ubbaw, didanto agpasngay a maipaay iti didigra: ta isuda ti kapuonan ti binendisionan ni Jehova, ken ti putotda makiadda kadakuada. Ket maaramidto nga, iti sakbay ti iyaawagda, sumungbatakto; ken iti bayat ti panagsasaoda, denggekto.” (Isaias 65:23, 24) Napasaranyo kadin ti ut-ot ti ‘panagpasngay a maipaay iti didigra’? Saanen a masapul nga ilistatayo ti nadumaduma a problema dagiti ubbing a pakariribukan dagiti nagannak ken dagiti sabsabali. Mainaig iti dayta, nakapaliiwtayon amin kadagiti nagannak a makumikom iti bukodda a karera, aktibidad, wenno ragragsak ket bassit ti tiempoda kadagiti annakda. Maigidiat iti dayta, ipanamnama ni Jehova kadatayo a denggennatayo ket itednanto dagiti kasapulantayo, nga un-unaanna pay ket dagita.

18. Apay a manamnamayo a maay-ayokayto kadagiti animal iti baro a lubong?

¹⁸ Bayat a pampanunotenyo ti nalabit matagiragsakyonto iti baro a lubong, sirmataenyo ti buya nga inladawan ti naimpadtuan a sao ti Dios: “Ti lobo ken ti kordero aglanglangdanto nga agarab, ket ti leon manganto iti garami a kas iti baka; ket ti tapok isunto ti kanen ti uleg. Didanto mangranggas, didanto met mangdadael iti amin a nasantuan a bantayko, kuna ni Jehova.” (Isaias 65:25) Pinadpadas dagiti pintor nga iladawan dayta a buya, ngem saan daytoy a buya a parnuay laeng ti imahinasion ti pintor. Agpaysonto daytoy. Addanto kappia iti nagbabaetan dagiti tattao ken iti nagbabaetan ti tao ken animal. Dagiti biologo ken managayat kadagiti animal us-usarenda dagiti kasayaatan a tawen ti panagbiagda a mangadal iti sumagmamano a kita dagiti animal wenno maysa la a kita wenno puli. Maigidiat iti dayta, panunotenyo ti mabalinyonto nga adalen inton dagiti animal saandan a kabuteng ti tao. Iti kasta mabalinyonton nga asitgan uray dagiti billit ken babassit a parsua nga agtataeng iti kakaykayuan wenno kabakiran​—wen, paliiwenyonto ida, agsursuro, ken maay-ayatankayto kadakuada. (Job 12:7-9) Awanto ti pakaan-anuanyo a mangaramid iti kasta. Awanto ti tao wenno animal a mangranggas kadakayo. Kuna ni Jehova: “Didanto mangranggas, didanto met mangdadael iti amin a nasantuan a bantayko.” Anian a naiduma dayta iti makitkita ken mapaspasarantayo ita!

19, 20. Apay a naiduma unay ti ili ti Dios iti kaaduan a tattao ita?

¹⁹ Kas nadakamaten, di kabaelan dagiti tattao nga ipadto a siuumiso ti masanguanan, nupay adu ti maseknan iti baro a milenio. Dayta ti pakaupayan, pakariribukan, wenno pagsennaayan dagiti adu. Insurat ni Peter Emberley, direktor ti maysa nga unibersidad idiay Canada: “Adu [dagiti nataengan] a mangut-utob met laengen kadagiti napateg a saludsod iti biag. Asinoak? Ania a talaga ti panggepko? Ania ti ipatawidko iti sumaruno a kaputotan? Ita ta lumakaydan, ikagkagumaanda ti maaddaan iti naurnos ken addaan panggep a panagbiag.”

²⁰ Matarusanyo no apay a kasta ti kasasaad dagiti adu. Mabalin a kayatda a sagrapen ti biag babaen kadagiti pagpalpaliwaan wenno makaparagsak a paglinglingayan. Ngem dida ammo no ania ti masakbayan, isu a kasla awan pateg, urnos, ken pudpudno a kaipapanan ti biag. Ita idiligyo dayta iti panangmatmatyo iti biag, maibatay kadagiti inusigtayon. Ammoyo nga iti sidong ti inkari ni Jehova a baro a langlangit ken baro a daga, mabalintayto a kitaen ti aglawlawtayo ket naimpusuan a maikunatayto, ‘Pudno a pinabaro ti Dios ti amin a banag!’ Anian a nakaay-ayat!

21. Ania a banag ti agpada a masarakantayo iti Isaias 65:25 ken Isaias 11:9?

²¹ Saan a panaglablabes no arapaapentayo ti agbiag iti baro a lubong ti Dios. Aw-awisennatayo, idagdagadagna pay ketdi, nga agdayawtayo kenkuana iti kinapudno itan tapno maikaritayo nga agbiag inton ‘didan mangranggas wenno didan mangdadael iti amin a nasantuan a bantayna.’ (Isaias 65:25) Ngem ammoyo kadi nga adda umasping a dinakamat ni Isaias sakbayna ken adda banag nga innayonna a nasken tapno pudpudno a matagiragsaktayo ti baro a lubong? Kuna ti Isaias 11:9: “Didanto mangranggas wenno mangdadael iti amin a bantayko a nasantuan; ta ti daga mapnonto iti pannakaammo ken ni Jehova, a kasla kadagiti dandanum saknapanda ti baybay.”

22. Ti panangusigtayo iti uppat a padto ti Biblia pabilgenna ti determinasiontayo a mangaramid iti ania?

²² ‘Ti pannakaammo ken ni Jehova.’ Inton pabaruen ti Dios ti amin a banag, dagiti agnaed iti daga maaddaandanto iti umiso a pannakaammo kenkuana ken iti pagayatanna. Saanto laeng a basta panagsursuro kadagiti animal ti ramanen dayta. Karaman ti naipaltiing a Saona. Kas pagarigan, utobenyo no kasano kaadu ti nasursurotayon iti panangusigtayo iti uppat laeng a padto a nakadakamatan ti “baro a langlangit ken baro a daga.” (Isaias 65:17; 66:22; 2 Pedro 3:13; Apocalipsis 21:1) Addaankayo iti nasayaat a rason nga agbasa nga inaldaw iti Biblia. Ar-aramidenyo kadi dayta? No saan, ania a panagbalbaliw ti mabalinyo nga aramiden tapno inaldaw a makabasakayo iti ibagbaga ti Dios? Matakuatanyonto a malaksid iti namnama a panangtagiragsak iti baro a lubong, makagun-odkayo iti dakdakkel a ragsak uray ita, kas iti napasaran ti salmista.​—Salmo 1:1, 2.

[Footnote]

Kasanoyo a Sungbatan?

• Apay a maikunatayo nga ipakpakauna ti Isaias 66:22-24 dagiti banag a mapasamakto pay laeng iti masanguanan?

• Ania ti nangnangruna a segseggaanyo kadagiti banag a nadakamat kadagiti padto iti Isaias 66:22-24 ken Isaias 65:20-25?

• Ania dagiti rasonyo a mangnamnama iti masakbayanyo?

[Dagiti Ladawan iti panid 15]

Impadto da Isaias, Pedro, ken Juan ti maipapan iti “baro a langlangit ken baro a daga”