Kapitulo 27

Naipasngayen ti Pagarian ti Dios!

Sirmata 7​—Apocalipsis 12:1-17

Suheto: Nagpasngay ti nailangitan a babai, nakigubat ni Miguel ken ni Satanas ket intapuakna ditoy daga

Panawen a pannakatungpalna: Manipud iti pannakaisaad ni Kristo Jesus kas ari idi 1914 agingga iti dakkel a rigat

1. Kasano a makatulong kadatayo ti pannakaibuksil dagiti tanda a nailadawan iti Apocalipsis kapitulo 12 agingga iti 14?

NAIBUKSILANEN ti sagrado a palimed ti Dios. (Apocalipsis 10:7) Agturturayen ti Pagarian ni Jehova babaen ti Mesiasna! Pannakaabak ti kaipapanan dayta ken ni Satanas ken iti bin-ina ngem nadayag a panagballigi iti biang ti Bin-i ti nailangitan nga organisasion ti Dios. Nupay kasta, saan pay a nalpas ti panangpuyot ti maikapito nga anghel iti trumpetana ta adu pay ti ipalgakna kadatayo maipapan iti maikatlo nga ay-ay. (Apocalipsis 11:14) Dagiti tanda a nailadawan iti Apocalipsis kapitulo 12 agingga iti 14 tulongandatayo a mangpalawa iti pannakaawattayo iti amin a ramanen dayta nga ay-ay ken ti pannakaileppas ti sagrado a palimed ti Dios.

2. (a) Ania a dakkel a pagilasinan ti nakita ni Juan? (b) Kaano a naipalgak ti kaipapanan ti dakkel a pagilasinan?

² Adda dakkel a pagilasinan a makita ita ni Juan​—a pakaseknan unay ti ili ti Dios. Iruangan dayta ti makaparagsak a naimpadtuan a sirmata, a ti kaipapananna ket damo a naipablaak iti Marso 1, 1925, a ruar ti The Watchtower iti artikulo a napauluan “Birth of the Nation” (“Pannakaipasngay ti Nasion”) sa naipablaak manen idi 1926 iti libro a Deliverance. Daytoy a naraniag a lawag iti pannakaawat iti Biblia ket nagpateg a tukad ti panagdur-as ti trabaho ni Jehova. Bay-antayo ngarud nga iladawan ni Juan ti nakitana: “Ket maysa a dakkel a pagilasinan ti nakita idiay langit, maysa a babai a nakawesan iti init, ket ti bulan adda iti baba dagiti sakana, ket iti ulona adda korona a sangapulo ket dua a bituen, ket isu masikog. Ket agik-ikkis gapu kadagiti panagpasikalna ken iti nakaro a panagrigatna nga agpasngay.”​—Apocalipsis 12:1, 2.

3. Siasino ti babai a nakita ni Juan idiay langit?

³ Dayta ti damo a pannakakita ni Juan iti maysa a babai sadi langit. Siempre, saan a literal a babai daytoy no di ket maysa a pagilasinan, wenno simbolo. (Apocalipsis 1:1) Ania ti isimsimbolona? Kadagiti naipaltiing a padto, dagiti babbai irepresentarda no dadduma dagiti organisasion a “nayasawa” kadagiti natan-ok a persona. Iti Hebreo a Kasuratan, nadakamat ti Israel kas asawa ni Jehova a Dios. (Jeremias 3:14) Iti Griego a Kasuratan, nadakamat ti kongregasion dagiti napulotan a Kristiano kas nobia ni Kristo. (Apocalipsis 21:9-14) Adda met asawa ti babai a nakita ni Juan ditoy, ken asidegen nga agpasngay. Asino ti asawana? Bueno, nadakamat nga inton agangay ti anakna ket ‘marabsut a maipan iti Dios ken iti tronona.’ (Apocalipsis 12:5) Ni Jehova ngarud ti makin-anak iti dayta. No kasta, nalawag a ti babai a nakita ni Juan ket isu ti simboliko nga asawa ni Jehova.

4. Siasino dagiti annak ti simboliko nga asawa ti Dios, ket ania ti awag ni apostol Pablo iti babai a nakita ni Juan?

⁴ Agarup walo a siglo sakbayna, kinuna ni Jehova iti daytoy a simboliko nga asawa a babai: “Amin nga annakmo tattaonto a sinursuruan ni Jehova.” (Isaias 54:5, 13) Inadaw ni Jesus daytoy a padto ken impakitana a dagitoy nga annak ket isu dagiti matalek a pasurotna, a nangbukel idi agangay iti kongregasion dagiti napulotan a Kristiano. (Juan 6:44, 45) No kasta, dagiti kameng daytoy a kongregasion, a naawagan kas annak ti Dios, ket annak met ti simboliko nga asawa ti Dios. (Roma 8:14) Adda napateg nga impormasion nga innayon ni apostol Pablo idi kinunana: “Ti Jerusalem sadi ngato siwayawaya, ken isu ti inatayo.” (Galacia 4:26) Ngarud, ti “babai” a nakita ni Juan ket isu “ti Jerusalem sadi ngato.”

5. Yantangay nakoronaan ti simboliko nga asawa ni Jehova iti 12 a bituen, ania a talaga ti Jerusalem sadi ngato?

⁵ Ngem ania a talaga ti Jerusalem sadi ngato? Yantangay adda sadi “ngato” kas kuna ni Pablo, ken nakita ni Juan idiay langit, nalawag a saan daytoy a maysa a siudad ditoy daga; saan met nga isu ti “Baro a Jerusalem,” yantangay nobia ni Kristo dayta nga organisasion, saan nga asawa ni Jehova. (Apocalipsis 21:2) Imutektekam ta nakoronaan iti 12 a bituen. Nainaig ti numero 12 iti kinanaan-anay no maipapan iti organisasional nga urnos.a No kasta, ipasimudaag dagitoy 12 a bituen a ti babai ket maysa nga organisasional nga urnos idiay langit, kas iti nagkauna nga Israel ditoy daga. Ti Jerusalem sadi ngato ket isu ti sapasap nga organisasion ni Jehova a buklen dagiti espiritu a parsua kas pannakaasawana, nga agserserbi kenkuana ken isu ti ina dagiti annakna.

6. (a) Ania ti ipasimudaag ti banag a ti babai a nakita ni Juan ket nakakawes iti init, adda ti bulan iti baba dagiti sakana, ken nakoronaan iti 12 a bituen? (b) Ania ti isimbolo ti panagpasikal ti masikog a babai?

⁶ Nakita ni Juan a nakakawes daytoy a babai iti init ken adda ti bulan iti baba dagiti sakana. No inayontayo ti koronana a buklen dagiti bituen, isu ket naan-anay a napalikmutan kadagiti nailangitan a silaw. Aldaw-rabii nga agsilsilnag kenkuana ti parabur ti Dios. Anian a maikanatad a simbolo ti nadaeg a nailangitan nga organisasion ni Jehova! Masikog met daytoy a babai, nga ib-ibturanna ti panagpasikalna. Ti panagikkisna a dumawat iti tulong ti Dios ipasimudaagna a dimtengen ti tiempo a panagpasngayna. Iti Biblia, ti panagpasikal masansan nga isimbolona ti panagbannog tapno maaramid ti napateg a banag. (Idiligmo ti Salmo 90:2; Proverbio 25:23; Isaias 66:7, 8.) Awan duadua a ti kastoy a panagpasikal ket napasaran ti nailangitan nga organisasion ni Jehova bayat a sagsaganaanna daytoy a napateg a panagpasngayna.

Maysa a Dakkel a Dragon a Maris-apuy

7. Ania ti sabali pay a pagilasinan a nakita ni Juan idiay langit?

⁷ Ania ti sumaruno a makita ni Juan? “Ket sabali pay a pagilasinan ti nakita idiay langit, ket, adtoy! maysa a dakkel a dragon a maris-apuy, nga addaan pito nga ulo ken sangapulo a sara ket kadagiti ulona pito a balangat; ket guyguyoden ti ipusna ti kakatlo dagiti bituen ti langit, ket intapuakna ida iti daga. Ket ti dragon nagtultuloy a sitatakder iti sanguanan ti babai a dandanin agpasngay, tapno, inton nakapagpasngayen, maalun-onna ti anakna.”​—Apocalipsis 12:3, 4.

8. (a) Asino ti dakkel a dragon a maris-apuy? (b) Ania ti ipasimudaag ti banag nga addaan ti dragon iti pito nga ulo, sangapulo a sara, ken balangat iti tunggal ulo?

⁸ Ni Satanas daytoy a dragon, “ti kadaanan a serpiente.” (Apocalipsis 12:9; Genesis 3:15) Isu ket narungsot a manangdadael​—maysa a pito ti ulona a dragon, wenno manangalun-on, a kabaelanna nga alimonen a naan-anay ti biktimana. Karkarna ti langana! Dagiti pito nga ulo ken sangapulo a sara ipasimudaagna nga isu ti nangpataud iti napolitikaan nga atap nga animal a nailadawan iti Apocalipsis kapitulo 13. Addaan met daytoy nga animal iti pito nga ulo ken sangapulo a sara. Yantangay adda balangat ni Satanas iti tunggal ulo​—pito amin​—nabatad a kontroladona dagiti pannakabalin ti lubong a nairepresentar iti dayta nga atap nga animal. (Juan 16:11) Dagiti sangapulo a sara ket maitutop a simbolo ti kinanaan-anay ti panagturayna ditoy lubong.

9. Ania ti ipasimudaag ti banag a ti ipus ti dragon ‘ginuyodna nga intapuak ditoy daga ti kakatlo dagiti bituen ti langit’?

⁹ Adda met autoridad ti dragon kadagiti espiritu a parsua. Babaen ti ipusna, ‘ginuyodna ti kakatlo dagiti bituen ti langit.’ Dagiti bituen mabalin nga irepresentarda dagiti anghel. (Job 38:7) Ti pannakadakamat ti “kakatlo” ipaganetgetna nga adu nga anghel ti inyaw-awan ni Satanas. Idi kontroladona idan, saandan a makalapsut. Saandan a makasubli iti nasantuan nga organisasion ti Dios. Nagbalinda a demonio, a kas man la ginuyod ida ti ari wenno agturay kadakuada a ni Satanas. (Mateo 12:24) Intapuak met ida ni Satanas ditoy daga. Di pagduaduaan a tuktukoyen daytoy ti tiempo ni Noe sakbay ti Layus, idi inallukoy ni Satanas dagiti nasukir nga annak ti Dios nga umulog ditoy daga tapno makidennada kadagiti babbai nga annak dagiti tattao. Ti Dios dinusana dagitoy nga “anghel a nagbasol” babaen ti panangipisokna kadakuada iti arig pagbaludan a kasasaad a maawagan iti Tartaro.​—Genesis 6:4; 2 Pedro 2:4; Judas 6.

10. Ania nga agbimbinnusor nga organisasion ti bimmatad, ken apay a kayat ti dragon nga alun-onen ti maladaga nga ipasngay ti babai?

¹⁰ No kasta, bimmatad ti dua nga agbimbinnusor nga organisasion​—ti nailangitan nga organisasion ni Jehova nga iladladawan ti babai ken ti organisasion ni Satanas a buklen dagiti demonio a mangkarkarit iti kinasoberano ti Dios. Masapul a marisut ti napateg nga isyu maipapan iti kinasoberano. Ngem kasano? Ni Satanas, a guyguyodenna pay laeng dagiti demonio a maikanunong kenkuana, ket kasla maysa a narungsot nga ayup nga agsipsiput iti tukmaanna. Padpadaananna ti panagpasngay ti babai. Kayatna nga alun-onen daytoy a maladaga apaman a maipasngay agsipud ta ammona a dakkel a pangta daytoy iti agtultuloy a kaaddana ken ti lubong nga iturturayanna.​—Juan 14:30.

Maysa nga Anak, Maysa a Lalaki

11. Kasano a dineskribir ni Juan ti pannakaipasngay ti anak ti babai, ken apay a naawagan ti ubing iti “maysa nga anak, maysa a lalaki”?

¹¹ Nagngudo idi 1914 ti naituding a tiempo a panagturay dagiti nasion a di siningsinga ti Dios. (Lucas 21:24) Ket iti apag-isu a tiempo, nagpasngay ti babai: “Ket nangipasngay iti maysa nga anak, maysa a lalaki, a mangipastor kadagiti amin a nasion babaen iti sarukod a landok. Ket ti anakna narabsut a naipan iti Dios ken iti tronona. Ket ti babai nagkamang idiay let-ang, a sadiay adda lugarna nga insagana ti Dios, tapno isu taraonanda sadiay iti sangaribu dua gasut ket innem a pulo nga aldaw.” (Apocalipsis 12:5, 6) Ti ubing ket “maysa nga anak, maysa a lalaki.” Apay nga inusar ni Juan dagita a dua a termino? Tapno ipakitana a ti ubing ket maikari ken makabael a mangituray kadagiti nasion buyogen ti umdas a pannakabalin. Ipaganetget met dagita a termino no kasano kapateg ken karagsak nga okasion daytoy a panagpasngay! Napateg ti akem daytoy iti pannakaileppas ti sagrado a palimed ti Dios. Kinapudnona, daytoy nga anak a lalaki ‘ipastoranna dagiti amin a nasion babaen iti sarukod a landok’!

12. (a) Iti Salmo, ania ti naimpadtuan nga inkari ni Jehova maipapan ken Jesus? (b) Ania ti iladladawan ti panangipasngay ti babai iti maysa nga anak a lalaki a “mangipastor kadagiti amin a nasion babaen iti sarukod a landok”?

¹² Ita, pamiliar kadi dagita a sasao? Wen, kastoy ti naimpadtuan nga inkari ni Jehova maipapan ken Jesus: “Rumekemto ida babaen iti setro a landok, burakemto ida a kasla maysa a basehas ti agdamdamili.” (Salmo 2:9) Kastoy pay ti naipadto maipapan kenkuana: “Ti sarukod ti pigsam ibaonto ni Jehova manipud Sion, a kunkunana: ‘Mapanka mangparukma iti tengnga dagiti kabusormo.’” (Salmo 110:2) No kasta, nainaig unay ken ni Jesu-Kristo ti pannakaipasngay a nakita ni Juan. Daytoy ket saan a ti pannakayanak ni Jesus iti maysa a birhen sakbay ti umuna a siglo ti Kadawyan a Panawentayo, wenno ti pannakapagungar ni Jesus iti espiritu a biag idi 33 K.P. Saan met daytoy a reinkarnasion. Imbes ketdi, isu dayta ti aktual a pannakaipasngay ti Pagarian ti Dios idi 1914, a ni Jesus​—nga agarup 20 a siglo itan nga adda idiay langit​—ti naisaad kas Ari.​—Apocalipsis 12:10.

13. Ania ti ipasimudaag ti ‘pannakarabsut ti anak a lalaki’ ken ti ‘pannakaipanna iti Dios ken iti tronona’?

¹³ Pulos a saan nga ipalubos ni Jehova nga alun-onen ni Satanas ti asawana wenno ti kappasngay nga anakna! Idi naipasngay, ti anak a lalaki ket “narabsut a naipan iti Dios ken iti tronona.” No kasta, interamente a naipasidong iti pannalaknib ni Jehova, a naan-anay a mangtaripato iti daytoy kappasngay a Pagarian nga usarenna a mangsantipikar iti nasantuan a naganna. Maigiddato iti dayta, nagkamang ti babai iti disso nga insagana ti Dios kenkuana idiay let-ang. Adunto pay ti maammuantayo maipapan iti dayta! No maipapan ken Satanas, adda nagpateg a pasamak a gapu iti dayta, pulos a saannan a mabalin a pagpeggaden pay ti Pagarian idiay langit. Ania dayta a pasamak?

Gubat Sadi Langit!

14. (a) Kas insalaysay ni Juan, apay a ni Satanas saannan a mabalin a pagpeggaden pay ti Pagarian? (b) Sadino ti nakaipupokan ni Satanas ken dagiti demoniona?

¹⁴ Kuna kadatayo ni Juan: “Ket bimtak ti gubat sadi langit: Ni Miguel ken dagiti anghelna nakibakalda iti dragon, ket nakibakal ti dragon ken dagiti anghelna ngem saan a nangabak, awan met ti nasarakanen a lugar maipaay kadakuada idiay langit. Gapuna naitapuak ti dakkel a dragon, ti kadaanan a serpiente, daydiay naawagan iti Diablo ken Satanas, a mangyaw-awan iti intero a mapagnaedan a daga; isu naitapuak iti daga, ket dagiti anghelna naitapuakda a naikanunong kenkuana.” (Apocalipsis 12:7-9) Isu a kas dramatiko a pagteng iti pannakaibanag ti sagrado a palimed ti Dios, napagtalaw ni Satanas, napapanaw idiay langit, ket kaduana dagiti demoniona a naitapuak ditoy daga. Daydiay mangyaw-awan iti intero a mapagnaedan a daga nga uray la a nagbalin a dios iti dayta ket naipupoken iti kaparanget ti daga, a nangrugian ti iyaalsana.​—2 Corinto 4:3, 4.

15, 16. (a) Siasino ni Miguel, ken kasanotay nga ammo? (b) Apay a maitutop a ni Miguel ti nangigarangugong ken Satanas manipud langit?

¹⁵ Asino ti nangibanag iti daytoy a dakkel a panagballigi iti nagan ni Jehova? Kuna ti Biblia a ni Miguel ken dagiti anghelna. Ngem asino ni Miguel? Ti kaipapanan ti nagan a “Miguel” ket “Siasino ti kas iti Dios?” Isu a maseknan la ketdi ni Miguel iti pannakaalangon ti kinasoberano ni Jehova babaen ti panangpaneknekna nga awan ti umasping ken Jehova. Iti Judas bersikulo 9, isu ket naawagan iti “Miguel nga arkanghel.” Makapainteres ta iti dadduma pay a paset ti Biblia, nausar ti titulo nga “arkanghel” a mainaig laeng ken ni Jesu-Kristo.b Maipapan kenkuana, kuna ni Pablo: “Ti Apo a mismo bumabanto manipud langit buyogen ti agbilbilin nga awag, buyogen ti timek ti maysa nga arkanghel ken buyogen ti trumpeta ti Dios.” (1 Tesalonica 4:16) “Panguluen dagiti anghel” ti kayat a sawen ti titulo nga “arkanghel.” Di ngad pakasdaawan a dinakamat ti Apocalipsis ti maipapan ken “ni Miguel ken dagiti anghelna.” Nainaig ken ni Jesus dagiti dadduma pay a teksto iti Biblia a nakadakamatan dagiti anghel nga adda iti babaen ti maysa a nalinteg nga adipen ti Dios. Gapuna, dinakamat ni Pablo ti maipapan iti “pannakaipanayag ni Apo Jesus manipud langit a kadua dagiti mannakabalin nga anghelna.”​—2 Tesalonica 1:7; kitaem met ti Mateo 24:30, 31; 25:31.

¹⁶ Nalawag ngarud a paneknekan dagitoy ken dadduma pay a teksto a ni Miguel ket awan sabali no di ni Apo Jesu-Kristo iti nailangitan a saaadna. Iti daytoy aldaw ti Apo, saanna laengen a basta kuna ken Satanas: “Babalawennaka koma ni Jehova.” Yantangay panawen daytoy ti panangukom, ni Jesus, kas Miguel, igarangugongna ni nadangkes a Satanas ken dagiti sairo nga anghelna manipud langit. (Judas 9; Apocalipsis 1:10) Maitutop unay nga Isu ti Mangaramid iti daytoy, ta Isu ti kaisasaad nga Ari. Ni Jesus met ti Bin-i, a naikari idiay Eden, a mangrumek inton kamaudiananna iti ulo ti Serpiente, kayatna a sawen, pukawennanto a mamimpinsan. (Genesis 3:15) Ita ta napaksiatnan ni Satanas idiay langit, isarunonto ni Jesus ti naan-anay a panangrumekna kenkuana.

“Agragsakkayo, Dakayo a Langlangit”

17, 18. (a) Ania ti impadamag ni Juan a reaksion dagiti adda idiay langit idi naitapuak ni Satanas manipud sadiay? (b) Siasino ti nalabit naggapuan ti natbag a timek a nangngeg ni Juan?

¹⁷ Impadamag ni Juan ti panagrag-o dagiti adda idiay langit iti daytoy a nakaro a pannakatnag ni Satanas: “Ket nangngegko ti maysa a natbag a timek idiay langit a kunana: ‘Ita napasamaken ti pannakaisalakan ken ti pannakabalin ken ti pagarian ti Diostayo ken ti autoridad ni Kristona, agsipud ta naitapuaken ti manangakusar kadagiti kakabsattayo, daydiay mangak-akusar kadakuada iti aldaw ken rabii iti sanguanan ti Diostayo! Ket isu pinarmekda gapu iti dara ti Kordero ken gapu iti sao ti panangsaksida, ket saanda nga inayat dagiti kararuada uray pay iti sango ni patay. Gapu itoy agragsakkayo, dakayo a langlangit ken dakayo nga agnaed kadakuada!’”​—Apocalipsis 12:10-12a.

¹⁸ Makin-timek iti natbag a timek a nangngeg ni Juan? Saan a dinakamat ti Biblia. Ngem iti Apocalipsis 11:17, adda nadakamat nga umarngi a pukkaw a naggapu kadagiti napagungar a 24 a panglakayen iti nailangitan a saadda, a sadiay mabalinda itan nga irepresentar dagiti 144,000 a sasanto. (Apocalipsis 11:18) Ket yantangay dagiti maidaddadanes a napulotan nga adipen ti Dios nga adda pay laeng ditoy daga ket nadakamatda ditoy kas ‘dagiti kakabsattayo,’ mabalin a dagiti met laeng 24 a panglakayen ti naggapuan ti natbag a timek. Di pagduaduaan a dagitoy a matalek mabalinda nga itipon ti timekda, yantangay napagungarda di nagbayag kalpasan ti pannakapaksiat sadi langit ni Satanas ken dagiti demoniona.

19. (a) Ti pannakaibanag ti sagrado a palimed ti Dios linuktanna ti dalan tapno aramiden ni Jesus ti ania? (b) Ania ti ipasimudaag ti pannakaawag ni Satanas kas “ti manangakusar kadagiti kakabsattayo”?

¹⁹ Ti pannakaileppas ti sagrado a palimed ti Dios kalikagumanna ti panagturay ni Jesus iti Pagarian ni Jehova. No kasta, naluktanen ti dalan tapno ibanag ti Dios ti naindaklan a panggepna a panangisalakan iti matalek a sangatauan. Saan laeng a dagiti managbuteng iti Dios nga adalanna ditoy daga ita ti isalakan ni Jesus no di pay ket dagiti riniwriw a natay nga adda iti lagip ti Dios. (Lucas 21:27, 28) Ti pannakaawag ni Satanas kas “ti manangakusar kadagiti kakabsattayo” ipakitana nga, uray no napaneknekan a saan a pudno dagiti akusasionna ken ni Job, intultuloyna latta a kinarit ti kinatarnaw dagiti adipen ti Dios ditoy daga. Nabatad nga inulit-ulitna ti akusasionna nga ited ti tao ti amin nga adda kenkuana maigapu iti kararuana. Anian a pannakadismaya ken pannakapaay ni Satanas!​—Job 1:9-11; 2:4, 5.

20. Kasano a dagiti matalek a Kristiano pinarmekda ni Satanas?

²⁰ Dagiti napulotan a Kristiano, a naibilang a nalinteg “gapu iti dara ti Kordero,” agtultuloy a saksaksianda ti Dios ken ni Jesu-Kristo nupay maidaddadanesda. Iti nasurok a 120 a tawenen, daytoy klase Juan iturturongna ti atension kadagiti napateg nga isyu a nainaig iti panagpatingga ti Panawen dagiti Gentil idi 1914. (Lucas 21:24, King James Version) Ket ti dakkel a bunggoy sisusungdo a makibimbinnulig ita kadakuada. Awan kadagitoy ti “agbuteng kadagidiay mangpapatay iti bagi ngem saanda a kabaelan a papatayen ti kararua,” kas maulit-ulit a paneknekan dagiti pudno a kapadasan dagiti Saksi ni Jehova iti kaaldawantayo. Babaen ti sao ken umiso a Nakristianuan a kababalin, pinarmekda ni Satanas, nga agtultuloy a pampaneknekanda nga isu ket ulbod. (Mateo 10:28; Proverbio 27:11; Apocalipsis 7:9) Anian a ragsak dagiti napulotan a Kristiano idi napagungarda idiay langit yantangay awanen sadiay ni Satanas a mangakusar kadagiti kakabsatda! Wen, tiemponan tapno siraragsak nga ipangag dagiti amin nga anghel daytoy nga awag: “Agragsakkayo, dakayo a langlangit ken dakayo nga agnaed kadakuada!”

Maisupadi nga Ay-ay!

21. Kasano a nangyeg ni Satanas iti ay-ay iti daga ken iti baybay?

²¹ Gapu iti rurodna iti maikatlo nga ay-ay, desidido ni Satanas a mangparigat iti sangatauan babaen ti bukodna a pamay-an. “Asi pay ti daga ken ti baybay, agsipud ta ti Diablo immulog kadakayo, nga addaan iti dakkel nga unget, yantangay ammona nga ababan ti periodo ti tiempona.” (Apocalipsis 12:12b) Ti pannakapaksiat ni Satanas sadi langit pudno a nagbanag iti ay-ay iti literal a daga, a daddadaelen dagiti naagum a tattao a kontroladona. (Deuteronomio 32:5) Nakarkaro pay, ti pagannurotan ni Satanas a ‘mangperdi no di agari’ ket mangyeg iti ay-ay iti simboliko a daga, ti kagimongan dagiti tattao, agraman iti simboliko a baybay, ti mismo a nadawel a sangatauan. Kadagidi dua a sangalubongan a gubat, ti pungtot ni Satanas ket nayanninaw iti pungtot dagiti nasion nga iturayanna, ket agtultuloy agingga ita dagiti umasping a pannakaiparangarang ti sinasairo a pungtot​—nupay saanen nga agbayag! (Marcos 13:7, 8) Ngem uray no nakaam-amak dagiti pamay-an ti Diablo, saanda a mapatasan uray sangkabassit laeng ti nakaam-amak nga epekto ti maikatlo nga ay-ay​—ti panagtignay ti Pagarian ti Dios​—iti makitkita nga organisasion ni Satanas!

22, 23. (a) Ania ti kuna ni Juan a napasamak kalpasan ti pannakaitapuak ti dragon ditoy daga? (b) Kasano a maidadanes ti dragon “ti babai a nangipasngay iti ubing a lalaki”?

²² Manipud idi napagtalaw ni Satanas sadi langit, dagiti kakabsat ni Kristo nga adda pay laeng ditoy daga ti kangrunaan a pangidasdas-alanna iti pungtotna. Kuna ni Juan: “Itan idi a ti dragon nakitana nga isu naitapuak iti daga, indadanesna ti babai a nangipasngay iti ubing a lalaki. Ngem ti dua a payak ti dakkel nga agila naited iti babai, tapno makatayab nga agturong idiay let-ang iti lugarna; sadiay ti pakataraonanna iti maysa a panawen ken pampanawen ken kagudua ti maysa a panawen nga adayo iti sanguanan ti serpiente.”​—Apocalipsis 12:13, 14.

²³ Ituloy ditoy ti sirmata ti pasamak a nadakamat iti bersikulo 6, a kalpasan ti panagpasngayna, nagkamang ti babai idiay let-ang, nga adayo iti dragon. Mabalin a maisaludsodtayo no kasano a ti dragon maidadanesna ti babai idinto ta adda daytoy idiay langit ket ti dragon naitapuaken ditoy daga. Bueno, laglagipentayo a ti babai addaan kadagiti annak ditoy daga, ti bin-ina. Iti ud-udi daytoy a sirmata, maammuantayo nga iparparangarang ni Satanas ti pungtotna iti babai babaen ti panangidadanesna iti bin-i daytoy. (Apocalipsis 12:17) No ania ti mapaspasamak iti bin-i ti babai ditoy daga, maikuna a mapaspasamak met dayta iti babai a mismo. (Idiligmo ti Mateo 25:40.) Ket aglak-am met iti kasta a pannakaidadanes dagiti umad-adu a kakadua ti bin-i ditoy daga.

Baro a Nasion

24. Ania ti napasaran dagiti Estudiante ti Biblia nga umasping iti pannakairuar dagiti Israelita idiay Egipto?

²⁴ Idi madama ti umuna a sangalubongan a gubat, dagiti kakabsat ni Jesus simamatalek nga intultuloyda ti panangsaksida sigun iti impalubos ti kasasaad. Inaramidda daytoy iti baet ti dimmegdeg nga ibubusor ni Satanas ken dagiti nadangkok a pasurotna. Idi kamaudiananna, gistay naan-anay a napasardeng ti publiko a panangaskasaba dagiti Estudiante ti Biblia. (Apocalipsis 11:7-10) Napasamak dayta idi napasaranda ti kas iti napasaran dagiti Israelita idiay Egipto a nagibtur met iti nakaro a pannakairurumen. Iti daydi a tiempo, nagtignay a dagus ni Jehova babaen ti panangipanna kadakuada iti natalged a let-ang ti Sinai, a kas man la intayab ida dagiti payak dagiti agila. (Exodo 19:1-4) Kasta met, kalpasan ti nasaem a pannakaidadanesda idi 1918-19, inaon ni Jehova dagiti saksina, kas pannakabagi ti arig asawana a babai, ket impanna ida iti naespirituan a kasasaad a natalged a kas iti let-ang a nangipananna kadagiti Israelita. Sungbat daytoy dagiti kararagda.​—Idiligmo ti Salmo 55:6-9.

25. (a) Ania ti binukel ni Jehova idi 1919, nga umasping iti panangbukelna kadagiti Israelita kas maysa a nasion idiay let-ang? (b) Siasino ti mangbukel iti daytoy a nasion, ket iti ania a naiyegda?

²⁵ Idiay let-ang, ni Jehova binukelna dagiti Israelita kas maysa a nasion, nga inaywananna ida iti naespirituan ken pisikal a pamay-an. Umasping iti dayta, nangrugi idi 1919, ni Jehova binukelna ti bin-i ti babai kas maysa a naespirituan a nasion. Saan nga isu met laeng daytoy ti Mesianiko a Pagarian nga agturturayen idiay langit manipud idi 1914. Imbes ketdi, daytoy baro a nasion ket buklen dagiti natda kadagiti napulotan a saksi ditoy daga, a naiyeg iti nadayag a naespirituan a kasasaad idi 1919. Ita ta naipaayanda iti “bingayda nga abasto a taraon iti umiso a tiempo,” napakired dagitoy a mangitungpal iti trabaho nga agur-uray kadakuada.​—Lucas 12:42; Isaias 66:8.

26. (a) Kasano kapaut ti periodo a nadakamat iti Apocalipsis 12:6, 14? (b) Ania ti panggep ti periodo a tallo ket kagudua a panawen, kaano a nangrugi, ken kaano a nagpatingga?

²⁶ Kasano kapaut daytoy a panaginana ti bin-i ti babai nga arig asawa ti Dios? Kuna ti Apocalipsis 12:6 a 1,260 nga aldaw. Iti Apocalipsis 12:14, dayta a periodo ket buklen ti maysa a panawen ken pampanawen ken kagudua ti maysa a panawen. Kinapudnona, dagita nga ebkas irepresentarda ti tallo ket kagudua a tawen, a nangrugi iti primavera ti 1919 ken nagpatingga iti otonio ti 1922 iti makin-amianan a deppaar ti daga. Panawen daytoy ti makapagin-awa a panagpaimbag ken reorganisasion para iti nangabaruanan a klase Juan.

27. (a) Sigun iti insalaysay ni Juan, ania ti inaramid ti dragon kalpasan ti 1922? (b) Ania ti panggep ni Satanas a nangipugso iti layus ti panangidadanes maibusor kadagiti Saksi?

²⁷ Saan a simmardeng ti dragon! “Ket ti serpiente nangipugso iti likudan ti babai iti danum a kasla maysa a karayan manipud iti ngiwatna, tapno isu mailemmes iti karayan.” (Apocalipsis 12:15) Ania ti kaipapanan ti “danum a kasla maysa a karayan,” wenno “manglayus a danum”? (The New English Bible) Ni Ari David idi ugma inladawanna dagiti nadangkes a lallaki a bumusbusor kenkuana kas “dumaruros a panaglayus ti awan kaes-eskanna a tattao” [“dagiti waig dagidiay awan serbina,” Young]. (Salmo 18:4, 5, 16, 17) Kasta met, nangibulos ni Satanas iti panangidadanes babaen kadagiti awan serbina wenno “awan kaes-eskanna a tattao.” Kalpasan ti 1922, nangipugso ni Satanas iti layus ti panangidadanes a maibusor kadagiti Saksi. (Mateo 24:9-13) Karaman iti daytoy ti pisikal a panangranggas, ‘panangbalabala iti riribuk babaen iti bilin,’ panangibalud, ken uray panangpapatay babaen ti panangbitay, panangpaltog, ken panangpugot. (Salmo 94:20) Gapu ta ti naitapuak a ni Satanas ket saanen a direkta a makaasideg iti nailangitan a babai nga arig asawa ti Dios, sipupungtot a rinautna dagiti natda a bin-i ti babai ditoy daga tapno dadaelenna ida, direkta man wenno babaen ti panangrakrakna iti kinatarnawda tapno mapukawda ti parabur ti Dios. Ngem determinadoda a kas ken Job a nagkuna: “Agingga a mauyos ti biagko saankonto nga ikkaten kaniak ti kinatarnawko!”​—Job 27:5.

28. Kasano a dimteng ti kangitingitan ti layus ti panangidadanes idi Maikadua a Sangalubongan a Gubat?

²⁸ Dimteng ti kangitingitan daytoy agsasaruno a naranggas a pannakaidadanes kabayatan ti Maikadua a Sangalubongan a Gubat. Idiay Europa, agarup 12,000 a Saksi ti naipan kadagiti kampo konsentrasion ken pagbaludan dagiti Nazi, ken agarup 2,000 ti natay. Iti babaen dagiti lider ti militar a nagturay idiay Italia, Japan, Korea, ken Taiwan, nagsagaba dagiti matalek a Saksi iti kasta met laeng a naulpit a pannakatrato. Uray kadagiti makunkuna a demokratiko a pagilian, dagiti Saksi ket rinaut dagiti grupo ti Catholic Action, a sinabuaganda ida iti alkitran ken pinuruakanda iti dutdot ti manok, sada pinagtaray a pinapanaw ida iti ili. Nasinga dagiti Nakristianuan nga asamblea ken napagtalaw iti eskuelaan dagiti annak dagiti Saksi.

29. (a) Kasano a dineskribir ni Juan ti bang-ar manipud iti di ninamnama a gubuayan? (b) Kasano a “ti daga immay timmulong iti babai”? (c) Ania ti agtultuloy nga ar-aramiden ti dragon?

²⁹ Dimteng ti bang-ar manipud iti di ninamnama a gubuayan: “Ngem ti daga immay timmulong iti babai, ket ti daga nginangana ti ngiwatna ket inalimonna ti karayan nga impugso ti dragon manipud iti ngiwatna. Ket ti dragon nakapungtot iti babai, ket napan tapno gubatenna dagiti natda ti bin-ina, isuda a mangtungtungpal kadagiti bilin ti Dios ken addaan iti trabaho a panangsaksi ken Jesus.” (Apocalipsis 12:16, 17) “Ti daga”​—dagiti elemento iti uneg a mismo ti sistema dagiti bambanag ni Satanas​—inrugina nga inalimon “ti karayan,” wenno “layus.” Idi dekada 1940, nakagun-od dagiti Saksi iti nagsasaganad a paborable a desision iti Korte Suprema ti Estados Unidos, ken manipud kadagiti agtuturay iti dadduma pay a pagilian, a nangitandudo iti wayawaya ti panagdayaw. Kamaudiananna, dagiti Aliado a nasion inalimonda dagiti puersa a Nazi ken Fascista, ket nabang-aran dagiti Saksi a nagsagaba iti sidong dagiti naulpit a diktador. Ngem saan nga interamente a simmardeng ti panangidadanes, ta nagtultuloy agingga ita ti pungtot ti dragon, ken di agsarday ti pananggubatna kadagidiay “addaan iti trabaho a panangsaksi ken Jesus.” Iti adu a pagilian, adda pay laeng iti pagbaludan dagiti nasungdo a Saksi, ken adda pay laeng dagiti matay gapu iti kinatarnawda. Ngem iti dadduma kadagitoy a pagilian, pasaray lukayan dagiti agtuturay ti pammarigatda, a mangted kadagiti Saksi iti dakdakkel a wayawaya uray kaskasano.c Ngarud, kas kaitungpalan ti padto, agtultuloy ti panangalimon ti daga iti karayan ti panangidadanes.

30. (a) Ti daga ket nangipaay iti umdas a bang-ar tapno maaramid ti ania? (b) Ania ti ibunga ti kinatarnaw dagiti adipen ti Dios?

³⁰ Gapu iti panangipaay ti daga iti umdas a bang-ar iti kasta a wagas, nagsaknap ti trabaho ti Dios iti agarup 235 a pagilian ken addan nasurok nga innem a milion a matalek a manangaskasaba iti naimbag a damag. Kas kakadua dagiti natda iti bin-i ti babai, ti dakkel a bunggoy dagiti baro a manamati a naggapu iti nagduduma a nasion tungtungpalenda dagiti bilin ti Dios maipapan iti saan a panagbalin a paset ti lubong, nadalus a panagbiag, ken panagayat kadagiti kakabsat, ken ikaskasabada ti Mesianiko a Pagarian. Ti kinatarnawda ket agserbi a sungbat iti makapainsulto a karit ni Satanas, a mangipakdaar iti kanibusanan ni Satanas ken ti sistema dagiti bambanagna.​—Proverbio 27:11.

[Dagiti Footnote]

[Kahon iti panid 185]

“Ti Daga Nginangana ti Ngiwatna”

Nangipugso ni Satanas iti layus ti panangidadanes iti adu a pagilian a maibusor kadagiti napulotan a Kristiano ken kadagiti kakaduada. Nupay kasta, masansan a dagiti pasamak iti mismo a sistema ni Satanas ket agbanag iti pannakaalimon dayta a layus.

Dagiti layus ti panagderraaw ken panangibalud idiay Estados Unidos ket inalimon kangrunaanna dagiti paborable a desision ti Korte Suprema idi dekada 1940.

1945: Kadagiti pagilian a kontrolado ti Alemania ken Japan, napasardeng ti nadangkok a panangidadanes gapu iti panagballigi dagiti Aliado a puersa idi Maikadua a Sangalubongan a Gubat.

Idi naparitan dagiti Saksi ni Jehova idiay Dominican Republic, dagiti Saksi ket naibalud, nasapsaplit, ken nakabkabil babaen iti putan ti riple. Idi 1960, ti di panagkinnaawatan a timmaud iti nagbaetan ti diktador a ni Rafael Trujillo ken ti Iglesia Katolika Romana ket nangiturong iti pannakaikkat ti panangiparit kadagiti Saksi ni Jehova.

Nagpatingga idi 1970 ti panangpaltog, pananguram, panangrames, panangkabkabil, panangtutuok, ken panangpapatay kadagiti Saksi kabayatan ti guerra sibil idiay Nigeria idi a nasakup dagiti puersa ti gobierno ti simmina a probinsia a pakapaspasamakan dagita a banag.

Idiay Espania, narekisa dagiti pagtaengan sa namulta ken naibalud dagiti Kristiano gapu iti “krimen” a panangisarsarita iti maipapan iti Dios ken panangangay kadagiti Nakristianuan a gimong. Naggibus met laeng ti kastoy a panangidadanes idi 1970, idi a gapu iti panagbalbaliw ti pagalagadan ti gobierno kadagiti saan a Katoliko, napalubosan a mairehistro dagiti Saksi ni Jehova.

Idiay Portugal, ginasut a pagtaengan ti narekisa nga awan ti mandamiento. Nakabkabil ken naibalud dagiti Saksi, ken nakumpiskar dagiti Bibliada. ‘Naalimon’ daytoy a terorismo idi 1974, idi a ti rebolusion militar ket nagbanag iti panagbaliw ti gobierno ken naipaulog ti linteg a mangipalubos iti panagtataripnong.

Idiay Argentina, iti sidong ti gobierno militar, napagtalaw ti annak dagiti Saksi ni Jehova kadagiti eskuelaan, ket dagiti Saksi iti intero a pagilian naarestoda gapu iti panangikasabada iti naimbag a damag. Nagpatingga met laeng daytoy a panangidadanes idi 1984 idi a ti gobierno binigbigna a legal ti Asosasion dagiti Saksi ni Jehova.

[Tsart iti panid 183]

(Para iti aktual a pannakaurnosna, kitaem ti publikasion)

1914 Pannakaipasngay ti Pagarian

1919 Pannakaipasngay ti baro a nasion

1919-1922 Panawen a panaginana

1922- Layus ti panangidadanes

[Dagiti ladawan iti panid 182]

Asi pay ti daga