Pannakipagserbi iti Agwanawan
“Agtakderak nga agnanayon iti rabaw ti pagwanawanan iti aldaw, ket maisaadak nga agbantay nga agpatpatnag iti rabii.”—ISAIAS 21:8.
1. Ni Jehova a mismo ti saksi kadagiti ania a naindaklan a kari?
NI Jehova ti Naindaklan a Managpanggep. Ti rebelde nga anghel a nagbalin a ni Satanas a Diablo dina pulos kabaelan a keltayen ti naindaklan a panggep ni Jehova a mangsantipikar iti naganna ken mangipasdek iti nadayag a Pagarian a mangituray iti paraiso a daga. (Mateo 6:9, 10) Iti sidong dayta a turay, pudno a mabendisionanto ti sangatauan. Ti Dios ‘alimonennanto nga agnanayon ni patay, ket ni Jehova nga Apo punasennanto dagiti lulua kadagiti isuamin a ruprupa.’ Sagrapento dagiti naragsak, nagkaykaysa a tattao ti talna ken kinarang-ay iti agnanayon. (Isaias 25:8; 65:17-25) Ni Jehova a mismo ti saksi kadagitoy a naindaklan a kari!
2. Siasino dagiti tattao nga insaad ni Jehova a kas saksina?
2 Nupay kasta, addaan met ti Naindaklan a Namarsua kadagiti saksi a tattao. Sakbay ti panawen dagiti Kristiano, adda “ulep dagiti saksi,” nangrugi ken Abel, a nagibtur, masansan iti sango dagiti nakaro a pakasuotan. Makaparegta kadagiti nasungdo a Kristiano iti kaaldawantayo ti nagsayaat nga ulidanda. Ni Kristo Jesus ti kasayaatan nga ulidan iti panagbalin a natured a saksi. (Hebreo 11:1–12:2) Lagipenyo, kas pagarigan, daydi maudi a panangpaneknekna iti saklang ni Poncio Pilato. Kinuna ni Jesus: “Maigapu itoy a nayanakak, ken maigapu itoy nga immayak iti lubong, tapno saksiak ti kinapudno.” (Juan 18:37) Manipud idi 33 K.P. agingga iti daytoy a tawen 2000 K.P., tultuladen dagiti naregta a Kristiano ti ulidan ni Jesus ken agtultuloy a mangpampaneknekda, nga awanan buteng nga ipakpakaammoda dagiti “natan-ok a bambanag ti Dios.”—Aramid 2:11.
Binababilonia a Sektarianismo
3. Kasano a binusor ni Satanas ti pammaneknek a maipapaay maipapan ken ni Jehova ken iti pagayatanna?
3 Rinibu a tawenen a ti dakkel a Kabusor, ni Satanas a Diablo, sidadangkok nga ikagkagumaanna a pakapuyen ti pammaneknek dagiti saksi ti Dios. Kas “ama ti kinaulbod,” daytoy ‘dakkel a dragon, ti kadaanan a serpiente . . . iyaw-awanna ti intero a mapagnaedan a daga.’ Di agsarday a gubgubatenna dagidiay “mangtungtungpal kadagiti bilin ti Dios,” nangruna kadagitoy maudi nga al-aldaw.—Juan 8:44; Apocalipsis 12:9, 17.
4. Kasano a timmaud ti Babilonia a Dakkel?
4 Agarup 4,000 a tawenen ti napalabas, kalpasan ti Layus idi kaaldawan ni Noe, insaad ni Satanas ni Nimrod, “maysa a mannakabalin a mangnganup idi iti imatang ni Jehova.” (Genesis 10:9, 10) Nagbalin a sentro ti sinasairo a relihion ti kadakkelan a siudad ni Nimrod, ti Babilonia (Babel). Idi kinirokiro ni Jehova ti pagsasao dagiti nangbangon iti torre ti Babel, naiwaraswaras dagiti tattao iti intero a daga, ket intugotda ti palso a relihionda. Ti ngarud Babilonia ti namunganayan ti sangalubongan nga imperio ti palso a relihion, a maaw-awagan Babilonia a Dakkel iti libro nga Apocalipsis. Naipadto iti dayta a libro ti pannakadadael daytoy inuugma a sistema ti relihion.—Apocalipsis 17:5; 18:21.
Maysa a Nasion Dagiti Saksi
5. Ania a nasion ti inorganisar ni Jehova a kas saksina, ngem apay nga impalubosna a makayawan?
5 Agarup 500 a tawen kalpasan ti tiempo ni Nimrod, inorganisar ni Jehova dagiti kaputotan ni matalek nga Abraham ket isuda ti nagbalin a nasion ti Israel a nagserbi kas saksina ditoy daga. (Isaias 43:10, 12) Adu iti dayta a nasion ti sisusungdo a nagserbi ken Jehova. Ngem iti panaglabas dagiti siglo, naaringan ti Israel kadagiti palso a pammati dagiti kabangibangna a nasion, ket timmalikud ken Jehova ti ili a nakitulaganna. Nagdaydayawda kadagiti palso a didiosen. Gapuna, idi 607 K.K.P., dagiti buyot ti Babilonia, nga indauluan ni Ari Nabucodonosor, dinadaelda ti Jerusalem agraman ti templona ket kinayawanda idiay Babilonia ti kaaduan kadagiti Judio.
6. Ania a naimbag a damag ti impakaammo ti propetiko nga agwanawan nga insaad ni Jehova, ket kaano a natungpal daytoy?
6 Anian a panagballigi ti palso a relihion! Nupay kasta, apagbiit laeng ti panagturay ti Babilonia. Agarup 200 a tawen sakbay dayta a pasamak, imbilin ni Jehova: “Inka, mangisaadka iti maysa nga agwanawan; ibagana koma ti makitana.” Ania ti ipakaammo daytoy nga agwanawan? “Narba, narba ti Babilonia; ket amin dagiti kinitikitan a ladladawan dagiti didiosna maburburakda a maipadaga!” (Isaias 21:6, 9) Natungpal dayta a padto idi 539 K.K.P. Naparmek ti nabileg a Babilonia, ket di nagbayag nakasubli iti dagada ti ili a nakitulagan ti Dios.
7. (a) Ania ti nasursuro dagiti Judio iti panangdisiplina ni Jehova? (b) Ania dagiti palab-og a nakatnagan dagiti Judio kalpasan ti pannakakayawda, ket ania ti nagbanaganna?
7 Umdas koman dayta a leksion para kadagiti nagsubli a Judio tapno tallikudandan ti idolatria ken ti espiritistiko a relihion. Ngem iti panaglabas dagiti tawen, natnagda kadagiti dadduma pay a palab-og. Nasiluan ti dadduma iti Griego a pilosopia. Impangpangruna dagiti dadduma ti tradision ti tao imbes a ti Sao ti Dios. Adda met dagidiay naallukoy iti nasionalismo. (Marcos 7:13; Aramid 5:37) Iti tiempo a pannakayanak ni Jesus, simiasi manen ti nasion iti nasin-aw a panagdayaw. Nupay adda dagiti Judio a nangipangag iti naimbag a damag nga impakaammo ni Jesus, kas nasion linaksidda ni Jesus ket iti kasta linaksid ida ti Dios. (Juan 1:9-12; Aramid 2:36) Saanen a saksi ti Dios ti Israel, ket idi tawen 70 K.P., nadadael manen ti Jerusalem ken ti templona, iti daytoy a gundaway babaen ti buyot ti Roma.—Mateo 21:43.
8. Siasino ti nagbalin a saksi ni Jehova, ken apay a naintiempuan ti ballaag ni Pablo iti daytoy a saksi?
8 Kabayatanna, naipasngay ti Kristiano nga “Israel ti Dios,” ket daytoyen ti nagserbi a saksi ti Dios kadagiti nasion. (Galacia 6:16) Dagdagus a ginandat ni Satanas a tulawan daytoy baro a naespirituan a nasion. Iti tartaraudi ti umuna a siglo, nakastrek ti sektarianismo kadagiti kongregasion. (Apocalipsis 2:6, 14, 20) Naintiempuan ti ballaag ni Pablo: “Agaluadkayo: amangan no adda asinoman a mangkayawto kadakayo kas naanupanna babaen iti pilosopia ken awan kapapay-anna a panangallilaw maitunos iti tradision dagiti tattao, maitunos kadagiti pagdamdamuan a bambanag ti lubong ket saan a maitunos ken Kristo.”—Colosas 2:8.
9. Kas imballaag ni Pablo, aniada a pasamak ti nangiturong iti itataud ti Kakristianuan?
9 Dimteng ti panawen a ti Griego a pilosopia, dagiti narelihiosuan a kapanunotan a nagtaud iti Babilonia, ken idi agangay ti natauan a “sirib” a kas iti teoria ti ebolusion ken ti maaw-awagan higher criticism, tinulawanda ti relihion ti adu nga agkunkuna a Kristiano. Kas impakpakauna ni Pablo: “Ammok a kalpasan ti ipapanawko sumrekto iti nagtetengngaanyo dagiti manangirurumen a lobo ket didanto tratuen a sidudungngo ti arban, ket manipud kadakayo a mismo tumakderto dagiti tattao ket agsaodanto kadagiti natiritir a bambanag tapno uyotanda dagiti adalan a sumurotda kadakuada.” (Aramid 20:29, 30) Kas bunga daytoy a panagapostasia, timmaud ti Kakristianuan.
10. Aniada a kasasaad ti nabatad a mangipakita a saan nga amin ket timmulok iti rinuker a panagdayaw a maar-aramid iti Kakristianuan?
10 Nasken a ‘makidangadang a sipipinget maipaay iti pammati a namimpinsan a naiyawat kadagiti sasanto’ dagidiay talaga a napudno iti nasin-aw a panagdayaw. (Judas 3) Mapukaw ngata ditoy daga ti pammaneknek iti nasin-aw a panagdayaw ken kasta met ken ni Jehova? Saan. Bayat nga umad-adani ti tiempo a pannakadadael ti rebelde a ni Satanas ken dagiti amin nga aramidna, nalawag a saan nga amin ket timmulok iti inaapostata a panagdayaw a maar-aramid iti Kakristianuan. Iti tartaraudi ti maika-19 a siglo, idiay Pittsburgh, Pennsylvania, E.U.A., nabuangay ti maysa a grupo dagiti napasnek nga estudiante ti Biblia ket dayta ti nagbalin a sentro ti klase saksi ti Dios iti moderno a panawen. Dagitoy a Kristiano inturongda ti atension iti Nainkasuratan a pammaneknek nga asidegen ti panungpalan ti agdama a sistema ti lubong. Kas naipadto iti Biblia, nangrugi ti “panungpalan” daytoy a lubong idi 1914 kas impamatmat ti ibebettak ti umuna a sangalubongan a gubat. (Mateo 24:3, 7) Adda nalagda nga ebidensia a kalpasan dayta a tawen, naitapuak manipud langit ni Satanas ken dagiti buyotna a demonio. Ti napnuan riribuk a maika-20 a siglo ket nalawag a pammaneknek ti aktibidad ni Satanas ken ti naisangsangayan a kaitungpalan ti pagilasinan ti kaadda ni Jesus a kas agturturay nga ari iti nailangitan a Pagarian.—Mateo, kapitulo 24 ken 25; Marcos, kapitulo 13; Lucas, kapitulo 21; Apocalipsis 12:10, 12.
11. Ania ti ginandat nga aramiden ni Satanas, ngem kasano a napaay ti gandatna?
11 Idi Hunio 1918, sipupungtot nga inkagumaan ni Satanas a pukawen dagidiay nga estudiante ti Biblia, a mangaskasaba idin iti sumagmamano a pagilian. Ginandatna pay a rippuogen ti legal a korporasionda, ti Watch Tower Bible and Tract Society. Naibalud dagiti agak-akem nga opisial ti Sosiedad, siuulbod a napabasolda iti sedision, kas ken Jesus idi umuna a siglo. (Lucas 23:2) Ngem idi 1919, nawayawayaan dagitoy nga opisial, ket intuloyda ti ministerioda. Idi agangay, naan-anay a naabsueltoda.
Agsipsiput ti “Agwanawan”
12. Siasino ita ti mangbukel iti klase agwanawan, wenno “agbantay” nga insaad ni Jehova, ket ania ti kababalinda?
12 Gapuna, idi mangrugi ti “panawen ti panungpalan,” adda manen insaad ni Jehova nga agwanawan a mamagsiput kadagiti tattao kadagiti pasamak mainaig iti kaitungpalan dagiti panggepna. (Daniel 12:4, NW; 2 Timoteo 3:1) Agingga ita, agtigtignay dayta a klase agwanawan—dagiti napulotan a Kristiano, ti Israel ti Dios—maitunos iti panangiladawan ni Isaias iti naipadto nga agwanawan: “Timudenna a siaagawa unay ken siaannad. Ket isu nagpukkaw a kas maysa a leon: O Apo, agtakderak nga agnanayon iti rabaw ti pagwanawanan iti aldaw, ket maisaadak nga agbantay nga agpatpatnag iti rabii.” (Isaias 21:7, 8) Sipapasnek nga ar-aramiden daytoy nga agwanawan ti rebbengenna!
13.(a) Ania a mensahe ti iwarwaragawag ti agwanawan nga insaad ni Jehova? (b) Kasano a maikuna a narban ti Babilonia a Dakkel?
13 Ania ti nakita daytoy nga agwanawan? Maminsan pay, kastoy ti impakaammo ti agwanawan nga insaad ni Jehova, ti klase saksina: ‘Narba, narba ti Babilonia; ket [ni Jehova] binurburakna a naipadaga amin dagiti kinitikitan a ladladawan dagiti didiosna.’ (Isaias 21:9) Iti daytoy a gundaway, kalpasan ti Gubat Sangalubongan I, natnag manipud iti nangato a saadna ti Babilonia a Dakkel, ti sangalubongan nga imperio ti palso a relihion. (Jeremias 50:1-3; Apocalipsis 14:8) Saan a nakaskasdaaw dayta! Nangrugi iti Kakristianuan ti Dakkel a Gubat, kas pannakaawagna idi. Dagiti klero ti agsumbangir a dasig rinubrobanda dayta a gubat babaen ti panangibaonda kadagiti kalalaingan nga agtutubo a lallaki iti pagbabakalan. Anian a nakababain! Idi 1919, ti Babilonia a Dakkel dina nalapdan dagiti Estudiante ti Biblia, kas pannakaawag idi dagiti Saksi ni Jehova, a lumapsut iti di aktibo a kasasaadda ken mangirusat iti sangalubongan a panangasaba a nagtultuloy agingga ita. (Mateo 24:14) Kaipapanan dayta ti pannakatnag ti Babilonia a Dakkel, no kasano a ti pannakawayawaya ti Israel idi maikanem a siglo K.K.P. kaipapananna ti pannakatnag ti nagkauna a Babilonia.
14. Ania a magasin ti kangrunaan nga us-usaren ti klase agwanawan nga insaad ni Jehova, ket kasano a binendisionan ni Jehova ti pannakausarna?
14 Kanayon a tungtungpalen ti klase agwanawan ti rebbengenna buyogen ti kinaregta ken nasged a tarigagay a mangaramid iti umiso. Idi Hulio 1879, inrugi dagiti Estudiante ti Biblia nga ipablaak daytoy a magasin, a maawagan idi iti Zion’s Watch Tower and Herald of Christ’s Presence. Iti kada ruar manipud 1879 agingga iti Disiembre 15, 1938, agparang iti parupana ti sasao nga “‘Agwanawan, Adda Aya Aniaman iti Rabii?’—Isaias 21:11.”a Iti 120 a tawenen, agtultuloy a sipsiputan Ti Pagwanawanan dagiti pasamak iti lubong ken ti naimpadtuan a kaipapananda. (2 Timoteo 3:1-5, 13) Ti klase agwanawan nga insaad ti Dios ken ti “sabsabali a karnero” a kakaduada sipipinget nga us-usarenda daytoy a magasin a mangipakaammo iti sangatauan nga asidegen ti pannakaalangon ti kinasoberano ni Jehova babaen ti Pagarian ni Kristo. (Juan 10:16) Binendisionan kadi ni Jehova daytoy a pammaneknek? Bueno, iti umuna a ruar ti The Watchtower idi 1879, agdagup iti 6,000 a kopia ti naiwaras, ngem ita, nasurok a 22,000,000 a kopia ti maiwarwaras iti intero a lubong iti 132 a pagsasao—121 kadagitoy ti aggigiddan a maipabpablaak. Anian a maikanatad a ti kasaknapan pannakaiwarasna a narelihiosuan a magasin ditoy daga ket daydiay mangitantan-ok iti nagan ti pudno a Dios, ni Jehova!
Progresibo a Pannakagugor
15. Ania a progresibo a pannakagugor ti nangrugi uray idi sakbay ti 1914?
15 Iti agarup 40 a tawen agingga iti panangrugi ti panagturay ni Kristo sadi langit idi 1914, nakalapsuten dagiti Estudiante ti Biblia iti adu a di Nainkasuratan a doktrina ti Kakristianuan, kas iti panangbuniag iti maladaga, di ipapatay ti kararua ti tao, purgatorio, panagtutuok iti umap-apuy nga impierno, ken Trinidad a Dios. Ngem kasapulan ti kanayonan pay a panawen tapno maikkat amin a di umiso a kapanunotan. Kas pagarigan, idi dekada 1920 adu kadagiti Estudiante ti Biblia ti nagaruat iti alpiler (pin) nga addaan emblema a krus ken korona, ken rinambakanda ti Krismas ken dadduma pay a napaganuan a pasken. Nupay kasta, tapno agbalin a nasin-aw ti panagdayaw, masapul a maikkat ti amin a mainaig iti idolatria. Masapul a ti laeng Biblia, ti Sao ti Dios, ti pakaibatayan ti pammati ken wagas ti panagbiag dagiti Kristiano. (Isaias 8:19, 20; Roma 15:4) Di umiso ti panangnayon iti Sao ti Dios wenno panangikkat iti aniaman a naisurat iti dayta.—Deuteronomio 4:2; Apocalipsis 22:18, 19.
16, 17. (a) Ania a di umiso a kapanunotan ti sinalimetmetan ti klase agwanawan iti sumagmamano a dekada? (b) Ania ti umiso a pannakailawlawag ti “altar” ken ti “monmon” iti “Egipto”?
16 Adda maysa nga ehemplo a mangipaganetget no kasano kapateg daytoy a prinsipio. Idi impablaak ni C. T. Russell ti maysa a libro a napauluan The Divine Plan of the Ages idi 1886, naglaon daytoy a tomo iti tsart a namagnaig kadagiti panawen ti pakasaritaan ti tao ken ti Dakkel a Piramida ti Egipto. Naipagarup a daytoy a monumento ni Faraon Khufu ti monmon a nadakamat iti Isaias 19:19, 20: “Iti dayta nga aldaw addanto maysa nga altar ken ni Jehova iti tengnga ti daga ti Egipto, ken maysa a monmon ken ni Jehova iti beddengna. Ket maipaayto a pagilasinan ken pangsaksi ken ni Jehova dagiti buybuyot iti daga ti Egipto.” Ania ngay koma ti pakainaigan ti piramida iti Biblia? Bueno, kas ehemplo, naikuna a ti kaatiddog ti dadduma kadagiti pagnaan iti uneg ti Dakkel a Piramida ipasimudaagna ti tiempo a panangrugi ti “dakkel a rigat” a nadakamat iti Mateo 24:21, kas nagawatanda idi. Adda dagiti Estudiante ti Biblia a nangrukodrukod iti kasta unay iti nagduduma a paset ti piramida a pangsierto kadagiti bambanag a kas iti aldaw a pannakaipalangitda!
17 No mano a dekada nga impategda daytoy makunkuna a Biblia a Bato, agingga nga imbatad ti ruar ti Watchtower a Nobiembre 15 ken Disiembre 1, 1928, a saan a kasapulan ni Jehova ti monumento a bato a binangon dagiti pagano a faraon ken naglaon kadagiti sinasairo a signo ti astrolohia tapno mapasingkedan ti pammaneknek nga adda iti Biblia. Imbes ketdi, naawatanda a naespirituan ti kaipapanan ti padto ni Isaias. Kas iti Apocalipsis 11:8, ti “Egipto” iladladawanna ti lubong ni Satanas. Ti “altar ken ni Jehova” ipalagipna kadatayo dagiti makaay-ayo a daton dagiti napulotan a Kristiano bayat ti temporario a panagnaedda ditoy lubong. (Roma 12:1; Hebreo 13:15, 16) Ti monmon “iti beddeng” ti Egipto tuktukoyenna ti kongregasion dagiti napulotan a Kristiano, a “maysa nga adigi ken sadiri ti kinapudno” ken sitatakder a kas pangsaksi iti “Egipto,” ti lubong a panawandanto.—1 Timoteo 3:15.
18. (a) Kasano nga agtultuloy a lawlawagan ni Jehova dagiti bambanag para kadagiti napasnek nga estudiante ti Biblia? (b) No marigatan a mangtarus ti maysa a Kristiano iti pannakailawlawag ti maysa a kasuratan, ania ti nainsiriban nga aramidenna?
18 Iti panaglabas dagiti tawen, agtultuloy nga ipapaayannatayo ni Jehova iti nalawlawag a pannakaawat iti kinapudno, agraman ti naimpadtuan a saona. (Proverbio 4:18) Kadagiti kallabes a tawen, naparegtatayo a mangusig manen buyogen ti naun-uneg a pannakaawat iti kaputotan a saan nga aglabas sakbay a dumteng ti panungpalan, ti pangngarig maipapan kadagiti karnero ken kalding, ti makarimon a banag ken no kaano nga agtakder iti nasantuan a disso, ti baro a tulag, ti panagbalbaliw ti langa ni Jesus, ti sirmata maipapan iti templo a nailanad iti libro ni Ezequiel, ken dadduma pay. Mabalin a narigat a maawatan no dadduma dagiti kasta a baro a panangilawlawag, ngem matarusantayto met laeng a naimbag inton tiempona. No saan a maawatan a naan-anay ti maysa a Kristiano ti baro a pannakailawlawag ti maysa a kasuratan, nasayaat no sipapakumbaba a tuladenna ni propeta Mikias a nagkuna: “Agpannurayakto iti Dios a pakaisalakanak.”—Mikias 7:7.
19. Kasano nga ipakpakita dagiti napulotan a natda ken ti sabsabali a karnero a kakaduada a naturedda a kas iti leon kadagitoy maudi nga al-aldaw?
19 Tandaananyo ta ti agwanawan “nagpukkaw a kas maysa a leon: O Apo, agtakderak nga agnanayon iti rabaw ti pagwanawanan iti aldaw, ket maisaadak nga agbantay nga agpatpatnag iti rabii.” (Isaias 21:8) Natured a kas iti leon dagiti napulotan a natda a mangibutaktak iti palso a relihion ken mangipakita kadagiti tattao iti dalan a mangiturong iti wayawaya. (Apocalipsis 18:2-5) Kas “matalek ken masirib nga adipen,” mangipapaayda kadagiti Biblia, magasin, ken dadduma pay a publikasion iti nakaad-adu a pagsasao—‘taraon iti umiso a tiempo.’ (Mateo 24:45) Isuda ti mangidadaulo iti pannakaurnong ti “dakkel a bunggoy . . . manipud kadagiti isuamin a nasion ken kadagiti tribu ken kadagiti il-ili ken kadagiti pagsasao.” Nagugoran met dagitoy babaen ti mangsubbot a dara ni Jesus ken ipakpakitada a naturedda a kas iti leon a mangipapaay iti “sagrado a panagserbi [iti Dios] iti aldaw ken rabii.” (Apocalipsis 7:9, 14, 15) Ania ti nagapuanan idi napan a tawen daytoy bassit a natda a grupo dagiti napulotan a Saksi ni Jehova ken dagiti kakaduada, ti dakkel a bunggoy? Maammuantayo dayta iti sumaganad nga artikulo.
[Footnote]
a Manipud iti Enero 1, 1939, nabaliwan daytoy iti “‘Mabigbigdanto a Siak ni Jehova.’—Ezequiel 35:15.”
Malagipyo Kadi?
• Siasino dagiti saksi nga insaad ni Jehova iti panaglabas dagiti tawen?
• Ania ti namunganayan ti Babilonia a Dakkel?
• Apay nga impalubos ni Jehova a madadael ti Jerusalem, ti kabesera a siudad ti nasion dagiti saksina, idi 607 K.K.P.? idi 70 K.P.?
• Ania nga espiritu ti ipakpakita ti klase agwanawan nga insaad ni Jehova ken dagiti kakaduada?
[Ladawan iti panid 7]
“O Apo, agtakderak nga agnanayon iti rabaw ti pagwanawanan”
[Dagiti Ladawan iti panid 10]
Ti klase agwanawan nga insaad ni Jehova sipapasnek nga ar-aramidenda ti rebbengenda