ALMENDRO

[Heb., luz (Ge 30:37); sha·qedhʹ (Ge 43:11)].

Ti almendro (Amygdalus communis) ket kayo a nainkasigudan nga agtubtubo idiay Palestina, Libano, ken iti sumagmamano a lugar ti Mesopotamia. Kameng iti pamilia ti rosas, dumakkel dayta kas atap ken maay-aywanan a kayo nga agbunga.

Ti Hebreo a nagan a sha·qedhʹ kaipapananna ti, iti literal, “daydiay agriing,” ket mayanatup unay daytoy yantangay ti almendro maysa kadagiti kayo a kasapaan nga agsabong kalpasan ti panaginana iti kalam-ekna, a ti kasapa ti panagsabongna ket maudi a paset ti Enero wenno nasapa a paset ti Pebrero. Paliiwenyo ti panangay-ayam iti sasao iti Jeremias 1:11, 12, a sadiay ti Hebreo a sao maipaay iti “kayo nga almendro” (sha·qedhʹ) sarunuen ti sasao nga ‘agtalinaed a siririing’ (sho·qedhʹ). Ti kayo makadakkel agingga iti 5 m (16 pie) a katayag ken, no agsabsabong, maabbungotan iti nakaay-ayat a pangindaraen ken no dadduma puraw a sabsabong a nayurnos nga agkakaparis. Iti Eclesiastes 12:5 ti agsabsabong a kayo nga almendro naaramat a mangiladawan iti kinaubanan ti panaglakay. Dagiti bulong ket sukog-itlog ken sinan-tadem ti ragadi dagiti pingirda. Arinduyog ti sukog ti bunga ti almendro, nagtimbukel iti maysa nga ungto ket timmirad iti bangir. Kanayon a naibilang a naimas a kanen ken inaramat ni Jacob kas paset ti sagut nga impatulodna idiay Egipto nga intugot ti nagsubli nga annakna. (Ge 43:11) Ti binukel gubuayan ti matarigagayan a lana, a ti 45 kg (100 lb) ti bunga makapataud iti agarup 20 kg (44 lb) a lana.

Awan duadua a gapu iti nalami a kinapintasda, dagiti sabong ti almendro naaramat kas pagtuladan kadagiti kopa iti sangsanga ti pagsaadan ti silaw ti tabernakulo. (Ex 25:33, 34; 37:19, 20) Ti sarukod ni Aaron ket sanga met ti almendro ken namilagruan a nagsaringit iti agpatnag, a nangpataud kadagiti naluom nga almendro kas pammaneknek iti pananganamong ti Dios kenkuana kas napulotan a nangato a padi.​—Nu 17:8.