FEATURE
Mulmula iti Biblia
OLIBO, almendro, alcaparra, palma a datiles—sumagmamano laeng dagitoy iti nganngani sangagasut a mulmula ken kaykayo a nadakamat iti Kasuratan. Ti kaadda ti pannakaammotayo kadagiti mula iti Biblia ket mangipaay iti makatulong nga impormasion, a manglawlawag iti kaipapanan ti sumagmamano a sasao iti Biblia.
Alaentayo a pagarigan ti kayo nga olibo—maysa kadagiti kapatgan a mula idi tiempo ti Biblia. Daytoy nagpintas a kayo, a masansan a tiritir, bakkug, ken bukkuan, ket natibker, a masansan nga agbiag iti sinigsiglo. Nadakamaten dayta kadagiti umuna pay laeng a paset ti Kasuratan. Kalpasan ti Layus, maysa a kalapati ti nagsubli ken Noe iti daong “ket, adtoy! adda kakkettel a bulong ti olibo iti sippitna.” Daytoy ti nangipasimudaag ken Noe a nages-esen ti dandanum ti layus.—Ge 8:11.
Kayo nga Olibo
Tinukoy ti salmista iti Biblia ti sumagmamano a kalidad ti kayo nga olibo idi inkarina kadagidiay agbuteng ken Jehova: “Ti annakmo kasladanto kadagiti saringit ti kaykayo nga olibo iti intero nga aglikmut ti lamisaanmo.” (Sal 128:1-3) Dagiti sanga, wenno saringit, a naputed manipud iti natangkenanen a kayo nga olibo ket masansan a maar-aramat a pangrugian a kayo. Kanayonanna pay, agsaringit dagiti lakayen a kayo nga olibo manipud kadagiti ramutda, iti kasta adda latta mangitultuloy iti puonda. Kas kadagita a saringit, ti annak ket kayariganna a palikmutanda ti maysa nga ama, a tunggal maysa mangnayon iti kinaragsak ti pamilia.
Ti kayo nga olibo a patinayon a berde ket maipatpateg unay gapu iti lanana. Ti lana ti olibo ket kangrunaan a paset idi ti taraon dagiti Israelita ken nasaknap a maar-aramat kas kosmetiko ken kas segden, ken napateg idi a tagilako. Maikabil idi kadagiti dunor ken sugat tapno saan a tumangken ken tapno maep-ep. (Lu 10:33, 34) No maisapsapo iti ulo, ti lana ti olibo ket makapagin-awa ken makapabang-ar. Ngarud, naidagadag kadagiti papanglakayen iti kongregasion Kristiano nga ikararaganda ti maysa a tao a masakit iti naespirituan, iti piguratibo a pamay-an “sapsapuanda iti lana iti nagan ni Jehova”—usarenda ti Sao ti Dios a pangpagin-awa, pangilinteg, ken pangliwliwa kenkuana.—San 5:13-15.
Malba
Nangisit a Kumino
Sabong ti Alcaparra
Ti kayo nga almendro ket maysa kadagiti kasapaan nga agsabong kadagiti agbunga a kayo idiay Israel. Ti bungana a kasla nues ti ramanna ket naimas a kanen
Ti mandragora, iti pamilia ti patatas, nga addaan bunga a dumuyaw a kadakdakkel ti nagtimbukel a tarong
Inyasping ti Sulamita dagiti tirintas wenno linabag ti buok ti kaayan-ayatna a pastor iti raraay ti datiles
Mula a lino, a maar-aramat iti panagaramid iti lienso
Ti papiro, a dakkel a mula iti kadanuman a maar-aramat iti panagaramid iti papel
Maysa kadagiti adu a mula a balsamo a mangpataud iti nabanglo a lana