Addaanka Kadi iti ‘Puso nga Agtarigagay a Mangammo’ ken Jehova?

1, 2. Apay a magustuan dagiti dadduma ti higos?

NAKARAMANKA kadin iti higos? Magustuan dayta ti adu isu nga agmulada. Napateg kadagiti nagkauna a Judio dagiti bunga ti kayo a higos. (Nah. 3:12; Luc. 13:6-9) Naglaon dagita iti fiber, antioxidants, ken minerals. Gapuna, kuna ti dadduma a nasayaat dayta para iti puso.

² Iti naminsan, innaig ni Jehova ti higos iti puso ti tao. Saan nga iladladawan ti Dios ti maitulong ti pannangan iti higos iti salun-at. Piguratibo a higos ti tuktukoyenna. Ti imbagana babaen ken propeta Jeremias ket adda pakainaiganna iti pusotayo ken iti puso dagiti patpatgentayo. Bayat nga usigentayo ti kinunana, panunotem no ania ti kaipapanan daytoy kadagiti Kristiano.

3. Ania ti irepresentar dagiti higos a nadakamat iti Jeremias kapitulo 24?

³ Umuna nga usigentayo ti kinuna ti Dios idi kaaldawan ni Jeremias maipapan kadagiti higos. Saan a nasayaat ti naespirituan a kasasaad ti nasion ti Juda idi 617 B.C.E. Nangipaay ti Dios iti sirmata maipapan iti mapasamak iti masanguanan, ket inyarigna dayta iti dua a kita ti higos​—dagiti “nasayaat unay” ken dagiti “dakes unay.” (Basaen ti Jeremias 24:1-3.) Dagiti dakes a higos irepresentarda ni Ari Zedekias ken ti dadduma pay a kas kenkuana a nagsagaba iti ima ni Ari Nabucodonosor ken dagiti buyotna. Ngem ania met ti irepresentar dagiti nasayaat a higos? Isu da Ezequiel, Daniel ken dagiti tallo a kakaduana nga adda idin idiay Babilonia, ken ti sumagmamano a Judio a dandanin maipan sadiay. Addanto natda kadakuada nga agsubli tapno bangonenda ti Jerusalem ken ti templona. Natungpal daytoy iti naikeddeng a tiempo.​—Jer. 24:8-10; 25:11, 12; 29:10.

4. Kasano a mapabilegtayo iti kinuna ti Dios maipapan kadagiti nasayaat a higos?

⁴ Kinuna ni Jehova maipapan kadagidiay inrepresentar dagiti nasayaat a higos: “Ipaayakto ida iti maysa a puso tapno maammuandak, a siak ni Jehova; ket agbalindanto nga ilik.” (Jer. 24:7) Dayta a teksto ti tema daytoy nga artikulo, ket makapabileg a maammuan a sidadaan nga ipaay ti Dios iti tunggal indibidual ti “puso” nga agtarigagay a mangammo kenkuana. Iti daytoy a kaso, ti “puso” isu ti disposision ti maysa nga indibidual. Sigurado a kayatmo ti maaddaan iti kasta a puso ken agbalin a paset ti ili ti Dios. Masapul ngarud nga adalem ken iyaplikarmo ti Saona, agbabawika ken agbaw-ingka manipud iti dati a kabibiagmo, idedikarmo ti biagmo iti Dios, ken agpabautisarka iti nagan ti Ama, Anak, ken nasantuan nga espiritu. (Mat. 28:19, 20; Ara. 3:19) Mabalin a naaramidmon dagita nga addang, wenno nalabit rugrugiamon dagita ken regularen a makigimgimongka kadagiti Saksi ni Jehova.

5. Siasino ti kangrunaan a nakaiturongan ti mensahe ni Jeremias?

⁵ Uray naaramidtayon dagita nga addang, masapul latta a saluadantayo ti motibo ken tigtignaytayo. Apay? Makitatayo ti sungbat iti insurat ni Jeremias maipapan iti puso. Nupay ti dadduma a kapitulo ti libro a Jeremias ket maipapan kadagiti nasion iti aglikmut ti Juda, nangnangruna a maipapan dayta iti Juda bayat ti panagturay ti lima kadagiti arina. (Jer. 1:15, 16) Wen, naisurat ti mensahe ni Jeremias nangnangruna agpaay kadagiti lallaki, babbai, ken ubbing a dedikado ken Jehova. Situtulok dagidi ammada a nakitulag ken Jehova. (Ex. 19:3-8) Ken idi kaaldawan ni Jeremias, binigbig dagiti umili a dedikadoda iti Dios idi kinunada: “Immaykami kenka, ta sika, O Jehova, ti Diosmi.” (Jer. 3:22) Ngem ania ngata ti kasasaad ti pusoda?

KASAPULANDA TI PIGURATIBO NGA OPERASION TI PUSO

6. Apay nga interesadotayo iti kinuna ti Dios maipapan iti puso?

⁶ Kabaelan dagiti doktor a kitaen ti kondision ti puso babaen ti kabaruan a teknolohia. Ngem saan la a dayta ti maaramidan ni Jehova, kas ipakita ti inaramidna idi panawen ni Jeremias. Kinuna ti Dios: “Ti puso nagulgulib ngem iti aniaman a banag ket desperado. Siasino ti makaammo iti dayta? Siak, ni Jehova, suksukisokek ti puso, . . . tapno itden a mismo iti tunggal maysa ti maitunos iti daldalanna, maitunos iti bungbunga dagiti pannakilangenna.” (Jer. 17:9, 10) Saan a ti literal a puso ti matuktukoy ditoy, nga agbitik iti agarup tallo a milion a daras iti las-ud ti 70 wenno 80 a tawen. Ti ‘suksukisoken’ ni Jehova ket ti piguratibo a pusotayo. Daytoy ti intero a makin-uneg a kinataotayo​—dagiti tarigagay, kapanunotan, tigtignay, motibo, ken kalattayo. Wen, suksukimaten ti Dios ti pusotayo ngem mabalintay met a sukimaten dayta.

7. Kasano nga inladawan ni Jeremias ti puso ti kaaduan a Judio idi kaaldawanna?

⁷ Sakbay a sukimatentayo ti pusotayo, mabalintay nga isaludsod, ‘Ania ti kasasaad ti piguratibo a puso ti kaaduan a Judio idi tiempo ni Jeremias?’ Usigem ti karkarna a sasao nga inusar ni Jeremias: “Isuamin a balay ti Israel saanda a nakugit iti puso.” Saan a ti literal a pannakakugit dagiti Judio ti kayatna a sawen, ta kinunana: “‘Adtoy! Um-umayen dagiti aldaw,’ kuna ni Jehova, ‘ket makikuentaakto iti tunggal maysa a nakugit ngem kaskasdi nga adda iti di pannakakugit.’” No kasta, uray nakugit dagiti Judio, addaanda iti ‘puso a di nakugit.’ (Jer. 9:25, 26) Ania ngarud ti kaipapanan daytoy?

8, 9. Ania ti kasapulan nga aramiden ti kaaduan a Judio no maipapan iti pusoda?

⁸ Tapno maammuantayo ti kaipapanan ti ‘puso a di nakugit,’ usigentayo ti kinuna ti Dios kadagiti Judio: “Ikkatenyo dagiti makinsango a kudil dagiti pusoyo, dakayo a tattao ti Juda ken agnanaed iti Jerusalem; tapno ti pungtotko saan a rummuar . . . maigapu iti kinadakes dagiti pannakilangenyo.” Ngem nagtaudan ti dakes a pannakilangenda? Iti kaungganda, iti pusoda. (Basaen ti Marcos 7:20-23.) Wen, babaen ken Jeremias, imbatad ti Dios ti ramut ti dakes a pannakilangen dagiti Judio. Nasubeg ken nasukir ti pusoda. Di makaay-ayo iti Dios dagiti motibo ken panagpampanunotda. (Basaen ti Jeremias 5:23, 24; 7:24-26.) Imbaga ngarud ti Dios: “Agkugitkayo ken Jehova, ket ikkatenyo dagiti makinsango a kudil dagiti pusoyo.”​—Jer. 4:4; 18:11, 12.

⁹ No kasta, kasapulan dagiti Judio idi kaaldawan ni Jeremias ti piguratibo nga operasion ti puso​—‘pannakakugit ti puso’​—kas iti inaramid dagiti Israelita idi tiempo ni Moises. (Deut. 10:16; 30:6) Kasapulan nga ‘ikkatenda ti makinsango a kudil ti pusoda.’ Kayatna a sawen, masapul nga iwaksida ti aniaman a mamagbalin iti pusoda a nasubeg​—ti pampanunot, tarigagay, wenno motiboda a di maitunos iti pagayatan ti Dios.​—Ara. 7:51.

NO KASANO A MAADDAAN ITI ‘PUSO NGA AGTARIGAGAY A MANGAMMO’ ITI DIOS

10. Kas ken David, ania koma ti tarigagayantayo nga aramiden?

¹⁰ Anian a yamantayo ta tultulongannatayo ti Dios a mangsukimat iti piguratibo a pusotayo! Ngem nalabit maisaludsodmo, ‘Apay a masapul a pakaseknan dayta dagiti Saksi ni Jehova?’ Ti kaaduan a kameng ti kongregasion ket saan met ketdi nga agar-aramid iti dakes wenno agbalbalin a ‘dakes a higos,’ kas iti adu a Judio idi ugma. Kinapudnona, dagiti adipen ti Dios ket maysa a nadalus nga ili a matalek nga agserserbi kenkuana. Ngem panunotentayo nga indawat ni David ken Jehova: “Sukisokennak, O Dios, ket ammuem ti pusok. Sukimatennak, ket ammuem ti mangrirriribuk a pampanunotko, ket kitaem no adda kaniak ti aniaman a nasaem a dana.”​—Sal. 17:3; 139:23, 24.

11, 12. (a) Apay a masapul a sukimaten ti tunggal maysa ti pusona? (b) Ania ti saan nga aramiden ti Dios?

¹¹ Kayat ni Jehova a makaay-ayotayo iti imatangna ken makapagtalinaedtayo a kasta. Kinuna ni Jeremias mainaig kadagiti nalinteg: “Sika, O Jehova ti buybuyot, suksukimatem daydiay nalinteg; kitkitaem dagiti bekkel ken ti puso.” (Jer. 20:12) No ti Mannakabalin-amin suksukimatenna uray ti puso daydiay nalinteg, saan kadi a rumbeng a sukimatentayo met ti mismo a pusotayo? (Basaen ti Salmo 11:5.) Bayat nga ar-aramidentayo dayta, mabalin a matakuatantayo nga adda motibo, kalat, wenno rikna a masapul a mailinteg. Mabalin nga adda maduktalantayo a mangbibbibineg iti pusotayo, ti arig ‘makinsango a kudil ti pusotayo,’ a kasapulan a maikkat. Dayta ti piguratibo nga operasion ti puso. No kasta, ania a di umiso a pagannayasan ken rikrikna ti mabalin nga adda iti pusotayo? Ken kasanotayo a mabalbaliwan dagita?​—Jer. 4:4.

¹² Daytoy ti masiguradotayo: Saannatayo a piliten ni Jehova nga agbalbaliw. Kinunana nga ‘ipaayanna’ dagiti “nasayaat a higos” iti ‘puso nga agtarigagay a mangammo’ kenkuana. Saanna nga imbaga a pilitenna ida a mangbaliw iti pusoda. Masapul nga isuda ti agtarigagay a maaddaan iti puso a mayat a mangammo iti Dios. Saan kadi a tarigagayantayo met koma ti kasta?

13, 14. Kasano a maisagmak ti maysa a Kristiano gapu iti pusona?

¹³ Kinuna ni Jesus: “Rummuar manipud puso dagiti nadangkes a panagrasrason, panangpapatay, pannakikamalala, pannakiabig, panagtakaw, ulbod a pammaneknek, panagtabbaaw.” (Mat. 15:19) Nalawag a no makikamalala wenno makiabig ti maysa a Kristiano gapu iti nabibineg a pusona ket saan nga agbabawi, naan-anay a mapukawna ti anamong ti Dios. Mabalin a saan met a nakaaramid iti kasta a basol ti maysa a tao ngem amangan no ipalpalubosna nga agrusing ti di umiso a tarigagay iti pusona. (Basaen ti Mateo 5:27, 28.) Ditoy a kasapulan ti panangsukimat iti puso. Adda kadi matakuatam a di umiso a riknam iti maysa a di kasekso, panagem a di panuynoyan ti Dios a kasapulan nga ikkatem?

¹⁴ Wenno nalabit saan met nga aktual a ‘nakapatay’ ti maysa a kabsat ngem ing-ingpenna ti sakit ti nakemna iti maysa a kabsat agingga a kaguranan. (Lev. 19:17) Ikagumaanna kadi nga iwaksi dagita nga emosion a makabibineg iti puso?​—Mat. 5:21, 22.

15, 16. (a) Mangted iti pagarigan no kasano a mabalin a ‘di nakugit ti puso’ ti maysa a Kristiano. (b) Apay a di makaay-ayo ken Jehova ti ‘di nakugit a puso’?

¹⁵ Nasayaat ta saan a kasta ti kasasaad ti puso ti kaaduan a Kristiano. Ngem dinakamat met ni Jesus dagiti “nadangkes a panagrasrason.” Dagitoy a panangmatmat wenno kababalin ti mangmulit kadatayo. Kas pagarigan, dagiti Kristiano ipatpategda dagiti kabagianda, saan a kas iti adu a tattao kadagitoy ‘maudi nga al-aldaw’ nga “awanan nainkasigudan a panagayat.” (2 Tim. 3:1, 3) Ngem amangan no di umiso ti kinasungdo ti maysa a Kristiano kadagiti kabagianna. Agannayas ti adu a tattao a mangkanunong kadagiti kabagianda. Isu a mabalin nga idepensada ida uray ania ti mapasamak, a kasla isuda ti nasaktan no nasaktan ti kabagianda. Panunotem no ania ti inaramid dagiti kakabsat ni Dina gapu iti nakaro a pungtotda. (Gen. 34:13, 25-30) Panunotem met no ania ti adda iti puso ni Absalom, a nangituggod iti panangpapatayna ken Amnon a kabsatna iti ama. (2 Sam. 13:1-30) Saan kadi a dagiti “nadangkes a panagrasrason” ti makagapu kadagita?

¹⁶ Saan met ketdi a mangpapatay dagiti pudno a Kristiano. Ngem, posible ngata a ti maysa a Kristiano ket agimulmula iti sakit ti nakem iti maysa a kabsat a nangsair iti maysa a kabagianna wenno iti daydiay impagarupna a nangaramid iti kasta? Amangan no liklikanna dayta a kabsat, wenno saanna a kayat nga awisen iti pagtaenganna. (Heb. 13:1, 2) Ngem saan a nainkalintegan dagiti kasta a rikrikna ken tigtignay, ta ipasimudaagda ti saan a kinamanagpadagus ken kinaawan panagayat. Wen, mabalin nga ibilang ti Manangsukimat iti puso a ‘di nakugit ti puso’ dayta a Kristiano. (Jer. 9:25, 26) Laglagipem ti imbaga ni Jehova: “Ikkatenyo dagiti makinsango a kudil dagiti pusoyo.”​—Jer. 4:4.

GUN-ODEN KEN SALIMETMETAN TI ‘PUSO NGA AGTARIGAGAY A MANGAMMO’ ITI DIOS

17. Apay a nalaklaka nga agtulnog ti pusotayo no addaantay iti panagbuteng ken Jehova?

¹⁷ Kasanon no sinukimatmo ti piguratibo a pusom ket naduktalam a naginadka a mangipangag iti balakad ni Jehova ken maibilang a ‘di nakugit’ ti pusom? Mabalin a nakitam a maamakka iti makuna ti sabali a tattao, tartarigagayam ti kinalatak wenno nangingina a bambanag, wenno agannayaska pay ketdi nga agsukir wenno mangaramid iti kaykayatmo. Saan la a sika ti addaan iti kasta a rikna. (Jer. 7:24; 11:8) Insurat ni Jeremias a “nasungit ken rebelioso [ti] puso” dagiti di matalek a Judio idi kaaldawanna. Innayonna: “Saanda a kinuna iti pusoda: ‘Pagbutngantayo koma, ita, ni Jehova a Diostayo, Daydiay mangipapaay ti bayakabak ken ti tudo iti otonio ken ti tudo iti primavera iti panawenna.’” (Jer. 5:23, 24) Saan kadi nga ipakita dayta a kasapulantayo ti ad-adda a panagbuteng ken panangapresiar ken Jehova tapno maikkat ti ‘makinsango a kudil ti pusotayo’? Ti kasta nga umiso a panagbuteng matulongannatayo a maaddaan iti puso a nalaklaka nga agtulnog kadagiti kalikaguman ni Jehova.

18. Ania ti inkari ni Jehova kadagidiay karaman iti baro a tulag?

¹⁸ Bayat nga ar-aramidentay daytoy, ipaayannatayo ni Jehova iti ‘puso nga agtarigagay a mangammo’ kenkuana. Kinapudnona, dayta ti inkarina kadagidiay napulotan a karaman iti baro a tulag: “Ikabilkonto ti lintegko iti unegda, ket iti pusoda isuratkonto dayta. Ket agbalinakto a Diosda, ket isuda agbalindanto nga ilik.” Talaga kadi a maam-ammoda ni Jehova? Innayonna: “Saandanton a mangisuro tunggal maysa iti kaduana ken tunggal maysa iti kabsatna, a kunkunana, ‘Ammuenyo ni Jehova!’ ta isuda amin am-ammodakto, manipud iti kababassitan kadakuada agingga a mismo iti kadadakkelan kadakuada . . . Ta pakawanekto ti biddutda, ket ti basolda saankonton a lagipen.”​—Jer. 31:31-34.a

19. Ania ti nagsayaat a namnama dagiti pudno a Kristiano?

¹⁹ Nailangitan man wenno naindagaan ti namnamam, determinadoka koma a mangsalimetmet iti relasionmo ken Jehova ken agbalin a paset ti ilina. Ngem sakbay a maawatmo dagita a bendision, masapul a mapakawan nga umuna dagiti basolmo maibatay iti subbot ni Kristo. Gapu iti daytoy a pannakapakawan dagiti basoltayo, matignaytay koma a mangpakawan iti sabsabali, uray no kasla narigat dayta. Pagsayaatan ti pusom no iwaksim ti aniaman a gura nga ing-ingpem. Iti kasta, ipakpakitam a kayatmo ti agserbi ken Jehova ken naun-uneg ti pannakaammom kenkuana. Kaslakanto kadagiti tattao idi tiempo ni Jeremias a nagkunaan ni Jehova: “Pudno a sapulendakto ket masarakandak, ta birokendakto buyogen ti isuamin a pusoyo. Ket bay-akto a mabirokandak.”​—Jer. 29:13, 14.