Ti Panangukom ni Jehova Maibusor Kadagiti Ulbod a Mannursuro
“Kadagiti mammadto ti Jerusalem nakakitaak kadagiti nakaal-alingget a banag, a makikamkamalala ken magmagnada iti kinaulbod . . . Isuda amin nagbalinda kaniak a kas iti Sodoma, ket dagiti agnaed kenkuana kas iti Gomorra.”—JEREMIAS 23:14.
1. Apay nga addaan ti asinoman a makiraman iti nadiosan a panangisuro iti nadagsen unay a responsabilidad?
ADDA nadagsen a responsabilidad ti asinoman a makiraman iti nadiosan a panangisuro. Mamakdaar ti Santiago 3:1: “Saan koma nga adu kadakayo ti agbalin a mannursuro, kakabsatko, ta ammoyo nga awatentayto ti nadagdagsen a pannakaukom.” Wen, nadagdagsen ti responsabilidad dagiti mannursuro ti Sao ti Dios a mangipaay iti makaay-ayo a panangidatag ngem dagiti Kristiano iti pangkaaduan. Ania ti kaipapanan daytoy kadagiti ulbod a mannursuro? Intay usigen ti kasasaad idi kaaldawan ni Jeremias. Kitaentayo no kasano nga inyanninaw dayta ti mapaspasamak ita.
2, 3. Ania a panangukom ti inkeddeng ni Jehova babaen ken Jeremias maipapan kadagiti ulbod a mannursuro ti Jerusalem?
2 Idi 647 K.K.P., ti maika-13 a tawen a panagturay ni Ari Josias, nadutokan ni Jeremias a kas mammadto ni Jehova. Adda pangpabasolan ni Jehova iti Juda, isut’ gapuna nga imbaonna ni Jeremias a mangipakaammo iti dayta. Agar-aramid dagiti ulbod a mammadto, wenno mannursuro ti Jerusalem, kadagiti “nakaal-alingget a banag” iti imatang ti Dios. Napalalo ti kinadakesda ta inyarig ti Dios ti Jerusalem ken Juda iti Sodoma ken Gomorra. Maipapan itoy, kunaen kadatayo ti Jeremias kapitulo 23, Jer 23 bersikulo 14:
3 “Kadagiti mammadto ti Jerusalem nakakitaak kadagiti nakaal-alingget a banag, a makikamkamalala ken magmagnada iti kinaulbod; ket pinapigsada dagiti ima dagiti agar-aramid iti dakes tapno saanda nga agsubli, tunggal maysa manipud iti kinadakesna. Isuda amin nagbalinda kaniak a kas iti Sodoma, ket dagiti agnaed kenkuana kas iti Gomorra.”
4. Kasano a pumada ti dakes nga ulidan iti moral nga impakita dagiti mannursuro ti Jerusalem iti Kakristianuan ita?
4 Wen, nagdakes ti ulidan iti moral nga ipakpakita dagitoy a mammadto, wenno mannursuro, ket daytoy ti nangparegta kadagiti tattao nga agaramid iti kasta met laeng. Kitaenyo dagiti kasasaad iti Kakristianuan ita! Saan aya a kas met laeng idi kaaldawan ni Jeremias? Itatta, palpalubosan dagiti klero dagiti mannakikamalala ken homoseksual nga agtalinaed iti saadda ken palpalubosanda pay ketdi ida a mangmisa. Masdaawtay aya no nakaad-adu a kameng ti iglesia ti imoral met?
5. Apay a nakarkaro ti imoral a kasasaad ti Kakristianuan ngem iti Sodoma ken Gomorra?
5 Inyarig ni Jehova dagiti agnaed ti Jerusalem kadagiti taga Sodoma ken Gomorra. Ngem nakarkaro pay ti imoral a kasasaad ti Kakristianuan ngem iti Sodoma ken Gomorra. Wen, nadagdagsen ti basolna iti imatang ni Jehova. Saan a sursuroten dagiti mannursurona dagiti Nakristianuan a moral a pagannurotan. Ket daytoy ti makagapu iti panagsalog ti moral. Adda dita ti amin a kita ti nasikap a pakaallukoyan nga agaramid iti dakes. Nakasaksaknap daytoy a moral a kasasaad nga ita mamatmatanen kas normal ti dakes.
“Magmagnada iti Kinaulbod”
6. Ania ti kinuna ni Jeremias maipapan iti kinadakes dagiti mammadto ti Jerusalem?
6 Ita imutektekanyo ti kuna ti Jer 23 bersikulo 14 maipapan kadagiti mammadto ti Jerusalem. “Magmagnada iti kinaulbod.” Ket ti maudi a paset ti Jer 23 bersikulo 15 kunana: “Manipud kadagiti mammadto ti Jerusalem rimmuar ti apostasia nga agturong iti intero a daga.” Kuna met ti Jer 23 bersikulo 16: “Kastoy ti kuna ni Jehova dagiti buybuyot: ‘Diyo ipangag ti sasao dagiti mammadto nga agipadpadto kadakayo. Pagbalbalinendakayo nga ubbaw. Ti parparmata ti bukodda a puso ti ibagada—a saan a naggapu iti ngiwat ni Jehova.’”
7, 8. Apay a kapadpada dagiti klero ti Kakristianuan dagiti ulbod a mammadto ti Jerusalem, ket ania ti epekto daytoy kadagiti kameng ti iglesia?
7 Kas kadagiti ulbod a mammadto ti Jerusalem, magmagna met dagiti klero ti Kakristianuan iti kinaulbod, nga agisaksaknap kadagiti apostata a doktrina, sursuro a saan a masarakan iti Sao ti Dios. Ania ti sumagmamano kadagitoy nga ulbod a sursuro? Ti imortal a kararua, Trinidad, purgatorio, ken apuy iti impierno a mangtutuok kadagiti tattao iti agnanayon. Gagatelenda met dagiti lapayag dagiti agdengdengngeg kadakuada babaen ti panangikaskasaba iti kaay-ayo a dengdenggen dagiti tattao. Ibagbagada nga awan ti didigra a dumteng iti Kakristianuan agsipud ta adda kenkuana ti talna ti Dios. Ngem “ti parparmata ti bukodda a puso” ti ibagbaga dagiti klero. Ulbod dayta. Masabsabidongan iti naespirituan dagidiay mamati kadagita a kinaulbod. Mayaw-awanda nga agturong iti pakadadaelanda!
8 Usigenyo ti kuna ni Jehova maipapan kadagitoy nga ulbod a mannursuro idiay Jer 23 bersikulo 21: “Saanko nga imbaon dagitoy a mammadto, ngem nagtarayda. Saanak a nagsao kadakuada, ngem nagipadtoda.” Kasta met itatta, dagiti klero ket saan nga imbaon ti Dios, wenno mangisursuro kadagiti kinapudnona. Ti resulta? Nakapimpiman a kinaawan-ammo iti Biblia iti biang dagiti kameng ti iglesia gapu ta dagiti nailubongan a pilosopia ti ipakpakan kadakuada dagiti ministroda.
9, 10. (a) Ania a kita ti tagtagainep ti natagtagainep dagiti ulbod a mannursuro ti Jerusalem? (b) Kasano a mangisursuro met dagiti klero ti Kakristianuan kadagiti “ulbod a tagtagainep”?
9 Mainayon pay, agisaksaknap dagiti klero ita kadagiti ubbaw a namnama. Imutektekanyo ti Jer 23 bersikulo 25: “Nangngegko ti kuna dagiti mammadto nga agipadpadto iti kinaulbod iti naganko, a kunada, ‘Nagtagtagainepak! Nagtagtagainepak!’” Ania a kita ti tagtagainep dagitoy? Kunaen kadatayo ti Jer 23 bersikulo 32: “‘Adtoy, bumusorak kadagidiay nga agipadto kadagiti ulbod a tagtagainep,’ kuna ni Jehova, ‘a mangibagbaga kadagitoy ken mangiyaw-awan iti ilik gapu kadagiti kinaulbodda ken gapu iti panagpasindayagda. Ngem saanko ida nga imbaon wenno binilin ida. Gapuna a saanda a pagunggonaen a pulos daytoy nga umili,’ kuna ni Jehova.”
10 Ania dagiti ubbaw a tagtagainep, wenno namnama, nga insursuro dagiti klero? Ay ket, ti Naciones Unidas ti kakaisuna kano a pangnamnamaan ti tao iti talna ken talged itatta. Kadagiti nabiit pay a tawtawen, inawaganda ti NU kas “ti maudi a namnama iti panagkaykaysa ken talna,” “ti katan-okan a gunglo para iti talna ken kinahustisia,” “ti kangrunaan a naindagaan a namnama iti sangalubongan a talna.” Anian a panangallilaw! Ti kakaisuna a namnama ti sangatauan isu ti Pagarian ti Dios. Ngem saan nga ikaskasaba ken isursuro dagiti klero ti kinapudno maipapan iti dayta nailangitan a gobierno, nga isu ti kangrunaan a tema ti panangaskasaba ni Jesus.
11. (a) Ania ti dakes nga epekto dagiti ulbod a mannursuro ti Jerusalem iti mismo a nagan ti Dios? (b) Maigidiat iti klase Jeremias, ania ti inaramid dagiti ulbod a relihiuso a mannursuro ita no maipapan iti nasantuan a nagan?
11 Adu pay ti ibaga kadatayo ti Jer 23 bersikulo 27. “Panggependa a panglipaten ti ilik iti naganko gapu kadagiti tagtagainepda nga ibagbagada iti tunggal maysa, a kas iti pananglipat dagiti ammada iti naganko gapu ken Baal.” Pinanglipat dagiti ulbod a mammadto ti Jerusalem dagiti tattao iti nagan ti Dios. Saan aya a kasta met ti inaramid dagiti ulbod a relihiuso a mannursuro ita? Dakdakes pay, inlemmengda ti nagan ti Dios a Jehova. Insursuroda a saan a kasapulan nga aramaten dayta, ket inikkatda dayta kadagiti patarusda iti Biblia. Siiinget a busorenda ti asinoman a mangisuro kadagiti tattao a ti nagan ti Dios ket Jehova. Ngem ti klase Jeremias, ti natda kadagiti napulotan-espiritu a Kristiano, agraman dagiti kakaduada, ar-aramidenda ti kas iti inaramid ni Jesus. Riniwriw ti sinursuruanda maipapan iti nagan ti Dios.—Juan 17:6.
Panangibutaktak iti Kinadakesda
12. (a) Apay nga adu unay a dara ti sungsungbatan dagiti ulbod a relihiuso a mannursuro? (b) Ania ti paset dagiti klero kadagiti dua a sangalubongan a gubat?
12 Saan nga agsarday ti panangibutaktak ti klase Jeremias kadagiti klero kas ulbod a mannursuro a mangiturturong kadagiti arbanda iti nalawa a dalan nga agturong iti pakadadaelan. Wen, silalawag nga impakita dagiti natda no apay a maikari dagita a managtagtagainep nga umawat iti nainget a panangukom ni Jehova. Kas pangarigan, masansan a tukoyen dagiti adipen ni Jehova ti Apocalipsis 18:24, nga agkuna a nasarakan iti Babilonia a Dakkel ti dara ‘dagiti amin a napapatay ditoy daga.’ Panunotenyo dagiti amin a gubat a nagdadangadanganda gapu kadagiti narelihiusuan a pagdudumaan. Adu unay a dara ti sungsungbatan dagiti ulbod a relihiuso a mannursuro! Dagiti sursuroda ti namagbingaybingay ken nangpadakkel iti gura dagidiay di agkakapammatian ken nagtaud iti nadumaduma a nasion. Maipapan iti Gubat Sangalubongan I, kuna ti libro a Preachers Present Arms: “Inikkan dagiti klero ti gubat iti nabara a naespirituan a kinapateg ken regget. . . . Gapuna a dakkel ti paset ti simbaan iti gubat.” Pudno met dayta iti Gubat Sangalubongan II. Sinuportaran a naan-anay dagiti klero dagiti aggugubat a nasion ket binendisionanda dagiti buyotda. Dua a sangalubongan a gubat ti nangrugi iti Kakristianuan a nagpipinnatayan dagiti agkakapammatian. Agtultuloy ti panangibuyat dagiti sekular ken relihiuso a grupo iti uneg ti Kakristianuan iti dara agingga kadagitoy a tiempo. Anian a nakaal-alingget ti epekto dagiti ulbod a sursuroda!
13. Kasano a paneknekan ti Jeremias 23:22 nga awan ti pannakainaig dagiti klero ti Kakristianuan ken ni Jehova?
13 Pangngaasiyo ta imutektekanyo ti Jeremias kapitulo 23, bersikulo 22: “No nagtakderda koma iti nadekket a grupok, iti kasta pinagdengngegda koma ti ilik kadagiti sasaok, ken pinagbaw-ingda ida koma manipud iti dakes a dalanda ken manipud iti kinadakes dagiti aramidda.” No nagtakder koma dagiti relihiuso a mammadto ti Kakristianuan iti nadekket a grupo ni Jehova, a nasinged kenkuana a kas man la maysa a matalek ken masirib nga adipen, iti kasta agbibiagda met koma a maitunos kadagiti pagalagadan ti Dios. Pinagdengngegda met koma dagiti tattao ti Kakristianuan kadagiti sasao ti Dios. Ngem saan ta pinagbalin ketdi dagiti moderno-aldaw nga ulbod a mannursuro dagiti pasurotda a bulsek nga ad-adipen ti Kabusor ti Dios, ni Satanas a Diablo.
14. Ania a nainget a panangibutaktak kadagiti klero ti Kakristianuan ti naaramid idi 1958?
14 Nainget ti panangibutaktak ti klase Jeremias kadagiti klero. Kas pangarigan, iti Divine Will International Assembly dagiti Saksi ni Jehova idi 1958 idiay Siudad ti Nueva York, kinuna ti bise presidente ti Watch Tower Society: “Sibabatad ken awan panagalikaka nga iwaragawagmi daytoy a pannakaramut amin a krimen, kinadelingkuente, gura, riri, panagil-ilem, . . . ken nakaro a riribuk nga isu ti di umiso, ulbod a relihion; nga adda iti likudanna ti di makita a kabusor ti tao, ni Satanas a Diablo. Ti kangrunaan a mapabasol iti kasasaad ti lubong isu dagiti relihiuso a mannursuro ken papangulo; ket ti kadakkelan ti sungsungbatanna isu dagiti relihiuso a klero ti Kakristianuan. . . . Kalpasan amin dagitoy a tawen nanipud Gubat Sangalubongan I, ti kasasaad ti Kakristianuan iti imatang ti Dios ket kas iti Israel idi kaaldawan ni Jeremias. Wen, sangsanguen ti Kakristianuan ti didigra nga ad-adda a nakaal-alingget ken nakarkaro ngem ti naimatangan ni Jeremias a napasamak iti Jerusalem.”
Pannakaukom Dagiti Ulbod a Mannursuro
15. Ania ti ipadpadto dagiti klero maipapan iti talna? Matungpaldanto aya?
15 Iti laksid daytoy a pakdaar, kasano ti panagtignay dagiti klero sipud idin? Kas iti ipadamag ti Jer 23 bersikulo 17: “Sangkakunada kadagidiay nga awanan panagraem kaniak, ‘Kinuna ni Jehova: “Addanto talnayo.”’ Ket iti tunggal maysa a magmagna iti kinabangad ti pusona, kunada, ‘Awanto ti didigra a dumteng kadakayo.’” Agpayso aya daytoy? Saan! Ibutaktakto ni Jehova ti kinaulbod dagitoy a padto dagiti klero. Saannanto a tungpalen ti ibagbagada iti naganna. Nupay kasta, makaallilaw unay ti ubbaw a panangipanamnama dagiti klero iti talna iti Dios!
16. (a) Ania ti moral a kasasaad daytoy a lubong, ket siasino ti mapabasol iti dayta? (b) Ania ti ar-aramiden ti klase Jeremias maipapan kadagiti narugit a moral a kapanunotan daytoy a lubong?
16 Pampanunotenyo kadi, ‘Ania, maallilawdak dagiti ulbod a sursuro dagiti klero? Nikaanoman!’ Ay ket, saankay koma a nakasigsiguro! Laglagipenyo a nangpatanor dagiti ulbod a sursuro dagiti klero iti nasikap, nakaam-amak a moral a kasasaad. Ikalkalintegan dagiti napanuynoy a sursuroda ti gistay uray ania, uray kasano ti kadakesna. Ket agraira daytoy nagdakes a moral a kasasaad iti amin a tay-ak ti panaglinglingay, pelikula, TV, magasin, ken musika. Masapul ngarud nga agannadtay a naimbag, di la ket ta matnagtayo iti impluensia daytoy nagdakes ngem nasikap ken makaallukoy a moral a kasasaad. Mabalin a maallukoy dagiti agtutubo kadagiti narugit a video ken musika. Laglagipenyo a ti kababalin dagiti tao ita a, “mabalin amin,” ket direkta a resulta dagiti ulbod a sursuro dagiti klero ken ti pannakapaayda a mangitandudo kadagiti nalinteg a pagalagadan ti Dios. Parparmeken ti klase Jeremias dagitoy imoral a kapanunotan ken tultulonganna dagiti adipen ni Jehova a mangiwaksi iti kinadakes a nakaigameran ti Kakristianuan.
17. (a) Sigun ken Jeremias, ania a pannusa ti dumteng iti rinuker a Jerusalem? (b) Anianto ti mapasamak iti Kakristianuan iti saanen a mabayag?
17 Ania a pannusa ti awatento dagiti ulbod a mannursuro ti Kakristianuan manipud ken Jehova, ti naindaklan nga Ukom? Sumungbat ti Jer 23 bersikulo 19, 20, 39, ken Jer 23:40: “Adtoy! Ti bagio ni Jehova, nga isu ti pungtotna, rummuarto, wen maysa nga alipugpog a bagio. Iti ulo dagiti managdakdakes, agdissonto. Ti unget ni Jehova saanto nga agsubli agingga iti maibanagna ken agingga iti matungpalna dagiti panggep ti pusona. . . . Lipatankayto a naan-anay, ket baybay-ankayto ken ti siudad nga intedko kadakayo ken kadagiti ammayo—iti sanguanak. Ket yegkonto ti agnanayon a pannakaumsi ken agnanayon a pannakaibabain, a dinto malipatan.” Napasamak amin dagita iti rinuker a Jerusalem ken iti templona, ket ita mapasamakto met ti kasta a didigra iti rinuker a Kakristianuan iti saanen a mabayag!
Panangipakaammo iti “Dadagsen ni Jehova”
18, 19. Ania a “dadagsen ni Jehova” ti impakaammo ni Jeremias iti Juda, ket ania ti kaipapanan dayta?
18 Ngarud, ania ti responsabilidad ti klase Jeremias ken dagiti kakaduada? Kunaen kadatayo ti Jer 23 bersikulo 33: “No daytoy nga umili wenno ti mammadto wenno ti padi damagenna kenka, a kunana, ‘Ania ti dadagsen ni Jehova?’ masapul a kunaemto met kadakuada, ‘“Dakayo a tattao—O anian a dadagsen! Ket baybay-ankayto,” kuna ni Jehova.’”
19 Dua ti kaipapanan ti Hebreo a sao para iti “dadagsen.” Mabalin a tukoyenna ti nadagsen a balikas a naggapu iti Dios wenno ti maysa a banag a mangpadagsen ken mangbannog iti maysa a tao. Ti ebkas ditoy a “dadagsen ni Jehova” tuktukoyenna ti nadagsen a padto—ti sao a ti Jerusalem ket naikeddengen a madadael. Kayat kadi dagiti tattao a dengdenggen dagiti kasta nga agkakadagsen a naimpadtuan a sasao ni Jehova a maulit-ulit nga impangngeg ni Jeremias kadakuada? Saan, rinabrabak dagiti tattao ni Jeremias: ‘Ania a padto (dadagsen) ti ipakaammom ita? Sigurado a makapabantot manen ti padtom!’ Ngem ania ti kinuna ni Jehova kadakuada? Daytoy: “Dakayo a tattao—O anian a dadagsen! Ket baybay-ankayto.” Wen, makapadagsen ken Jehova dagitoy a tattao, ket baybay-annanto ida tapno saandan a padagsenan pay.
20. Ania ti “dadagsen ni Jehova” itatta?
20 Ania “ti dadagsen ni Jehova” itatta? Isu ti nadagsen a naimpadtuan a mensahe manipud iti Sao ti Dios. Napno dayta iti panangukom, a mangipakpakaammo iti umas-asidegen a pannakadadael ti Kakristianuan. No maipapan iti ili ni Jehova, addaantayo iti nadagsen a responsabilidad a mangipakaammo iti daytoy a “dadagsen ni Jehova.” Bayat nga umas-asideg ti panungpalan, masapul nga ipakaammotayo kadagiti amin a dagiti nasukir a tattao ti Kakristianuan ket maysa a “dadagsen,” wen, “O anian a dadagsen!” ken ni Jehova a Dios, ket din agbayag ikkatennanto daytoy a “dadagsen” babaen ti panangbaybay-ana iti Kakristianuan a madadael.
21. (a) Apay a nadadael ti Jerusalem idi 607 K.K.P.? (b) Kalpasan ti pannakadadael ti Jerusalem, ania ti napasamak kadagiti ulbod a mammadto ken iti pudno a mammadto ni Jehova, a mangipanamnama iti ania kadatayo itatta?
21 Inwayat ni Jehova ti panangukomna idi kaaldawan ni Jeremias idi dinadael dagiti taga-Babilonia ti Jerusalem idi 607 K.K.P. Kas naipadto, maysa dayta a ‘pannakaumsi ken pannakaibabain’ kadagidiay nasukir, di matalek nga Israelita. (Jeremias 23:39, 40) Impakitana kadakuada a ni Jehova, a maulit-ulit nga imbabainda, ket binaybay-anna idan nga aglak-am iti bunga ti kinadakesda. Nagulimek met laengen ti ngiwat dagiti nakuspag nga ulbod a mammadto. Ngem intultuloy ni Jeremias ti nagipadto. Isut’ di binaybay-an ni Jehova. Kasta met, saanto a baybay-an ni Jehova ti klase Jeremias inton ti nadagsen a pangngeddengna mangiturong iti pannakadadael dagiti klero ti Kakristianuan ken dagidiay mamati kadagiti kinaulbodda.
22. Iti ania a kasasaad nga iturong dagiti panangukom ni Jehova ti Kakristianuan?
22 Wen, ti nalangalang, awan matagtagitaona a kasasaad ti Jerusalem kalpasan ti 607 K.K.P. ket isunto ti eksakto a pagbalinan ti relihiuso a Kakristianuan kalpasan a malabusan iti kinabaknangna ken nakababain a maibutaktak. Isu daytoy ti maikari a pannusa nga inkeddeng ni Jehova maibusor kadagiti ulbod a mannursuro. Saanto a mapaay dayta a pannusa. No kasano a pimmudno dagiti naipaltiing a pammakdaar a mensahe ni Jeremias iti napalabas, pumudnodanto met iti moderno-aldaw a kaitungpalanda. Gapuna, agbalintay koma a kas ken Jeremias. Situtured nga ipakaammotayo ti naimpadtuan a dadagsen ni Jehova kadagiti tattao, tapno maammuanda no apay nga agtupakto ti naan-anay a dagsen ti nalinteg a panangukomna kadagiti amin nga ulbod a relihiuso a mannursuro!
Dagiti Pangrepaso a Saludsod
◻ Kasano kadakes ti kadaanan a Jerusalem iti imatang ni Jehova?
◻ Kadagiti ania a pamay-an a ‘magmagna [ti Kakristianuan] iti kinaulbod’?
◻ Kasano a naibutaktak ti kinadakes dagiti klero iti moderno a panawen?
◻ Ania a “dadagsen ni Jehova” ti maipakpakaammo ita?
[Ladawan iti panid 8]
Nagaramid dagiti mammadto ti Jerusalem “kadagiti nakaal-alingget a banag”
[Ladawan iti panid 9]
“Ti parparmata ti bukodda a puso ti ibagada”
[Ladawan iti panid 10]
Ti kasasaad ti Jerusalem kalpasan ti pannakadadaelna ipakitana no anianto ti pagtungpalan ti Kakristianuan