Im-imtuodenyo Kadi No “Sadino ti Ayan ni Jehova?”

“Nagbalinda nga adayo kaniak . . . Ket saanda a kinuna, ‘Sadino ti ayan ni Jehova?’”​—JEREMIAS 2:5, 6.

1. No iyimtuod dagiti tattao, “Sadino ti ayan ti Dios?,” ania ti nalabit kayatda a maammuan?

“SADINO ti ayan ti Dios?” Adu a tattao ti nangyimtuod iti dayta. Kayat laeng a matarusan ti dadduma ti maysa a simple a banag maipapan iti Namarsua, no sadino ti ayanna? Inyimtuod dayta ti dadduma kalpasan ti maysa a nasaknap a didigra wenno no personal nga agrigatda ken dida maawatan no apay a di bimmallaet ti Dios. Ngem adda met dagiti saan nga agimtuod iti aniaman gapu ta dida patien nga adda ti Dios.​—Salmo 10:4.

2. Siasino dagiti nagballigi a nangbirok iti Dios?

² Siempre, adu ti mangbigbig kadagiti aglaplapusanan a pammaneknek nga adda ti Dios. (Salmo 19:1; 104:24) Dadduma kadakuada ti mapneken nga adda relihionda. Ngem gapu iti nasged a panangipateg iti kinapudno, minilion a tattao manipud iti amin a pagilian ti nagutugot a mangbirok iti pudno a Dios. Saan nga ubbaw ti panagreggetda gapu ta ti Dios “saan nga adayo iti tunggal maysa kadatayo.”​—Aramid 17:26-28.

3. (a) Sadino ti pagnanaedan ti Dios? (b) Ania ti ipasimudaag ti Nainkasuratan a saludsod a, “Sadino ti ayan ni Jehova?”

³ No ti maysa a tao pudno a masarakanna ni Jehova, mabigbigna a “ti Dios maysa nga Espiritu,” a di makita ti tao. (Juan 4:24) Tinukoy ni Jesus ti pudno a Dios kas “ni Amak nga adda sadi langit.” Ania ti kaipapanan dayta? Iti naespirituan nga anag, kaipapananna a nangayed a lugar ti pagnanaedan ti nailangitan nga Amatayo, no kasano a ti law-ang nangatngatoda ngem iti daga. (Mateo 12:50; Isaias 63:15) Ngem nupay ditay literal a makita ti Dios, pinagbalinna a posible ti panangam-ammotayo kenkuana ken panangadal iti adu a bambanag maipapan kadagiti panggepna. (Exodo 33:20; 34:6, 7) Sungbatanna dagiti saludsod nga iyimtuod dagiti napasnek a tattao nga agsapsapul iti kaipapanan ti biag. No maipapan kadagiti bambanag a mangapektar iti biagtayo, mangipaay kadagiti mapagtalkan a pagalagadan tapno maammuantayo ti takderna, kayatna a sawen, no ania ti panangmatmatna kadagiti bambanag ken no maitunos met laeng kadagiti panggepna dagiti tarigagaytayo. Kayatna nga agsiraraktayo maipapan kadagita a banag ken agreggettayo a mangsapul kadagiti sungbat. Babaen ken propeta Jeremias, tinubngar ni Jehova ti ili ti nagkauna nga Israel gapu ta dida naaramid dayta. Ammoda ti nagan ti Dios, ngem dida inimtuod, “Sadino ti ayan ni Jehova?” (Jeremias 2:6) Saan a ti panggep ni Jehova ti kangrunaan a pakaseknanda. Saanda nga agpapaiwanwan kenkuana. No agaramidka kadagiti desision, narikut ken simple, im-imtuodem kadi no “Sadino ti ayan ni Jehova?”

Dagidiay Nagpaiwanwan iti Dios

4. Ania ti masursurotayo iti ulidan ni David no maipapan iti panagpaiwanwan ken ni Jehova?

⁴ Idi agtutubo pay ni David nga anak ni Jesse, napatanorna ti nabileg a pammati ken ni Jehova. Ammona a ni Jehova “ti sibibiag a Dios.” Napasaran a mismo ni David ti pannalaknib ni Jehova. Gapu iti pammati ken panagayatna iti “nagan ni Jehova,” pinapatay ni David ti Filisteo a ni Goliat, a nakabalan kadagiti armas. (1 Samuel 17:26, 34-51) Ngem saan a nagkompiansa ni David iti bagina gapu iti panagballigina. Dina impapan a bendisionan ni Jehova ti aniaman nga aramidenna. Kadagiti simmaganad a tawen, maulit-ulit a nagpaiwanwan ken ni Jehova no kasapulanna ti agdesision. (1 Samuel 23:2; 30:8; 2 Samuel 2:1; 5:19) Intultuloyna ti nagkararag: “Ipakaammom kaniak dagiti bukodmo a dalan, O Jehova; isurom kaniak dagiti bukodmo a dana. Papagnaennak iti kinapudnom ket isuronak, ta sika ti Dios ti pannakaisalakanko. Kenka nanginanamaak iti intero nga agmalem.” (Salmo 25:4, 5) Anian a nagsayaat nga ulidan a tuladentayo!

5, 6. Kasano a ni Jehosafat binirokna ni Jehova iti nagduduma a gundaway iti biagna?

⁵ Idi kaaldawan ni Ari Jehosafat, ti maikalima nga ari manipud iti kapuonan ni David, nagaaliansa dagiti puersa ti tallo a nasion tapno makigubat iti Juda. Iti dayta a peggad a nakaipasanguan ti nasion, “insaad [ni Jehosafat] ti rupana tapno birokenna ni Jehova.” (2 Cronicas 20:1-3) Saan a dayta ti damo a panangbirok ni Jehosafat ken ni Jehova. Saan a kas iti apostata a makin-amianan a pagarian ti Israel, inidian ti ari ti panagdayaw ken ni Baal ket pinilina ti nagna kadagiti dalan ni Jehova. (2 Cronicas 17:3, 4) Isu nga idi agpegpeggad ni Jehosafat, kasano a ‘binirokna ni Jehova’?

⁶ Iti publiko a kararagna idiay Jerusalem kabayatan daydi a napeggad a tiempo, impamatmat ni Jehosafat a linagipna ti mannakabalin-amin a bileg ni Jehova. Inutobna a naimbag ti panggep ni Jehova kas impalgak ti panangpatalawna kadagiti dadduma a nasion ket intedna iti Israel ti sumagmamano a daga kas tawidda. Binigbig ti ari a kasapulanna ti tulong ni Jehova. (2 Cronicas 20:6-12) Sidadaan kadi a timmulong ni Jehova iti dayta a gundaway? Wen. Babaen ken ni Jahaziel a Levita, nangipaay ni Jehova iti espesipiko nga instruksion, ket iti simmaganad nga aldaw pinagballigina ti ilina. (2 Cronicas 20:14-28) Kasano a masiguradoyo a sidadaan met a tumulong ni Jehova no agpaiwanwankayo kenkuana?

7. Makinkararag ti ipangag ti Dios?

⁷ Saan a mangidumduma ni Jehova. Iyaw-awisna iti amin a tattao nga agpatulongda kenkuana iti kararag. (Salmo 65:2; Aramid 10:34, 35) Sukimatenna ti linaon ti puso dagidiay umas-asug kenkuana. Ipanamnamana kadatayo nga ipangagna ti kararag dagidiay nalinteg. (Proverbio 15:29) Tulonganna dagiti dadduma a dati nga awanan interes kenkuana ngem sipapakumbaba ita nga agkiddaw iti panangiwanwanna. (Isaias 65:1) Ipangagna uray ti kararag dagidiay nagsalungasing iti lintegna ngem sipapakumbaba nga agbabawi. (Salmo 32:5, 6; Aramid 3:19) Ngem no saan nga agpasakup iti Dios ti puso ti maysa a tao, awan serserbi ti kararagna. (Marcos 7:6, 7) Usigenyo ti sumagmamano a pagarigan.

Nagkararagda Ngem Di Naipangag

8. Apay a di naay-ayo ni Jehova kadagiti kararag ni Ari Saul?

⁸ Kalpasan nga imbaga ni propeta Samuel ken ni Ari Saul nga isu ket tinallikudan ti Dios gapu iti kinasukirna, nagruknoy ni Saul iti imatang ni Jehova. (1 Samuel 15:30, 31) Ngem pammarang laeng dayta. Ti motibo ni Saul ket saan a tapno agtulnog iti Dios no di ket tapno mapadayawan iti imatang dagiti tattao. Idi agangay, bayat a gubgubaten dagiti Filisteo ti Israel, immadani ni Saul ken ni Jehova kas maysa laeng a rutina. Ngem idi saan a naipangag ti kararagna, nagkonsulta iti maysa a mannakiuman iti espiritu nupay ammona a kondenaren dayta ni Jehova. (Deuteronomio 18:10-12; 1 Samuel 28:6, 7) Iti ababa a pannao, kinuna ti 1 Cronicas 10:14 maipapan ken Saul: “Saan a nagimtuod ken Jehova.” Apay? Gapu ta saan a naibatay iti pammati dagiti kararag ni Saul. Gapuna, kasla saan met laeng a nagkararag.

9. Nupay impakaasina ti panangiwanwan ni Jehova, ania ti nagkurang ken Zedekias?

⁹ Umasping iti dayta, idi umad-adani ti panungpalan ti pagarian ti Juda, adu pay dagiti naipaay a kararag ken naaramid a panagkonsulta kadagiti propeta ni Jehova. Kaskasdi, inannurot dagiti tattao ti idolatria bayat nga impapanda nga agdaydayawda ken ni Jehova. (Sofonias 1:4-6) Nupay nagimtuodda iti Dios, saan a nakasagana dagiti pusoda nga agtulnog iti pagayatanna. Impakaasi ni Ari Zedekias ken ni Jeremias nga agimtuod ken ni Jehova para kenkuana. Naibagan ni Jehova iti ari no ania ti masapul nga aramidenna. Ngem gapu ta nagkurang ti pammatina ken nagbuteng iti tao, saan a nagtulnog ti ari iti timek ni Jehova, isu nga awan ti makaay-ayo a sungbat nga inted ni Jehova kenkuana.​—Jeremias 21:1-12; 38:14-19.

10. Ania ti di umiso nga inaramid ni Johanan idi nagkiddaw iti panangiwanwan ni Jehova, ken ania ti masursurotayo iti nagkamalianna?

¹⁰ Kalpasan a nadadael ti Jerusalem ken pimmanaw ti buyot ti Babilonia a kaduada dagiti nakautibo a Judio, nagsagana ni Johanan a mangipan idiay Egipto ti bassit a grupo dagiti Judio a natda iti Juda. Nagaramidda iti plano, ngem sakbay a pimmanawda, kiniddawda ken ni Jeremias nga ikararaganna ida ken kiddawenna ti panangiwanwan ni Jehova. Ngem idi dida nagustuan ti naipaay a sungbat, inaramidda latta ti implanoda. (Jeremias 41:16–43:7) Adda kadi dagiti masursuroyo kadagita a pasamak tapno ipangagnakayo ni Jehova no umadanikayo kenkuana?

“Itultuloyyo a Siguraduen”

11. Apay a kasapulan nga iyaplikartayo ti Efeso 5:10?

¹¹ Ti pudno a panagdayaw dina laeng iraman ti panangisimbolo iti dedikasiontayo babaen ti pannakaitaneb, itatabuno kadagiti gimong ti kongregasion, ken panangasaba. Nairaman ti intero a panagbiagtayo. Inaldaw a maipasangotayo kadagiti rigat​—nabatad man dayta wenno saan​—a mangyadayo kadatayo iti dalan a maitunos iti nadiosan a debosion. Ania ti aramidentayo no maipasango kadagita a rigat? Idi nagsurat kadagiti matalek a Kristiano idiay Efeso, kastoy ti indagadag kadakuada ni apostol Pablo: “Itultuloyyo a siguraduen no ania ti makaay-ayo iti Apo.” (Efeso 5:10) Nainsiriban ti panangaramid iti dayta kas ipakita ti adu a situasion a nailanad iti Kasuratan.

12. Apay a di naay-ayo ni Jehova idi impayakar ni David ti lakasa ti tulag idiay Jerusalem?

¹² Idi naisubli iti Israel ti lakasa ti tulag ken naitalimeng dayta iti adu a tawen idiay Kiriat-jearim, kayat ni Ari David nga iyakar dayta idiay Jerusalem. Nagkonsulta kadagiti panguluen dagiti tattao ket kinunana a mayakar ti Lakasa ‘no kasla naimbag kadakuada ken makaay-ayo ken Jehova.’ Ngem saan a nagpalutpot a naimbag tapno masiertona no ania ti pagayatan ni Jehova iti dayta a banag. No inaramidna ti kasta, saan koma a nailugan ti Lakasa iti maysa a kareson. Imbaklay koma dayta dagiti Levita a Cohatita, kas nalawag nga imbilin ti Dios. Nupay masansan idi nga agimtuod ni David ken ni Jehova, saan nga umiso ti panagimtuodna iti dayta a gundaway. Nagresulta dayta iti didigra. Binigbig ni David idi agangay: “Ni Jehova a Diostayo simmaranget maibusor kadatayo, ta isu saantay a binirok maitunos iti kaugalian.”​—1 Cronicas 13:1-3; 15:11-13; Numeros 4:4-6, 15; 7:1-9.

13. Iti samiweng a nakanta idi nayakar ti Lakasa, ania a pammalagip ti ramanenna?

¹³ Idi nayakar met laeng ti Lakasa idiay Jerusalem manipud iti balay ni Obed-edom babaen dagiti Levita, nakanta ti maysa a samiweng a pinutar ni David. Ramanenna dayta ti naimpusuan a pammalagip: “Birokenyo ni Jehova ken ti pigsana, sapulenyo a patinayon ti rupana. Lagipenyo ti nakaskasdaaw nga ar-aramidna nga inaramidna, dagiti milagrona ken dagiti hudisial a pangngeddeng ti ngiwatna.”​—1 Cronicas 16:11, 12.

14. Kasano a magunggonaantayo manipud iti nasayaat nga ulidan ni Solomon ken kadagiti kamalina iti arinunos ti panagbiagna?

¹⁴ Sakbay a natay, binalakadan ni David ti anakna a ni Solomon: “No birokem [ni Jehova], ipalubosnanto nga isu masarakam.” (1 Cronicas 28:9) Apaman a nagturay, napan ni Solomon idiay Gabaon, a pakasarakan iti tolda ti gimong, ket nagidaton ken ni Jehova. Sadiay, inawis ni Jehova ni Solomon: “Agkiddawka! Anianto ti itdek kenka?” Kas sungbat iti kiddaw ni Solomon, sibubulos nga inted kenkuana ni Jehova ti sirib ken pannakaammo a mangukom iti Israel, ken innayonna pay ti kinabaknang ken dayaw. (2 Cronicas 1:3-12) Babaen ti panangusarna iti arkitektural a plano nga inted ni Jehova ken ni David, binangon ni Solomon ti nadaeg a templo. Ngem no maipapan iti mismo a pannakiasawana, saan a nagpaiwanwan ni Solomon ken ni Jehova. Nangasawa ni Solomon kadagiti babbai a saan nga agdaydayaw ken ni Jehova. Iti arinunos ti panagbiagna, inyadayoda ti pusona manipud ken ni Jehova. (1 Ar-ari 11:1-10) Kasano man kalatak, kasirib, wenno kalaingtayo, napateg nga ‘itultuloytayo a siguraduen no ania ti makaay-ayo iti Apo’!

15. Idi rinaut ni Sera nga Etiope ti Juda, apay a sikokompiansa nga inkararag ni Asa nga ispalen ni Jehova ti Juda?

¹⁵ Naipaganetget ti kinapateg dayta iti salaysay ti panagari ni Asa, maysa nga apoko iti tumeng ni Solomon. Sangapulo ket maysa a tawen kalpasan a nagbalin nga ari ni Asa, ni Sera nga Etiope indauluanna ti minilion a buyot maibusor iti Juda. Ispalen ngata ni Jehova ti Juda? Nasurok a 500 a tawen sakbayna, nalawag nga imbaga ni Jehova no ania ti manamnama ti ilina no ipangag ken salimetmetanda dagiti bilinna ken no ania ti manamnamada no iyaleng-alengda dagita. (Deuteronomio 28:1, 7, 15, 25) Idi rugrugi ti panagturayna, dinadael ni Asa dagiti altar ken poste a nausar iti ulbod a panagdayaw. Indagadagna kadagiti tattao a “birokenda ni Jehova.” Kasta ti inaramid ni Asa uray awan ti didigra a nakaipasanguanna. Gapu ta adda pammatina ken ni Jehova, nabalinan ni Asa ti nagkararag iti Dios tapno agtignay para kadakuada. Ania ti resultana? Nasagrap ti Juda ti dakkel a panagbiktoria.​—2 Cronicas 14:2-12.

16, 17. (a) Nupay nagballigi ni Asa, ania ti impalagip kenkuana ni Jehova? (b) Idi simamaag a nagtignay ni Asa, ania a tulong ti naited kenkuana, ngem ania ti reaksionna? (c) Kasanotayo a magunggonaan iti panangusigtayo iti kababalin ni Asa?

¹⁶ Kaskasdi, idi nagawid ni Asa kalpasan a nagballigi, imbaon ni Jehova ni Azarias tapno sabtenna ti ari ken ibagana: “Denggendak, O Asa ken isuamin a Juda ken Benjamin! Adda kadakayo ni Jehova agingga nga addakayo kenkuana; ket no isu birokenyo, ipalubosnanto nga isu masarakanyo, ngem no baybay-anyo baybay-annakayto.” (2 Cronicas 15:2) Gapu ta naparayray manen ti regtana, intandudo ni Asa ti pudno a panagdayaw. Ngem 24 a tawen kalpasanna, idi naipasango manen iti gubat, saan a nagpaiwanwan ni Asa ken ni Jehova. Saan a nagkonsulta iti Sao ti Dios, ken nalipatanna ti inaramid ni Jehova idi a ti Juda ket rinaut ti buyot dagiti Etiope. Simamaag a nakialiansa iti Siria.​—2 Cronicas 16:1-6.

¹⁷ Maigapu iti dayta, binilin ni Jehova ti pumaparmata a ni Hanani tapno tubngarenna ni Asa. Uray iti dayta pay la a kanito, naawatan koman ni Asa idi nailawlawag kenkuana ti panangmatmat ni Jehova iti pannakialiansana. Imbes ketdi, narurod ni Asa ket inkabilna ni Hanani iti balay dagiti tul-ong. (2 Cronicas 16:7-10) Anian a nakalkaldaang! Datayo met ngay? Birbirokentayo kadi ti Dios ngem agkedkedtayo a mangipangag iti balakadna? No ti maysa a maseknan ken managayat a panglakayen usarenna ti Biblia a mangbalakad kadatayo gapu ta maim-impluensiaannatayon ti lubong, ipakpakitatayo kadi nga apresiarentayo ti naayat a tulong a naited kadatayo tapno maammuantayo “no ania ti makaay-ayo iti Apo”?

Diyo Liplipatan nga Imtuoden

18. Kasanotayo a magunggonaan manipud iti sinao ni Eliu ken ni Job?

¹⁸ No mariribukan, mabalin nga agkamali uray ti maysa nga addaan iti nasayaat a rekord ti panagserbi ken ni Jehova. Idi nakaptan ni Job iti nakaar-ariek a sakit, natay dagiti annakna, napukaw dagiti material a sanikuana, ken siuulbod a pinabasol dagiti kakaduana, ti laeng bagina ti pinanunotna. Pinalagipan ni Eliu: “Awan nagkuna, ‘Sadino ti ayan ti Dios a Naindaklan a Nangaramid kaniak?’” (Job 35:10) Masapul idi nga iturong ni Job ti atensionna ken ni Jehova ken utobenna no ania ti panangmatmat ti Dios iti situasion. Sipapakumbaba nga inawat ni Job dayta a pammalagip, ket matulongannatayo ti ulidanna a mangaramid iti kasta.

19. Ania ti masansan a maliwayan nga aramiden dagiti Israelita?

¹⁹ Pagaammo dagiti Israelita no kasano a trinato ti Dios ti nasionda. Ngem masansan a malipatanda dayta no adda tamingenda nga espesipiko a situasion iti biagda. (Jeremias 2:5, 6, 8) No maipasangoda idi iti panagdesision, aramidenda latta ti kaykayatda imbes nga iyimtuodda, “Sadino ti ayan ni Jehova?”​—Isaias 5:11, 12.

Itultuloyyo nga Imtuoden, “Sadino ti Ayan ni Jehova?”

20, 21. (a) Siasino ita ti mangiparparangarang iti kababalin ni Eliseo no iti panagpaiwanwan ken ni Jehova? (b) Kasanotayo a matulad ken magunggonaan iti ulidan ti pammatida?

²⁰ Idi nagturpos ti publiko a ministerio ni Elias, innala ni Eliseo nga adipenna ti opisial a kawes a natinnag ni Elias, napan iti karayan ti Jordan, inablatanna ti danum ket inyimtuodna: “Sadino ti ayan ni Jehova a Dios ni Elias, Isu a mismo?” (2 Ar-ari 2:14) Simmungbat ni Jehova babaen ti panangipakitana nga adda itan ti espirituna ken ni Eliseo. Ania ti maadaltayo iti dayta?

²¹ Adda umasping a pasamak iti moderno a panawen. Matay ti dadduma kadagiti napulotan a Kristiano a mangidadaulo iti trabaho a panangasaba. Dagidiay nakaitalkan ti panangaywan usigenda ti Kasuratan ken ikararagda ti panangiwanwan ni Jehova. Kanayon nga iyimtuodda, “Sadino ti ayan ni Jehova?” Kas resultana, agtultuloy ti panangiwanwan ni Jehova iti ilina ken ti panangbendisionna iti trabahoda. Tultuladentayo met laeng kadi ti pammatida? (Hebreo 13:7) No wen, agtalinaedtayo a nasungdo iti organisasion ni Jehova, sumurot iti panangiwanwanna, ken naan-anay a makiraman iti trabaho nga iturturong ni Jesu-Kristo.​—Zacarias 8:23.

Ania ti Sungbatyo?

• Ania koma ti panggeptayo a mangimtuod iti, “Sadino ti ayan ni Jehova?”

• Kasanotayo ita a masarakan ti sungbat ti saludsod a, “Sadino ti ayan ni Jehova?”

• Apay a saan a masungbatan ti kararag ti dadduma nga agsapsapul iti panangiwanwan ti Dios?

• Aniada a pagarigan iti Biblia ti mangipakita a kasapulan nga ‘itultuloy a siguraduen no ania ti makaay-ayo iti Apo’?

[Ladawan iti panid 9]

Kasano a ni Ari Jehosafat binirokna ni Jehova?

[Ladawan iti panid 10]

Apay a nagkonsulta ni Saul iti maysa a mannakiuman iti espiritu?

[Dagiti Ladawan iti panid 12]

Agkararag, agadal, ken agmennamenna tapno masigurado no “sadino ti ayan ni Jehova”