“Ayatem ti Kaarrubam”—Aniat’ Praktikal Unay a Pamay-an?
NO MAKAKITAKAYO ti padayo a tao a napanglaw, aniat’ riknayo? Iladawan dagiti ubbing nga agbisbisin, kas pangarigan, ti mamagbalin kadakayo a mangaramid iti ania koma? ‘Maasianak,’ mabalin a kunayo, ‘ket kayatko ti tumulong.’ Ti nagdadakkelan a kantidad ti kuarta a tinawen a maitultulong kas kadagiti managparabur nga organisasion ken manangtulong nga ahensia ipamatmatna nga adu dagiti tattao a kaawatan a kasta met ti panagrikriknada.
Ti panangaramid kadagita a kinaimbag a manggunggona kadagiti tattao nga agkasapulan ti pudno a makomendaran, nangnangruna gapu iti pannursuro ni Jesus nga ayatentayo dagiti kaarubatayo a kas ti bagbagitayo. (Mateo 19:19) Adu a napasnek a tattao patienda a ti kapraktikalan unay a pamay-an a panangipakita iti ayatda iti padada a tao ket babaen iti panangibangon ken panangsuportar kadagiti ospital ken eskuelaan, babaen iti panangtulongda kadagiti naimbag a ganganuat, ken babaen ti pannakiramanda iti nadumaduma a langa ti trabaho a sosial. ‘Dayta ti naan-anay a kaipapanan ti Kinakristiano,’ mabalin a kunada, nalabit inayonda pay, no makisasaoda kadagiti Saksi ni Jehova, ‘a dayta ti pudpudno nga ad-adda a praktikal ngem ti panangbusbos ti panawen ken pigsayo a mangaskasaba iti binalaybalay maipapan iti relihion kas ar-aramidenyo a tattao.’
Ngem kasta aya? Kasano ti intay panangayat ti padatayo a tao iti kapraktikalan a pamay-an ken agpaay iti kadakkelan a mabayag a pakagunggonaanna?
Ania ti Magapgapuanan ti Kuartayo?
Dagiti manamnama nga agipatpatulod kadagiti maikari a gangganuat addaandat’ rason a mangisaludsod: ‘Kasano kaadu iti maitultulongko ti direkta a makagunggona kadagiti tattao a nairanta a tulonganna?’ Maysa a 1978 a panagusisa kadagiti 15 a kangrunaan a managparabur nga organisasion idiay Pederal a Republika ti Alemania, kas pangarigan, impanayagna nga iti dayta a tiempo dagiti administratibo a gastos ken gastos iti panagiwaras ti nangbusbos iti agangay 42 porsiento iti dagup a napastrek ti organisasion.
Idi sinitar dagiti opisiales ti telebision ti maur-urnong a kuenta ti innem “kadagiti natagibi nga annak” idiay Bolivia, nasukalanda nga 6 inggana ti 15 porsiento laeng iti dagup a kantidad dagiti kontribusion nga inaramid dagiti “manangtagibi a nagannak” idiay Pederal a Republika ti Alemania ti naikredito iti kuenta ti banko dagiti tinagibida nga annak. Ti babai a pannakangiwat ti organisasion ti nangilibak iti pammabasol ti panagkusit, nupay kasta, nga inlawlawagna a naimbag kadagiti manamnama a tumultulong a dagiti annak ket umawatdanto laeng iti kakatlo iti tulong dagiti “nagannakda.” Ti dadduma, kalpasan a mabayadan amin dagiti administratibo a gastos, ti naipadamag a mausardanto nga agpaay kadagiti edukasional ken medikal a pangpanggep.
Siempre, dagiti pangarigan dagiti maab-abusar a tulong ket pagaammoda. Pudno daytoy kadagiti maitultulong a maipaay kadagiti nabiit pay a panagbisin idiay Africa. Idiay Ethiopia, dagiti parikut iti politika ti nanglapped iti idadanon ti kaaduan iti taraon kadagiti agkasapulan, ken iti dadduma a kaso naipadpadamag a dagiti naidonar a taraon ti mailaklako pay—kadagiti aglablabes a presio—imbes a maiwaras nga awan bayadna.
Ti publikasion ni Carl Bakal a Charity U.S.A. ti namakdaar: “Sadinoman a ti maysa a gannuat ket natakneng, no kasano a mabusbos ti kuarta ket saanen a masalsaludsod. Diak kayat nga agsardeng ti panangted dagiti tattao. Basta pampanunotek laengen a rebbeng a masungbatan dagiti saludsod agsipud ta dagita ti mait-ited a sibubulsek.” Kaawatan, ti pannangted a sibubulsek ket saan a nainsiriban ket narigat a maibilang a praktikal.
Panangsurot iti Ulidan nga Impakita ni Jesus
Pudno a naklaladladingit dagitoy a kinapudno, ngem ikalintegan kadi dayta ti panagkitakit a mangsuportar kadagiti maikari a gannuat? Saan kadi nga inagasan ni Jesus dagiti masakit ken simimilagro a tinaraonanna dagiti mabisin, iti kasta nangted iti padron nga agpaay kadagiti Kristiano itatta?
Pudno a natignay ti asi ni Jesus idi makitana dagiti tattao nga agkasapulan. Walo a teksto ti Biblia ti nangdakamat iti daytoy. Dua ti nangtukoy kadagiti tattao nga agkasapulan iti taraon (Mateo 15:32; Marcos 8:2), tallo kadagidiay agkasapulan iti pisikal a pannakaagasda (Mateo 14:14; 20:34; Marcos 1:41), ken maysa iti panagkasapulanda ti liwliwa iti ipapatay dagiti inay-ayatda. (Lucas 7:13) Ngem dagiti dua a sabali pay a teksto tuktukoyenna ti dakdakkel pay a panagkasapulan. Kuna ti Mateo 9:36: “Ket idi nakitana dagiti adu unay a tattao, simnek ti asina kadakuada, gapu ta nalidayda ken nawarawarada a kasda la karkarnero nga awan ti pastorda.” Ket kuna met ti Marcos 6:34: “Nakitana ti umariwekwek a tattao ket kinaasianna ida, ta kasda la karnero nga awan pastorda. Ket rinugianna a sinursuruan ida kadagiti adu a banag.”
Kinapudnona, uray pay no ti asi kadagiti tattao ti nangtignay ken ni Jesus a nangaywan kadakuada iti pisikal a pamay-an, ti kangrunaan nga interesna ket isu ti panangitukon iti naespirituan a tulong kadakuada a di impaay dagiti narelihiusuan a papanguloda. (Kitaenyo ti Mateo kapitulo 23.) Ni Jesus isu idi ti “naimbag a pastor,” daydiay situtulok a mangipaay “ti biagna gapu kadagiti karnerona.” (Juan 10:11) Gapu ta inikkanna daytoy trabaho a panangaskasaba—saan a ti trabaho a sosial wenno ti panagibangon kadagiti ospital wenno nagipataray kadagiti ahensia a tumultulong—ti panangipangpangruna iti panagbiagna, nabaelanna nga imbaga ken Pilato iti kamaudiananna: “Naiyanakak gapu itoy, ken gapu itoy immayak ditoy lubong, tapno paneknekak ti kinapudno.”—Juan 18:37.
Nupay inikkan ni Jesus dagiti apostolna ti abilidad a mangaramid kadagiti datdatlag ti panangagas, awan ti nadakdakawatna iti daytoy idi intedna ti maudi a bilinna kadakuada sakbay ti iyuulina idiay langit. Imbes ketdi, imbilinna: “Inkayo ngarud ket pagbalinenyo nga ad-adalan dagiti amin a nasion, a bautisaranyo ida iti nagan ti Ama ken iti Anak ken iti nasantuan nga espiritu, nga isursuroyo ida nga aywananda dagiti isuamin a banag nga imbilinko kadakayo.” Nalawag, ngarud, a ti kapatgan unay a trabaho ket isu ti “panagaramid ti ad-adalan . . . a bautisaran ida, . . . nga isursuro ida.”—Mateo 28:19, 20.
No Apay a ti Panangasaba Praktikal Unay
Ti panangaskasaba praktikal agsipud ta tulonganna dagiti tattao a mangiyaplikar kadagiti prinsipio ti Biblia. Daytoyto met ti makatulong kadakuada a mangliklik kadagiti parikut a mabalin a mangiyeg kadakuada iti panagkasapulan. Ti panangiyaplikar kadagiti prinsipio ti Biblia maipapan iti trabaho ken ti kababalintayo kadagiti material a bambanag, kas pangarigan, ti makatulong a manglapped iti kinapanglaw. (Proverbio 10:4; Efeso 4:28; 1 Timoteo 6:6-8) Wenno ti panangsurot ti pammatigmaan ti Biblia maipapan ti panagusar ti droga ken panangsurot kadagiti moral a pagalagadanna ti mangparang-ay ti salun-attayo ken ipasigurona ti naragragsak a panagbiag ti pamilia.
Alaenyon a pangarigan ti 35 años a taga Yugoslavia, nga agnanaed idiay Pederal a Republica ti Alemania nga inaminna: “Iti edad a 18 wenno 19 nagbalinakon nga alkoholiko. Iti edad a 20 agin-inumakon iti sangalitro nga schnapps ken di kumurang a maysa a kahon a beer [20 a botelia] iti inaldaw. Namitlo a daras a naospitalak iti panagreggetda a panangagas kaniak iti bisiok, ngem saan a nakatulong dagiti doktor. Nupay agsusueldoak iti DM1,300 iti binulan, mammano nga adda maiyawidko iti balay a para iti pamiliak.” Daydiay ketdi imbaga dagiti Saksi ni Jehova kenkuana bayat ti panangaskasabada ti nangted kenkuana ti panagtarigagay a maaddaan iti nasaysayaat a pannakirelasion iti Namarsuana. “Babaen iti kararag,” intuloyna, “naragpatko met laeng ti di nabalinan dagiti dodoktor.” Makitatayo ngarud ti positibo nga epekto daytoy iti panagbiag ti pamiliana.
Sa bagay, ti panangaskasaba ket saanna a solbaren ti tunggal parikut. Ngem dayta ti praktikal agsipud ta mangted ti panginanamaan. Iti sidong ti pagarian ti Dios aminton a parikut masolbarton. Mangaramidton ni Jesus kadagiti datdatlag iti pisikal a pamay-an nga agpaay iti tunggal maysa a sibibiag, saan laeng nga agpaay kadagiti sumagmamano. Imbes a mangtedto laeng iti temporario a pakabang-aran, dagiti gunggonana ti napautto, kinapudnona, agnanayonto. (Kitaenyo ti Juan 17:3.) Gapuna ti panangisuro kadagiti tattao a mamati iti daton a subbot ni Jesus ken kadagiti saganana ti makaaramid iti kaaduan a pagimbagan iti mabaybayagto met laeng.
Adu kadagiti narelihiusuan nga organisasion iti Kakristianuan pagpannakkelda nga itudo dagiti “naimbag nga ar-aramidda” a panangaywan kadagiti masakit, kadagiti napanglaw, ken kadagiti daksanggasat. Ngem nasaysayaat koma pay ti maar-aramidanda no ipaganetgetda pay nga ad-adda ti panangted ti naespirituan a tulong, kas ti inaramid ni Jesus. Kas kadagiti narelihiusuan a papangulo idi umuna a siglo, saanda nga intungpal ti kangrunaan a bilin. Mabalin a nabussogda ti titian ti sumagmamano a napanglaw a tattao iti literal a taraon, ngem binaybay-anda met ti is-isip ken puspusoda nga agbisbisin kadagiti sasao ti kinapudno. (Kitaenyo ti Amos 8:11.) Mabalin a nagidonarda ti kuarta a tumulong kadagiti napapanglaw kadagiti nasnasion, ngem saanda met nga inwaragawag “kadagiti nasnasion dagiti di matukod a kinabaknang ni Kristo” wenno maipapan iti Gobierno ti Pagarian ti Dios. (Efeso 3:8) Mabalin a nakatulong dagiti misioneroda kadagiti napapanglaw a nasnasion nga agbalin a nalalaingda pay iti panagusar iti arado, ngem saanda met nga inallukoy ida a “pandayen dagiti kampilanda a dingding ti arado ken dagiti pikada a pagbalinen a komkompay.”—Isaias 2:4.
Agbalin a Natimbeng iti Panagayat iti Padayo a Tao
Ti siuumiso a panangisaad iti ad-adda a panangipaganetget iti naespirituan a tulong, siempre, ket dinatayo ipuera manipud iti panangted iti pisikal a tulong—kadagiti indibidual man wenno kadagiti grupo—no daytat’ kasapulan ken no addatay iti kasasaad a mangaramid iti dayta. Rebbengna a tarigagayantayo a suroten ti ulidan nga impakita dagiti immuna a Kristiano. (Kitaenyo ti Aramid 11:27-30.) Kadagiti panawen ti pudpudno a panagkasapulan wenno didigra, nasiglattay koma a mangsurot ti pammagbaga ni Pablo nga “aramidentayo ti naimbag kadagiti amin a tattao, ket nangnangruna kadagiti kabbalay iti pammati.” (Galacia 6:10) Tapno maipasiguro ti pannakaaramid ti kadadakkelan a pagimbagan, kaaduanna nga ar-aramiden daytoy dagiti Saksi ni Jehova iti personal a pamay-an. Yantangay dagiti Saksi a tumultulong kadagita a panagipatulod ti tulong agserserbida nga awan ti sueldo, awanen dagiti pagaburiduan nga administratibo a gastos.
Ngem bayat ti panangtultulongda kadagiti dadduma iti pisikal a pamay-an, di met koma liplipatan dagiti Kristiano ti kangrunaan nga obligasionda, ti panangikaskasaba ti naimbag a damag iti naipasdeken a Pagarian ti Dios. Dayta a Pagarian ti dandanin a mangpaksiat iti daytoy a lubong iti isuamin a sakit, kinapanglaw, ken panagkasapulan. Anian a makapnek ken makaparagsak ti pannakatulong kadagiti tattao a manggun-od iti biag iti maysa a lubong a sadiay ti sao nga “asi” ket dinton kasapulan a mausar. Mabalinyo kadi pay nga ayaten dagiti padayo a tattao iti pamay-an nga ad-adda a praktikal ngem iti dayta?
“Agaramidkayo ti ad-adalan . . . a bautisaranyo ida . . . nga isursuroyo ida”
Ti panangted a sibubulsek ket saan a nainsiriban ken narigat a maibilang dayta a praktikal