Tigtignayennaka Kadi ti Pammatim?
KOMBINSIDO ti opisial ti buyot a mapaimbag ni Jesus ti paralisado nga adipenna. Ngem ti opisial ti buyot saanna nga inawis ni Jesus iti pagtaenganna, nalabit gapu ta mariknana nga isu ket saan a maikari wenno gapu ta isu ket Gentil. Imbes ketdi, imbaon ti opisial ti sumagmamano a lallakay a Judio tapno ibagada ken ni Jesus: “Apo, saanak a maikari a tao tapno sumrekka iti sirok ti atepko, ngem sawem laeng ti sao ket mapaimbagto ti adipenko a lalaki.” Idi makitana a patien ti opisial a mapaimbagna ti adipenna nga adda iti adayo, kinuna ni Jesus iti bunggoy a sumursurot kenkuana: “Ibagak kadakayo ti pudno, awan asinoman iti Israel ti nakasarakak iti kastoy a kadakkel ti pammati.”—Mateo 8:5-10; Lucas 7:1-10.
Daytoy a kapadasan matulongannatayo a mangbigbig iti maysa a napateg a banag maipapan iti pammati. Ti pudno a pammati ket saan a basta panamati; nabuyogan dayta iti aramid. Inlawlawag ni Santiago a mannurat iti Biblia: “Ti pammati, no awan ar-aramidna, ket natay a mismo.” (Santiago 2:17) Ad-adda a maawatantayo dayta no usigentayo ti maysa a pudno a pagarigan no ania ti mapasamak no agbalin nga inaktibo ti pammati.
Idi 1513 K.K.P., ti nasion ti Israel ket naisinggalut ken ni Jehova a Dios babaen ti Linteg ti tulag. Kas mangibabaet iti dayta a tulag, inyallatiw ni Moises ti mensahe ti Dios kadagiti annak ti Israel: “No siiinget nga agtulnogkayto iti timekko ket pudno a salimetmetanyonto ti tulagko, iti kasta sigurado nga agbalinkayto a . . . maysa a nasantuan a nasion.” (Exodo 19:3-6) Wen, ti kinasanto ti Israel ket agpannuray iti kinatulnogda.
Adu a siglo kalpasanna, ad-adda nga impateg dagiti Judio ti panangadal iti Linteg ngem iti panangyaplikar kadagiti prinsipiona. Iti librona a The Life and Times of Jesus the Messiah, insurat ni Alfred Edersheim: “Dagiti [rabbi]—dagiti ‘natan-ok iti lubong’ nabayagen nga inkeddengda a napatpateg ti panagadal ngem iti ar-aramid.”
Pudno a naibilin kadagiti nagkauna nga Israelita a siaanep nga adalenda dagiti bilbilin ti Dios. Kinuna a mismo ti Dios: “Dagitoy a sasao nga ibilbilinko kenka ita nga aldaw addadanto ita pusom; ket masapul nga iyukuokmo ida iti anakmo ken sawem ti maipapan kadagita no agtugawka iti balaymo ken no magnaka iti dalan ken no agiddaka ken no bumangonka.” (Deuteronomio 6:6, 7) Ngem pinanggep kadi ni Jehova a maipangpangruna ti panangadal iti Linteg ngem kadagiti ar-aramid a maitunos iti dayta wenno iparipirip dayta? Usigentayo.
Napinget a Panagadal
Agparang a rasonable kadagiti Israelita ti nalabes a panangipangpangruna iti panagadal iti Linteg, yantangay patien dagiti Judio a mangbusbusbos ti Dios iti tallo nga oras kada aldaw iti panangadal iti Linteg. Matarusam ngarud no apay nga adda dagiti Judio a mangikalintegan, ‘No ti Dios regular nga adalenna ti Linteg, saan kadi a rumbeng met a naan-anay nga aramiden dayta dagiti parsuana ditoy daga?’
Idi umuna a siglo K.P., naan-anay a natiritir ti panagpampanunot dagiti rabbi gapu iti nalabes a panangusig ken panangipaulogda iti Linteg. “Dagiti eskriba ken dagiti Fariseo . . . sawenda ngem saanda nga aramiden,” kinuna ni Jesus. “Mangreppetda kadagiti nadagsen nga awit ket ipabaklayda ida kadagiti abaga dagiti tattao, ngem isuda saanda a kayat a garawen ida babaen iti ramayda.” (Mateo 23:2-4) Dagidi a lider ti relihion pinadagsenanda dagiti ordinario a tattao babaen ti nagadu a paglintegan ken pagannurotan, ngem mismo nga isuda ti nangaramid kadagiti pamay-an tapno maipuerada iti panangsurot kadagita a linteg. Kanayonanna, dagidi a lallaki a naipamaysa laeng iti napinget a panagadal ‘saanda nga inkankano ti nadagdagsen a bambanag iti Linteg, nga awan sabali, ti kinahustisia ken asi ken kinamatalek.’—Mateo 23:16-24.
Imbes nga ikagkagumaanda a pagparangen a nalintegda, linabsing ketdi dagiti eskriba ken Fariseo ti mismo a Linteg a kunada nga itantandudoda! Dagiti sinigsiglo a panagdedebateda maipapan kadagiti sasao ken babassit a detalye ti Linteg ket saan a nakatulong kadakuada nga ad-adda a suminged iti Dios. Dagiti epektona ket umasping iti isisiasi a resulta ti inawagan ni apostol Pablo nga “ubbaw a panagsasao,” “di panagtutunos,” ken ulbod a “pannakaammo.” (1 Timoteo 6:20, 21) Ngem ti sabali pay a serioso a parikut ket ti epektona kadakuada ti awan patinggana a panagsukimatda. Saanda a napatanor ti pammati a mangtignay kadakuada nga agaramid iti umiso.
Nasaririt a Pampanunot, Awanan Pammati a Puspuso
Anian a naiduma ti panagpampanunot dagiti Judio a lider ti relihion no idilig iti panagpampanunot ti Dios! Di nagbayag sakbay a simrek dagiti Israelita iti Naikari a Daga, kinuna kadakuada ni Moises: “Igaedyo ti puspusoyo iti amin a sasao a sasawek kas pammakdaar kadakayo ita nga aldaw, tapno mabilinyo ti annakyo nga annadanda nga aramiden ti amin a sasao daytoy a linteg.” (Deuteronomio 32:46) Nalawag, dagiti adipen ti Dios nasken a saanda laeng a sipipinget nga adalen ti Linteg no di ket nasken a tungpalenda dayta.
Ngem maulit-ulit a ti nasion ti Israel ket di nagmatalek ken ni Jehova. Imbes nga aramidenda dagiti umiso a kita ti ar-aramid, dagiti annak ti Israel ‘saanda a winatwat ti pammati kenkuana ken saanda nga immimdeng iti timekna.’ (Deuteronomio 9:23; Uk-ukom 2:15, 16; 2 Cronicas 24:18, 19; Jeremias 25:4-7) Kamaudiananna, impakita dagiti Judio a saanda a talaga a matalek idi linaksidda ni Jesus kas ti Mesias. (Juan 19:14-16) Kas resultana, ti Dios linaksidna ti Israel ket imbaw-ingna ti atensionna kadagiti nasion.—Aramid 13:46.
Nalawag, kasapulan nga agannadtayo tapno saantay a matnag iti isu met laeng a silo—ti panangipapan a makapagdayawtayo iti Dios babaen ti nasaririt a pampanunot ngem awanan pammati a puspuso. Iti sabali a pannao, saantay laeng nga adalen ti Biblia tapno makagun-odtayo iti pannakaammo. Masapul a dumanon iti pusotayo ti umiso a pannakaammo tapno maaddaan dayta iti makagunggona nga impluensia iti biagtayo. Ania ti pagimbaganna no adalentayo ti maipapan iti panagmula iti nateng ngem saantay met nga aktual nga agimula kadagiti bin-i? Mabalin a makagun-odtayo iti adu a pannakaammo maipapan iti panagmula, ngem awan a pulos ti apitentayo! Umasping iti dayta, dagiti tattao a nakasursuro kadagiti bilin ti Dios babaen ti panangadalda iti Biblia masapul a palubosanda a sumagepsep iti pusoda dagiti bin-i ti kinapudno tapno agtubo dagita a bin-i ket magutugotda nga agtignay.—Mateo 13:3-9, 19-23.
‘Agbalin a Managtungpal iti Sao’
Kinuna ni apostol Pablo a “ti pammati sumaruno iti banag a nangngeg.” (Roma 10:17) Daytoy a natural a panagsaruno ti panangdengngeg iti Sao ti Dios sa panangalagad iti pammati iti Anakna, ni Jesu-Kristo, ipaayannatayo iti namnama a biag nga agnanayon. Wen, saan nga umdas ti basta panangibaga a, ‘Mamatiak iti Dios ken ni Kristo.’
Indagadag ni Jesus kadagiti pasurotna a maaddaanda iti kita ti pammati a manggutugot kadakuada nga agtignay: “Ni Amak maipadayag iti daytoy, nga agtultuloykayo a mangpataud iti adu a bunga ken paneknekanyo iti bagbagiyo nga ad-adalak.” (Juan 15:8) Idi agangay, insurat ni Santiago a kabsat ni Jesus iti ina: “Agbalinkayo a managtungpal iti sao, ket saan a managdengngeg laeng.” (Santiago 1:22) Ngem kasanotayo a maammuan no ania ti rumbeng nga aramidentayo? Babaen ti sao ken ulidan, impamatmat ni Jesus no ania ti nasken nga aramidentayo tapno maay-ayotayo ti Dios.
Idi adda ditoy daga, pinagreggetan ni Jesus nga itandudo dagiti intereses ti Pagarian ken ipadayag ti nagan ni Amana. (Juan 17:4-8) Iti ania a pamay-an? Adu a tao ti makalagip kadagiti milagro a panangpaimbag ni Jesus kadagiti masakit ken lugpi. Ngem ibatad ti Ebanghelio ni Mateo ti kangrunaan a pamay-an: “Ni Jesus napan nagsursor kadagiti amin a siudad ken purpurok, a nangisursuro kadagiti sinagogada ken nangikaskasaba iti naimbag a damag ti pagarian.” Nakadkadlaw ta saan a linimitaran ni Jesus ti ministeriona iti impormal a pannakisarita kadagiti sumagmamano a gagayyem ken am-ammona wenno kadagidiay kaarrubana. Inkagumaanna a ginundawayan ti aniaman a posible a pamay-an tapno makasaritana dagiti tattao “iti intero a Galilea.”—Mateo 4:23, 24; 9:35.
Imbilin ni Jesus kadagiti pasurotna a makiramanda met iti trabaho a panagaramid iti adalan. Kinapudnona, nangipasdek iti perpekto nga ulidan a tuladenda. (1 Pedro 2:21) Kinuna ni Jesus kadagiti matalek nga adalanna: “Inkayo ngarud ket mangaramidkayo iti ad-adalan kadagiti tattao iti amin a nasion, a bautisaranyo ida iti nagan ti Ama ken ti Anak ken ti nasantuan nga espiritu, nga isuroyo kadakuada a tungpalenda ti amin a bambanag nga imbilinko kadakayo.”—Mateo 28:19, 20.
Pudno a maysa a karit ti panangasaba. Kinuna a mismo ni Jesus: “Adtoy! Ibaonkayo a kas kadagiti kordero iti tengnga dagiti lobo.” (Lucas 10:3) No maipasangotayo iti ibubusor, ti normal a pagannayasan ket agsanud tapno maliklikantayo dagiti di nesesita a panagdukot wenno pakaringgoran. Kasta ti napasamak iti rabii ti pannakaaresto ni Jesus. Pimmanaw dagiti apostol idi malapunosda iti buteng. Kalpasanna, iti dayta a rabii, namitlo nga inlibak ni Pedro ni Jesus.—Mateo 26:56, 69-75.
Kanayonanna, nalabit a masorpresaka no maammuam nga uray ni apostol Pablo kinunana nga isu ket nakidangadang tapno maikasabana ti naimbag a damag. Insuratna iti kongregasion ti Tesalonica: “Nagurnongkami iti kinatured babaen iti Diostayo tapno sawenmi kadakayo ti naimbag a damag ti Dios buyogen ti kasta unay a pannakidangadang.”—1 Tesalonica 2:1, 2.
Ni Pablo ken dagiti padana nga apostol naparmekda ti aniaman a buteng a mangisarita iti maipapan iti Pagarian ti Dios, ket kabaelam met nga aramiden dayta. Kasano? Ti panagpannuray ken ni Jehova ti kapatgan nga addang. No ipakitatayo ti naan-anay a pammati ken ni Jehova, dayta a pammati ti manggutugot kadatayo nga agtignay, ket maaramidtayo ti pagayatanna.—Aramid 4:17-20; 5:18, 27-29.
Magunggonaan Dagiti Aramidmo
Pagaammo ni Jehova ti panagreggettayo nga agserbi kenkuana. Kas pagarigan, ammona no agsakit wenno nabannogantayo. Ammona dagiti pakaringgoran ken panagduaduatayo. No agparikuttayo iti pinansial wenno no maup-upaytayo gapu iti sakit wenno saem, kanayon nga ammo ni Jehova ti kasasaadtayo.—2 Cronicas 16:9; 1 Pedro 3:12.
Maragsakan la ketdi unay ni Jehova no tigtignayennatayo ti pammatitayo iti laksid ti kinaimperpekto ken pakarigatantayo! Ti kinadungngo ni Jehova kadagiti matalek nga adipenna ket saan laeng a basta narabaw a rikna—nabuyogan dayta iti kari. Babaen ti panangipaltiing ti Dios, insurat ni apostol Pablo: “Saan a nakillo ti Dios tapno lipatenna ti aramidyo ken ti ayat nga impakitayo maipaay iti naganna, ta nagserbikayo kadagiti sasanto ken agtultuloykayo nga agserbi.”—Hebreo 6:10.
Mapagtalkanyo ti kuna ti Biblia a ni Jehova ket “maysa a Dios ti kinamatalek, a kenkuana awan ti di kinahustisia,” ken “mananggunggona kadagidiay sipapasnek a mangsapsapul kenkuana.” (Deuteronomio 32:4; Hebreo 11:6) Kas pagarigan, nalagip ti maysa a babai idiay California, U.S.A.: “Nagserbi ni tatangko kas amin-tiempo a ministro iti sangapulo a tawen sakbay a nagpamilia. Magustuak dagiti salaysayna no kasano ti panangtulong kenkuana ni Jehova iti ministeriona. Namin-adu nga inusarna a naggasolina ti kakaisunan a kuartana tapno makapan mangasaba. No nakaawiden manipud iti pangasabaan, masansan nga adda ti di ninamnama a probision nga agur-uray kenkuana.”
Malaksid iti material a suporta, “ti Ama dagiti nadungngo nga asi ken ti Dios ti amin a liwliwa” mangipapaay kadatayo iti emosional ken naespirituan a tulong. (2 Corinto 1:3) “Mangyeg iti pannakapnek ti panagpannuray ken ni Jehova,” kuna ti maysa a Saksi a nagibtur iti adu a pakasuotan iti tawtawen. “Ipaayannaka iti gundaway nga agtalek ken ni Jehova ken makapasar iti tulongna.” Makaadanika a sipapakumbaba iti “Managdengngeg iti kararag,” a masiguradom nga ipaayanna iti atension dagiti personal a pakaseknam.—Salmo 65:2.
Adu ti bendision ken gunggona a masagrap dagiti agtartrabaho iti naespirituan a panagapit. (Mateo 9:37, 38) Adu ti simmayaat ti salun-atda babaen ti pannakiramanda iti publiko a ministerio, ket mabalin a kasta met ti itdenna kenka. Ngem napatpateg iti amin, ti panangasaba tulongannaka a mangpalagda iti nasayaat a relasionmo iti Dios.—Santiago 2:23.
Itultuloymo ti Agaramid iti Naimbag
Saan nga umiso a panunoten ti maysa nga adipen a maladingitan ni Jehova no dina maibanag ti amin a kayatna nga aramiden iti ministeriona gapu iti pisikal a depekto wenno gapu iti kinalakay ken kinabaket. Kasta met laeng kadagidiay malimlimitaran gapu iti sakit, pagrebbengan iti pamilia, wenno dadduma pay a kasasaad.
Laglagipem nga idi agparikut ni apostol Pablo gapu iti panagkapuy wenno tubeng, ‘namitlo a nagpakaasi iti Apo tapno sumina koma kenkuana.’ Imbes a paimbagenna ni Pablo tapno ad-adu ti maitungpalna iti serbisio, kinuna ti Dios: “Umdasen kenka ti di kaikarian a kinamanangngaasik ta ti pannakabalinko maan-anay iti pagkapuyan.” (2 Corinto 12:7-10) Gapuna, manamnamam nga iti laksid ti aniaman a narigat a kasasaad a mabalin nga ib-ibturam, apresiaren ti nailangitan nga Ama ti aniaman a kabaelam nga aramiden tapno maitungpal dagiti panggepna.—Hebreo 13:15, 16.
Ti managayat a Namarsua kadatayo dina kalikaguman ti nasursurok ngem iti kabaelantayo. Kidkiddawenna laeng a maaddaantayo iti kita ti pammati a mangtignay kadatayo.
[Ladawan iti panid 26]
Umdas kadi ti panangadal iti Linteg?
[Dagiti Ladawan iti panid 29]
Ti pammatitayo nasken a mabuyogan iti ar-aramid