Makin-Karkararag ti Masungsungbatan?

“AD-ADU a banag ti maaramidan ti kararag ngem ti ar-arapaapen ti lubong.” Kastat’ kuna ti maika-19 a siglo nga Ingles a bumiberso a ni Alfred Tennyson. Ngem adun ti barengbareng a nangikarkararag maipaay ti salun-at, ragsak, kinatalna, ken irarang-ay. Kinapudnona, pagarupen dagiti dadduma a ti kinapudnona saan a dengdenggen ti Dios dagiti kararag. Kaskasdi, ti Biblia ti mangaw-awag kenkuana kas ti “Dumedengngeg ti kararag.”​—Salmo 65:2.

Mabalin a daytoy ti mamagsaludsod kadakayo: ‘Asino daytoy “Dumedengngeg ti kararag”? Masapul aya nga addada dagiti naisangsangayan a pagannurotan tapno maipangag dagiti karkararagtayo? Kasanot’ rebbeng a panagkararagtayo? Ken makin-karkararag ti masungsungbatan?’

Ti Karkararagda Naipangag

Ti kararag ket kas kadaanen ti sangatauan. Panunotenyo ni Abel, anak ti immuna a nagannak kadatayo, da Adan ken Eva. Idi nagdaton iti Dios ti makaay-ayo a daton, awan duadua a daytat’ napakuyogan ti ar-araraw ken panagdayaw.​—Genesis 4:1-5.

Idi maikasiam a siglo kasakbayan ti Kadawyan a Panawentayo, ni Jonas a mammadto ti Dios “nagkararag ken ni Jehova a Diosna nanipud idiay tian ti ikan” a naituding a mangalun-on kenkuana. Epektibo aya daydi a kararag? Wen, ta “nagsao ni Jehova iti ikan, ket impugsona ni Jonas iti daga a namaga.” Kalpasanna intuloy ni Jonas a tinungpal ti inted-Dios a trabahona a mapan idiay Nineve.​—Jonas 1:17; 2:1, 10; 3:1-5.

Idi a ni David iti kadaanan nga Israel ti nakulong dagiti kabkabusorna, impukkawna: “Denggem ti kararagko, O Jehova; allingagem dagiti ar-ararawko. Sungbatannak ita kinamatalekmo ken ita kinalintegmo.” (Salmo 143:1) Ti karkararag ni David maipaay ti pannakaispal nasungbatanda, ta dagiti kabkabusorna dida pulos nagballigi a nangipakni kenkuana. Gapuna, nabalinanna a kinuna: “Ni Jehova siaarpad kadagiti amin nga umawag kenkuana, kadagiti amin nga umawag kenkuana iti kinapudno.”​—Salmo 145:18.

Panangragpat kadagiti Kangrunaan a Pagannurotan

Nalawag, ngarud, a nasungbatan ti karkararag dagiti ad-adipen ti Dios idi ugma. Siempre, saanda a nagkarkararag kas pormalidad laeng iti maysa nga awan naganna a Dios. Nagkararagda a buyogen pammati ken Jehova, “ti Kangatuan iti amin a daga.” (Salmo 83:18) Tapno epektibo ti karkararagtayo, ngarud, ania dagiti kangrunaan a pagannurotan a masapul a maragpattayo?

Ni laeng Jehova ti pagkararagan. Awan serserbina​—kinapudnona, di nainkasuratan​—ti panagkararag kadagiti ulbod a didiosen, a dagiti awan-biagna nga idoloda addaandat’ ngiwngiwat a di makapagsao, tuleng a laplapayag, im-ima a di makarikna, saksaka a di makapagna, ken dagiti karabukob nga awan timekna. (Salmo 115:5-7; 1 Juan 5:21) Saan a kas kadagita awan pategna a didiosen, ni Jehova ti agtignay a maipaay kadagidiay agayat ken agserbi kenkuana. Kas pangarigan, adu a siglo sakbayna dagiti mammadto ti ulbod a didiosen a ni Baal nagpakpakaasida kenkuana a mangipababa ti apuy manipud langit. Nupay nagkarkararagda manipud agsapa ingganat’ rabii, di makasungbat ni Baal. Kalpasanna nagdawat ni Elias ken ni Jehova, a simmungbat babaen ti panangipatulodna ti apuy a nangibus a naan-anay iti daton a naikabil iti rabaw ti altar.​—1 Ar-ari, kapitulo 18.

Umasideg iti Dios baeten laeng ken Jesu-Kristo. Imbaon ni Jehova a Dios ti bugbugtong nga Anakna, a ni Jesu-Kristo, ditoy daga tapno agserbi kas daton a mangsubbot ti sangatauan manipud basol ken ipapatay. (Juan 3:16, 36; Roma 5:12; 6:23) Gapuna, kadagidiay manggundaway iti daytoy a sagana, linuktan ti Dios ti baro a dalan nga agturong kenkuana babaen iti kararag. Dagiti immuna nga ad-adipen ti Dios kas ken salmista David nagkararagda a direkta ken Jehova. (Salmo 4:1; 17:1; 55:1; 102:1) Ngem ti baro a dalan ket babaen ken Jesus, a nagkuna: “Awan ti umay ken Ama no di magna kaniak. No adda aniaman a dawatenyonto iti naganko, dayta ti aramidekto.” (Juan 14:6, 14) Awan iti Kasuratan ti mangisingasing a dagiti kararag ti rebbeng a maiturong iti Dios babaen iti sabali.

Gapuna, ngarud, apaman a naadaltayo a kasapulan ti panagkararag iti nagan ni Jesus, dagiti kararagtayo saanto a masungbatan malaksid no nagkararagtayo laeng ken Jehova baeten iti Anakna. Ngem addada met dadduma pay a rason no apay a di sungbatan ni Jehova ti kaaduan kadagiti kararag.

No Apay a Saan a Sungbatan ti Dios

Saan a sungbatan ti Dios ti karkararagtayo gapu laeng ta addaantay ti naisangsangayan a postura bayat ti panagkararag. Saan a kalikaguman ti Kasuratan nga agkararagtayo iti maysa a partikular a posision. Siempre, ti panagparintumeng mabalin nga ipakitana ti kinapakumbaba iti imatang ti Dios. Ngem maawat met ti panagkararag bayat a nakatakder, nakatugaw iti lamisaan, agin-inana iti katre, wenno bayat ti panangaramid kadagiti inaldaw-aldaw a trabaho. (Daniel 6:10, 11; Marcos 11:25) Ay ket, sungbatan pay ni Jehova dagiti naulimek a kararag! Kasakbayan ti panangibagana iti ari ti Persia a tarigagayanna ti mangibangon manen kadagiti nadadael a bakud ti Jerusalem, ni Nehemias siuulimek a “nagkararag iti Dios ti langlangit,” ket sinungbatan ni Jehova dayta a kararag. (Nehemias 2:1-6) Gapuna no ti postura ket saan nga isu ti napateg a banag, apay a nagadu a karkararag ti di sungsungbatan ti Dios?

Saan a maay-ayo ni Jehova kadagiti kararag ti nadangkes. Wen, “ti di mangyallingag iti lapayagna iti panangdengngegna iti linteg​—uray pay ti kararagna makarimon.” (Proverbio 28:9) Babaen ken propetana nga Isaias, ti Dios imbagana iti nasukir nga ilina: “Ket intono itayagyo dagiti im-imayo, ilingedkonto dagiti matak kadakayo. Uray agaramidkayo kadagiti adu a lualo, diakto ipangag; dagiti im-imayo napnoda iti dara.” (Isaias 1:15) Siempre, dagiti kararag ti nadangkes saanda a masungsungbatan uray no naiturongda iti Dios baeten ken Kristo.

Saan a sungbatan ti Dios dagiti managinsisingpet a karkararag. “Ket intono agkararagkayo,” kuna ni Jesu-Kristo, “saankay a kas kadagiti managinsisingpet; ta isuda ayatenda ti agkararag kadagiti sinagoga ken kadagiti lanlansangan dagiti daldalan a sitatakder tapno makita ida dagiti tattao. Pudno kunak kadakayo, Inawatda ti gunggonadan.” Innayon ni Jesus: “Ngem sika, inton agkararagka, sumrekka iti siledmo ket, inton nairikepen ti ruangan, agkararagka ken Amam nga adda iti nalimed; ket ni Amam a makakita iti nalimed gunggonaannakanto.” (Mateo 6:5, 6) Iti panagkunana iti daytoy, saan nga inlaksid ni Jesus dagiti amin a panagkarkararag a publiko, ta isu a mismo nagkararag a mangmangngeg iti imatang dagiti dadduma. (Mateo 14:19) Ngem ipakpakita ni Jesus a di umiso ti panagkararag iti publiko nga agsolsolo tapno makita ken mangngegan dagiti sabsabali ken umawat ti pammadayawda.

Saan a sungbatan ni Jehova dagiti di napasnek, maulit-ulit a karkararag. Kuna ni Jesus: “Ngem iti panagkararagyo, dikay aramaten dagiti awan kapapay-anna a panangulit-ulit, a kas ti aramiden dagiti tattao ti nasnasion, ta panunotenda a maipangagdanto gapu kadagiti adu a sasaoda. Dikay ngarud tuladen ida, ta ti Dios nga Amayo ammona no aniada dagiti masapulyo no dikay pay dawaten kenkuana.” (Mateo 6:7, 8) Adu ti adda kadagiti dagdaga a Dumaya ti mangipato a tunggal patayyekenda ti rueda ti kararagda (maysa a bassit a bariles a nakaikabilan dagiti naisurat a karkararag), ti dawdawatda ket maulit-ulit. Minilmilion pay a sabsabali ti agus-usar ti Rosario wenno dagdagullitenda ti karkararagda manipud kadagiti misal. Ngem dagidiay mangayat a denggen ida ti Dios liklikanda ti maulit-ulit a karkararag ket ipangagda ti mainayon pay a bilbilin ni Jesus.

“Agkararagkayo a Kastoy”

Sumaganad nga inted ni Jesus ti aw-awagan dagiti adu ti modelo a kararag. (Mateo 6:9-13) Kunana: “Dakayo, ngarud, agkararagkayo a kastoy: ‘Amami nga addaka sadi langit, madaydayaw koma ti naganmo.’” Ti panangawagna ti Dios kas “Amami” ipamatmatna a dagiti dadduma addaanda met ti nasinged a pannakirelasion kenkuana kas paset ti pamilia dagiti managdaydayawna. Ti pannakasantipikar ti nagan ti Dios, a Jehova, ti kapapatgan unay, ngem kasanot’ panangsantipikarna iti dayta? Babaen ti panangikkatnanto kadagiti managdakdakes, ikkatennanto manipud iti dayta a nagan amin nga umsi a naibunton iti dayta.​—Ezequiel 38:23.

“Umay koma ti pagariam. Maaramid koma ti pagayatam, kas sadi langit, kasta met ditoy daga,” innayon ni Jesus. Ti turay ti Dios kas naiyebkas iti nailangitan a Mesianiko a Pagarian ti Anakna umayton iti mabiit a maibusor kadagiti amin a kabusor ti nasantuan a kinasoberano, a mangikkatto kadakuada manipud iti daga. (Daniel 2:44) Ngem aniat’ kayatna a sawen no dawatentayo a ti pagayatan ti Dios ti maaramid ditoy daga kas met sadi langit? Daytoy ket maysa a dawat a tungpalen ni Jehova ti pangpanggepna maipapan iti daga, agraman ti panangikkat kadagiti kabkabusorna.​—Apocalipsis 16:14-16; 19:11-21.

Kalpasan ti panangipangpangrunana iti Dios, ti pannakasantipikarna, ken ti pangpanggepna iti modelo a kararag, intuloy ni Jesus: “Itedmo kadakam ita ti taraonmi itoy nga aldaw.” Ti panangidawat iti Dios a mangipaay kadagiti kasapulan “itoy nga aldaw” parang-ayenna ti pammati iti abilidadna a mangaywan kadagiti inaldaw a kasapulan dagiti managdaydayawna. Saan a naagum a panagdawat daytoy maipaay kadagiti aglablabes a kasapulan.

Innayon ni Jesus: “Ket pakawanennakami kadagiti ut-utangmi, a kas met pannamakawanmi kadagiti nakautang kadakami.” (Ipakita ti Lucas 11:4 a dagitoy nga “utang” isuda dagiti “basbasol.”) Mabalintay laeng ti makagun-od ti pammakawan ti Dios no pinakawantay metten dagidiay nakabasol kadatayo. (Mateo 6:14, 15) Ngarud, maiyanatup, a kunaen ni apostol Pablo: “Kas iti pammakawan ni Jehova kadakayo, kastakayo met.”​—Colosas 3:13.

Iti panamagpatinggana ti modelo a kararag, kuna ni Jesus: “Ket dinakam iyeg iti pannakasulisog, no di ket isalakannakami iti managdakdakes.” Saan pulos a sulsulisogen ni Jehova dagiti tattao “kadagiti bambanag a dakes.” (Santiago 1:13) Ti sulisog ket aggapu iti managdakdakes, a ni Satanas a Diablo, ngem no maminsan kunaen ti Biblia a ti panangipalubos ti Dios kadagiti dadduma a bambanag agparang a kasla isut’ mangar-aramid kadagita. (Ruth 1:20, 21; Eclesiastes 7:13) Kas sungbat iti dawat a, “Dinakam iyeg iti pannakasulisog,” saan a taltallikudan ni Jehova dagiti matalek nga ad-adipenna, nupay ipalubosna ti pannakasulisogda. Pudno unay, “ti Dios mapagtalkan, isu a dinto mangipalubos a masulisogkayo iti aglabes iti mabalinanyo, no di ket maigiddanto iti pannakasulisog isaganananto met ti dalan a paglisian tapno mabalinyo a pagballigian.”​—1 Corinto 10:13.

No idawdawattayo ti pannakaisalakan manipud iti managdakdakes, idawdawattayo a di koma mapalubosan ti Diablo a mangparmek kadatayo kas matalek a managdaydayaw ni Jehova. No nasungdotay nga ad-adipen ti Dios, agtalektayo a sungbatanna ti kasta a dawattayo, ta insurat ni apostol Pedro: “Ni Jehova ammona nga isalakan dagiti tattao nga addaan nadiosan a debosion iti pannakasulisogda.” (2 Pedro 2:9) Ket anian a nagpateg daytoy a paset ti modelo a kararag, ta ni Satanas a Diablo “kasla leon a ngumerngernger, a magmagna iti sibayyo nga agsapsapul ti alun-unenna”!​—1 Pedro 5:8.

No Apay Nasungbatan ti Karkararagda

Ti Dios sungbatanna ti karkararag dagiti matalek a managdaydayawna. Apay? Iti pasetna, ar-aramiden ni Jehova dayta agsipud ta isu laeng ti pagkarkararaganda, nga umasidegda baeten ken Jesu-Kristo. Lislisianda ti kinadakes ket liklikanda dagiti managinsisingpet ken maulit-ulit a karkararag. Imbes nga ulit-ulitenda ti modelo a kararag a naimemoria, dagiti Saksi ni Jehova us-usarenda dagiti nagsayaat a pagwadan dayta iti panangiyebkas ti nagtaud-puso a rikriknada iti Dios. Ngem addada pay dadduma a rason no apay a ti karkararagda ket nasungbatan.

Dagidiay nasungbatanen ti karkararagda naragpatda dagiti kangrunaan a pagannurotan. Iti panangisitarna kadagitoy, insurat ni Pablo: “Ti umadani iti Dios patienna koma nga adda ket gunggonaanna dagiti mangsapul a sipapasnek kenkuana.” (Hebreo 11:6) Panunotenyo dagitoy dua a pamunganayan a punto: Sungsungbatan ni Jehova ti karkararag (1) dagidiay mamati nga adda ti Dios, ken (2) dagidiay “mangsapul a sipapasnek kenkuana.”

Maysa kadagita nga indibidual idi umuna a siglo ket isu ni debosionado a Gentil a ni Cornelio. Namati nga adda ti Dios, ket sinapulna a sipapasnek. Aniat’ inaramid ni Cornelio idi a nagun-odanna ti umiso a pannakaammo? Ay ket, amin-puso nga indedikarna ti bagina ken Jehova a Dios ket isut’ nabautisaran a mangisimbolo iti dayta a dedikasion. Kalpasan dayta, kaawatan a ni Cornelio naaddaan ti nasinged a pannakirelasion iti Dios, ket daytoy ti addaan positibo nga epekto iti karkararagna.​—Aramid 10:1-44.

Sakbay a nabautisaran ni Cornelio, ti karkararagna “nagpangatoda [laeng] a nangipalagip iti sanguanan ti Dios.” (Aramid 10:4) Nupay kasta, babaen ti panangaramidna ti dedikasion iti Dios maibatay iti pammati iti daton a subbot ni Jesus, ken ti pannakabautisarna, impaay ni Cornelio ti bagina ken Jehova nga awan ikedkedkedna. Daytoy ti nangipasdek ti nakaskasdaaw a kinasinged iti nagbaetan ti Dios ken daytoy tao a napeklan​—maysa a relasion a nangted ken Cornelio ti awan pakalaplapdanna a pribilehio ti kararag. (Santiago 4:8) Mabalinna nga asitgan ti nailangitan nga Amana baeten ken Kristo Jesus a mangin-inanama nga isut’ maipangag. Daytat’ mapaspasamak kadagiti isuamin a mangidedikar ti bagida iti Dios baeten ken Kristo ken mabautisaran. Isuda met ti maaddaan ti di malaplapdan a pribilehio ti kararag.

Pudno unay, tarigagayanyo met a masungbatan ti karkararagyo. Gapuna, no saankay pay nga agserserbi ken Jehova kas maysa kadagiti dedikado a managdaydayawna, anian a nainsiriban ti panangsapulyo a sipapasnek kenkuana! Surotenyo ti kurso kas iti innala ni Cornelio, ket sungbatanto ti Dios ti karkararagyo.

[Ladawan iti panid 6]

Kasano a dagiti kararag ni Cornelio naapektaranda babaen iti dedikasionna iti Dios ken ti bautismona?