Dagiti Leksion a Maadaw Kadagiti Milagro ni Jesus
“ITAN iti maikatlo nga aldaw a maysa a padayá ti kasar ti naaramid idiay Cana ti Galilea . . . Ni Jesus ken dagiti adalanna naawisda met iti padayá ti kasar. Ti ina ni Jesus kinunana kenkuana idi nagkurang ti arak: ‘Awanen ti arakda.’” Nangipaay daytoy a pasamak iti gundaway para iti immuna a milagro ni Jesus.—Juan 2:1-3.
Agpayso kadi a saan a napateg ti kasta a parikut, a bassit laeng, tapno mayeg iti atension ni Jesus? Ilawlawag ti maysa nga eskolar ti Biblia: “Ti kinamanagpadagus idiay Dumaya ket maysa a sagrado a pagrebbengan . . . Ti pudno a kinamanagpadagus, nangruna iti padayá ti kasar, kalikagumanna ti nawadwad unay [a makan ken mainum]. No [maibus] ti abasto iti maysa a padayá ti kasar, maibabain ti pamilia ken ti baro a pagassawaan.”
Gapuna, nagtignay ni Jesus. Nakitana ti “innem a burnay a bato a nakadisso idiay kas kalikaguman dagiti paglintegan dagiti Judio iti panaggugor.” Kadawyan dagiti Judio ti ritual a panagbuggo sakbay ti pannangan, ket kasapulan ti adu a danum para kadagiti dimmar-ay. “Punnuenyo dagiti burnay iti danum,” imbilin ni Jesus kadagidiay mangay-aywan kadagiti sangaili. Saan a ni Jesus ti “manangiturong iti padayá,” ngem isut’ nagsao lattan ken addaan autoridad. Kuna ti salaysay: “Itan, idi a ti manangiturong iti padayá rinamananna ti danum, [nagbalinen] nga arak.”—Juan 2:6-9; Marcos 7:3.
Mabalin a kasla di nakappapati a maaramid ti umuna a milagro ni Jesus iti maysa a gagangay nga okasion a kas iti kasar, ngem adut’ ipalgak dayta a pasamak maipapan ken Jesus. Isu ket baro, ket kadagiti simmaganad a gundaway, inlawlawagna kadagiti adalanna dagiti pagimbagan ti agwaywayas. (Mateo 19:12) Nupay kasta, ti kaaddana iti maysa a padayá ti kasar ipalgakna nga isut’ saan a pulos a simmupiat iti panagasawa. Isut’ natimbeng, manangsuporta iti urnos ti panagasawa; minatmatanna daytoy kas banag a nadayaw iti imatang ti Dios.—Idiligyo ti Hebreo 13:4.
Ni Jesus ket saan a maysa a naladingit a kas iti panangiladawan kenkuana dagiti artesano ti simbaan idi agangay. Nalawag a tinagiragsakna ti makipulapol kadagiti tattao ket saan a bimmusor iti panagtitimpuyog. (Idiligyo ti Lucas 5:29.) Gapuna, dagiti tignayna nangipaayda iti pagwadan kadagiti pasurotna. Personal nga impakita ni Jesus a saanda koma nga agbalin a naulimek wenno naliday nga awan gapgapuna—a kasla ket tay kinaawan ragsak ti kaipapanan ti kinalinteg. Iti kasumbangirna, naibilin kamaudiananna kadagiti Kristiano: “Kankanayon nga agrag-okayo iti Apo.” (Filipos 4:4) Pagannadan dagiti Kristiano itatta a pagtalinaeden ti panaglinglingay iti las-ud dagiti nainkalintegan a pagbeddengan. Pagrag-oanda ti agserbi iti Dios, ngem kas panangsurot iti ulidan ni Jesus, sagpaminsan a maragsakanda a makilangen kadagiti dadduma iti sosial a pasken.
Paliiwenyo met ti kinadungngo ti rikrikna ni Jesus. Isut’ saan nga obligado a mangaramid iti milagro. Awan kastoy a naipadto a masapul a matungpal. Agparang a natignay laeng ni Jesus gapu iti pannakaseknan ti inana ken ti sasaaden dagiti agkasar. Isut’ maseknan iti rikriknada ket tinarigagayanna nga iliklik ida iti pannakaibabain. Saan kadi a patauden dayta ti panagtalekyo nga adda napudno a pannakaseknan ni Kristo kadakayo—uray kadagiti inaldaw a pakarikutanyo?—Idiligyo ti Hebreo 4:14-16.
Yantangay tunggal burnay ket “kabaelanna a laonen ti dua wenno tallo a likido a rukod” ti danum, adda nawadwad nga arak iti milagro ni Jesus—nalabit 390 litro (105 a galon)! (Juan 2:6) Apay a kasapulan ti kasta a kaadu? Saan nga itantandudo ni Jesus ti panagbartek, banag a kondenaren ti Dios. (Efeso 5:18) Imbes ketdi, iparparangarangna ti kinamanagparabur a kas iti Dios. Yantangay ti arak ket maysa a gagangay a mainum, mabalin a maaramat ti aniaman a sobra kadagiti sabali nga okasion.—Idiligyo ti Mateo 14:14-20; 15:32-37.
Tinulad dagiti immuna a Kristiano ti ulidan ni Jesus iti kinamanagparabur. (Idiligyo ti Aramid 4:34, 35.) Ken kasta met a naparegta ti ili ni Jehova itatta nga “iyugali[da] ti panangted.” (Lucas 6:38) Nupay kasta, adda met naimpadtuan a kaipapanan ti immuna a milagro ni Jesus. Iturturongna ti atensiontayo iti masanguanan inton sipaparabur nga ipaay ti Dios ti “maysa a rambak dagiti nalukmeg a banag, maysa a rambak dagiti arak iti rabaw dagiti aributed,” a pukawennanton a naan-anay ti bisin.—Isaias 25:6.
Komusta met ngay dagiti adu a milagro nga inaramid ni Jesus a pakairamanan ti pisikal a panangagas? Aniat’ maadaltayo kadagitoy?
Panagaramid iti Naimbag iti Sabbath
“Bumangonka, bagkatem ta langkapim ket magnaka.” Imbaga ni Jesus dagitoy a sasao iti maysa a lalaki a masaksakit iti 38 a tawenen. Ituloy ti salaysay ti Ebanghelio: “Iti kasta ti lalaki dagus a simmayaat ti salun-atna, ket binagkatna ti langkapina ket rinugianna ti magna.” Nakaskasdaaw, saan a naay-ayo ti amin iti daytoy a panagbalbaliw ti kasasaad. Kuna ti salaysay: “Dagiti Judio indadanesda ni Jesus, agsipud ta inar-aramidna dagitoy a bambanag kabayatan ti Sabbath.”—Juan 5:1-9, 16.
Nairanta ti Sabbath kas maysa nga aldaw ti panaginana ken panagrag-o ti amin. (Exodo 20:8-11) Nupay kasta, idi kaaldawan ni Jesus, nagbalin daytoy a manangirurumen, aramid-tao a pagannurotan. Insurat ti eskolar a ni Alfred Edersheim nga iti pangatiddogen a paspaset ti linteg ti Sabbath iti Talmud, “siiinget a nausig dagiti bambanag kas addaan nasken a narelihiusuan a kinapateg, bambanag a di unay usigen ti maysa a masirib a tao.” (The Life and Times of Jesus the Messiah) Inikkan dagiti rabbi iti biag-ken-patay a kinapateg dagiti saan a napateg, agbaliwbaliw a pagannurotan a nangiwanwan iti gistay amin nga aspeto ti panagbiag dagiti Judio—a masansan a saanda unay a maseknan iti natauan a karirikna. Imbilin ti maysa a pagannurotan ti Sabbath: “No natupakan ti maysa a tao iti patakder ket adda panagduadua no adda sadiay wenno awan, wenno no isut’ sibibiag wenno natayen, wenno no isu ket maysa a Gentil wenno Israelita, mabalinda nga ikkaten ti naigabur kenkuana. No makitada a sibibiag, mabalinda nga ikkaten pay ti ad-adu a naigabur kenkuana; ngem no [isu ket] natayen, panawanda.”—Salaysay ti Yoma 8:7, The Mishnah, impatarus ni Herbert Danby.
Kasanot’ panangmatmat ni Jesus iti kasta a nainget a panangipaannurotda kadagiti awan kaes-eskanna a banag? Idi binabalawda gaput’ panangagasna iti Sabbath, kinunana: “Ni Amak nagtultuloy nga agar-aramid agingga ita, ket agtultuloyak nga agar-aramid.” (Juan 5:17) Saan a nagtrabaho ni Jesus tapno agpabaknang. Imbes ketdi, inaramidna ti pagayatan ti Dios. No kasano a dagiti Levita napalubosan a mangituloy iti sagrado a panagserbida iti Sabbath, siuumiso a maaramidan ni Jesus dagiti intuding-Dios a pagrebbenganna kas Mesias a saanna a masalungasing ti Linteg ti Dios.—Mateo 12:5.
Ti panangagas ni Jesus iti kaaldawan ti Sabbath impalgakna met dagiti Judio nga eskriba ken Fariseo kas ‘nalabes ti kinalintegda’—nainget ken di natimbeng ti panagpampanunotda. (Eclesiastes 7:16) Awan duadua a saan a pagayatan ti Dios a maiparit dagiti naimbag nga aramid kadagiti masnup nga aldaw ti lawas; saan met nga inranta ti Dios ti Sabbath kas awan mamaayna a nainget a pagalagadan. Kinuna ni Jesus iti Marcos 2:27: “Napaadda ti sabbath maigapu iti tao, ket saan a ti tao maigapu iti sabbath.” Inayat ni Jesus dagiti tattao, saan a dagiti di nainkalintegan a pagannurotan.
Nasayaat ngarud para kadagiti Kristiano itatta ti agbalin a saan a nalabes ti kinaingetna wenno kankanayon a paiturturong kadagiti pagannurotan. Masapul a liklikan dagidiay addaan autoridad iti kongregasion ti agipabaklay iti sabsabali kadagiti nalabes a pagannurotan ken pagalagadan nga inaramid ti tao. Parparegtaennatay met ti ulidan ni Jesus a sumapul iti gundaway nga agaramid iti naimbag. Kas pagarigan, pulos a saan koma nga ikalintegan ti maysa a Kristiano nga iburayna laeng dagiti kinapudno ti Biblia no pormal a makiramraman iti panagbalaybalay a ministerio wenno no isut’ agpalpalawag iti plataporma. Kuna ni apostol Pedro a dagiti Kristiano rumbeng koma a “kankanayon a sisasagana nga agikalintegan iti sanguanan ti tunggal maysa nga agkalikagum kadakayo iti rason maipaay iti namnama nga adda kadakayo.” (1 Pedro 3:15) Awan naikeddeng a panawen a panagaramid iti naimbag.
Maysa a Leksion iti Kinamanangaasi
Ti sabali pay a naisangsangayan a milagro ket nailanad iti Lucas 7:11-17. Sigun iti salaysay, “nagdaliasat [ni Jesus] iti siudad a maawagan Nain, ket nakipagdaliasat kenkuana dagiti adalanna ken ti maysa a dakkel a bunggoy.” Agingga ita, masarakan pay laeng dagiti lugar a pagitaneman iti abagatan a daya ti moderno nga Arabo a purok ti Nein. “Idi a nakaasideg iti ruangan ti siudad,” nasabatna ti maysa a naariwawa nga eksena. “Ay ket, adtoy! adda mairuruar a maysa a natay a tao, ti bugbugtong nga anak a lalaki ni inana. Malaksid iti dayta, isu ket maysa a balo. Naikuyog met kenkuana ti maysa a dakkel a bunggoy manipud iti siudad.” Napaliiw ni H. B. Tristram a “ti kadawyan a panagitabon ket saan a nagbaliw” manipud idi un-unana a panawen, nga innayonna: “Nakakitaakon kadagiti babbai a sarsarunuen ti nakaikabilan [ti minatay], nga idadauluan dagiti natangdanan a dumudung-aw a babbai. Iwagwagtengda dagiti takiagda, pungotenda ti buokda, a kasta unay ti panagdung-awda, ken yik-ikkisda ti nagan ti natay.”—Eastern Customs in Bible Lands.
Iti tengnga ti kasta a naariwawa a riribuk, magmagna ti malmaldaangan a balo a ti langana yanninawna ti nakaro a saem. Gapu ta napukawnan ni lakayna, imbilangna ti anakna, sigun iti sasao ni autor Herbert Lockyer, kas “sarukod iti kinabaketna, ken ti liwliwa iti kinalidayna—ti sadiri ken adigi ti pagtaengan. Iti pannakapukaw ti kakaisuna a barona, napukawen ti kakaisuna a nabati a sammakedna.” (All the Miracles of the Bible) Kasanot’ panagrikna ni Jesus? Iti nagsayaat a sasao ni Lucas, “idi nakita ti Apo, simnek ti asina kenkuana, ket kinunana kenkuana: ‘Sumardengka nga agsangsangit.’” Ti sasao a “simnek ti asina” ket naadaw iti Griego a sao a literal a kaipapananna “dagiti bagis.” Kaipapanan dayta ti “nauneg nga emosional a pannakatignay.” (Vine’s Expository Dictionary of Old and New Testament Words) Wen, natignay ni Jesus agingga iti kaunggan ti kinataona.
Mabalin a maysa idin a balo ti mismo nga ina ni Jesus, isu a nalabit ammona unay ti saem ti agminatay idi napukawna ti pannakaamana, ni Jose. (Idiligyo ti Juan 19:25-27.) Saanen a kasapulan nga agpakpakaasi ti balo ken Jesus. Sibubulos nga “immasideg [ni Jesus] ket sinagidna ti idda ti natay,” nupay sigun iti Linteg Mosaiko, ti panangsagid iti bangkay pagbalinenna ti maysa a di nadalus. (Numeros 19:11) Babaen ti datdatlag a pannakabalinna, maikkat ni Jesus ti pakaigapuan iti kinarugit! “Kinunana: ‘Agtutubo a lalaki, kunak kenka, Bumangonka!’ Ket ti natay a tao bimmangon ket nangrugi nga agsao, ket intedna ken inana.”
Anian a makatignay a leksion iti kinamanangaasi! Saan a rumbeng a tuladen dagiti Kristiano ti awan ayatna, nalamiis a kababalin a maiparparangarang kadagitoy “maudi nga al-aldaw.” (2 Timoteo 3:1-5) Maisupadi iti dayta, ibalakad ti 1 Pedro 3:8: “Kamaudiananna, agkakapanunotankay koma amin, a mangipakitakayo iti pannakipagmaymaysa ti rikna, addaan iti nainkabsatan a panagayat, nadungngo a mannakipagrikna.” No ti maysa a tao a nasinged kadatayo ket nagminatay wenno addaan nakaro a sakit, saantay a mabalin ti mangpagungar wenno mangpaimbag iti masakit. Ngem mabalintay ti mangipaay iti praktikal a tulong ken liwliwa, nalabit a babaen laeng ti kaaddatayo sadiay ken pannakipagladingittayo kadakuada.—Roma 12:15.
Ipakita met daytoy a dramatiko a panangpagungar ni Jesus ti mapasamak iti masanguanan—inton “amin dagidiay adda kadagiti pakalaglagipan a tanem mangngegdanto ti timekna ket rummuardanto”! (Juan 5:28, 29) Iti intero a daga, personal a mapasaranto dagiti nagminatay ti kinamanangaasi ni Jesus inton agsubli dagiti pimmusay nga inna, amma, annak, ken gagayyem manipud iti tanem!
Dagiti Leksion Kadagiti Milagro
Nalawag, no kasta, a dagiti milagro ni Jesus ket saan laeng a nakaay-ayat a pannakaiparangarang ti pannakabalin. Intan-okda ti Dios, a nangipasdek iti pagtuladan para kadagiti Kristiano a maparegta a ‘mangipadayag iti Dios.’ (Roma 15:6) Iparparegtada ti panagaramid iti naimbag, ti panangipakita iti kinamanagparabur, ti panangiparangarang iti kinamanangaasi. Napatpateg pay, agserbi dagitoy kas pakpakauna dagiti mannakabalin nga aramid a mapasamakto kabayatan ti Milenio a Panagturay ni Kristo.
Idi adda ditoy daga, inaramid ni Jesus dagiti mannakabalin nga ar-aramidna iti las-ud ti bassit laeng a geograpiko a lugar. (Mateo 15:24) Kas naipadayag nga Ari, masakupannanto ti intero a daga! (Salmo 72:8) Idi adda ditoy daga, dagidiay immawat iti namilagruan a pannakaagas ken pannakapagungar natayda met laeng. Iti sidong ti nailangitan a kinaarina, naan-anayton a maikkat ti basol ken ipapatay, a mamagbalin a posible iti panagbiag nga agnanayon. (Roma 6:23; Apocalipsis 21:3, 4) Wen, ipasimudaag dagiti milagro ni Jesus ti yaay ti maysa a nadayag a masanguanan. Riniwriw ti natulongan dagiti Saksi ni Jehova a maaddaan iti pudno a namnama nga agbalin a paset dayta. Agingga iti yaay dayta a tiempo, anian a nakaskasdaaw a pakpakauna maipapan iti maaramidto iti saanen a mabayag ti impaay dagiti milagro ni Jesu-Kristo!
[Ladawan iti panid 7]
Pinagbalin ni Jesus nga arak ti danum