Ni Kristo​—Ti Nakaisentruan Dagiti Padto

“Ti panangsaksi ken Jesus isu ti mangipaltiing iti panagipadto.”​—APOCALIPSIS 19:10.

1, 2. (a) Sipud idi 29 K.P., ania a panagdesision ti nakaipasanguan ti Israel? (b) Ania ti mausig iti daytoy nga artikulo?

TAWEN 29 K.P. idi. Agdindinamag idiay Israel ti naikari a Mesias. Ad-adda a magagaranda idi mangrugi ti ministerio ni Juan a Manangbautisar. (Lucas 3:15) Imbaga ni Juan a saan nga isu ti Kristo. Imbes ketdi, impatuldona ni Jesus a taga Nazaret idi kinunana: “Sinaksiak a daytoy isu ti Anak ti Dios.” (Juan 1:20, 34) Di nagbayag, adun ti sumursurot ken ni Jesus tapno agpaagas ken umimdeng kadagiti pannursurona.

² Iti simmaruno a bulbulan, impaay ni Jehova ti adu a pammaneknek mainaig iti Anakna. No kadagidiay nangadal iti Kasuratan ken nakasaksi kadagiti inaramid ni Jesus, adda natibker a rasonda a mamati kenkuana. Nupay kasta, saan a namati ti nasion a nakitulagan ti Dios. Manmano laeng ti nangbigbig a ni Jesus ket isu ti Kristo, ti Anak ti Dios. (Juan 6:60-69) Ania ngata ti inaramidyo no sibibiagkay idi? Inawatyo ngata ni Jesus kas ti Mesias ken simamatalek a simmurotkayo kenkuana? Usigenyo ti pammaneknek nga impaay a mismo ni Jesus maipapan iti kinasiasinona idi napabasol a sinalungasingna ti Sabbath, ken imutektekanyo dagiti simmaruno nga impaayna a pammaneknek tapno pabilgenna ti pammati dagiti nasungdo nga adalanna.

Ni Jesus a Mismo ti Mangpaneknek

3. Aniada a kasasaad ti nangtignay ken ni Jesus a mangipaay iti pammaneknek maipapan iti kinasiasinona?

³ Paskua ti 31 K.P. idi. Adda ni Jesus idiay Jerusalem. Kalkalpasna a pinaimbag ti maysa a lalaki a masakit iti 38 a tawen. Ngem dagiti Judio indadanesda ni Jesus gapu ta inaramidna dayta iti Sabbath. Inakusarda met iti panagtabbaaw ken ginandatda a papatayen gapu ta inawaganna ti Dios kas Amana. (Juan 5:1-9, 16-18) Iti panangidepensa ni Jesus iti bagina, dinakamatna ti tallo a nabileg a rason a manggutugot iti asinoman a nasingpet ti panagpuspusona a Judio maipapan iti pudno a kinasiasino ni Jesus.

4, 5. Ania ti panggep ti ministerio ni Juan, ken kasano a sieepektibo nga intungpalna dayta?

⁴ Umuna, tinukoy ni Jesus ti testimonia ti nangyam-ammo kenkuana, ni Juan a Manangbautisar, idi kinunana: “Nangibaonkayo kadagiti tattao ken Juan, ket sinaksianna ti kinapudno. Dayta a tao maysa idi a sumsumged ken agsilsilnag a pagsilawan, ket iti apagbiit a tiempo sitatallugodkayo nga agrag-o iti kasta unay iti lawagna.”​—Juan 5:33, 35.

⁵ Ni Juan a Manangbautisar ket “maysa idi a sumsumged ken agsilsilnag a pagsilawan” gapu ta sakbay ti di nainkalintegan a panangibalud kenkuana ni Herodes, tinungpalna ti bilin ti Dios nga isaganana ti dalan agpaay iti Mesias. Kinuna ni Juan: “Ti rason no apay nga immayak mangbautisar iti danum ket tapno [ti Mesias] maiparangarang koma iti Israel. . . . Naimatangak ti espiritu a bumabbaba a kas kalapati manipud langit, ket nagtalinaed kenkuana. Uray pay saanko a naam-ammo, ngem Daydiay mismo a nangibaon kaniak tapno mangbautisarak iti danum kinunana kaniak, ‘Siasinoman dayta makitam a bumabbabaan ken pagtalinaedan ti espiritu, isu daytoy ti mangbautisar iti nasantuan nga espiritu.’ Ket nakitak dayta, ken sinaksiak a daytoy isu ti Anak ti Dios.”a (Juan 1:26-37) Ni Juan espesipiko a tinukoyna ni Jesus kas ti Anak ti Dios​—ti naikari a Mesias. Nakalawlawag ti panangsaksi ni Juan isu nga agarup walo a bulan kalpasan a natay, inadmitir ti adu a nasingpet ti panagpuspusoda a Judio: “Pudno amin ti adu a banag a kinuna ni Juan maipapan iti daytoy a tao.”​—Juan 10:41, 42.

6. Apay a dagiti inaramid ni Jesus makakombinsir koma kadagiti tattao nga isu daydiay imbaon ti Dios?

⁶ Maikadua, inusar ni Jesus ti maysa a rason a mangpatalged nga isu ti Mesias babaen kadagiti gapuananna. Impatuldona dagiti mismo nga agkakaimbag nga aramidna kas pammaneknek nga isu daydiay imbaon ti Dios. “Addaanak iti pangsaksi a dakdakkel ngem iti pangsaksi ni Juan,” kunana, “ta ti mismo nga ar-aramid nga intuding kaniak ni Amak nga itungpalko, dagiti mismo a trabaho nga ar-aramidek, saksianda ti maipapan kaniak a ti Ama imbaonnak.” (Juan 5:36) Uray dagiti kabusor ni Jesus dida mailibak dayta a pammaneknek, a pakairamanan ti adu a milagro. Inyimtuod ti dadduma, “Ania ti aramidentayo, agsipud ta daytoy a tao agar-aramid iti adu a pagilasinan?” (Juan 11:47) Ngem adda dagidiay nangipangag ket kinunada: “Inton dumteng ti Kristo, agaramidto kadi iti ad-adu a pagilasinan ngem iti naaramid daytoy a tao?” (Juan 7:31) Nagsayaat dayta a gundaway kadagiti agdengdengngeg idi ken ni Jesus tapno makitada dagiti galad ti Ama babaen iti Anakna.​—Juan 14:9.

7. Kasano a saksian ti Hebreo a Kasuratan ti maipapan ken Jesus?

⁷ Maikatlo, impatuldo ni Jesus ti di mabalusingsing a pammaneknek. “Dagiti Kasuratan . . . dagitoy a mismo saksianda ti maipapan kaniak,” kinunana, sana innayon: “Iti kinapudnona, no pinatiyo ni Moises patiendak koma, ta dayta a tao nagsurat maipapan kaniak.” (Juan 5:39, 46) Siempre, maysa laeng ni Moises kadagiti saksi sakbay ti panawen Kristiano a nagsurat maipapan ken Kristo. Naglaon dagiti suratda iti ginasut a padto ken detalyado a rekord ti kapuonan, a mangipabigbig amin iti Mesias. (Lucas 3:23-38; 24:44-46; Aramid 10:43) Ti met ngay Mosaiko a Linteg? “Ti Linteg nagbalin a manangisurotayo a mangiturong ken Kristo,” insurat ni apostol Pablo. (Galacia 3:24) Wen, “ti panangsaksi ken Jesus isu ti mangipaltiing [wenno, isu ti naan-anay a nakaiturongan, nakairantaan, ken panggep] iti panagipadto.”​—Apocalipsis 19:10.

8. Apay nga adu a Judio ti saan a namati iti Mesias?

⁸ Saankay kadi a matignay a mamati a ni Jesus ti Mesias maibatay kadagita a pammaneknek​—ti nalawag a panangsaksi ni Juan, dagiti mismo a milagro nga inaramid ni Jesus ken dagiti nadiosan a galadna, ken ti nakaad-adu a testimonia ti Kasuratan? Nalaka a mabigbig dayta ti asinoman a pudno nga agayat iti Dios ken iti Saona. Iti kasta, patienna a ni Jesus ti naikari a Mesias. Ngem awan ti kasta nga ayat kadagiti Israelita. Kinuna ni Jesus kadagiti kabusorna: “Pagaammok unay nga awan kadakayo ti ayat iti Dios.” (Juan 5:42) Imbes a ‘sapulenda ti dayag nga aggapu iti maymaysa a Dios, inawatda ti dayag manipud iti maysa ken maysa.’ Saan ngarud a pakasdaawan a binusorda ni Jesus, yantangay kas iti Amana, kagurana ti kasta a panagpampanunot!​—Juan 5:43, 44; Aramid 12:21-23.

Napabileg iti Naimpadtuan a Sirmata

9, 10. (a) Apay a naintiempuan ti sirmata a naimatangan dagiti adalan ni Jesus? (b) Ania ti nagsayaat a kari ni Jesus kadagiti adalanna?

⁹ Nasurok a maysa a tawenen ti limmabas sipud idi impaay ni Jesus dagiti pammaneknek nga isu ti Mesias kas nadakamat itay. Nalpasen ti Paskua ti tawen 32 K.P. Nagsardeng a sumurot kenkuana ti adu a namati, nalabit gapu iti pannakaidadanes, materialismo, wenno kadagiti pakaringgoran iti biag. Mabalin a nariro wenno naupay ti dadduma gapu ta pinagkedkedan ni Jesus ti panangikagumaan dagiti tattao a mangisaad kenkuana kas ari. Idi isu ket sinubok dagiti Judio a pangulo ti relihion, saan a nangipakita iti pagilasinan manipud langit a mangipadayag iti bagina. (Mateo 12:38, 39) Mabalin a nasdaaw ti dadduma idi pinagkedkedanna dayta. Maysa pay, rinugian idi ni Jesus nga ipalgak kadagiti adalanna ti maysa a banag a narigat a matarusan​—nga “isu masapul a mapan idiay Jerusalem ket agsagaba iti adu a banag manipud kadagiti lallakay ken iti panguluen a papadi ken kadagiti eskriba, ket mapapatay.”​—Mateo 16:21-23.

¹⁰ Iti sumaganad a siam wenno sangapulo a bulan, tiempon tapno “pumanaw [ni Jesus] iti daytoy a lubong nga agturong iti Ama.” (Juan 13:1) Gapu ta maseknan unay ni Jesus kadagiti nasungdo nga adalanna, inkarina iti sumagmamano kadakuada ti banag nga impaidamna kadagiti awanan pammati a Judio​—maysa a pagilasinan manipud langit. “Pudno kunak kadakayo,” kuna ni Jesus, “nga adda sumagmamano kadagidiay sitatakder ditoy a saandanto a pulos maramanan ni patay agingga nga umuna pay a makitada ti Anak ti tao nga um-umay iti pagarianna.” (Mateo 16:28) Siempre, saan nga ibagbaga ni Jesus nga adda dagiti adalanna nga agbiag agingga iti pannakaipasdek ti Mesianiko a Pagarian idi 1914. Panggep ni Jesus nga ipakita kadagiti tallo a nasinged nga adalanna ti maysa a nakaskasdaaw a buya ti nadayag a panagturayna iti Pagarian. Daytoy a sirmata ket naawagan kas ti panagbalbaliw ti langa ni Jesus.

11. Iladawanyo ti sirmata ti panagbalbaliw ti langa ni Jesus.

¹¹ Innem nga aldaw kalpasanna, impan ni Jesus da Pedro, Santiago, ken Juan iti nangato a bantay​—mabalin nga iti igid ti Bantay Hermon. Sadiay, “nagbalbaliw ti langa [ni Jesus] iti sanguananda, ket ti rupana nagsilnag a kas iti init, ket dagiti makinruar a kawesna nagraniagda a kas iti lawag.” Nagparang met da mammadto a Moises ken Elias, a makisarsarita ken ni Jesus. Nalabit a rabii idi mapasamak dayta a makapikapik a sirmata, isu nga ad-adda a naraniag ti buya. Kinapudnona, agpaypayso unay dayta kadakuada isu nga insingasing ni Pedro a mangbangon iti tallo a tolda​—agpaay ken Jesus, Moises, ken Elias. Bayat nga agsasao pay laeng ni Pedro, adda nalawag nga ulep a nangabbungot kadakuada ket adda timek manipud iti ulep a nagkuna: “Daytoy ti Anakko, ti dungdungnguen, nga inanamongak; agimdengkayo kenkuana.”​—Mateo 17:1-6.

12, 13. Ania ti epektona kadagiti adalan ti sirmata ti panagbalbaliw ti langa ni Jesus, ken apay?

¹² Pudno, nabiit pay a sinaksian ni Pedro a ni Jesus “ti Kristo, ti Anak ti sibibiag a Dios.” (Mateo 16:16) Ngem panunotenyo idi a ti Dios a mismo ti nangipaay iti testimonia, a pinatalgedanna ti kinasiasino ken ti akem ti napulotan nga Anakna! Para kada Pedro, Santiago, ken Juan makapabileg la ketdi iti pammati daydi a sirmata ti panagbalbaliw ti langa ni Jesus! Gapu ta napatibker unay ti pammatida, ad-adda a nakasaganadan iti aniaman a mapasamak ken iti napateg nga akemda iti kongregasion a mabuangayto.

¹³ Saan a nalipatan dagiti adalan daydi sirmata ti panagbalbaliw ti langa ni Jesus. Nasurok a 30 a tawen kalpasanna, insurat ni Pedro: “Inawat [ni Jesus] ti dayaw ken dayag manipud iti Dios nga Ama, idi a ti sasao a kas kadagitoy naipaayda kenkuana babaen iti natan-ok a dayag: ‘Daytoy ti anakko, ti dungdungnguek, nga inanamongak a mismo.’ Wen, dagitoy a sasao nangngegmi a naipaay manipud langit bayat nga addakami a naikuyog kenkuana idiay nasantuan a bantay.” (2 Pedro 1:17, 18) Saan met a malipatan ni Juan dayta a pasamak. Nasurok nga 60 a tawen kalpasanna, agparang nga imparipiripna dayta babaen kadagitoy a sasao: “Naimatangantayo ti dayagna, maysa a dayag a kas iti kukua ti maysa a bugbugtong nga anak manipud iti maysa nga ama.” (Juan 1:14) Ngem saan a ti panagbalbaliw ti langa ni Jesus ti maudi a sirmata a naipakita kadagiti pasurotna.

Kanayonan a Pannakalawlawag Dagiti Nasungdo iti Dios

14, 15. Iti ania nga anag a sibibiag ni apostol Juan agingga nga umay ni Jesus?

¹⁴ Kalpasan ti panagungarna, nagparang ni Jesus kadagiti adalanna iti Baybay ti Galilea. Sadiay, kinunana ken Pedro: “No pagayatak nga isu [ni Juan] agtalinaed agingga nga umayak, ania ti pakaseknam iti dayta?” (Juan 21:1, 20-22, 24) Ipakita kadi dagita a sasao a ni apostol Juan ti kaudian a matay kadagiti apostol? Agparang a kasta, ta simamatalek a nagserbi ken ni Jehova iti kanayonan a dandani 70 a tawen. Ngem adda sabali pay nga ipasimudaag dayta a sinao ni Jesus.

¹⁵ Ti ebkas nga “agingga nga umayak” ipalagipna kadatayo ti kinuna ni Jesus maipapan iti “Anak ti tao nga um-umay iti pagarianna.” (Mateo 16:28) Sibibiag ni Juan agingga nga umay ni Jesus iti anag a naipakita kenkuana ti sabali pay a naimpadtuan a sirmata maipapan iti iyaay ni Jesus kas agturay iti Pagarian. Iti arinunos ti biagna, bayat a naidestiero iti isla ti Patmos, naited ken ni Juan ti Apocalipsis a naglaon kadagiti nakaskasdaaw a naimpadtuan a pagilasinan a mapasamak kabayatan “ti aldaw ti Apo.” Kasta unay ti pannakatukay ti rikna ni Juan kadagita a makapikapik a sirmata ta idi kinuna ni Jesus, “Wen, umayak a sidadaras,” simmungbat ni Juan, “Amen! Umayka, Apo Jesus.”​—Apocalipsis 1:1, 10; 22:20.

16. Apay a napateg nga itultuloytayo a pabilgen ti pammatitayo?

¹⁶ Dagiti napudno ti panagpuspusoda a tattao idi umuna a siglo inawatda ni Jesus kas ti Mesias ket namatida kenkuana. Agkasapulan iti pammabileg dagidiay nagbalin a manamati gapu ta nalikmutda kadagiti saan a manamati, gapu iti trabaho nga aramidenda, ken gapu kadagiti pannubok a sumangbay. Nangipaay ni Jesus iti adu a pammaneknek nga isu ti Mesias agraman kadagiti naimpadtuan a sirmata tapno mapabileg dagiti nasungdo a pasurotna. Adayon ti nagtengtayo ‘iti aldaw ti Apo.’ Asidegen a dadaelen ni Kristo ti intero a dakes a sistema ti bambanag ni Satanas ken ispalenna dagiti adipen ti Dios. Masapul met a pabilgentayo ti pammatitayo babaen ti naan-anay a panangaprobetsar kadagiti amin a probision ni Jehova nga agpaay a pagimbagantayo iti naespirituan.

Naitalimeng iti Sidong ti Kinasipnget ken Rigat

17, 18. Idi umuna a siglo, ania ti nabatad a naggidiatan dagiti pasurot ni Jesus ken dagidiay bumusbusor iti panggep ti Dios, ket ania ti nagbanagan ti tunggal grupo?

¹⁷ Idi natay ni Jesus, situtured nga intungpal dagiti adalan ti bilinna a saksianda ti maipapan kenkuana “agpadpada idiay Jerusalem ken iti intero a Judea ken Samaria ken agingga iti kaadaywan a paset ti daga.” (Aramid 1:8) Iti laksid ti agsasaruno a pannakaidadanes, ti kabbuangay a kongregasion Kristiano ket binendisionan ni Jehova iti naespirituan a lawag ken iti adu nga adalan.​—Aramid 2:47; 4:1-31; 8:1-8.

¹⁸ Iti sabali a bangir, agkurkuridemdem ti masakbayan dagidiay bumusbusor iti naimbag a damag. “Ti dalan dagidiay nadangkes ket kas iti daguyemyem,” kuna ti Proverbio 4:19. “Saanda a naammuan no ania ti agtultuloy a pakaitibkolanda.” Kimmaro ‘ti daguyemyem’ idi 66 K.P. idi a ti puersa ti Roma linakubda ti Jerusalem. Kalpasan ti temporario a panagsanudda maigapu iti di matukoy a rason, nagsubli dagiti Romano idi 70 K.P., ket dinadaelda ti siudad. Sigun iti Judio a historiador a ni Josephus, nasurok a maysa a milion a Judio ti natay. Ngem nakalibas dagiti matalek a Kristiano. Apay? Gapu ta idi temporario a nagsanud dagiti Romano, nagtulnogda iti bilin ni Jesus nga agtalawda.​—Lucas 21:20-22.

19, 20. (a) Apay a di rumbeng nga agbuteng dagiti adipen ti Dios bayat nga umad-adanin ti panungpalan ti agdama a sistema? (b) Ania a napateg a pannakalawlawag ti impaay ni Jehova kadagiti adipenna kabayatan dagiti dekada sakbay ti 1914?

¹⁹ Kasta met laeng ti kasasaadtayo. Ti umad-adani a dakkel a rigat kaipapananna ti panungpalan ti intero a dakes a sistema ni Satanas. Ngem saan a rumbeng nga agbuteng dagiti adipen ti Dios, ta inkari ni Jesus: “Adtoy! addaak kadakayo iti amin nga al-aldaw agingga iti panungpalan ti sistema ti bambanag.” (Mateo 28:20) Tapno mapabilegna ti pammati dagiti nagkauna nga adalanna ken maisaganana ida iti aniaman a mapasamak, impakita kadakuada ni Jesus ti maysa a panirpatan iti nailangitan a dayagna kas Mesianiko nga Ari. Komusta met ita? Idi 1914, natungpal dayta a panirpatan. Ket anian a makapabileg dayta iti pammati dagiti adipen ti Dios! Ipanamnamana ti maysa a naraniag a masanguanan, ket naparaburan dagiti adipen ni Jehova iti agtultuloy nga umun-uneg a pannakalawlawag mainaig iti dayta a Pagarian. Iti tengnga ti agdama a lumidlidem a lubong, “ti dana dagidiay nalinteg ket kas iti naraniag a lawag a lumawlawag a lumawlawag agingga nga immaldaw unayen.”​—Proverbio 4:18.

²⁰ Uray sakbay ti 1914, maysa a bassit a grupo dagiti napulotan a Kristiano ti nangrugi a makatarus kadagiti agkakapateg a kinapudno maipapan iti panagsubli ti Apo. Kas pagarigan, natarusanda a di makita ti panagsublina, kas impasimudaag ti dua nga anghel a nagparang kadagiti adalan idi 33 K.P. bayat ti panagpalangit ni Jesus. Idi a dagiti adalan dida makita ni Jesus gapu ta naabbungotanen kadagiti ulep, kinuna dagiti anghel: “Daytoy Jesus a naawat iti tangatang manipud kadakayo umayto a kasta iti isu met laeng a pamay-an kas iti pannakakitayo kenkuana nga ipapanna iti tangatang.”​—Aramid 1:9-11.

21. Ania ti mausig iti sumaganad nga artikulo?

²¹ Dagiti laeng nasungdo nga adalan ni Jesus ti nakaimatang iti ipapanawna. No maipapan iti panagbaliw ti langa ni Jesus, saan a nakita dayta ti publiko; saan pay ketdi nga ammo ti kaaduan a tattao a napasamak dayta. Kasta met laeng inton agsubli ni Kristo kas agturay iti Pagarian. (Juan 14:19) Dagiti laeng matalek a napulotan nga adalanna ti makabigbig iti kaaddana kas Ari. Iti sumaganad nga artikulo, usigentayo no kasano kadakkel ti epektona kadakuada dayta a pannakalawlawag, agingga iti pannakaurnong ti riniwriw nga agbalin nga iturayan ni Jesus ditoy daga.​—Apocalipsis 7:9, 14.

[Footnote]

Malagipyo Kadi?

• Idi naakusar ni Jesus iti panagtabbaaw ken panagsalungasing iti Sabbath, kasanona a pinaneknekan nga isu ti Mesias?

• Kasano a ti panagbalbaliw ti langa ni Jesus ket nakagunggona kadagiti nagkauna nga adalanna?

• Ania ti kayat a sawen ni Jesus idi kinunana a sibibiag ni Juan agingga iti iyaayna?

• Idi 1914, ania a panirpatan ti natungpal?

[Dagiti Ladawan iti panid 10]

Nangipaay ni Jesus kadagiti pammaneknek nga isu ti Mesias

[Ladawan iti panid 12]

Makapabileg iti pammati ti sirmata ti panagbalbaliw ti langa ni Jesus

[Ladawan iti panid 13]

Sibibiag ni Juan agingga iti ‘iyaay’ ni Jesus