Ti Panangmatmat ti Biblia

Panangpakawan ken Pananglipat​—Kasano a Posible?

“PAKAWANEKTO TI KINADAKESDA, KET SAANKONTO A LAGIPENEN TI BASOLDA.”​—JEREMIAS 31:34.

DAGIDIAY a sasao nga inlanad ni mammadto a Jeremias ipalgakna ti nakaskasdaaw a banag maipapan iti kaasi ni Jehova: No mamakawan, manglipat. (Isaias 43:25) Kunaen pay ti Biblia: “Kas ti sibubulos a panangpakawan ni Jehova kadakayo, kasta met ti aramidenyo.” (Colosas 3:13) Gapuna, kas Kristiano masapul a tuladentayo ti panangpakawan ni Jehova.

Nupay kasta, addada tumaud a napateg a salsaludsod. No mamakawan ni Jehova, talaga aya a dina lagipenen dagiti basoltayo? Ket no mamakawantayo, masapul aya a lipatentayon a kaipapananna a ditay malagipen? Makuna kadi a no ditay makalipat iti kasta a pamay-an, talaga a ditay namakawan?

No Kasano a Mangpakawan ni Jehova

Ti panangpakawan ramanenna ti din pannakarikna iti sakit ti nakem. No mamakawan ni Jehova, naan-anay a mamakawan.a Nagsurat ni salmista David: “[Ni Jehova] saanto a kankanayon a mangbabalaw, ket dinanto met ing-ingpen a kanayon ti pungtotna. Kas panagaddayo ti leleggakan ti init ken ti lelennekan ti init, kasta ti nangyadayoanna kadagiti salungasingtayo. Kas panangaasi ti maysa nga ama kadagiti annakna, kasta ti panangaasi ni Jehova kadagiti agbuteng kenkuana.”​—Salmo 103:9, 12, 13.

Ti kinanaan-anay ti panangpakawan ti Dios ket nailawlawag pay idiay Aramid 3:19: “Agbabawikayo, ngarud, ket agbaw-ingkayo tapno mapunas dagiti basolyo.” Ti ebkas a ‘mapunas’ agtaud iti Griego a berbo (nga e·xa·leiʹpho) a kaipapananna “punasen, buraen.” (Kitaenyo ti Apocalipsis 7:17; 21:4.) Ilawlawag ti The New International Dictionary of New Testament Theology: “Ti kapanunotan a yebkas ti berbo ditoy ken nalabit iti dadduma a lugar ket mabalin a ti panangpinas ti tableta a wax a pagsuratan tapno mausar manen ([idilig] iti ‘panangdalus iti napalabas a biddut’).” No pagbabawiantayo ti basbasoltayo, dalusan nga interamente ni Jehova ti rekord. Dayta kadi kaipapananna a dina pulos lagipenen ti basbasoltayo? Usigentayo ti maysa a pagarigan a nairekord iti Biblia.

Idi nakikamalala ni Ari David ken Batseba ket kalpasanna pinadasna nga abbongan dayta babaen ti panangyurnosna iti ipapatay ti asawana, imbaon ni Jehova ni mammadto a Nathan a mangtubngar ken David. (2 Samuel 11:1-17; 12:1-12) Ania ti nagbanaganna? Sipapasnek a nagbabawi ni David, ket pinakawan ni Jehova. (2 Samuel 12:13; Salmo 32:1-5) Linipat kadin ni Jehova dagiti basol ni David? Nikaanoman! Dagiti mannurat ti Biblia a da Gad ken Nathan inlanadda kamaudiananna ti intero a pasamak iti libro ti 2 Samuel (a nakompleto idi agarup 1040 K.K.P.) kasanguanan la unay ti ipapatay ni David.

Gapuna ti rekord, wenno pakalaglagipan, dagiti basol ni David​—agraman ti rekord ti panagbabawina ken ti simmaruno a panangpakawan ni Jehova​—agtultuloy a malaglagip, nga agpaay a pakagunggonaan dagiti agbasbasa iti Biblia agingga ita nga aldaw. (Roma 15:4; 1 Corinto 10:11) Kinapudnona, yantangay “ti sasao ni Jehova [a linaon ti Biblia] agtalinaed iti agnanayon,” pulos a dinto malipatan ti rekord dagiti basol ni David!​—1 Pedro 1:25.

Kasano, ngarud, a makuna a ni Jehova dalusanna ti rekord ti biddut no sipapasnek nga agbabawitayo kadagiti basoltayo? Kasanotay nga awaten dagiti sasao ni Jehova a: “Pakawanekto ti kinadakesda, ket saankonto a lagipenen ti basolda”?​—Jeremias 31:34.

No Kasano ti Pananglipat ni Jehova

Ti Hebreo a berbo a naipatarus a ‘lagipekto’ (maysa a porma ti za·kharʹ) dina kayat a sawen a basta pananglagip iti napalabas. Sigun iti Theological Wordbook of the Old Testament, dayta mabalin a kaipapananna ti “panangdakamat, panangipakaammo, panangisao, panangiwaragawag, panangdawat, pananglagip, akusaren, ipudno.” Kuna pay ti Theological Dictionary of the Old Testament: “Kinapudnona, masansan a ti [za·kharʹ] ipasimudaagna ti panagtignay wenno agparang a kadua dagiti berbo a panagtignay.” Isu a no kunaen ni Jehova iti nasukir nga ilina a “lagipennanto ti kinadakesda,” kayatna a sawen nga agtignayto a maibusor kadakuada gapu iti kurang a panagbabawida. (Jeremias 14:10) Maisupadi iti dayta, no kunaen ni Jehova a, “Saankonto a lagipenen ti basolda,” ipanamnamana kadatayo nga apaman a mamakawan iti basbasoltayo, dinanto isidir manen ida tapno akusaren, kondenaren, wenno dusaennatayo.

Babaen ken mammadto nga Ezequiel, inlawlawag ni Jehova ti kaipapanan ti panangpakawan ken pananglipatna: “Ngem no ti nadangkes paglikudanna dagiti amin a basbasolna nga inaramidna, ket tungpalenna amin dagiti linlintegko, ket aramidenna daydiay a mayannugot iti kinahustisia ken kinalinteg, isu agbiagto a di bumurong. Isu saanto a matay. Amin dagiti salungasing nga inaramidna​—didanto maipalagip a maibusor kenkuana. Babaen ti kinalintegna nga inaramidna isu agbiagto.” (Ezequiel 18:21, 22; 33:14-16) Wen, no pakawanen ni Jehova ti managbasol nga agbabawi, dalusanna ti rekord ti biddut ket lipatenna a kaipapananna a saanto nga agtignay a maibusor iti dayta gapu kadagidiay a basbasol iti masanguanan a tiempo.​—Roma 4:7, 8.

Gapu ta imperpektotayo, pulos a ditay naan-anay a makapakawan a kas ken ni Jehova; nangatngato nga amang ti pampanunot ken daldalanna ngem ti pampanunot ken daldalantayo. (Isaias 55:8, 9) Ania, ngarud ngay, ti nainkalintegan a panangpakawan ken pananglipat a manamnama kadatayo no makabasol ti dadduma kadatayo?

No Kasano a Mangpakawan ken Manglipattayo

Mamaregta ti Efeso 4:32, “sibubulos a pakawanenyo ti maysa ken maysa.” Sigun iti leksikograpo a ni W. E. Vine, ti sao a Griego a naipatarus a “sibubulos a pakawanenyo” (kha·riʹzo·mai) kaipapananna “mangparabur nga awan kondisionna.” No babassit laeng dagiti naaramid a basol kadatayo, mabalin a di narigat ti mamakawan. Ti pananglaglagip nga imperpektotay met tulongannatayo a mangpalabas kadagiti pagkurangan ti sabsabali. (Colosas 3:13) No mamakawantayo, punasentayo ti sakit ti nakem, ket saan nga agpaut ti pannakadadael ti relasiontayo iti nakabasol. Inton agangay, ti pakalaglagipan iti aniaman a babassit a basol mapukawton.

Ania ngay, no nakarkaro ti panagbasol ti dadduma kadatayo, a nakaro a dangrannatayo? Kadagiti nakaro a kaso, kas iti incesto, panangrames, ken pinanggep a panangpapatay, ti panangpakawan mabalin a ramanenna ti adu nga isyu. Daytoy ket talaga a pudno no adda di panangaklon iti basol, awan panagbabawi, ken awan panangdawat ti pammakawan iti biang ti nakabasol.b (Proverbio 28:13) Ni Jehova a mismo dina pakawanen ti di agbabawi, napeklan a managsalungasing. (Hebreo 6:4-6; 10:26) No nauneg ti sugat, nalabit ditay pulos agballigi a naan-anay a manglipat iti napasamak. Nupay kasta, maliwliwatayo iti pammatalged nga iti umay a baro a lubong, “dagiti immuna a bambanag didanto malagipen, didanto mapanunoten.” (Isaias 65:17; Apocalipsis 21:4) Aniaman a malagiptayo dinton mangpasakit ti nakem wenno mangpaladingit kadatayo isu a mabalin a mariknatayo ita.

Iti dadduma a kaso, masapul a datayo ti umuna nga agtignay a mangrisut kadagiti bambanag, nalabit babaen ti pannakisarita iti nagbasol, sakbay a mamakawantayo. (Efeso 4:26) Iti kastoy a pamay-an, aniaman a di pagkinnaawatan mabalin a malawlawagan, maipaay ti umno a panagpadespensar, ken maipaay ti pammakawan. Ti ngay pananglipat? Mabalin a di naan-anay a malipatan ti naaramid, ngem makalipattayo a kaipapananna a ditay agipempen ti sakit ti nakem iti nagbasol wenno di isingir manen ti banag iti masanguanan. Saantay nga idanondanon dayta, wenno naan-anay a liklikan ti nagbasol. Nupay kasta, mabalin a kasapulan met ti tiempo tapno mapasayaat ti relasiontayo iti nagbasol, ken mabalin a saanen a kas idi ti kinasingedtayo.

Usigenyo ti maysa nga ilustrasion: Kas pagarigan ta impudnoyo ti nalimed unay a personal a banag iti pagtaltalkanyo a gayyem, ket kalpasanna naammuanyo nga imbutaktakna dayta iti sabsabali, a nakaibabainan wenno nakasaktanyo unay. Immadanikay kenkuana a makisarita kadagiti bambanag, ket nag-sorry; nagpadespensar ken dimmawat ti pammakawan. Idi nangngegyo ti napasnek a panagpadespensarna, natignay ti pusoyo a nangpakawan kenkuana. Nalaka kadi a malipatanyo ti napasamak? Nalabit a saan; awan duadua a nakaan-annadkayton iti panagipudno kenkuana iti masanguanan. Ngem talaga a pinakawanyon; din agtultuloy a dagdagullitenyo ti banag kenkuana. Din nasakit ti nakemyo kenkuana, wenno idanondanon dayta iti sabsabali. Mabalin a saankayon a nasinged kenkuana a kas idi, ngem kaskasdi nga ay-ayatenyo kas Kristiano a kabsatyo.​—Idiligyo iti Proverbio 20:19.

Ngem, ania ngay, agpapan pay panangikagumaanyo a risuten dagiti bambanag, ket ti nagbasol dina aminen ti biddutna ken saan nga agpadespensar? Mangpakawankayo kadi a palabasenyon ti sakit ti nakemyo? Ti panangpakawan iti sabsabali dina kaipapanan a konsintirentay wenno laglag-anen ti inaramidda. Narigat nga ibturan ti sakit ti nakem; sangkapanunotyo dayta, a mangrabsut iti talnatayo. No ur-urayentay ti despensar a di dumteng, ad-adda laeng a maupaytayo. Kayariganna, palubosantayo ti nagbasol a mangtengngel kadagiti emosiontayo. Gapuna, rumbeng a pakawanentay ti sabsabali, wenno palabsentay ti sakit ti nakem, saan laeng nga agpaay a pakagunggonaanda no di ket agpaay iti pagimbagantayo tapno makapagtultuloytay nga agbiag a di buriboren ti sakit ti nakem.

Saan a kanayon a nalaka ti panangpakawan iti sabsabali. Ngem no adda napasnek a panagbabawi, mabalin a padasentay a tuladen ti panangpakawan ni Jehova. No mamakawan kadagiti agbabawi a nagsalungasing, palabasenna ti sakit ti nakem​—dalusanna ti rekord ti biddut ken lipatenna ta dinan singiren dagidiay a basbasol kadakuada iti masanguanan. Mabalintay met a palabsen ti sakit ti nakem no ti nagbasol ket agbabawi. Nupay kasta, mabalin nga adda kasasaad a saantay pay nga obligado a mangpakawan. Awan ti biktima iti nalabes a di nainkalintegan wenno naranggas a pannakatrato a mapilit a mangpakawan iti awan panagbabawina a nagbasol. (Idiligyo iti Salmo 139:21, 22.) Ngem iti kaaduan a kaso no agbasol ti dadduma kadatayo, mangpakawantayo a kaipapananna a palabsentayo ti sakit ti nakem, ken manglipattayo a kaipapananna a ditay isingir dayta a banag iti kabsattayo iti masanguanan.

[Dagiti Footnote]

[Ladawan iti panid 9]

Ni Jose ken dagiti kakabsatna