Pabilgen ti Panagtalek ken Jehova​—Babaen ti Naanep a Panagadal ti Saona

“Ikabilyo ita pusoyo dagiti amin a sasao nga ipaneknekko kadakayo itoy nga aldaw. . . Ta saan a barengbareng kadakayo, gapu ta isu ti pakabiaganyo.”​—DEUTERONOMIO 32:46, 47.

1, 2. (a) Ania a panginanamaan ti naipasango iti Israel idi nakapakarsoda kadagiti tanap ti Moab? (b) Ania a pammatigmaan ti inted ni Moises iti nasion?

TI NAUNDAY a panagdaliasatda idiay letang ti dandanin agpatingga. Ti laengen agsikko-sikko a Jordan ti namagsinan iti nasion manipud ti nabayag nga inur-urayen a Naikari a Daga. Ngem para iti lider ti nasion, a ni Moises, nupay kasta, ti namnama a sumrek iti dayta a daga ti namataud iti nauneg a panagpampanunot. Malaglagipna pay no kasano a naminsan ti nasion naitibkolda gaput’ kinakurang ti panagtalekda ken Jehova ket gapu itoy saanda a napalubosan a sumrek iti Canaan.​—Numeros 13:25–14:30.

² Gapuna inummong ni Moises ti nasion kadagiti agallo-allon a katantanapan ti Moab. Kalpasan ti panangrepasona iti nasional a historiada ken panangipaganetgetna ti Linteg ti Dios, impasango ni Moises ti makunkuna a katatan-okan a komposisionna. Iti pagsasao ti superlatibo a daniw, inggunamgunamna iti Israel ti panagtalek ken panagtulnog ken Jehova, “maysa a Dios ti kinamatalek, ket awanan damka; isu awan pagkuranganna ken nalinteg.” Iti panangserra, impatigmaan ni Moises: “Ikabilyo ita pusoyo dagiti amin a sasao nga ipaneknekko kadakayo itoy nga aldaw, isu nga ibilinyonto kadagiti annakyo a tungpalenda nga aramiden ti dagup met laeng dagiti sasawen daytoy a linteg. Ta saan a barengbareng kadakayo, ta isu ti pakabiaganyo.”​—Deuteronomio 32:4, 46, 47.

‘Panangikabil iti Pusoda’ ti Sao ti Dios

3, 4. (a) Iti ania ti ‘ikabil iti puso’ dagiti Israelita, ken aniat’ ramanen daytoy? (b) Kasanot’ panangiyaplikar dagiti naud-udi a kaputotan iti balakad ni Moises?

³ Binagbagaan ni Moises dagiti Israelita nga ‘ikabil iti pusoda’ saan laeng a ti makatukay a kantana no di ket amin a sagrado a sursurat. Masapul ti “panangipangagda a naimbag” (Knox), “siguraduenda ti agtulnog” (Today’s English Version), wenno “mennamennaenda” (The Living Bible) ti Linteg ti Dios. Babaen laeng ti panagbalinda a pamiliar a naan-anay iti dayta a ‘maibilindanto kadagiti annakda a tungpalen amin a sao daytoy a linteg.’ Idiay Deuteronomio 6:6-8, insurat ni Moises: “Ket dagitoy a sasao nga ibilinko kenka iti daytoy nga aldaw agyandanto ita pusom; ket isuromto a siaagawa dagitoy kadagiti annakmo. . . Ket ibedbedmonto ida ita imam a maysa a tandaan, ket isudanto ti pannakabedbed ti baet dagita matam.”

⁴ Ti komentarista ti Biblia a ni W. H. Davey saritaenna no kasano a kadagiti naud-udi a tiempo, “dagitoy a sasao ti impatarus a literal dagiti Judio, ket dagiti bilbilin a nailaon kadakuada naiturongda kadagiti inaanito a pannakausar. Dadduma kadagiti bersikulo. . . ket naisuratda kadagiti pergamino, ken maisuotda kadagiti takkiag ken muging no tiempo ti panagkararag.” Dagiti nalabor a kaha a pagikabkabilan ti kasuratan, wenno pilakteria, ti maisusuot idi tiempo ni Jesus ket kaskasdi nga us-usaren pay met laeng ti sumagmamano a sekta a Judio agingga itoy nga aldaw. (Mateo 23:5) Ngem, innayon ni Davey: “Dagiti tattao iti kinamaagda pinennekda ti bagbagida babaen ti panagaw-awitda iti kinataoda ti maysa a kopia ti basta sasao laeng ti linteg, imbes nga ipamatmat koma iti panagbiagda ti panagtungpalda iti bilbilin a linaonda.”

5. Aniat’ umiso nga aplikasion ti sasao ni Moises idiay Deuteronomio 6:6-8?

⁵ Saan, saan a kadagiti literal nga ima wenno mugingda ti masapul a pagtaengan ti Linteg ti Dios no di ket ‘iti pusoda.’ Babaen ti pananggun-odda saan laeng a ti pannakaammo no di ket ti nauneg a panangipateg iti dayta, dayta a Linteg ti kanayon a makitkita, a kasla daytat’ naisurat iti maysa a tapi iti sanguanan ti matada wenno naibedbed iti im-imada.

Dagiti Sagana a Panangammo iti Linteg ti Dios

6, 7. (a) Ania dagiti probision nga inaramid ni Jehova tapno masursuruan dagiti Israelita iti Linteg ni Moises? (b) Kasano a posible ti pannakasursuro ti ili ti Dios idi un-unana maipapan iti Sao ti Dios?

⁶ Ngem, kasano, ti pannakaadal dagiti Israelita kadagiti agarup 600 a bilbilin iti Linteg? Awan duadua nga idi damo natakkon ti kopia dagita. Ti masanguanan nga Ari iti Israel ti “mangsuratto iti maysa a libro a maipaay kenkuana ti katukad daytoy a linteg. . . , ket basbasaennanto idiay iti isuamin nga al-aldaw ti panagbiagna, tapno masursurona ti agbuteng ken Jehova a Diosna tapno salimetmetanna ti dagup ti sasawen daytoy a linteg.” (Deuteronomio 17:18, 19) Ti Dios inyurnosna a ti Linteg maibasa iti kada maikapito a tawen iti Piesta dagiti Tabernakulo. (Deuteronomio 31:10-13) Nupay ti kasta nga okasion ti awan duadua makapabileg, masansan daytat’ di umdas a mangipasagepsep ti nauneg a pannakaawat.

⁷ Inyurnos met ni Jehova para iti tribo ti Levi a ‘mangisuro ken Jacob kadagiti bilbilin ti Dios ken iti Israel ti linteg ti Dios.’ (Deuteronomio 33:8, 10; idiligyo iti Malakias 2:7.) Iti dadduma nga okasion, nagaramid dagiti Levita kadagiti kampania ti panangisuro a nagserbi iti intero a nasion. (2 Cronicas 17:7-9; Nehemias 8:7-9) Agparang nga, idi agangay, adda metten paset ti Sao ti Dios a magun-odanen dagiti tattao nga en heneral.a Gapuna nabalinan nga insurat ti salmista: “Naragsak ti tao. . . [a] ti pakaragsakanna adda iti linteg ni Jehova ket iti lintegna imutektekanna iti aldaw ken rabii.” (Salmo 1:1, 2) Gapuna iti pammagbaga ni Moises nga ‘ikabil iti pusoda ti Sao ti Dios’ kinaipapananna ti maysa a bilin nga agbalin a naanep iti panagadal ti Biblia.

‘Panangikabil iti Pusotayo’ ti Sao ti Dios Itatta

8. Kasano kasaknap ti panangipangag ti Israel iti pammagbaga ni Moises, ket ania dagiti imbungana?

⁸ Napaay ti Israel a nangipangag ti pammagbaga ni Moises. Idi iti kamaudianan naipasdeken ti nasion ti monarkiada, kaawatan a kaaduan iti ar-arina ket saanda a ‘nangisurat iti maysa a kopia ti linteg ken binasbasa dayta iti amin nga aldaw ti panagbiagda.’ Idi maikapito a siglo K.K.P., idi kaaldawan ni Ari Josias, “ti libro ti linteg” ti isuaminen malaksid pannakapukawna. (2 Ar-ari 22:8-13) Ti nakapuy nga ulidan iti biang dagiti pangulo ti nasion ket awan duadua isut’ nangpapartak ti pannakatnag ti nasion iti apostasia. Pudno unay iti pakdaar ni Moises, napasamak ti nasional a didigra idi 607 K.K.P.​—Deuteronomio 28:15-37; 32:23-35.

9. Kasano a ti kasasaad dagiti Kristiano itatta umasping iti kasasaad dagiti Israelita idi ugma?

⁹ Kas kadagiti kadaanan nga Israelita, dagiti Kristiano itatta sitatakderdan iti beddeng ti naikari a daga​—ti nalinteg a baro a lubong ti Dios. (2 Pedro 3:13) Dagiti nakakigkigtot a pasamak agparparangdan a saggabassit iti horizonte: ti pannakaiwaragawag ti “talna ken talged,” ti pannakatuang ti “Babilonia a Dakkel,” ti iraraut ni ‘Gog iti Magog.’ Dagitoy a pasamak ti mangsuot ti panagtalektayo ken ni Jehova. Ngarud, naganat unay, nga ‘ikabiltay iti pusotayo ti sao ti Dios’ itan!​—1 Tesalonica 5:3; Apocalipsis, kapitulo 18: Ezequiel, kapitulo 38.

10. Apay a dadduma kumapuyda iti personal a panagadalda?

¹⁰ Ti panangaramid iti dayta, nupay kasta, ti mabalin a maysa a pudno a karit kadagitoy “panawen a napeggad a narigat a pakibagayan.” (2 Timoteo 3:1) Dagiti sekular a panggedan, panangpadakkel iti anak, panageskuela, ken dagiti responsabilidad iti kongregasion ti mangkalikagum amin iti dakkel a paset iti panawentayo. Kas resultana, mabalin nga ipampambarantay ti bagitayo ket kumapuytayo iti panagad-adaltayo ti Biblia, nga irason a ‘Nawadwad metten ti ar-aramidek tapno makalasat.’ Kaskasdi, ipatigmaan ti Biblia kadagiti Kristiano: “Gagetam dagitoy a bambanag; maigamerka koma kadakuada.” (1 Timoteo 4:15, 16) Itan usigentayo ti sumagmamano kadagiti napipigsa a rason iti panangaramid iti kasta.

Panangpapigsa ti Pannakirelasiontayo iti Dios

11, 12. (a) Kasano a ti pananggun-od ti nasingsinged a pannakaammo iti Dios ti nangapektar ken Job? (b) Apay a ti sirmatatayo iti Dios nalawlawag ngem idi kaaldawan ni Job?

¹¹ Ni Job ket “maysa a managaligaget iti Dios ken liniklikanna ti dakes.” Ngem kalpasan ti panangipanayag ni Jehova ti bagina babaen iti maysa nga allawig, mabalinan a maikuna ni Job: “Nangngeganka idi gapu iti panagdengngeg ti lapayag, ngem ita ti matak makitanaka.” (Job 1:1; 42:5) Mabalintay aya a “makita” ti Dios itatta, kayatna a sawen, a labsan ti maysa a basta panagam-ammo laeng, a sidedekket a maammuan dagiti adu a parupa ti personalidadna? Talaga a kabaelantayo! Babaen kadagiti pinanid ti Biblia, impalgaak ni Jehova nga ad-adda ti bagina ngem ti naammuan ni Job.

¹² Naaddaantayon ti nalawlawag a pannakaammo iti kinauneg ti ayat ti Dios, a pagaammotayo a “kasta la unay ti panagayat ti Dios iti lubong nga intedna ti Anakna a bugbugtong.” (Juan 3:16) Babaen kadagiti padto ti Biblia, addaantayo iti balabala kadagiti ar-aramid ti Dios​—silalawag agingganat’ panungpalan ti Milenio! (Apocalipsis, kapitulo 18-22) Addaantayo iti rekord ti pannakilangenlangen ti Dios iti kongregasion Kristiano: “ti panangiserrekna kadagiti Gentil, ti panangdutokna iti “matalek ken naannad nga adipen” a mangpakan iti ilina, ti panangawagna ti “dakkel nga umariwekwek” nga addaan namnama nga agbiag nga agnanayon iti Paraiso ditoy daga. (Mateo 24:45; Apocalipsis 7:9, 14-17; Efeso 3:3-6) Kalpasan ti isisirip kadagiti nauneg a bambanag ti Dios ken panangpampanunot kadagiti nakaskasdaaw nga ar-aramidna a maipaay kadatayo, ditay matngelan a di mangidir-i: “O nagunegen dagiti kinabaknang ti sirib ken ti met pannakaammo ti Dios!”​—Roma 11:33.

13. Kasanotay a ‘biruken ti Dios,’ ket ania dagiti gunggona ti panangaramid ti kasta?

¹³ Kuna ti salmista: “Iti amin a pusok binirbirukka.” Maaramidantay met dayta babaen ti inaldaw a panangusig kadagiti Nainkasuratan a material; dakkel maaramidanna a mangpapigsa ti singgaluttayo ken ni Jehova. Ti napasnek a panagadal makatulong met a mamagbalin iti desdestayo a ‘maisimpa a mangannurot kadagiti pangngeddeng ti Dios.’​—Salmo 119:5, 10.

Ti Panagadal Tulongannatayo a Mangidepensa ti Pammatitayo

14. Iyilustrar ti pateg ti panagbalin a ‘sidadaan a sumungbat’ maipapan iti Nakristianuan a namnamatayo.

¹⁴ “Dikay kayat a Saksi ditoy balayko!” kuna ti maysa a lalaki a taga Ghana kadagiti dua a simmarungkar iti pagtaenganna. Intuloyna pay a linais dagiti Saksi iti “saanda a panangakseptar ti panangiyalison ti dara ken di panagsaludo ti bandera nasional.” Ti kakasta nga isusuppiat ti gagangayen a masarsarakan iti tay-ak ti ministerio. Anian a pannakaumsi​—ken pannakaibabain​—ti saan a ‘pannakasungbat iti isuamin a mangintuudto kadakayo ti gapu ti inanama nga adda kadakayo’! (1 Pedro 3:15) Nasayaat laengen ta, nabalinan nga inusar dagitoy a Saksi a siepektibo ti Biblia tapno mailawlawag ti umiso a panangmatmat iti dara ken no kasano ti panangtimbeng dagiti Kristiano ti panagraem kadagiti nasional a simbolo a likliklikan ti idolatria. Ti resulta? Nagsiddaaw ti lalaki kadagiti nalawag a sungbat. Itan, agpadpada a ti lalaki ken ti asawana ket bautisadodan a Saksi.

15. Kasano a ti personal a panagadal kabalannatayo maipaay iti ministeriotayo?

¹⁵ Inggunamgunam ni Pablo: “Agawaam a sireregta ti agparang iti sanguanan ti Dios, a kas mangmangged a maanamongan nga awan ti ibainna, nga aramatem iti umiso ti sao ti kinapudno.” Ti personal a panagadal tulongannatayo saan laeng a makapagtalinaed iti dalan ti biag no di ket tapno agbalintayo a “naan-anay koma ket masursuruan a naimbag” a tumulong kadagiti dadduma a mangaramid met ti kasta.​—2 Timoteo 2:15; 3:17.

Panangsaranget kadagiti Silo ni Satanas

16. Ania dagiti sumagmamano a silo ni Satanas a naipasango iti ili ni Jehova?

¹⁶ Itatta, rarautennatayo dagiti pablaak kadagiti panangallukoy “iti derrep ti lasag ken ti derrep ti mata ken ti kinapalangguad ti panagbiag.” (1 Juan 2:16) Ti seksual nga imoralidad ti itantan-ok dagiti pagiwarnakan ken masansan siaktibo nga al-alagaden met dagiti agtartrabaho ken ages-eskuela. Dagiti nabara a literatura dagiti apostata no maminsan maipatpatulod kadagiti pagtaengantayo uray di dawdawaten. Gaput’ pannakatignay ti panagusiusoda, dadduma a kakabsat binasada dagita makatulaw a materiales​—a nakarbaan ti pammatida. Adda met dita ti naagum a nainlasagan nga “espiritu nga ita agaramid kadagiti annak ti kinasukir.” Anian a naglaka ti pannakaimpektar iti dayta ken pannakapataud iti negatibo, manangbabalaw nga espiritu!​—Efeso 2:2.

17, 18. Kasano a ti personal a panagadal lapdanna ti ‘pannakaiyayustayo’?

¹⁷ Mammano, nupay kasta, dagiti mangrugi a rummuar a pasiluan ken Satanas. Imbes ketdi, babaen ti panangliway ti personal a panagadal, kas ti bilog a nawarwaran manipud nakaiparautanna, isudat’ agin-inut a “maiyayus” ket agbalinda a kangrunaan a puntiria dagiti panangraut ni Satanas. (Hebreo 2:1) Maysa nga agtutubo a kabsat a lalaki, kas pangarigan, ket nairaman iti imoralidad iti maysa nga agtutubo a babai idiay eskuelaan. “Naammuak,” malagipna, “a ti kangrunaan a makagapu iti daytoy ket isu ti kinapudno a mabisbisinanak iti naespirituan. Awan ti personal a panagadalko. Dayta ti makagapu a diak makatakder iti pannakasulisog.” Ti maysa a programa iti personal a panagadal, nupay kasta, ti nangtulong iti kabsat nga agbalin a nabileg iti naespirituan.

¹⁸ Ni Satanas ti determinado a mangdadael ti adu kadagiti tattao ti Dios aginggat’ kabaelanna. Babaen ti panangtaraon a kanayon ti isiptayo kadagiti nasayaat a bambanag nga aggapgapu iti Sao ti Dios ken iti matalek nga adipenna, maliklikantay ti pannakasilo. (Filipos 4:8) Dagiti palagip maipapan ti panangliklik iti materialismo, seksual nga imoralidad, panagpampanunot nga apostata, ken negatibo nga espiritu ti aglaplapusanan agpadpada iti Biblia ken kadagiti publikasion ti Watch Tower Society. No talaga a mangtedtayo ti ad-adda pay ngem ti gagangay nga atension, saantayto pulos a maiyayus.

Dagiti Sagana Manipud Organisasion ni Jehova a Makatulong Kadatayo

19. Ti Etiope nga eunuko iyilustrarna ti ania maipapan iti pannakasapultayo ti naespirituan a pannakaiwanwan?

¹⁹ Ti panagadal ket nadagsen a trabaho. Ngarud agyamantayo ta adu a tulong ti ipapaay ti organisasion ni Jehova kadatayo. Kadagiti nabiit pay a tawtawen kuna dagiti dadduma a mapalubosan koma dagiti dadduma a mangipatarus a mismo iti Biblia. Ngem, ti Etiope nga eunuko, silalawag ti panangbigbigna ti pannakasapulna ti naespirituan a pannakaiwanwan. Kas maysa a nakugiten a proselita, awan duadua nga isut’ addaanen ti kalalaingannan a pannakaammo iti Biblia. Ti mismo kinapudno a pinadpadasna nga adalen ti maysa a banag a nauneg kas ti padto idiay Isaias 53 ipamatmatna daytoy. Kaskasdi, idi napagsaludsodan no maaw-awatanna ti basbasaenna, inaminna: “Kasano ti pannakabalinko no awan ti mangisuronto kaniak?”​—Aramid 8:26-33.

20. (a) Aniada dagiti sumagmamano a sagana nga inaramid ti organisasion ni Jehova a makatulong kadatayo iti personal a panagadal ti Biblia? (b) Kasanot’ panagriknayo maipapan kadagita a sagana?

²⁰ Uray met ti ili ni Jehova kasapulanda ti naespirituan a pannakaiwanwan. Gaput’ tarigagayda nga “agsao a sangsangkatunos” no maipapan kadagiti naespirituan a bambanag, abrasaenda ti tulong nga ipapaay ti organisasion ni Jehova​—ket anian a nagdakkelan a tulong dayta! (1 Corinto 1:10) Addaantayo ti agtultuloy a panagayus ti impormasion babaen kadagiti magasin a ti Pagwanawanan ken Agriingkayo! Addaantay ti nawadwad a liblibro ken broshur a mangsaklaw ti nagadu a topiko iti Biblia. Dagiti Ingles-pagsasaoda a managbasatayo ti nangnangruna a nabendisionan iti Watch Tower Publications Index 1930-1985, maysa nga instrumento a makatulong iti maysa a tao ‘nga itultuloy a biruken ti kinasirib kas pirak ken kas nalmeng a gamgameng.’​—Proverbio 2:2-4.

21. (a) Kasanot’ panangipamatmat ni apostol Pablo iti interesna ti personal a panagad-adal? (b) Ania ti sumagmamano a suhestion maipapan iti panangpapartak ti personal a panagadal?

²¹ Gunggundawayanyo aya a naimbag dagiti publikasion ti Sosiedad babaen ti panangus-usaryo kadakuada a maipaay iti panagadal ken panagsirarak? Wenno dagita a publikasion agserserbida laeng a nasursurok la bassit kas arkos ti aparador? Makapainteres, ta binilin ni apostol Pablo naminsan ni Timoteo nga “iyeg. . . dagiti lukot ti pagbasaan, nangruna dagiti pergamino” kenkuana idiay Roma; a kaawatan, tuktukoyen ni Pablo dagiti paset ti Hebreo a Kasuratan. (2 Timoteo 4:13) Awan duadua kayatna nga adda dagidiay tapno mapapartak ti panagadal ken panagsirarakna. No dikay pay naaramidan dayta, apay a dikay rugian ti agurnong ti kabukbukodanyo a libreria dagiti teokratiko a publikasion tapno mabalinyo met ti agsirarak? Ikabilyo dagita a publikasion nga asideg kadakayo, naurnos, nadalimanek, ken nadalus. Maaddaankayo koma ti lugar a pagadalanyo a naulimek ken nasayaat pannakasilawna. Mangiskediol kadagiti regular a tiempo a maipaay iti personal a panagadal.

22. Apay a ‘ti panangikabil iti pusotayo ti sao ti Dios’ ad-adda a napatpateg itatta ngem idi?

²² Kas kadagiti Israelita a nagpakarso kadagiti nadam-eg a tantanap ti Moab, sitatakdertayon iti ruangan ti baro a lubong. Ad-adda ngarud, ti pannakasapul ti panagadaltayo a siaanep iti Sao ti Dios a nangnangruna ngem idi ken ‘gundawayantayo ti panawen’ a maipaay iti panagadal, a nalabit isakripisio dagiti dadduma nga intereses, kas ti panagbuybuya ti telebision. (Efeso 5:16) “Tarigagayanyo ti awan lalaokna a gatas a naespirituan,” imbalakad ni Pedro, “tapno dumakkelkayo gapu kenkuana” saan laeng nga iti kinanataengan no di ket “maipaay iti pannakaisalakan.” (1 Pedro 2:2; idiligyo iti Hebreo 5:12-14.) Dagiti mismo biagtayo ti nairaman. Gapuna parmeken ti aniaman a tendensia a kumapuy iti personal a panagadal. Usarenyo dayta kas pamay-an a mangpauneg ti panagayatyo iti Dios ken panagtalekyo kenkuana; maysa met dayta a pamay-an a panangpangato ti panangipategyo iti organisasion nga us-usarenna a bumadang kadakayo. Wen, ‘ikabilyo iti pusoyo’ ti Sao ti Dios, a siaanep, regular. “Ta saan a barengbareng kadakayo, ta isu ti pakabiaganyo.”

[Dagiti Footnote]

Dagiti Punto a Pangrepaso

▫ Apay a binagbagaan ni Moises dagiti Israelita nga ‘ikabil iti pusoda ti Sao ti Dios,’ ken kasanot’ panangaramidda iti dayta?

▫ Kasano a ti personal a panagadal pabilgenna ti pannakirelasiontayo iti Dios ken tulongannatayo a mangidepensa ti pammatitayo?

▫ Aniat’ paset ti personal a panagadal iti panangparmektayo kadagiti silo ni Satanas?

▫ Ania a sagana ti inaramid ti organisasion ni Jehova a mangpapartak ti panagadal iti Sao ti Dios?

[Ladawan iti panid 11]

Imbes a panangisurat ti linteg ti Dios iti puspusoda, imbedbed dagiti Judio dagiti pagikabilan ti kasuratan iti takkiagda