“Makikappiakayo iti Amin a Tattao”

“No mabalin, agingga a makapagpannuray kadakayo, makikappiakayo iti amin a tattao.”​—ROMA 12:18.

1, 2. (a) Ania ti impakdaar ni Jesus kadagiti pasurotna? (b) Pakasarakantayo iti balakad no kasano a sanguen ti ibubusor?

PINAKDAARAN ni Jesus dagiti pasurotna a busorento ida ti lubong. Iti rabii sakbay ti ipapatayna, imbagana kadagiti apostolna no apay: “No pasetnakayo koma ti lubong, ti lubong maayatan iti kukuana. Ita agsipud ta saankayo a paset ti lubong, no di ket pinilikayo manipud iti lubong, gapu iti daytoy guraennakayo ti lubong.”​—Juan 15:19.

² Napasaran ni apostol Pablo ti kaitungpalan dagiti sasao ni Jesus. Iti maikadua a suratna iti agtutubo a kaduana a ni Timoteo, kinuna ni Pablo: “Sinurotmo a sisisinged ti sursurok, ti dana ti panagbiagko, ti panggepko, ti pammatik, ti mabayag a panagituredko, ti ayatko, ti panagibturko, dagiti pannakaidadanesko, dagiti panagsagabak.” Kalpasanna, innayonna: “Iti kinapudnona, amin dagidiay agtartarigagay nga agbiag buyogen ti nadiosan a debosion a mainaig ken Kristo Jesus maidadanesdanto met.” (2 Tim. 3:10-12) Iti kapitulo 12 ti surat ni Pablo kadagiti Kristiano idiay Roma, nangted iti nainsiriban a balakad no kasanoda a sanguen ti ibubusor. Makasursurotayo kadagiti sasaona bayat daytoy tiempo ti panungpalan.

“Mangipaaykayo iti Nasayaat a Bambanag”

3, 4. Kasano a mayaplikar ti balakad iti Roma 12:17 (a) iti pamilia a saan nga agkakarelihionan? (b) no iti panangtrato kadagiti kaarruba?

³ Basaen ti Roma 12:17. Inlawlawag ni Pablo a no maipasangotayo iti ibubusor, masapul a ditay agibales. Nangnangruna a napateg ti panangyaplikar iti balakadna iti uneg ti pamilia a saan nga agkakarelihionan. Saan nga agibales ti maysa a Kristiano no isu ket pagsasawan wenno pakitaan ti asawana iti madi. Awan ti nasayaat nga ibungana no ‘subadanyo ti dakes iti dakes.’ Pakaruenna laeng ti situasion.

⁴ Adda nasaysayaat a singasing ni Pablo: “Mangipaaykayo iti nasayaat a bambanag iti imatang ti amin a tattao.” Iti pagtaengan, maliklikan ti panagriri no agtalinaed ti panagraem ti babai ken lakayna uray uyawen daytoy ti pammatina. (Prov. 31:12) Ni Carlos, a miembro itan ti pamilia ti Bethel, insalaysayna no kasano a napagballigian ni nanangna ti nakaro nga ibubusor ni tatangna babaen ti panagtalinaedna a naanus ken iti panangasikasona a naimbag iti pagtaenganda. “Kanayon a paregtaennakami nga annakna a raemenmi ni tatangmi. Ipilitna a makiay-ayamak ken Tatang iti bowling uray diak paborito dayta nga ay-ayam. Dayta ti mangpasayaat iti rikna ni Tatang.” Idi agangay, nagpayadal iti Biblia ken nabautisaran. No maipapan iti panagaramid iti “nasayaat a bambanag iti imatang ti amin a tattao,” masansan a mapagballigian dagiti Saksi ni Jehova ti panangidumduma dagiti tattao babaen ti panangipaayda iti praktikal a tulong kadagiti kaarrubada a nadidigra iti kalamidad.

Panangsaranget iti Ibubusor Babaen ti “Umap-apuy a Beggang”

5, 6. (a) Iti ania nga anag a ti “umap-apuy a beggang” maibunton iti ulo dagiti bumusbusor? (b) Mangdakamat iti kapadasan a mangipakita a mangyeg iti nasayaat a resulta ti panangyaplikar iti Roma 12:20.

⁵ Basaen ti Roma 12:20. Idi insurat ni Pablo dagiti sasao iti daytoy a bersikulo, awan duadua a pampanunotenna ti mabasatayo iti Proverbio 25:21, 22: “No mabisin daydiay manggurgura kenka, ikkam iti tinapay a kanen; ket no mawaw, ikkam iti danum nga inumen. Ta begbeggang ti karkaraykayem nga urnongen iti rabaw ti ulona, ket ni met laeng Jehova gunggonaannakanto.” Iti balakad ni Pablo iti Roma kapitulo 12, saanna la ketdi nga inusar ti beggang tapno ipasimudaagna a dusaen wenno ibabaintayo dagiti bumusbusor kadatayo. Imbes ketdi, ti tuktukoyen ti Proverbio ken Roma ket ti nagkauna a pamay-an ti panangrunaw kadagiti metal. Kinuna ti maika-19 a siglo a taga-Inglatera nga eskolar a ni Charles Bridges: “Ti natangken a metal ket saan laeng a maiparabaw iti apuy no di ket mabuntonan pay dayta kadagiti umap-apuy a beggang. Manmano a bimmato a puso ti di mapalukneng babaen ti bileg ti kinaanus, panagsakripisio, ken nasged nga ayat.”

⁶ Kas iti “umap-apuy a beggang,” dagiti aramid a mangipakita iti asi tukayenna ti puso dagiti bumusbusor ken nalabit pasardengenna ti ibubusor. Mabalin pay a pasayaatenna ti panangtratoda kadagiti adipen ni Jehova ken iti mensahe ti Biblia nga ikaskasabada. Insurat ni apostol Pedro: “Taginayonenyo a nasayaat ti kababalinyo iti tengnga dagiti nasion, tapno, iti banag a pangsasawanda iti maibusor kadakayo a kasla managaramid iti dakes, dayawenda koma ti Dios iti aldaw a panangsukimatna kas bunga ti nasayaat nga ar-aramidyo nga isuda ti saksi kadagita.”​—1 Ped. 2:12.

“Makikappiakayo iti Amin a Tattao”

7. Ania ti talna nga ibati ni Kristo kadagiti adalanna, ken tignayennatayo a mangaramid iti ania?

⁷ Basaen ti Roma 12:18. Bayat ti maudi a rabii a pannakikadua ni Jesus kadagiti apostolna, kinunana kadakuada: “Ibatik kadakayo ti talna, itedko kadakayo ti talnak.” (Juan 14:27) Ti talna nga ibati ni Kristo kadagiti adalanna ket ti makin-uneg a talna a masagrapda no mariknada nga ay-ayaten ken anamongan ida ni Jehova a Dios ken ti dungdungnguenna nga Anak. Dayta a makin-uneg a talna ti mangtignay kadatayo nga agbalin a mannakikappia kadagiti sabsabali. Dagiti pudno a Kristiano ipatpateg ken itantandudoda ti kappia.​—Mat. 5:9.

8. Kasano a maitandudotayo ti talna iti uneg ti pamilia ken kongregasion?

⁸ Ti maysa a pamay-an a maitandudotayo ti kappia iti uneg ti pamilia ket ti dagus a panangrisut kadagiti di pagkikinnaawatan imbes a baybay-an a kumaro dagita. (Prov. 15:18; Efe. 4:26) Umiso met dayta iti uneg ti kongregasion Kristiano. Sigun ken apostol Pedro, maitandudo ti talna no medmedan ti dila. (1 Ped. 3:10, 11) Kalpasan a nangted ni Santiago iti nainget a balakad maipapan iti umiso a panangusar iti dila ken iti panangliklik iti imon ken rinnupir, insuratna: “Ti sirib manipud ngato umuna iti amin nadalus, kalpasanna natalna, nainkalintegan, sisasagana nga agtulnog, napno iti asi ken naimbag a bungbunga, saan a mangpataud kadagiti panangidumduma, saan a managinsisingpet. Mainayon pay, ti bunga ti kinalinteg naimula ti bin-ina iti sidong dagiti natalna a kasasaad maipaay kadagidiay agar-aramid ti talna.”​—Sant. 3:17, 18.

9. Iti panangikagumaantayo a ‘makikappia iti amin a tattao,’ ania ti nasken a laglagipentayo?

⁹ Iti Roma 12:18, kinuna ni Pablo nga itandudo ti talna saan laeng nga uneg ti pamilia ken kongregasion. Kinunana a masapul a ‘makikappiatayo iti amin a tattao’​—kaarruba, katrabahuan, kaeskuelaan, ken dagiti kasabaantayo. Ngem innayonna iti balakadna: “No mabalin, agingga a makapagpannuray kadakayo.” Kayatna a sawen nga aramidentayo ti amin a kabaelantayo a ‘makikappia iti amin’ a tattao ngem saantayo koma nga ikompromiso dagiti nalinteg a prinsipio ti Dios.

Kukua ni Jehova ti Pammales

10, 11. Ania ti kaipapanan ti sasao nga ‘ipaayanyo iti lugar ti pungtot,’ ken apay a maitutop daytoy?

¹⁰ Basaen ti Roma 12:19. Uray ‘kadagidiay saan a sidadaan nga umannugot’ iti trabaho ken mensahetayo, a pakairamanan dagiti bumusbusor, masapul a ‘medmedantayo ti bagitayo iti sidong ti dakes’ ken agtignaytayo “buyogen ti kinaalumamay.” (2 Tim. 2:23-25) Binalakadan ni Pablo dagiti Kristiano a dida agibales no di ket ‘ipaayanda iti lugar ti pungtot.’ Makinpungtot ti tuktukoyen ni Pablo? Ti pungtot ti Dios. Kas Kristiano, ammotayo nga awan ti karbengantayo nga agibales. Insurat ti salmista: “Baybay-am ti unget ket panawam ti pungtot; dika agpudpudot ta dakes laeng ti maaramidam.” (Sal. 37:8) Ken imbalakad ni Solomon: “Saanmo a kunaen: ‘Isupapakkonto ti dakes!’ Manginanamaka ken Jehova, ket isalakannakanto.”​—Prov. 20:22.

¹¹ No dangrandatayo dagiti bumusbusor, nainsiriban nga ipabiangtayo ken Jehova no maikarida man iti pannusa. Tapno maipakita ni Pablo a ti pampanunotenna ket ti pungtot ni Jehova, innayonna: “Adda a naisurat: ‘Kukuak ti pammales; supapakakto, kuna ni Jehova.’” (Idiligyo ti Deuteronomio 32:35.) Kinapalangguad no datayo ti agibales yantangay ag-agawentayo dayta a karbengan ni Jehova. Kanayonanna, ipakpakitatayo a saantay nga agtalek iti kari ni Jehova a: “Supapakakto.”

12. Kaano a maipalgak ti pungtot ni Jehova, ken kasano?

¹² Iti rugrugi ti surat ni Pablo kadagiti taga-Roma, kinunana: “Ti pungtot ti Dios maipampanayag manipud langit maibusor iti isuamin a di kinanadiosan ken kinakillo dagiti tattao a manglaplapped iti kinapudno iti nakillo a pamay-an.” (Roma 1:18) Maipalgak ti pungtot ni Jehova manipud langit babaen ti Anakna bayat ti “dakkel a rigat.” (Apoc. 7:14) ‘Pammaneknek dayta iti nalinteg a panangukom ti Dios,’ kas inlawlawag ni Pablo iti sabali pay a naipaltiing a suratna: “Daytoy ibilangna a nalinteg iti biang ti Dios ti panangisupapak iti rigat kadagidiay mangparigat kadakayo, ngem, kadakayo nga agsagaba iti rigat, gin-awa a mairaman kadakami iti pannakaipanayag ni Apo Jesus manipud langit a kadua dagiti mannakabalin nga anghelna iti dumardarang nga apuy, bayat nga iyegna ti pammales kadagidiay saan a makaammo iti Dios ken kadagidiay saan nga agtulnog iti naimbag a damag maipapan ken Apotayo a Jesus.”​—2 Tes. 1:5-8.

Panangparmek iti Kinadakes Babaen ti Kinaimbag

13, 14. (a) Apay a saantay a masdaaw no maipasangotayo iti ibubusor? (b) Kasanotayo a mabendisionan dagidiay mangidadanes kadatayo?

¹³ Basaen ti Roma 12:14, 21. Gapu ta naan-anay nga agtalektayo a tungpalen ni Jehova dagiti panggepna, maipamaysatayo ti amin a pigsa ken tiempotayo iti trabaho nga intalekna kadatayo​—ti panangikasaba iti “naimbag a damag ti pagarian” iti “intero a mapagnaedan a daga.” (Mat. 24:14) Ammotayo a daytoy a Nakristianuan a trabahotayo ket mamagpungtot kadagiti bumusbusor yantangay namakdaar ni Jesus: “Puntiriakayto ti pananggura ti amin a nasnasion maigapu iti naganko.” (Mat. 24:9) Kas resultana, saantay a masdaaw wenno maupay no maipasangotayo iti ibubusor. Insurat ni apostol Pedro: “Dungdungnguen, saankayo koma a mariribukan kadagiti panangur-uram iti nagtetengngaanyo, a mapaspasamak kadakayo kas pakasuotan, a kasla mapagpagteng kadakayo ti karkarna a banag. Iti kasupadina, itultuloyyo ti agrag-o yantangay mairamankayo kadagiti panagsagaba ti Kristo.”​—1 Ped. 4:12, 13.

¹⁴ Imbes nga agsakit ti nakemtayo kadagiti manangidadanes, ikagumaantayo nga isuro ida, a sipapanunottayo a saan pay a nalawlawagan ti dadduma kadakuada. (2 Cor. 4:4) Ikagumaantayo nga ipangag ti balakad ni Pablo: “Itultuloyyo a bendisionan dagidiay mangidadanes; mangbendisionkayo ket dikay agilunod.” (Roma 12:14) Ti maysa a pamay-an a mabendisionantayo dagiti bumusbusor ket babaen ti panangikararag kadakuada. Kinuna ni Jesus iti Sermonna iti Bantay: ‘Itultuloyyo nga ayaten dagiti kabusoryo, nga aramidenyo ti naimbag kadagidiay manggurgura kadakayo, a bendisionanyo dagidiay mangilunlunod kadakayo, nga ikararaganyo dagidiay mangin-insulto kadakayo.’ (Luc. 6:27, 28) Sigun iti mismo a kapadasan ni apostol Pablo, ammona a ti maysa a manangidadanes ket posible nga agbalin a matalek nga adalan ni Kristo ken naregta nga adipen ni Jehova. (Gal. 1:13-16, 23) Kinunana iti sabali a suratna: “No marabrabngiskami, mangbendisionkami; no maidaddadaneskami, agibturkami; no mapadpadakeskami, agpakaasikami.”​—1 Cor. 4:12, 13.

15. Ania ti kasayaatan a pamay-an a maparmek ti kinadakes babaen ti kinaimbag?

¹⁵ Gapuna, ti pudno a Kristiano masapul nga ipangagna ti maudi a bersikulo ti Roma kapitulo 12: “Dika ipalubos a parmekennaka ti dakes, no di ket itultuloymo a parmeken ti dakes babaen ti naimbag.” Ni Satanas a Diablo ti gubuayan ti amin a kinadakes. (Juan 8:44; 1 Juan 5:19) Iti nasirmata ni apostol Juan, impalgak ni Jesus a dagiti napulotan a kakabsatna “pinarmekda [ni Satanas] gapu iti dara ti Kordero ken gapu iti sao ti panangsaksida.” (Apoc. 12:11) Ipakita daytoy a ti kasayaatan a pamay-an a panangparmek ken ni Satanas ken kadagiti dakes nga impluensiana a nasaknap iti agdama a sistema ti bambanag ket ti panagaramid iti naimbag babaen ti panangikasaba iti naimbag a damag ti Pagarian.

Panagrag-o iti Namnama

16, 17. Ania ti naadaltayo iti Roma kapitulo 12 (a) no kasano nga usarentayo ti biagtayo? (b) no kasano nga agtignaytayo iti uneg ti kongregasion? (c) no kasano ti panangtratotayo kadagidiay bumusbusor iti pammatitayo?

¹⁶ Adu ti ipalagip kadatayo ti ababa a panangusigtayo iti kapitulo 12 ti surat ni Pablo kadagiti Kristiano idiay Roma. Nasursurotayo a kas dedikado nga adipen ni Jehova, sidadaantayo koma nga agsakripisio. Babaen ti espiritu ti Dios, situtulok nga aramidentayo ti kasta gapu ta kombinsidotayo a mismo a dayta ti pagayatanna. Nasgedtayo iti espiritu ken sireregta nga usarentayo ti nagduduma a sagut a naited kadatayo. Agserbitayo buyogen ti kinapakumbaba ken kinaemma, nga aramidentayo ti amin a kabaelantayo a mangtaginayon iti Nakristianuan a panagkaykaysa. Agbalintayo a managpadagus ken mangipakitatayo iti pudno nga empatia.

¹⁷ Adu met ti nasursurotayo iti Roma kapitulo 12 no kasanotayo nga agtignay iti sidong ti ibubusor. Ditay koma agibales. Ikagumaantayo a parmeken ti ibubusor babaen kadagiti naimbag nga aramid. Pagreggetantayo a taginayonen ti natalna a relasion kadagiti amin a tattao, a ditay ikompromiso dagiti prinsipio ti Biblia. Agaplikar dayta iti uneg ti pamilia, kongregasion, kaarruba, katrabahuan, kaeskuelaan, ken iti pangasabaan. Uray busorendatayo, aramidentayo ti amin a kabaelantayo a mangparmek iti kinadakes babaen ti kinaimbag, a laglagipentayo a kukua ni Jehova ti pammales.

18. Ania ti tallo a balakad ti Roma 12:12?

¹⁸ Basaen ti Roma 12:12. Malaksid kadagitoy a nainsiriban ken praktikal a balakad ni Pablo, adda pay tallo nga imbalakadna. Gapu ta saantay a pulos a maaramid dagitoy no awan ti tulong ni Jehova, balakadannatayo ti apostol a ‘reggetantayo ti agkararag.’ Dayta ti tumulong kadatayo a mangyaplikar iti kanayonan a balakadna nga “agibturkayo iti sidong ti rigat.” Kamaudiananna, masapul a sipapanunottayo iti masakbayan nga inkari ni Jehova kadatayo ken ‘agrag-otayo iti namnama’ a biag nga agnanayon, idiay man langit wenno ditoy daga.

Repaso

• Kasanotayo koma nga agtignay iti sidong ti ibubusor?

• Kadagiti ania a kasasaad nga itandudotayo ti talna, ken kasano?

• Apay a ditay koma agibales?

[Ladawan iti panid 8]

Mabalin a sumardeng ti ibubusor dagiti kaarrubatayo no ipaayantayo ida iti praktikal a tulong

[Ladawan iti panid 9]

Itantandudoyo kadi ti talna iti uneg ti kongregasion?