Ti Panangmatmat ti Biblia
Agkarelihionan nga Agassawa—No Apay a Napateg
SIMMANGO ti maysa a pamilia iti lamisaan tapno mangrabii. Bayat nga agkarkararag ti ama, siuulimek nga agkarkararag ti ina iti sabali a dios. Iti sabali met a pamilia, iti simbaan ti pakimismisaan ti asawa a babai, ngem ni lakayna ket tumabtabuno iti maysa a sinagoga. Addada pamilia nga isursuro ti maysa kadagiti nagannak iti annakna ti maipapan ken Santa Claus, idinto ta maipapan iti Hannukah ti isursuro ti maysa.
Sigun kadagiti nabiit pay a panagadal, gagangayen dagita a kasasaad bayat nga umad-adu a tattao ti makias-asawa iti dida karelihionan. Impakita ti maysa a surbey nga idiay Estados Unidos, 21 a porsiento itan kadagiti Katoliko ti makias-asawa kadagiti dida kapammatian; 30 a porsiento kadagiti Mormon; 40 a porsiento kadagiti Muslim; ken nasurok a 50 a porsiento kadagiti Judio. No mausig ti narelihiosuan a guranggura iti adun a siglo, ibilang ti dadduma a ti pannakiasawa iti di kapammatian ket maysa a pangparmek iti di panagpabus-oy. Kastoy ti insurat ti maysa a kolumnista ti periodiko: “Mapadayawan ti kaaduan iti aniaman a kita ti panagasawa dagiti di agkapulian ken agkapammatian.” Kastoy kadi ti panangmatmat ti Biblia?
Rumbeng a mausig a kondenaren ti Biblia ti panangidumduma iti puli wenno iti grupo dagiti minoria. Ti isursuro ti Sao ti Dios isut’ panagpapada ti amin a puli. Kastoy ti sibabatad a kinuna ni apostol Pedro maipapan iti daytoy a punto: “Kinapudnona makitak a ti Dios saan a mangidumduma, no di ket iti tunggal nasion anamonganna ti tao nga agbuteng kenkuana ken agaramid iti kinalinteg.” (Aramid 10:34, 35) Maigiddato iti dayta, isursuro ti Biblia a rumbeng a makiasawa dagiti pudno nga agdaydayaw ken Jehova “isuna laeng ta iti Apo.” (1 Corinto 7:39) Apay?
Ti Panggep ti Panagasawa
Insangrat ti Dios a ti panagasawa ket maysa a singgalut a naisangsangayan ti kinadekketna. (Genesis 2:24) Idi impasdekna ti urnos ti panagasawa, saan laeng a ti kaadda ti kadua ti pampanunoten ti Dios. Idi impaannong ni Jehova iti immuna a pagassawaan ti panangpadakkelda iti annak ken panangaywanda iti naindagaan a pagtaenganda, impakitana a masapul nga agtinnulongda a mangaramid iti pagayatanna. (Genesis 1:28) No agtinnunos nga agserbi ti lalaki ken babai iti Dios, saanda laeng a matagiragsak ti panagkatakunaynay no di pay ket ti nasinged ken napaut a panagkaasmang.—Idiligmo ti Malakias 2:14.
Daytoy a panagkaasmang ti tuktukoyen ni Jesus idi imbagana dagitoy nalatak a sasao: “Saandan a dua, no di ket maymaysadan a lasag. Gapuna, ti pinagmaymaysa ti Dios saan koma a pagsinaen ti tao.” (Mateo 19:6) Nangusar ni Jesus iti piguratibo a sasao tapno ipadisna ti panagasawa iti sangol a maisingkaw iti dua nga animal a pangguyod wenno pangyakar iti awit. Rabakem ketdin ti rigat ti dua a nagsinnangol nga animal no agsungani a direksion ti turongenda! Umasping iti dayta, mabalin a marigatan dagidiay nakiasawa iti ruar ti pudno a pammati nga agbiag a maitunos kadagiti prinsipio ti Biblia no bumusor ti asawada. Maitutop ngarud ti kunaen ti Biblia: “Dikay agbalin a di agkaasmang a naisangol kadagiti di manamati.”—2 Corinto 6:14.
Nasaysayaat a Panagasawa
Ti panagkaykaysa iti pudno a panagdaydayaw mabalin a dakkel ti maitulongna a mangpabileg iti panagasawa. Kastoy ti kinuna ti maysa a mannurat: “Ti sangsangkamaysa a panagdaydayaw isut’ maysa kadagiti kangrunaan a pakailasinan dagiti makaay-ayo, nararagsak a pamilia.” Kastoy ti kunaen ti Eclesiastes 4:9, 10: “Ti dua naim-imbagda ngem iti maysa agsipud ta isuda addaanda iti naimbag a gunggona gapu iti bannogda. Ta no matuangda, ti maysa bangonennanto ti kaduana.”
No isentroda ti biagda iti panagdaydayawda, agkaykaysa ti Kristiano a pagassawaan saan laeng nga iti pisikal no di pay ket iti naespirituan. Bayat nga agkararagda a dua, agadalda iti Sao ti Dios, makigimong a kadua dagiti padada a Kristiano, ken iranudda ti pammatida kadagiti sabsabali, mapalagdada ti naespirituan a singgalutda a lalo a mangpasinged iti panagasawada. Kastoy ti nakuna ti maysa a Kristiano a babai: “Ti pudno a panagdayaw ket maysa a wagas ti panagbiag. Nagrigat ngatan no nakiasawaak iti naiduma ti pammatina iti nakaibasaran ti kinataok ken iti kinasiasinok.”—Idiligmo ti Marcos 3:35.
Manamnama dagidiay makiasawa “iti Apo” a tuladen dagiti assawada ti kababalin ni Jesus. Masapul nga ayaten dagiti Kristiano nga assawa a lallaki dagiti assawada a kas iti naayat a panangtrato ni Jesus iti kongregasion. Masapul met a pagraeman dagiti Kristiano nga assawa a babbai dagiti assawada. (1 Corinto 11:3; Efeso 5:25, 29, 33) Aramiden daytoy dagiti Kristiano saan laeng a tapno maay-ayoda dagiti assawada no di ket kayatda nga ay-aywen ti Dios, ta manungsungbatda kenkuana iti wagas ti panangtratoda iti maysa ken maysa.—Malakias 2:13, 14; 1 Pedro 3:1-7.
Makatulong met kadagiti Kristiano a pagassawaan ti panangannurotda iti maymaysa a pammati tapno marisutda a sitatalna dagiti dida pagkinnaawatan. Ibalbalakad ti Biblia kadagiti Kristiano a kitaenda, “saan a ti personal a panaginteres[da] kadagiti laeng bukod[da] a bambanag, no di ket kasta met ti personal a panaginteres kadagiti bambanag ti sabsabali.” (Filipos 2:4) Aniaman ti personal a pagayatanda, ti Sao ti Dios ti pagpaiwanwanan dagiti agkapammatian nga agassawa iti panangrisutda kadagiti aniaman a dida pagkinnaawatan. (2 Timoteo 3:16, 17) Iti kasta, mayaplikarda ti balakad ti Biblia kadagiti Kristiano nga agkaykaysada iti “isu met la a panunot.”—1 Corinto 1:10; 2 Corinto 13:11; Filipos 4:2.
Pannakatnag ti Rikna ken Dagiti Prinsipio a Pagpadaan
Wen, saan laeng a ti panagkapammatian ti napateg iti maysa a relasion. Napateg met ti pannakatnag ti riknada iti maysa ken maysa. (Kanta ni Solomon 3:5; 4:7, 9; 5:10) Ngem tapno agpaut ti panagasawa, napateg no adda dagiti prinsipio a pagpadaan ti agassawa. Sigun iti libro nga Are You the One for Me? “dakdakkel nga amang ti gundaway dagiti pagassawaan a mangpatanor iti naragsak, natunos, ken napaut a relasion no adda dagiti prinsipio a patienda a dua.”
Daksanggasat ta kalpasan laengen ti panagkallaysa a tamingen dagiti tattao a natnagen ti riknada iti maysa ken maysa dagiti nakaro a dida pagkinnaawatan. Kaasping dayta ti pananggatang iti maysa a balay a ti kangrunaan a gapuna ket magustuam ti buyana. Ngem maduktalam inton nakaakarkan a nakapuy gayam dagiti pundasionna. No nakapuy ti pundasion, awanen ti serserbi dagiti amin a napipintas a paset ti balay. Umasping iti dayta, mabalin a matnag ti rikna ti maysa a tao iti dina kapammatian a kasla maibagay kenkuana—ngem kalpasan ti panagkallaysa, rumsua nga adda gayam nakaro a depekto ti relasion.
Usigem ti sumagmamano kadagiti narikut nga isyu a tumaud kalpasan ti panagasawa dagiti di agkarelihionan: Sadinonto ti pagdaydayawan ti pamilia? Anianto a relihion ti maisuro kadagiti annak? Anianto a pammati ti suportaran ti pamilia? Ipapilitto kadi ti asawa a lalaki wenno babai a makipaset ti asawana kadagiti narelihiosuan a kustombre ken piesta nga ibilang ni lakay wenno baketna a pinapagano? (Isaias 52:11) Iti tunggal panagasawa, masapul ti nainkalintegan a pannakibagay ti tunggal maysa kadakuada; ngem saan nga anamongan ti Dios a maikompromiso dagiti prinsipio ti Biblia—uray no panggep dayta a pagtalinaeden ti panagasawa.—Idiligmo ti Deuteronomio 7:3, 4; Nehemias 13:26, 27.
Tapno mataginayon ti natalna a panagasawa, dadduma a di agkarelihionan a pagassawaan ti mangalagad iti bukodda a relihion. Ngem nakalkaldaang ta ti panagsina iti panagdaydayaw ket mangpataud iti naespirituan a kinakawaw iti panagasawa. Kastoy ti kinuna ti maysa a Kristiano a babai a nakiasawa iti lalaki a dina kapammatian: “Nupay agassawakamin iti 40 a tawen, dinak pay laeng nga am-ammo a naimbag ni lakayko.” Iti kasupadina, ti Dios ti ipangpangruna dagiti agassawa nga agdaydayaw “iti espiritu ken kinapudno.” Kas iti naidaniw a kunaen ti Biblia, “ti tinallo a lubid saan a madaras a magsat.”—Juan 4:23, 24; Eclesiastes 4:12.
Dagiti Ngay Annak?
Mabalin a patien ti dadduma nga agpangpanggep a makiasawa iti dida kapammatian a mabalin nga isurodanto kadagiti annakda ti relihionda a dua sadanton bay-an ti annakda nga agpili. Wen, adda legal ken moral a kalintegan ti ama ken ina a mangisuro kadagiti annakda iti naespirituan, ket inton agangay, dagiti annak ti mangaramiden iti bukodda a desision.a
Isursuro ti Biblia kadagiti annak nga agtulnogda iti ama ken inada “a maikaykaysa iti Apo.” (Efeso 6:1) Kastoy ti kunaen ti Proverbio 6:20: “Anakko, salimetmetam dagiti bilbilin ni amam, ket dika baybay-an ti linteg ni inam.” Imbes a maisuro ti agsasabali a doktrina, dagiti annak a padakkelen ti dua nga agkapammatian a nagannak maikaykaysada iti aw-awagan ti Biblia a “maysa nga Apo, maysa a pammati, maysa a bautismo.”—Efeso 4:5; Deuteronomio 11:19.
Pudpudno nga “iti Apo”
No ti kaadda dagiti prinsipio a pagpadaan ti agassawa isut’ maysa a tulbek ti naballigi a panagasawa, nainsiriban kadi ti pannakiasawa iti uray siasinoman nga agkunkuna a Kristiano? Kastoy ti sungbat ti Biblia: “Ti agkuna nga isu agtalinaed a naikaykaysa kenkuana [ni Jesus] pagrebbenganna met a mismo ti agtultuloy a magna kas iti pannagna dayta a maysa.” (1 Juan 2:6) No kasta, masapul a biroken ti Kristiano nga agpangpanggep a makiasawa ti padana a Kristiano a talaga a mangikagkagumaan a mangtulad ken Jesus. Ti kasta a manamnama nga asawa masapul nga indedikarnan ti biagna iti Dios ken nabautisaranen. Tultuladennan ti naayat a personalidad ni Jesus ken ti naregta a panangikasabana iti Pagarian ti Dios. Ket kas ken Jesus, ti panangaramidna iti pagayatan ti Dios isut’ kangrunaan iti biagna.—Mateo 6:33; 16:24; Lucas 8:1; Juan 18:37.
No siaanus nga aguray dagidiay agpangpanggep a makiasawa iti maitutop a katakunaynayda iti uneg ti pamilia dagiti agdaydayaw iti Dios, mangipasdekda iti pagtuladan a ti pagayatan ti Dios ti ipangpangrunada iti panagbiagda. Ti panangaramidda iti kasta isut’ makatulong inton agangay tapno maaddaanda iti naragragsak, ad-adda a makapnek a panagasawa.—Eclesiastes 7:8; Isaias 48:17, 18.
[Footnote]
a Kitaem ti artikulo a “Ti Panangmatmat ti Biblia: Rumbeng Aya a Pilien ti Annak ti Bukodda a Relihion?” iti Agriingkayo! a Marso 8, 1997, panid 26-7. Kitaem met ti pinanid 24-5 iti Dagiti Saksi ni Jehova ken ti Edukasion nga impablaak ti Watchtower Bible and Tract Society of New York Inc., 1995.
[Kahon iti panid 20]
Tulong Kadagiti Di Agkakarelihionan a Pamilia
Gapu iti nadumaduma a rason, di agkarelihionan ti adu a pagassawaan kadagitoy nga aldaw. Mabalin nga adda dagiti tattao a nakiasawa iti dida karelihionan. Ngem adu met dagiti pagassawaan nga agkapammatianda idi damo ngem idi agangay ket saanen agsipud ta simrek ti maysa nga asawa iti sabali a relihion. Mabalin nga adda pay dadduma a makagapu a di agkakarelihionan ti maysa a pamilia. Ngem aniaman dagiti makagapu, saan a rumbeng a mawaswas wenno matagibassit ti panagasawa gapu la ngamin ta agsupadi ti napili ti agassawa a relihionda. Ibilang ti Biblia a sagrado ken permanente ti panagasawa, uray no saan nga agkapammatian ti agassawa. (1 Pedro 3:1, 2) Kastoy ti insurat ni apostol Pablo: “No ti asinoman a kabsat a lalaki addaan iti di mamati nga asawa, ket kaskasdi isu umanamong a makipagnaed kenkuana, dina koma panawan.” (1 Corinto 7:12) No mayaplikar, makatulong dagiti prinsipio a masarakan iti Biblia iti siasinoman a pagassawaan tapno matagiragsakda ti talna iti relasion nga addaan ayat ken panagraem.—Efeso 5:28-33; Colosas 3:12-14; Tito 2:4, 5; 1 Pedro 3:7-9.