Apay nga Ipakitam ti Apresasionmo?

“Patgek a Raquel,

Agyamanak unay iti panangparparegtam kaniak. Nalabit saanmo nga ammo, ngem dakkel ti maitultulong kaniak ti makapabileg a personalidadmo ken ti naasi a sasaom.”​—Jennifer.

NAKAAWATKA kadin iti di ninamnama a surat ti panagyaman? No wen, awan duadua a naragsakanka yantangay natural laeng a kayat ti maysa ti matagipateg ken maapresiar.​—Mateo 25:19-23.

Dagiti ebkas ti panagyaman ket kaaduanna a pagbalinenna a nasingsinged ti relasion ti nangted ken ti immawat. Kanayonanna, ti maysa a tao a mangipakpakita iti apresasion ket sumursurot iti ulidan ni Jesu-Kristo, a kanayon a makapaliiw iti nasayaat nga aramid ti sabsabali.​—Marcos 14:3-9; Lucas 21:1-4.

Ngem makapaladingit ta bumasbassiten dagiti personal a mangyeb-ebkas iti panagyamanda, iti man sasao wenno surat. Impakdaar ti Biblia a dagiti tattao ket “saan a managyaman” bayat ‘dagiti maudi nga aldaw.’ (2 Timoteo 3:1, 2) No saantayo nga alerto, ti agraraira a di kinamanagyaman ket mabalin a manglapped kadatayo a mangyebkas iti marikriknatayo nga apresasion.

Ania dagiti praktikal a pamay-an a mabalin nga aramiden dagiti nagannak tapno maisuroda dagiti annakda no kasano a maipakitada ti apresasion? Siasino ti pangyebkasantayo iti panagyaman? Ken apay a rumbeng nga agbalintayo a manangapresiar, uray no saan nga ipakpakita dayta dagiti tattao iti aglawlawtayo?

Iti Sangapamiliaan

Siaanep nga agtartrabaho dagiti nagannak tapno maipaayda dagiti kasapulan ti annakda. Ngem no dadduma, mabalin a marikna dagiti nagannak a saan a maap-apresiar dagiti panagreggetda. Ania ti mabalinda nga aramiden tapno masolusionan dayta a situasion? Adda tallo a banag a kasapulan.

(1) Ulidan. Kas iti kaaduan nga aspeto ti panangsanay iti annak, ti ulidan ket epektibo unay a mangisuro. Maipapan iti maysa a naanep nga ina iti nagkauna nga Israel, kuna ti Biblia: “Ipakita dagiti annakna ti panangdayawda kenkuana.” Siasino ti nakasursuruan dagitoy nga annak ti panangyebkasda iti apresasion? Ti sungbat ket iparipirip ti sumaganad a sasao dayta a bersikulo. Kunaenna: “Kasta met ti asawana.” (Proverbio 31:28, Ti Baro a Naimbag a Damag Biblia) No iyeb-ebkas dagiti nagannak ti apresasionda iti maysa ken maysa, ipakpakitada kadagiti annakda a dagiti kasta nga ebkas ket mangparagsak iti daydiay immawat, mangpasayaat iti relasion ti pamilia, ken tanda ti kinamanakem.

Kuna ti maysa nga ama nga agnagan Stephen, “Ikagkagumaak ti agbalin a mapagulidanan kadagiti annakko babaen ti panagyamanko ken baketko iti isagsaganana a taraon.” Ania ti resultana? “Nadlaw dayta ti dua a babbalasitangko, ket nakatulong dayta kadakuada tapno ad-adda a sipapanunotda a mangipakita iti panagyaman,” kuna ni Stephen. No addaankan iti asawa, kanayon kadi nga ibagbagam iti katakunaynaymo ti panagyamanmo kenkuana gapu kadagiti inaldaw nga obrana a naglaka a malipatan? Iyeb-ebkasmo kadi kadagiti annakmo ti panagyamanmo kadakuada, uray no ti inaramidda ket maiparbeng laeng nga aramidenda?

(2) Panangsanay. Ti kinamanagyaman ket kas kadagiti sabong. Dagita ket agpadpada a masapul a patanoren tapno makapataud kadagiti kasayaatan a resulta. Kasano a matulongan dagiti nagannak ti annakda a mangpatanor ken mangipakita iti kinamanagyaman? Intampok ni masirib nga Ari Solomon ti maysa a kangrunaan a makatulong idi insuratna: “Ti puso daydiay nalinteg agmennamenna tapno makasungbat.”​—Proverbio 15:28.

Dakayo a nagannak, mabalinyo kadi a sanayen dagiti annakyo nga agpanunot tapno maapresiarda ti panagregget a naaramid ken kinaparabur a naipakita no makaawatda iti sagut? Kasapulan ti kasta a panagpanunot tapno tumanor ti kinamanagyaman, no kasano a ti sabong ket agkasapulan iti nasayaat a daga tapno agtubo. Kastoy ti kinuna ni Maria, a nakapadakkel iti tallo nga annak: “Kasapulan ti tiempo a mangilawlawag kadagiti annak no ania ti nairaman no makaawatda iti sagut​—nga adda maysa a nakalagip kadakuada ket kayatna nga ipakita nga ipatpategna unay ida. Makagunggona ti kasta a panangilawlawag nupay kasapulan ti panagregget.” Ti kasta a pannakisarita ti tumulong kadagiti annak tapno maammuanda saan laeng a no ania ti rumbeng nga ibagada no iyebkasda ti apresasionda no di ket no apay a rumbeng nga iyebkasda dayta.

Dagiti masirib a nagannak tulonganda dagiti annakda a mangliklik iti kapanunotan a rumbeng laeng nga umawatda iti adu a naimbag a banag gapu ta maikarida iti dayta.a Ti pakdaar iti Proverbio 29:21 maipapan iti panangtrato kadagiti adipen ket agaplikar met kadagiti annak: “No ti maysa pampanuynoyanna ti adipenna manipud pay kinaagtutubo, iti maud-udi a panagbiagna isu agbalinto pay nga awanan panagyaman.”

Kasano a matulongan dagiti ubbing pay unay nga annak a mangipakita iti apresasion? Kuna ni Linda nga addaan iti tallo nga annak: “Pinaregtami ken lakayko dagiti annakmi a tumulongda iti panagaramid kadagiti surat ti panagyaman babaen ti panagdrowingda iti ladawan a mabalin a mairaman iti kard wenno babaen ti panangisuratda iti naganda iti dayta.” Mabalin a simple laeng ti ladawan ken saan a napintas ti suratda, ngem dakkel ti maitulongna dayta tapno agbalinda a managyaman iti unos ti panagbiagda.

(3) Kinapinget. Nayanaktay amin nga addaan iti pagannayasan nga agbalin a managimbubukodan, ket mabalin a dayta a pagannayasan ti manglapped kadatayo a mangyebkas iti panagyaman. (Genesis 8:21; Mateo 15:19) Kaskasdi nga idagdagadag ti Biblia kadagiti adipen ti Dios: “Mapabarokayo koma iti puersa a mangtigtignay iti panunotyo, ket ikawesyo koma ti baro a personalidad a naparsua maitunos iti pagayatan ti Dios.”​—Efeso 4:23, 24.

Nupay kasta, ammo dagiti aduan kapadasan a nagannak a saan a kaskarina ti panangtulong kadagiti annak a ‘mangikawes iti baro a personalidad.’ Kuna ni Stephen a nadakamat itayen, “Nabayag sakbay a nasursuro dagiti annakmi nga iyebkas ti panagyamanda a dimin kasapulan a palagipan ida.” Ngem saan a simmuko da Stephen ken ni baketna. Intuloy a kinuna ni Stephen: “Babaen ti kinapingetmi, nasursuro met laeng dagiti annakmi dayta. Ita, maragsakankami unay iti pamay-anda a mangipakita iti panagyaman iti sabsabali.”

Dagiti Ngay Gagayyem ken Kaarruba?

No saantayo a nakapagyaman iti maysa a tao, mabalin a nalipatantayo laeng dayta saan ket a gapu ta saantayo a managyaman. Napateg kadi a talaga nga iyebkastayo ti marikriknatayo nga apresasion? Tapno masungbatan dayta a saludsod, usigem ti maysa a pagteng maipapan ken Jesus ken ti sumagmamano nga agkukutel.

Bayat ti panagturongna idiay Jerusalem, nasabat ni Jesus ti sangapulo a lallaki nga agkukutel. Isalaysay ti Biblia: “Impigsada dagiti timekda ket kinunada: ‘Jesus, Manangisuro, maasianka kadakami!’ Ket idi makitana ida kinunana kadakuada: ‘Inkayo ket iparangyo ti bagbagiyo iti papadi.’ Idin bayat a mapmapanda napasamak ti pannakadalusda. Maysa kadakuada, idi nakitana nga isu immimbag, nagsubli, nga indaydayawna ti Dios buyogen ti natbag a timek. Ket inruknoyna ti rupana iti sakaanan ni Jesus, nga agyamyaman kenkuana; kanayonanna pay, isu ket Samaritano.”​—Lucas 17:11-16.

Awan kadi ti aniamanna ken Jesus ti di panangyebkas ti dadduma iti panagyamanda? Ituloy ti salaysay: “Kas sungbat kinuna ni Jesus: ‘Saan kadi a nadalusan ti sangapulo? Sadino, ngarud, ti ayan ti dadduma pay a siam? Awan kadi ti nasarakan a nagsubli tapno mangidayaw iti Dios no di daytoy a tao iti sabali a nasion?’”​—Lucas 17:17, 18.

Saan a dakes a tattao ti siam kadagiti agkukutel. Sakbay ti pannakapaimbagda, sipapanayag nga inyebkasda ti pammatida kenni Jesus ken sidadaanda a nagtulnog kadagiti bilinna, a karaman iti dayta ti panagdaliasatda nga agturong idiay Jerusalem tapno agpakitada kadagiti papadi. Ngem naliwayanda nga iyebkas ti panagyamanda, nupay awan duadua a nariknada ti kasta unay a panagyaman gapu iti naasi nga inaramid ni Jesus kadakuada. Naupay ni Jesus gapu iti kababalinda. Datayo ngay? No adda nasayaat nga inaramid ti maysa a tao para kadatayo, alistotayo kadi a mangibaga iti panagyamantayo ken, no maitutop, ipakitatayo ti apresasiontayo babaen ti maysa a surat?

Kunaen ti Biblia a ti ayat ket “saan a naalas ti kababalinna wenno naimut.” (1 Corinto 13:5, Ti Baro a Naimbag a Damag Biblia) Gapuna, dagiti napasnek nga ebkas ti panangapresiar ket saan laeng a pagilasinan ti nasayaat a kababalin no di ket pammaneknek ti ayat. Kas isuro kadatayo ti pagteng mainaig kadagiti agkukutel, dagidiay agtarigagay a mangay-ayo ken Kristo rumbeng nga ipakitada ti kasta nga ayat ken apresasion iti isuamin, aniaman ti nasionalidad, puli, wenno relihionda.

Iyimtuodmo iti bagim, ‘Kaano ti naudi a gundaway a nagyamanak iti kaarrubak, katrabahuak, kaeskuelaak, empleado iti ospital, aglaklako, wenno iti siasinoman a timmulong kaniak?’ Apay a dimo ilista iti uneg ti maysa wenno dua nga aldaw no namin-anoka a nangyebkas iti panagyaman wenno nangted iti surat ti panagyaman? Mabalin a makatulong kenka ti kasta a listaan tapno maammuam no ania ti parang-ayem iti panangyebkasmo iti apresasion.

Siempre, ti kangrunaan a maikari iti panagyamantayo ket awan sabali no saan a ni Jehova a Dios. Isu ti Mangmangted iti “tunggal naimbag a sagut ken tunggal naan-anay a rangkap.” (Santiago 1:17) Kaano ti naudi a gundaway a sipapasnek nga inyebkasmo ti panagyamanmo iti Dios gapu kadagiti espesipiko a banag nga inaramidna agpaay kenka?​—1 Tesalonica 5:17, 18.

Apay a Mangipakita iti Apresasion Uray no Saan nga Ipakpakita Dayta ti Dadduma?

Mabalin nga adda dagiti saan a mangipakita iti apresasionda no mangaramidtayo iti naimbag agpaay kadakuada. Apay koma ngarud nga iyebkastayo ti panagyamantayo no saan met nga ar-aramiden dayta ti dadduma? Usigem ti uray maysa laeng a rason.

No agaramidtayo iti naimbag kadagiti di manangapresiar, tultuladentayo ti managparabur a Namarsua kadatayo a ni Jehova a Dios. Nupay adu ti di mangap-apresiar iti ayat nga ipakpakita ni Jehova, mangipakpakita latta iti naimbag kadakuada. (Roma 5:8; 1 Juan 4:9, 10) “Pagleggakenna ti initna kadagiti nadangkes a tattao ken kadagiti naimbag ket pagtuduenna kadagiti nalinteg a tattao ken kadagiti nakillo.” No ikagumaantayo nga ipakita ti panangapresiartayo nupay agbibiagtayo iti saan a managyaman a lubong, mapaneknekantayo a datayo ket ‘annak ti Amatayo nga adda iti langlangit.’​—Mateo 5:45.

[Footnote]

[Blurb iti panid 15]

Ilistam iti uneg ti maysa wenno dua nga aldaw no namin-anoka a nangyebkas iti panagyaman

[Ladawan iti panid 15]

Iyulidanyo kadagiti annakyo ti panangyebkas iti apresasion

[Ladawan iti panid 15]

Mabalin a sanayen uray dagiti ubbing pay nga annak a mangyebkas iti apresasion