Watchtower ONLINE A LIBRARIA
Watchtower
ONLINE A LIBRARIA
Iloko
  • BIBLIA
  • PUBLIKASION
  • GIMONG
  • w02 11/15 pp. 14-19
  • Itultuloyyo ti Agserbi nga Abagan-abaga

Awan video-na ti napilim.

Pasensiakan, adda problema iti pannakai-load ti video.

  • Itultuloyyo ti Agserbi nga Abagan-abaga
  • Ti Pagwanawanan Mangibumbunannag iti Pagarian ni Jehova—2002
  • Subtitulo
  • Umasping a Material
  • Awan Lugar ti Panangidumduma
  • Liklikan ti Agtanabutob
  • Panagannad Maibusor iti Pammardaya
  • Isardengyo ti Mangukom!
  • Narasi Ngem Nadayaw
  • Itultuloyyo ti Agserbi nga Abagan-abaga
  • ‘Dikay Agtantanabutob’
    Ti Pagwanawanan Mangibumbunannag iti Pagarian ni Jehova—2006
  • Abaga
    Pannakatarus iti Kasuratan, Tomo 1
  • Agserbi ken Jehova a Sangsangkatunos
    Ti Pagwanawanan Mangibumbunannag iti Pagarian ni Jehova—1988
  • Taginayonenyo ti Positibo nga Espiritu ti Kongregasion
    Ti Pagwanawanan Mangibumbunannag iti Pagarian ni Jehova—2012
Kitaen ti Ad-adu Pay
Ti Pagwanawanan Mangibumbunannag iti Pagarian ni Jehova—2002
w02 11/15 pp. 14-19

Itultuloyyo ti Agserbi nga Abagan-abaga

“Itdekto kadagiti ili ti panagbalbaliw nga agturong iti nasin-aw a pagsasao, tapno isuda amin umawagda iti nagan ni Jehova, tapno agserbida kenkuana iti abagan-abaga.”​—SOFONIAS 3:9.

1. Ania ti madama a kaitungpalan ti Sofonias 3:9?

AGARUP 6,000 ita ti lenguahe iti intero a lubong. Malaksid kadagita, adda pay ti nadumaduma a dialekto, wenno lokal a pagsasao. Ngem nupay nakaad-adu ti lenguahe ti tao, adda nakaskasdaaw nga inaramid ti Dios. Inaramidna a posible a masursuro ken mausar dagiti tattao iti amin a lugar ti kakaisuna a nasin-aw a pagsasao. Pannakatungpal dayta ti kari a naited babaen ken propeta Sofonias: “[Siak, ni Jehova a Dios] itdekto kadagiti ili ti panagbalbaliw nga agturong iti nasin-aw a pagsasao [iti literal, “nadalus a bibig”], tapno isuda amin umawagda iti nagan ni Jehova, tapno agserbida kenkuana iti abagan-abaga.”​—Sofonias 3:9.

2. Ania ti “nasin-aw a pagsasao,” ken ania ti pinagbalinna a posible?

2 Ti “nasin-aw a pagsasao” isu ti kinapudno a naggapu iti Dios a masarakan iti Saona, ti Biblia. Kangrunaanna, kinapudno dayta maipapan iti Pagarian ti Dios, a mangsantipikar iti nagan ni Jehova, mangalangon iti kinasoberanona, ken mangyeg kadagiti bendision iti sangatauan. (Mateo 6:9, 10) Kas ti kakaisuna a pagsasao ditoy daga a nadalus iti naespirituan nga anag, ti nasin-aw a pagsasao ket us-usaren ti amin a tattao manipud iti amin a nasion ken rasa. Tulonganna ida nga agserbi ken ni Jehova nga “abagan-abaga.” Iti kasta, agserbida kenkuana a sangsangkamaysa, wenno “sangsangkatunos.”​—Philippine Bible Society Edition.

Awan Lugar ti Panangidumduma

3. Apay a posible a makapagserbitayo ken ni Jehova a sangsangkamaysa?

3 Kas Kristiano, agyamantayo ta agtutunostayo iti laksid ti panagduduma ti lenguahe. Nupay ikaskasabatayo ti naimbag a damag ti Pagarian iti adu a pagsasao, agkaykaysatayo nga agserserbi iti Dios. (Salmo 133:1) Posible dayta gapu ta uray sadino ti pagnanaedantayo ditoy daga, us-usarentayo ti maymaysa a nasin-aw a pagsasao a pakaidayawan ni Jehova.

4. Apay a masapul nga awan ti panangidumduma iti ili ti Dios?

4 Masapul nga awan ti panangidumduma iti ili ti Dios. Imbatad dayta ni apostol Pedro idi nangasaba iti pagtaengan ti Gentil nga opisial ti armada a ni Cornelio idi 36 K.P. ken natignay a mangikuna: “Iti kinapudnona makitak a ti Dios saan a mangidumduma, no di ket iti tunggal nasion anamonganna ti tao nga agbuteng kenkuana ken agaramid iti kinalinteg.” (Aramid 10:34, 35) Yantangay pudno dayta, awan ti lugar ti panangidumduma, panaglalasinlasin, wenno paboritismo iti uneg ti kongregasion Kristiano.

5. Apay a di umiso a mangpataud iti panaglalasin iti uneg ti kongregasion?

5 No maipapan iti itatabunona iti Kingdom Hall, maysa nga estudiante ti kolehio ti nagkuna: “Gagangay a dagiti simbaan awisenda dagiti kameng ti maysa a puli wenno etniko a grupo. . . . Dagiti Saksi ni Jehova agkakatugawda amin ken awan ti panaglalasinlasin.” Ngem nangpataud iti panagsisina ti dadduma a kameng ti kongregasion iti nagkauna a Corinto. Gapu ta nangpataudda iti susik, laplapdanda ti panagandar ti nasantuan nga espiritu ti Dios, ta daytoy ti mangitantandudo iti panagkaykaysa ken talna. (Galacia 5:22) No datayo ti mangisungsungsong iti panaglalasin iti uneg ti kongregasion, laplapdantayo ti panangiturong ti espiritu. No kasta, laglagipentayo ti sasao ni apostol Pablo kadagiti taga Corinto: “Bagbagaankayo, kakabsat, babaen ti nagan ni Apotayo a Jesu-Kristo a rebbeng nga agsaokayo amin a sangsangkatunos, ket awan koma dagiti panaglalasin kadakayo, no di ket naan-anay nga agkaykaysakayo koma iti isu met laeng a panunot ken iti isu met laeng a wagas ti panagpampanunot.” (1 Corinto 1:10) Impaganetget met ni Pablo ti panagkaykaysa iti suratna kadagiti taga Efeso.​—Efeso 4:1-6, 16.

6, 7. Ania ti imbalakad ni Santiago maipapan iti paboritismo, ken kasano a pudno ti sasaona?

6 Kanayon a makalikaguman kadagiti Kristiano ti di panangidumduma. (Roma 2:11) Gapu ta dadduma iti kongregasion idi umuna a siglo ket mangipakpakita iti paboritismo kadagiti nabaknang nga indibidual, nagsurat ni adalan a Santiago: “Kakabsatko, salsalimetmetanyo aya ti pammati ni Apotayo a Jesu-Kristo, ti dayagtayo, buyogen ti ar-aramid ti paboritismo? Ta, no ti maysa a tao nga addaan kadagiti balitok a singsing iti ramramayna ken nangayed ti pagan-anayna sumrek iti taripnongyo, ngem ti maysa a napanglaw a tao a narugit ti pagan-anayna sumrek met, kaskasdi kumitakayo buyogen ti panangpabor iti daydiay sikakawes iti nangayed a pagan-anay ket kunaenyo: ‘Agtugawka ditoy nasayaat a lugar,’ ket kunaenyo iti daydiay napanglaw: ‘Agtalinaedka a sitatakder,’ wenno: ‘Agtugawka sadiay iti babaen ti pagbatayan ti sakak,’ iti nagtetengngaanyo addaankayo kadagiti panamaglalasin gapu iti saad iti panagbiag ket nagbalinkayo nga uk-ukom a mangipapaay kadagiti nadangkes a pangngeddeng, saan aya a kasta?”​—Santiago 2:1-4.

7 No dumar-ay iti Nakristianuan a taripnong dagiti napanglaw a narugit ti pagan-anayda ken dagiti nabaknang a di manamati a nagsingsing iti balitok ken nangayed ti pagan-anayda, espesial ti pannakatrato dagiti nabaknang. Naited kadakuada ti tugaw iti “nasayaat a lugar,” idinto ta naibaga kadagiti napanglaw nga agtakder wenno aglupisakda. Ngem awan panangidumduma nga inted ti Dios ti pangsubbot a daton ni Jesus agpadpada kadagiti nabaknang ken napanglaw. (Job 34:19; 2 Corinto 5:14) Isu a no kayattayo nga ay-ayuen ni Jehova ken agserbi kenkuana nga abagan-abaga, masapul a ditay mangipakita iti paboritismo wenno ‘pagrukbaban dagiti personalidad maigapu iti bukod a pagimbagan.’​—Judas 4, 16.

Liklikan ti Agtanabutob

8. Ania ti napasamak gapu iti panagtanabutob dagiti Israelita?

8 Tapno mataginayon ti panagkaykaysatayo ken agtultuloy a matagiragsaktayo ti anamong ti Dios, nasken nga ipangagtayo ti balakad ni Pablo: “Itultuloyyo nga aramiden ti amin a bambanag nga awan panagtantanabutob.” (Filipos 2:14, 15) Dagiti awanan iti pammati nga Israelita a nawayawayaan manipud panangadipen ti Egipto nagtanabutobda maibusor kada Moises ken Aaron, ken uray ken ni Jehova a Dios. Gapu iti dayta, malaksid kada matalek a Josue ken Caleb ken dagiti Levita, amin a lallaki nga agtawen iti 20 ken agpangato dida nakastrek iti Naikari a Daga no di ket natayda kabayatan ti 40 a tawen a panagalla-alla ti Israel iti let-ang. (Numeros 14:2, 3, 26-30; 1 Corinto 10:10) Anian a supapak ti panagtanabutobda!

9. Ania ti napasaran ni Miriam gapu iti panagtanabutobna?

9 Ipakita dayta no ania ti mabalin a mapasamak iti intero a nasion nga agtanabutob. Komusta met dagiti managtanabutob nga indibidual? Bueno, intanabutob dagiti kabsat ni Moises a da Miriam ken Aaron: “Babaen laeng aya ken Moises a nagsao ni Jehova? Saan aya a babaen met kadata nga isu nagsao?” Intuloy ti salaysay: “Ket agim-imdeng idi ni Jehova.” (Numeros 12:1, 2) Ania ti nagbanaganna? Ti Dios imbabainna ni Miriam, nga agparang a nangisungsong iti dayta a panagreklamo. Kasano? Nagkukutel ken napilitan nga agtalinaed iti ruar ti pakarso iti pito nga aldaw agingga a nadalusan.​—Numeros 12:9-15.

10, 11. Ania ti mabalin a pagbanagan ti di mamedmedan a panagtanabutob? Iyilustraryo.

10 Ti panagtanabutob ket saan a basta panagreklamo maipapan iti maysa a kamali. Pakaseknan unay dagiti managtanabutob ti rikna wenno saadda, nga iturongda ti atension iti bagida imbes nga iti Dios. No saan a mamedmedan, mangpataud dayta iti susik kadagiti agkakapammatian ken manglapped iti panagreggetda nga agserbi ken ni Jehova nga abagan-abaga. Kanayon ngamin nga agreklamo dagiti managtanabutob, nga awan duadua a mangnamnamada iti simpatia ti dadduma.

11 Kas pagarigan, mabalin nga adda mangkritikar iti pamay-an ti panglakayen a nangiparang iti pasetna wenno iti panangtamingna kadagiti annongenna. No denggentayo ti agrekreklamo, mabalin a mangrugi nga agpanunottayo a kas kenkuana. Mabalin nga awan problematayo idi kadagiti ar-aramiden ti panglakayen. Ngem idi naimula iti panunottayo ti bukel ti di pannakakontento, mangrugin a masikorantayo kadagiti ar-aramidenna. Inton agangay, awanen ti aramiden ti panglakayen nga umiso iti panangmatmattayo, ket mabalin a mangrugitayo metten nga agreklamo maibusor kenkuana. Awan lugarna ti kasta a kababalin iti uneg ti kongregasion ti ili ni Jehova.

12. Ania ti mabalin nga epekto ti panagtanabutob iti relasiontayo iti Dios?

12 Ti panagtanabutob kadagiti lallaki a mangipaspastor iti arban ti Dios mabalin nga agturong iti panangumsi. Ti kasta a panagtanabutob wenno mangpardaya a panangilunod kadakuada mabalin a perdienna ti relasiontayo ken ni Jehova. (Exodo 22:28) Dagiti di agbabawi a mananglais didanto tawiden ti Pagarian ti Dios. (1 Corinto 5:11; 6:10) Nagsurat ni adalan a Judas maipapan kadagiti managtanabutob a ‘saan a mangikankano iti kinaapo ken agsasaoda a sibabassawang kadagidiay nadayag,’ wenno responsable a lallaki iti kongregasion. (Judas 8) Awan ti anamong ti Dios kadagidi a managtanabutob, isu a nainsiriban a liklikantayo ti dakes nga aramidda.

13. Apay a maibilang nga umiso ti dadduma a reklamo?

13 Pudno, saan nga amin a reklamo ket kagura ti Dios. Dina inyaleng-aleng ti “ikkis ti panagreklamo” maibusor iti Sodoma ken Gomorra ket dinadaelna dagidi a dakes a siudad. (Genesis 18:20, 21; 19:24, 25) Idiay Jerusalem, kalpasan unay ti Pentecostes 33 K.P., “timmaud ti panagtanabutob iti biang dagiti Judio a Griego ti pagsasaoda maibusor kadagiti Judio a Hebreo ti pagsasaoda, agsipud ta maliwliwayan idi dagiti baloda iti inaldaw a panagiwaras.” Kas resultana, kinorehir “ti sangapulo ket dua” dayta a napasamak babaen ti panangdutokda iti “pito a napaneknekan a lallaki” a mangimaton iti “nasken nga aramid” a panagiwaras iti taraon. (Aramid 6:1-6) Dagiti agdama a panglakayen ‘dida koma sullatan ti lapayagda’ kadagiti nainkalintegan a reklamo. (Proverbio 21:13) Imbes a kritikarenda dagiti pada nga agdaydayaw, agbalin koma a makaparegta ken makapabileg dagiti panglakayen.​—1 Corinto 8:1.

14. Tapno maliklikantayo ti agtanabutob, ania a galad ti nangnangruna a kasapulan?

14 Masapul a liklikantayo amin ti panagtanabutob, agsipud ta makadadael iti naespirituan ti panagbalin a reklamador. Riribukenna ti panagkaykaysatayo. Imbes ketdi, kanayon koma a palubosantayo ti nasantuan nga espiritu a mangpataud iti ayat kadatayo. (Galacia 5:22) Ti panangannurot iti ‘naarian a linteg ti ayat’ tulongannatayo nga agserbi ken ni Jehova nga abagan-abaga.​—Santiago 2:8; 1 Corinto 13:4-8; 1 Pedro 4:8.

Panagannad Maibusor iti Pammardaya

15. Pagdumaenyo ti tsismis ken pammardaya.

15 Gapu ta mabalin nga agturong iti makadangran a tsismis ti panagtanabutob, masapul nga annadantayo ti isawangtayo. Ti tsismis ket awan kaes-eskanna a panagsasarita maipapan iti sabali a tattao ken iti personal a biagda. Ngem ti pammardaya ket inuulbod a damag a nairanta a mangperdi iti reputasion ti sabali a tao. Mangpasakit ken saan a nadiosan ti kasta a panagsasarita. Gapuna, kinuna ti Dios kadagiti Israelita: “Dika aglikmulikmut kadagiti kailiam maigapu iti panangpardaya.”​—Levitico 19:16.

16. Ania ti kuna ni Pablo maipapan iti sumagmamano a nalaing nga agtsismis, ken ania koma ti epektona kadatayo ti balakadna?

16 Gapu ta mabalin nga agturong iti pammardaya ti awan kaes-eskanna a panagsasarita, situtured a tinubngar ni Pablo ti sumagmamano a nalaing nga agtsismis. Kalpasan a dinakamatna dagiti balo a maikari a tulongan ti kongregasion, tinukoyna ti dadduma a balo a nakasursuro nga agbalin a “di makumikom, nga umalla-allatiwda iti balbalay; wen, saan laeng a di makumikom, no di ket manangidanondanon ken mannakibiangda pay iti ar-aramid ti sabsabali a tattao, a sarsaritaenda ti bambanag a saanda a rebbeng.” (1 Timoteo 5:11-15) No madlaw ti Kristiano a babai a pagkapuyanna ti kita ti saritaan a mabalin nga agturong iti panangpardaya, nasken nga ipangagna ti balakad ni Pablo nga agbalin a ‘serioso, saan a manangpardaya.’ (1 Timoteo 3:11) Siempre, masapul met a liklikan dagiti Kristiano a lallaki ti agtsismis tapno dida makadangran.​—Proverbio 10:19.

Isardengyo ti Mangukom!

17, 18. (a) Ania ti kinuna ni Jesus maipapan iti panangukom kadagiti kakabsattayo? (b) Kasanotayo nga iyaplikar ti kinuna ni Jesus maipapan iti panangukom?

17 Uray no ditay mangpardaya iti asinoman, pagreggetantayo koma ti agbalin a di manangukom. Kinondenar ni Jesus ti kasta a kababalin idi kinunana: “Isardengyo ti mangukom tapno saankayo a maukom; ta iti panangukom a panguk-ukomyo, maukomkayto; ket ti rukod a pangrukrukodyo, pangrukoddanto kadakayo. Apay, ngarud, a matmatam ti garami iti mata ni kabsatmo, ngem saanmo nga imutektekan ti pasanggir iti bukodmo a mata? Wenno kasano a maikunam ken kabsatmo, ‘Palubosannak a mangikkat iti garami iti matam’; idinto ta, adtoy! maysa a pasanggir ti adda iti bukodmo a mata? Managinsisingpet! Umuna nga ikkatem ti pasanggir iti bukodmo a mata, ket kalpasanna makitamto a silalawag no kasano nga ikkaten ti garami iti mata ni kabsatmo.”​—Mateo 7:1-5.

18 Ditay koma padasen nga ikkaten ti “garami” iti mata ti kabsattayo no nakullaapan iti piguratibo a “pasanggir” ti mismo nga abilidadtayo nga agaramid iti umiso a pangngeddeng. Kinapudnona, no talaga nga apresiarentayo ti kinamanangngaasi ti Dios, saantayo nga agduyos a mangukom kadagiti kakabsattayo iti pammati. Kasanotayo a matmatan ida a kas iti panangmatmat kadakuada ti nailangitan nga Amatayo? Di pagsiddaawan a pinakdaarannatayo ni Jesus nga ‘isardengtayo ti mangukom tapno saantayo a maukom’! Ti napudno a panangsukimat iti bukodtayo a pagkapuyan tulongannatayo a di mangaramid kadagiti panangukom nga ibilang ti Dios a di nainkalintegan.

Narasi Ngem Nadayaw

19. Ania ti rumbeng a panangmatmattayo kadagiti padatayo a manamati?

19 No determinadotayo nga agserbi iti Dios nga abagan-abaga a kadua dagiti kapammatiantayo, saantayo laeng a liklikan ti agbalin a manangukom. Umun-unatayo a mangipakita iti pammadayaw kadakuada. (Roma 12:10) Kinapudnona, ipangpangrunatayo ti pagimbaganda, saan a ti pagimbagantayo, ken sirarag-o a mangaramidtayo kadagiti nanumo a trabaho para kadakuada. (Juan 13:12-17; 1 Corinto 10:24) Kasanotayo a mataginayon ti kasta a naimbag a kababalin? Babaen ti kanayon a pananglaglagiptayo a napateg ken ni Jehova ti tunggal manamati, ken kasapulantayo ti maysa ken maysa, no kasano a ti tunggal kameng ti bagi ti tao ket agpannuray iti maysa ken maysa.​—1 Corinto 12:14-27.

20, 21. Ania ti kaipapanan kadatayo ti sasao iti 2 Timoteo 2:20, 21?

20 Nalawag, dagiti Kristiano ket narasi a damili a basehas a nakaitalkan iti nadayag a gameng a ministerio. (2 Corinto 4:7) Tapno maibanagtayo daytoy a sagrado nga aktibidad agpaay iti pakaidayawan ni Jehova, masapul a taginayonentayo ti nadayaw a takder iti imatangna ken iti Anakna. Babaen laeng ti panagtalinaedtayo a nasin-aw iti moral ken naespirituan a makapagtalinaedtayo a nadayaw a basehas nga us-usaren ti Dios. No maipapan iti daytoy a banag, insurat ni Pablo: “Iti maysa a dakkel a balay adda basbasehas a saan laeng a balitok ken pirak no di ket kayo ken damili met, ket ti sumagmamano agpaayda iti nadayaw a panggep ngem ti dadduma agpaayda iti panggep nga agkurang iti dayaw. Ngarud, no ti asinoman agtalinaed a nadalus manipud kadagidiay naud-udi a nadakamat, isu maysanto a basehas nga agpaay iti nadayaw a panggep, nasantipikar, adu ti usarna iti makinkukua kenkuana, naisagana a maipaay iti tunggal naimbag nga aramid.”​—2 Timoteo 2:20, 21.

21 ‘Saan a nadayaw a basehas’ dagiti indibidual a di agbibiag maitunos kadagiti kalikaguman ti Dios. Ngem no annurotentayo ti nadiosan a panagbiag, agbalintayo a ‘basehas nga agpaay iti nadayaw a panggep, nasantipikar, wenno nailasin, agpaay iti panagserbi ken ni Jehova ken naisagana a maipaay iti tunggal naimbag nga aramid.’ Isu a maisaludsodtayo iti bagitayo: ‘Nadayawak kadi a “basehas”? Nasayaatak kadi nga impluensia kadagiti kapammatian? Kas kameng ti kongregasion, makipagtartrabahoak kadi nga abagan-abaga kadagiti pada nga agdaydayaw?’

Itultuloyyo ti Agserbi nga Abagan-abaga

22. Ania ti pakayaspingan ti kongregasion Kristiano?

22 Mayasping ti kongregasion Kristiano iti urnos ti pamilia. Adda ayat, panagtitinnulong, ken makaay-ayo a kasasaad no agserserbi ken ni Jehova ti amin a kameng ti pamilia. Mabalin a ti maysa a pamilia ket buklen ti sumagmamano a kameng nga addaan iti nadumaduma a personalidad, ngem adda nadayaw a lugar ti tunggal maysa. Kasta met laeng iti kongregasion. Nupay agduduma ken imperpektotayo amin, ti Dios inyadaninatayo kenkuana babaen ken Kristo. (Juan 6:44; 14:6) Ay-ayatennatayo ni Jehova ken ni Jesus, ket kas nagkaykaysa a pamilia, talaga a kasapulan nga ayatentayo ti maysa ken maysa.​—1 Juan 4:7-11.

23. Ania ti rumbeng a laglagipen ken determinado nga aramidentayo?

23 Maiparbeng a namnamaentayo met nga adda kinasungdo iti uneg ti arig pamilia a kongregasion Kristiano. Insurat ni apostol Pablo: “Tarigagayak nga iti tunggal lugar agtultuloy koma nga agkararag dagiti lallaki, nga itag-ayda ti nasungdo nga im-ima, naisina iti pungtot ken debdebate.” (1 Timoteo 2:8) Gapuna, innaig ni Pablo ti kinasungdo iti publiko a panagkararag “iti tunggal lugar” a pagtataripnongan dagiti Kristiano. Dagiti laeng nasungdo a lallaki ti mangidaulo iti kongregasion iti publiko a panagkararag. Siempre, namnamaen ti Dios a nasungdotayo amin kenkuana ken iti maysa ken maysa. (Eclesiastes 12:13, 14) Determinadotayo koma ngarud nga agtrabaho a sangsangkatunos, kas kadagiti kameng ti bagi ti tao. Sangsangkamaysa koma nga agserbitayo kas paset ti pamilia nga agdaydayaw ken ni Jehova. Kangrunaan iti amin, laglagipentayo a kasapulantayo ti tunggal maysa ken matagiragsaktayo ti anamong ken bendision ti Dios no agtultuloytayo nga agserbi ken ni Jehova nga abagan-abaga.

Ania ti Sungbatyo?

• Apay a ti ili ni Jehova makapagserbida kenkuana nga abagan-abaga?

• Apay a liklikan dagiti Kristiano ti panangidumduma?

• Ania ti makunayo a pagdaksan ti panagtanabutob?

• Apay a nasken a padayawantayo dagiti pada a manamati?

[Ladawan iti panid 15]

Nakita ni Pedro a ‘saan a mangidumduma ti Dios’

[Ladawan iti panid 16]

Ammoyo kadi no apay a ti Dios imbabainna ni Miriam?

[Ladawan iti panid 18]

Dagiti nasungdo a Kristiano naragsakda nga agserbi ken ni Jehova nga abagan-abaga

    Dagiti Publikasion iti Iloko (1984-2025)
    Ag-log out
    Ag-log in
    • Iloko
    • I-share
    • Ti Kayatmo a Setting
    • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
    • Pagannurotan iti Panagusar
    • Pagannurotan iti Kinapribado
    • Privacy Settings
    • JW.ORG
    • Ag-log in
    I-share