Panangapresiar Kadagiti “Sagut a Tattao”
“Maaddaankayo iti panagraem kadagidiay agtartrabaho a sipipinget iti tengngayo ken . . . ipaayanyo ida iti panangipateg iti ayat nga ad-adda pay a nalablabes ngem iti gagangay gapu iti aramidda.”—1 TESALONICA 5:12, 13.
1. Sigun iti Aramid 20:35, ania ti maaramidan ti panangted? Iyilustraryo.
“AD-ADU ti kinaragsak iti panangted ngem iti panangawat.” (Aramid 20:35) Malagipyo kadi daydi naudi a gundaway a napasaranyo ti kinapudno dagita a sasao ni Jesus? Nalabit adda inregaloyo iti tao a patpatgenyo unay. Piniliyo a naimbag dayta a regalo, ta kayatyo nga ipateg dayta ti ay-ayatenyo. Anian a ragsakyo a makakita iti maay-ayatan a langa ti patpatgenyo! No nabuyogan iti umiso a motibo, ti panangted ket ebkas ti ayat, ket ti panangyebkas iti ayat mangyeg iti ragsak kadatayo.
2, 3. (a) Apay a maikuna nga awanen ti naragragsak pay ngem ni Jehova, ket kasano a mangparagsak iti pusona dagiti naipaay a “sagut a tattao”? (b) Ania ti ditay kayat nga aramiden iti sagut a naggapu iti Dios?
2 No kasta, adda kadi pay naragragsak ngem ni Jehova, ti Mangmangted iti “tunggal naimbag a sagut”? (Santiago 1:17; 1 Timoteo 1:11) Ayat ti mangtigtignay kenkuana a mangted iti tunggal sagut. (1 Juan 4:8) Pudno unay dayta no maipapan iti sagut nga impaay ti Dios iti kongregasion babaen ken Kristo—dagiti “sagut a tattao.” (Efeso 4:8) Dagiti panglakayen a naipaay a mangaywan iti arban ket ebkas ti nauneg a panagayat ti Dios kadagiti tattaona. Napili a naimbag dagitoy a lallaki—masapul a maragpatda dagiti Nainkasuratan a kualipikasion. (1 Timoteo 3:1-7; Tito 1:5-9) Ammoda a masapul a “tratuen[da] a sidudungngo ti arban,” iti kasta adda panggapuan dagiti karnero nga agyaman kadagiti kasta a naayat a papastor. (Aramid 20:29; Salmo 100:3) No makita ni Jehova nga addaan dagiti karnerona iti puso a napno iti kasta a panagyaman, sigurado a maragsakan ti mismo a pusona!—Proverbio 27:11.
3 Awan duadua a ditay kayat a bumassit ti pateg ti sagut a naggapu iti Dios; ditay met kayat a laeng-laengen dagiti sagutna. No kasta, adda tumaud a dua a saludsod: Kasano koma a matmatan dagiti panglakayen ti akemda iti kongregasion? Ken kasano a maipakita dagiti dadduma pay a kameng ti arban nga apresiarenda dagiti “sagut a tattao”?
‘Katrabahuandakami’
4, 5. (a) Ania ti nangyarigan ni Pablo iti kongregasion, ket apay a maitutop daytoy nga ilustrasion? (b) Ania ti ipakita ti ilustrasion ni Pablo maipapan iti rumbeng a panangmatmat ken panangtratotayo iti maysa ken maysa?
4 Inikkan ni Jehova dagiti “sagut a tattao” iti autoridad iti uneg ti kongregasion. Siempre, di kayat dagiti panglakayen nga usaren ti autoridadda iti di umiso a pamay-an, ngem ammoda a naglaka a maaramidda dayta kas imperpekto a tattao. Kasano ngarud ti rumbeng a panangmatmatda iti bagbagida no mainaig iti arban? Usigenyo ti ilustrasion nga inaramat ni apostol Pablo. Kalpasan ti panangilawlawagna no apay a naipaay dagiti “sagut a tattao,” insurat ni Pablo: “Babaen ti ayat dumakkeltayo koma iti isuamin a bambanag kenkuana nga isu ti ulo, ni Kristo. Manipud kenkuana amin ti bagi, gapu iti natunos a pannakasangal ken pannakaaramid nga agtitinnulong babaen ti tunggal nagsuopan a mangipaay iti kasapulan, maitunos iti panagtignay ti tunggal sinaggaysa a kameng iti maitutop a rukod, agaramid a maipaay iti idadakkel ti bagi a maipaay iti pannakapabilegna a mismo iti ayat.” (Efeso 4:15, 16) No kasta, inyarig ni Pablo ti kongregasion, a pakairamanan dagiti panglakayen ken dadduma pay a miembro, iti bagi ti tao. Apay a maitutop daytoy nga ilustrasion?
5 Adu a nagduduma a paset ti mangbukel iti bagi ti tao ngem maymaysa laeng ti ulona. Nupay kasta, awan iti bagi—piskel man, wenno nerbio, wenno urat—ti awan serbina. Napateg ti tunggal paset ken adda maitulongna iti salun-at ken pintas ti intero a bagi. Umasping iti dayta, adu a nagduduma a miembro ti mangbukel iti kongregasion, ngem tunggal miembro—ubing man wenno nataengan, napigsa wenno nakapsut—adda maitulongna iti naespirituan a salun-at ken pintas ti kongregasion. (1 Corinto 12:14-26) Di koma panunoten ti asinoman nga isu ket awan kaes-eskanna. Iti sabali a bangir, awan koma ti mangibilang iti bagina a natantan-ok, ta amintayo—papastor man wenno dagiti karnero—ket paset ti bagi, ngem adda maymaysa nga ulo, ni Kristo. No kasta, makaay-ayo ti panangiladawan ni Pablo iti ayat, pannakaseknan, ken panagraem a rumbeng nga ipakitatayo iti maysa ken maysa. Ti panangbigbig iti daytoy tulonganna dagiti panglakayen a maaddaan iti napakumbaba, natimbeng a panangmatmat iti akemda iti kongregasion.
6. Nupay adda autoridadna kas apostol, kasano nga impakita ni Pablo ti kinapakumbaba?
6 Saan a padpadasen dagitoy a “sagut a tattao” nga iturayan ti biag wenno ti pammati dagiti padada a managdaydayaw. Nupay adda autoridad ni Pablo a kas apostol, sipapakumbaba a kinunana kadagiti taga Corinto: “Saan a gapu ta dakami dagiti agturay iti pammatiyo, no di ket katrabahuandakami a maipaay iti rag-oyo, ta sitatakderkayo babaen ti pammatiyo.” (2 Corinto 1:24) Di kayat ni Pablo nga iturayan ti pammati ken ti panagbiag dagiti kakabsatna. Kinapudnona, awan makitana a rason nga aramidenna dayta, ta agtalek a datidan a matalek a lallaki ken babbai nga adda iti organisasion ni Jehova gapu ta kayatda nga aramiden ti umiso. Gapuna, maipapan iti bagina ken iti kaduana nga agdaldaliasat a ni Timoteo, no an-anagen, kastoy ti ibagbaga ni Pablo: ‘Pagrebbenganmi ti makipagtrabaho kadakayo nga agserbi a sirarag-o iti Dios.’ (2 Corinto 1:1) Anian a kinapakumbaba!
7. Ania ti bigbigen dagiti napakumbaba a panglakayen maipapan iti akemda iti kongregasion, ket maipapan iti ania nga agtalekda kadagiti katrabahuanda?
7 Kasta met laeng ti ar-aramiden dagiti “sagut a tattao” ita. ‘Makipagtartrabahoda nga agpaay iti pagragsakantayo.’ Bigbigen dagiti napakumbaba a panglakayen a saan nga isuda ti mangikeddeng no kasano ti kaadu ti maaramidan dagiti sabsabali iti panagserbida iti Dios. Ammoda a nupay mabalinda a paregtaen dagiti sabsabali a mangpalawa wenno mangparang-ay iti ministerioda, nasken nga agubbog iti natallugod a puso ti panagserbi iti Dios. (Idiligyo ti 2 Corinto 9:7.) Agtalekda a no naragsak dagiti katrabahuanda, aramidenda ti amin a kabaelanda. No kasta, naimpusuan a tarigagayanda a tulongan dagiti kakabsatda nga ‘agserbi a sirarag-o ken Jehova.’—Salmo 100:2.
Panangtulong Kadagiti Amin nga Agserbi a Sirarag-o
8. Ania ti sumagmamano a pamay-an a dagiti panglakayen matulonganda dagiti kakabsatda nga agserbi a sirarag-o ken Jehova?
8 Dakayo a panglakayen, kasanoyo a matulongan dagiti kakabsatyo nga agserbi a sirarag-o? Maparegtayo ida babaen ti ulidanyo. (1 Pedro 5:3) Maiparangarang koma ti regta ken rag-oyo iti ministerio, ket mabalin a maparegta dagiti sabsabali a mangtulad iti ulidanyo. Komendaranyo dagiti sabsabali gapu iti amin-kararua a panagreggetda. (Efeso 4:29) Ti nabara ken naimpusuan a komendasion ipariknana kadagiti sabsabali nga adda serbi ken pategda. Paregtaenna dagiti karnero a mangaramid iti amin a kabaelanda nga agserbi iti Dios. Dikay ida pagdidiligen. (Galacia 6:4) Makapaupay dagiti kasta a panamagdidilig imbes a gutugotenna dagiti sabsabali a rumang-ay. Maysa pay, saan nga agpapada dagiti karnero ni Jehova—nagduduma ti kasasaad ken abilidadda. Kas ken Pablo, iyebkasyo ti panagtalekyo kadagiti kakabsatyo. Ti ayat “patienna ti isuamin a bambanag,” isu a patientay koma a dagiti kakabsattayo ay-ayatenda ti Dios ken kayatda a paragsaken. (1 Corinto 13:7) No ‘ipakitayo ti pammadayaw kadagiti sabsabali,’ mairuaryo ti kasayaatan nga adda kadakuada. (Roma 12:10) Namnamaenyo a no maparegta ken mabang-aran dagiti karnero, aramiden ti kaaduan kadakuada ti amin a kabaelanda nga agserbi iti Dios, ket iti kasta naragsakda nga agserbi.—Mateo 11:28-30.
9. Ania a panangmatmat kadagiti padana a panglakayen ti tumulong iti tunggal panglakayen nga agserbi a sirarag-o?
9 Ti sipapakumbaba a panangmatmatyo iti bagiyo kas ‘katrabahuan’ tulongannakayo nga agserbi a sirarag-o ken mangapresiar kadagiti naisangsangayan a saguday dagiti padayo a panglakayen. Addaan ti tunggal panglakayen iti bukodna a saguday ken abilidad a mausarna nga agpaay iti pagimbagan ti kongregasion. (1 Pedro 4:10) Mabalin a nalaing ti maysa a mangisuro. Nalabit nalaing nga agorganisar ti sabali. Ket mabalin a nalaka unay a maasitgan ti maysa gapu iti kinabara ken kinamannakipagriknana. Kinapudnona, awan ti panglakayen nga adda kenkuana amin a saguday. Natantan-ok aya ti maysa a panglakayen ngem iti sabali no adda naisangsangayan a sagudayna, kas koma no nalaing a mangisuro? Saan a pulos! (1 Corinto 4:7) Iti sabali a bangir, saan koma a pagsakitan ti nakemyo ti saguday nga ik-ikutan ti sabali. Saanyo met koma a panunoten a nakapuykayo no ti maysa a panglakayen ket komendaran dagiti sabsabali gapu iti abilidadna. Laglagipenyo, addaankayo a mismo kadagiti saguday a makita ni Jehova kadakayo. Ket matulongannakayo a mangpatanor kadagita a saguday ken mangusar nga agpaay iti pagimbagan dagiti kakabsatyo.—Filipos 4:13.
‘Agtulnog ken Agpasakupkayo’
10. Apay a rumbeng laeng nga iyebkastayo ti apresasion kadagiti “sagut a tattao”?
10 No makaawattayo iti regalo, rumbeng laeng nga agyamantayo. “Ipakitayo a managyamankayo,” kuna ti Colosas 3:15. Dagiti ngay “sagut a tattao,” dagiti napapateg a sagut nga impaay ni Jehova kadatayo? Siempre, ni Jehova ti kangrunaan a pagyamanantayo, ta isu ti naparabur a Mangmangted iti Sagut. Ngem dagiti ngay “sagut a tattao” a mismo? Kasanotay a maipakita nga apresiarentay ida?
11. (a) Kasanotay a maipakita nga apresiarentayo dagiti “sagut a tattao”? (b) Ania ti kayat a sawen ti sasao nga “agtulnogkayo” ken “agpasakupkayo”?
11 Maipakitatayo nga apresiarentayo dagiti “sagut a tattao” babaen ti panangipangag a dagus kadagiti balakad ken desision a naibatay iti Biblia. Balakadannatayo ti Biblia: “Agtulnogkayo koma kadagidiay mangidadaulo kadakayo ket agpasakupkayo, ta agtultuloy a bambantayanda dagiti kararuayo a kasla isudanto dagidiay mangaramid iti pannakikuenta; tapno aramidenda daytoy a buyogen ti panagrag-o ket saan a buyogen ti panagsennaay, ta daytoy makadangranto kadakayo.” (Hebreo 13:17) Imutektekanyo ta saan laeng a masapul nga ‘agtulnogtayo’ no di pay ket ‘agpasakuptayo’ kadagidiay mangidadaulo. Ti Griego a sao para iti “agpasakupkayo” literal a kaipapananna ‘tumulokkayo.’ Maipapan iti sasao nga “agtulnogkayo” ken “agpasakupkayo,” kastoy ti kuna ti eskolar ti Biblia a ni R.C.H.Lenski: “Agtulnog ti maysa no umanamong iti naibilin nga aramidenda, a patienna nga umiso ken makagunggona dayta; tumulok ti maysa . . . no adda naiduma a kapanunotanna.” No maawatan ken umanamongtayo iti pangngeddeng dagidiay mangidadaulo, mabalin a nalaka ti agtulnog. Ngem kasanon no ditay maawatan ti makagapu iti partikular a desision?
12. Apay a rumbeng nga agpasakuptayo, wenno tumulok, uray no ditay maawatan a naan-anay ti makagapu iti partikular a desision?
12 Ditoy a nalabit nasken nga agpasakup, wenno tumuloktayo. Apay? Ti maysa a makagapu, nasken nga agtalektayo a ti laeng pagimbagantayo ti pampanunoten dagitoy a lallaki a kualipikado iti naespirituan. Total, pagaammoda a sungsungbatanda ken Jehova dagiti karnero a naipaaywan kadakuada. (Santiago 3:1) Maysa pay, laglagipentay koma a nalabit adda dagiti kompidensial a banag a ditay ammo a nangibatayanda a nangaramid iti desision a pinagpanunotanda a naimbag.—Proverbio 18:13.
13. Ania ti makatulong kadatayo nga agpasakup no maipapan kadagiti hudisial a desision dagiti panglakayen?
13 Ti ngay panagpasakup no maipapan kadagiti hudisial a desision? Pudno, mabalin a saan a nalaka daytoy, nangruna no inkeddengda a mailaksid ti maysa nga ay-ayatentayo—maysa a kabagian wenno nadekket a gayyem. Uray iti daytoy a banag, kasayaatan a tumuloktayo iti pangngeddeng dagiti “sagut a tattao.” Addada iti posision a mangtingiting a naimbag kadagiti bambanag ngem kadatayo, ken mabalin nga ad-adu ti ammoda maipapan iti kasasaad. Masansan a maladingitan dagitoy a kakabsat kadagiti kasta a desision; nadagsen a responsabilidad ti ‘mangukom a gapu ken Jehova.’ (2 Cronicas 19:6) Ikagumaanda nga ipakita ti asi, ta sipapanunotda a ti Dios ‘sisasagana a mamakawan.’ (Salmo 86:5) Ngem masapul a pagtalinaedenda met a nadalus ti kongregasion, ket ibilbilin ti Biblia nga ilaksidda dagiti nakabasol a di agbabawi. (1 Corinto 5:11-13) Iti adu a kasasaad, ti nakabasol a mismo awatenna ti desision. Mabalin a dayta a disiplina ti kasapulanna tapno mangrikna. No datayo a patpatgenna ket managpasakup no maipapan iti desision, mabalin a matulongantayo dayta a tao a magunggonaan iti disiplina.—Hebreo 12:11.
‘Ipaayanyo Ida iti Panangipateg nga Ad-adda pay a Nalablabes Ngem iti Gagangay’
14, 15. (a) Sigun iti 1 Tesalonica 5:12, 13, apay a maikari dagiti panglakayen nga ipakitaantayo iti konsiderasion? (b) Apay a maikuna a dagiti panglakayen ‘sipipinget nga agtartrabahoda iti tengngatayo’?
14 Maipaneknektayo met nga apresiarentayo dagiti “sagut a tattao” babaen ti panangipakita iti konsiderasion kadakuada. Iti suratna iti kongregasion idiay Tesalonica, binagbagaan ni Pablo dagiti miembro daytoy: “Maaddaankayo iti panagraem kadagidiay agtartrabaho a sipipinget iti tengngayo ken mangidadaulo kadakayo iti Apo ken mangbagbaga kadakayo; ket ipaayanyo ida iti panangipateg iti ayat nga ad-adda pay a nalablabes ngem iti gagangay gapu iti aramidda.” (1 Tesalonica 5:12, 13) “Agtartrabaho a sipipinget”—saan kadi a maitutop dayta a mangdeskribir kadagiti nagaget a panglakayen nga awanan panagimbubukodan a mangipapaay iti bagbagida maipuon kadatayo? Usigenyo, iti apagbiit, ti nadagsen a rebbengen a bakbaklayen dagitoy a maipatpateg a kakabsat.
15 Adu kadakuada ti addaan pamilia ket nasken a manggedda tapno maipaayda dagiti kasapulan ti pamiliada. (1 Timoteo 5:8) No adda annak ti panglakayen, kasapulan dagitoy nga ubbing ti panawen ken atension manipud iti amada. Mabalin a nasken a tulonganna ida kadagiti leksionda iti eskuelaan, ken iwayaanna a makadua ida iti makagunggona a panaglinglingay. (Eclesiastes 3:1,4) Kangrunaan iti amin, asikasuenna dagiti naespirituan a kasapulan ti pamiliana, a regular a mangikonkondukta iti sangapamiliaan a panagadal iti Biblia, makipagtrabaho kadakuada iti tay-ak ti ministerio, ken ikuyogna ida kadagiti Nakristianuan a gimong. (Deuteronomio 6:4-7; Efeso 6:4) Ditay koma liplipatan a malaksid pay kadagitoy a rebbengen a gagangay iti adu kadatayo, addada kanayonan nga annongen dagiti panglakayen: agisagana kadagiti paset iti gimong, sumarungkar kadagiti karnero, panangasikaso iti naespirituan a pagimbagan ti kongregasion ken no kasapulan, mangtaming kadagiti hudisial a kaso. Addaan dagiti dadduma iti kanayonan a rebbengen a mainaig kadagiti asamblea sirkito, kombension distrito, panagbangon iti Kingdom Hall, ken kadagiti Hospital Liaison Committee. Pudno a ‘sipipinget nga agtartrabaho’ dagitoy a kakabsat!
16. Dakamatenyo dagiti pamay-an a maipakitatayo ti konsiderasion kadagiti panglakayen.
16 Kasanotay a maipakita ti konsiderasion kadakuada? Kuna ti maysa a proverbio ti Biblia: “Ti maysa a sao iti maitutop a tiempo, anian a nagsayaat!” (Proverbio 15:23; 25:11) No kasta, maipakitatayo kadakuada a saantay a tagtagibassiten ti napinget a panagtrabahoda babaen ti naimpusuan a sasao ti panangapresiar ken panangparegta kadakuada. Maysa pay, nainkalintegan koma ti namnamaentayo kadakuada. Iti sabali a bangir, siwawayatay koma nga umasideg kadakuada a dumawat iti tulong. Mabalin nga adda dagiti tiempo a ti ‘pusotayo matuokan a siuut-ot’ ket kasapulantayo ti Nainkasuratan a pammaregta, panangiwanwan, wenno balakad dagidiay ‘kualipikado a mangisuro’ iti Sao ti Dios. (Salmo 55:4; 1 Timoteo 3:2) Ngem, nasken a laglagipentayo a limitado ti panawen a maipaay kadatayo ti maysa a panglakayen, ta dina mabalin a baybay-an ti kasapulan ti mismo a pamiliana wenno dagiti dadduma pay iti kongregasion. Tangay addaantayo iti “pannakipagmaymaysa ti rikna” kadagitoy a nagaget a kakabsat, ditay kayat ti agkalikagum kadakuada iti di nainkalintegan. (1 Pedro 3:8) Imbes ketdi, apresiarentay koma ti aniaman a panawen ken atension a kabaelanda nga ipaay kadatayo.—Filipos 4:5.
17, 18. Aniada a panagsakripisio ti ar-aramiden dagiti adu a babbai a ti assawada ket papanglakayen, ken kasanotay a maipakita a ditay tagtagibassiten dagitoy a matalek a kakabsat a babbai?
17 Dagiti ngay assawa dagiti panglakayen? Saan kadi a rebbengna met nga ipakitaantay ida iti konsiderasion? Total, saanda nga ipapaidam ti assawada iti kongregasion. Masansan a kalikaguman daytoy ti panagsakripisio iti biangda. No dadduma, masapul nga usaren dagiti panglakayen ti orasda iti rabii a mangasikaso kadagiti bambanag iti kongregasion idinto ta mabalinda koma nga usaren dayta iti pamiliada. Iti adu a kongregasion, situtulok dagiti matalek a Kristiano a babbai a mangaramid kadagiti kasta a panagsakripisio tapno maasikaso ti assawada dagiti karnero ni Jehova.—Idiligyo ti 2 Corinto 12:15.
18 Kasanotay a maipakita a ditay tagtagibassiten dagitoy a matalek a Kristiano a kakabsat a babbai? Nalawag a babaen ti saan a panangkalikagum iti di nainkalintegan iti assawada. Ngem ditay met koma liplipatan ti bileg ti simple a sasao ti panangapresiar. Kuna ti Proverbio 16:24: “Dagiti nakaay-ayo a sasao arigda la rara, nasam-itda iti kararua, ket salun-at kadagiti tultulang.” Usigenyo ti maysa a kapadasan. Kalpasan ti Nakristianuan a gimong, adda agassawa nga immasideg iti maysa a panglakayen ket indawatda ti makisarita kenkuana maipapan iti agtutubo nga anakda a lalaki. Bayat a makisarsarita ti panglakayen iti agassawa, siaanus a naguray ni baketna. Kalpasanna, ti ina inasitganna ti asawa ti panglakayen ket kinunana: “Pagyamanan iti panawen nga impaay ni lakaymo a tumulong iti pamiliak.” Natukay ti puso dayta nga asawa ti panglakayen kadagita a simple ken makaay-ayo a sasao ti panangapresiar.
19. (a) Ania a panggep ti simamatalek a tungtungpalen dagiti panglakayen kas grupo? (b) Ania koma ti determinado nga aramidentay amin?
19 Dagiti panglakayen a naipaay a mangaywan kadagiti karnero ket maibilang kadagiti ‘naimbag a sagut’ ni Jehova. (Santiago 1:17) Saan a perpekto dagitoy a lallaki; kas kadatayo amin, agkamalida met. (1 Ar-ari 8:46) Ngem, kas grupo, dagiti panglakayen kadagiti kongregasion iti intero a lubong simamatalek nga ar-aramidenda ti impaannong ni Jehova kadakuada—nga isu ti panangatur, panangpabileg, panamagkaykaysa, ken panangsalaknib iti arban. Sapay koma ta determinado nga itultuloy ti tunggal panglakayen nga aywanan a sidudungngo dagiti karnero ni Jehova, iti kasta maipaneknekna nga isu ket maysa a sagut, wenno bendision, kadagiti kakabsatna. Ket sapay koma ta determinadotay amin a mangipakita iti apresasion kadagiti “sagut a tattao” babaen ti panagtulnog ken panagpasakup kadakuada ken babaen ti panangipakita iti konsiderasion kadakuada gapu iti napinget a panagtrabahoda. Anian a yamantayo ta siaayat a nangipaay ni Jehova kadagiti lallaki a, no an-anagen, kunada kadagiti karnerona: ‘Pagrebbenganmi ti tumulong kadakayo nga agserbi a sirarag-o iti Dios’!
Kasanoyo a Sungbatan?
◻ Apay a maitutop a mayarig ti kongregasion iti bagi?
◻ Kasano a matulongan dagiti panglakayen dagiti kakabsatda nga agserbi a sirarag-o ken Jehova?
◻ Apay a saantay laeng koma nga agtulnog no di pay ket agpasakup kadagidiay mangidadaulo?
◻ Kadagiti ania a pamay-an a maipakitatayo ti konsiderasion kadagiti panglakayen?
[Ladawan iti panid 16]
Dakayo a panglakayen, komendaranyo dagiti sabsabali gapu iti amin-kararua a panagreggetda
[Ladawan iti panid 17]
Babaen ti kinaregtada iti ministerio, matulongan dagiti panglakayen dagiti kameng ti pamiliada ken dagiti sabsabali nga agserbi a sirarag-o
[Dagiti Ladawan iti panid 18]
Ipatpategtayo dagiti nagaget a panglakayentayo!