Agtalinaed a Natalged kas Paset ti Organisasion ti Dios
“Ti nagan ni Jehova nabileg a sarikedked; ti nalinteg agkamang kenkuana, ket maisalakan.”—PROVERBIO 18:10.
1. Sigun iti kararag ni Jesus, ania ti narigat a sasaaden dagiti Kristiano?
IDI umadanin ti ipapatayna, nagkararag ni Jesus iti nailangitan nga Amana maipuon kadagiti pasurotna. Buyogen ti naayat a pannakaseknan, kinunana: “Intedko ti saom kadakuada, ngem ti lubong ginurana ida, agsipud ta saanda a paset ti lubong, a kas kaniak a saan a paset ti lubong. Kiddawek kenka, a dika ikkaten ida iti lubong, no di ket aywanam ida gapu iti daydiay nadangkes.” (Juan 17:14, 15) Ammo ni Jesus a ti lubong ket napeggad a lugar para kadagiti Kristiano. Guraento ida ti lubong babaen ti panangpadpadakes ken panangidadanesna kadakuada. (Mateo 5:11, 12; 10:16, 17) Pagtaudanto met dayta ti kinadakes.—2 Timoteo 4:10; 1 Juan 2:15, 16.
2. Sadino ti mabalin a pagtaklinan dagiti Kristiano iti naespirituan?
2 Ti lubong a manggura kadagiti Kristiano ket buklen dagidiay naisina iti Dios ken kontrolado ni Satanas. (1 Juan 5:19) Dakdakkel nga amang daytoy a lubong ngem ti kongregasion Kristiano, ken nabilbileg nga amang ni Satanas ngem ti asinoman a tao. Isu a pudno a maysa a pangta ti gura ti lubong. Sadino ti mabalin a pagtaklinan dagiti pasurot ni Jesus iti naespirituan? Naiparipirip ti sungbat iti adda a nailanad iti Disiembre 1, 1922, a ruar ti The Watchtower: “Dakes ti aldaw a pagbibiagantayo. Agdangdangadang ti organisasion ni Satanas ken ti organisasion ti Dios. Nabara a ranget daytoy.” Iti daytoy a dangadang, maysa a natalged a naespirituan a lugar ti organisasion ti Dios. Saan nga agparang iti Biblia ti sao nga “organisasion,” ngem idi dekada 1920 damo a naaramat ti sasao nga “organisasion ti Dios.” No kasta, ania daytoy nga organisasion? Ket kasanonatay a masalakniban dayta?
Ti Organisasion ni Jehova
3, 4. (a) Sigun iti maysa a diksionario ken ti The Watchtower, ania ti organisasion? (b) Iti ania nga anag a maawagan nga organisasion ti sangalubongan a timpuyog dagiti Saksi ni Jehova?
3 Sigun iti Concise Oxford Dictionary, ti organisasion ket “maysa nga organisado a grupo.” No sipapanunottayo iti dayta, maawatantayo a gapu ta inorganisar dagiti apostol dagiti Kristiano idi umuna a siglo kadagiti lokal a kongregasion iti panangimaton ti bagi a manarawidwid sadi Jerusalem, maikanatad a kunaen a dayta a “timpuyog dagiti kakabsat” ket maysa nga organisasion. (1 Pedro 2:17) Addaan dagiti Saksi ni Jehova ita iti umasping nga organisasional nga estruktura. Dagiti “sagut a tattao,” kas kadagiti “papastor ken mannursuro,” pinabilegda ti panagkaykaysa ti organisasion idi umuna a siglo. Sumagmamano kadagitoy ti mapmapan idi kadagiti nadumaduma a kongregasion, bayat a dagiti dadduma nagserbida a papanglakayen kadagiti lokal a kongregasion. (Efeso 4:8, 11, 12; Aramid 20:28) Adda met ita dagiti kasta a “sagut” a mangpabileg iti panagkaykaysa dagiti Saksi ni Jehova.
4 Maipapan iti sao nga “organisasion,” kastoy ti kinuna ti Nobiembre 1, 1922 a ruar ti The Watchtower: “Ti organisasion ket maysa a timpuyog dagiti tattao a mangitungpal iti nabukel a panggep.” Inlawlawag pay ti The Watchtower a ti panangawag kadagiti Saksi ni Jehova kas maysa nga organisasion saanna ida a pagbalinen a “maysa a sekta iti anag a pannakaaramat dayta a sao, no di ket kaipapananna laeng a dagiti Estudiante ti Biblia [Saksi ni Jehova] ikagkagumaanda nga itungpal ti pangpanggep ti Dios ket ar-aramidenda dayta a kas iti panangaramid ti Apo iti amin a banag, iti naurnos a wagas.” (1 Corinto 14:33) Impakita ni apostol Pablo a dagiti Kristiano idi kaaldawanna naurnos met ti panangaramidda kadagiti bambanag. Inyarigna ti timpuyog dagiti napulotan a Kristiano iti bagi ti tao, nga adu ti kamkamengna, a tunggal maysa ar-aramidenna ti naituding nga akemna tapno naannayas ti panagandar ti bagi. (1 Corinto 12:12-26) Maysa dayta a nagsayaat a panangiladawan iti organisasion! Apay a naorganisar dagiti Kristiano? Tapno itungpalda ti “pangpanggep ti Dios,” nga aramidenda ti pagayatan ni Jehova.
5. Ania ti makitkita nga organisasion ti Dios?
5 Impadto ti Biblia a dagiti pudno a Kristiano ita mapagkaykaysada, mayegda a sangsangkamaysa iti maysa a “daga” kas maysa a “nasion,” a ‘pagsilnaganda kas silsilaw iti lubong.’ (Isaias 66:8; Filipos 2:15) Nasurok a lima ket kagudua a milion itan ti mangbukel iti daytoy organisado a “nasion.” (Isaias 60:8-10, 22) Nupay kasta, saan a dayta ti naan-anay a mangbukel iti organisasion ti Dios. Karaman met dagiti anghel.
6. No gupgopen, siasino ti mangbukel iti organisasion ti Dios?
6 Adu dagiti gundaway a tumultulong dagiti anghel kadagiti tattao nga adipen ti Dios. (Genesis 28:12; Daniel 10:12-14; 12:1; Hebreo 1:13, 14; Apocalipsis 14:14-16) Maitutop ngarud ti kinuna ti Mayo 15, 1925 a ruar ti The Watchtower: “Paset ti organisasion ti Dios dagiti amin a nasantuan nga anghel.” Kinunana pay: “Ti ulo ti organisasion ti Dios, a mangik-ikut iti amin a pannakabalin ken kinaturay, isu ni Apo Jesu-Kristo.” (Mateo 28:18) No kasta, no gupgopen, ti organisasion ti Dios ket buklen dagiti amin nga adda idiay langit ken ditoy daga a sangsangkatunos a mangar-aramid iti pagayatan ti Dios. (Kitaenyo ti kahon.) Anian a naindaklan a pribilehio ti agbalin a paset daytoy! Ken anian a makaparagsak a padaanan ti tiempo inton amin a sibibiag a parsua, idiay langit ken ditoy daga, organisadodanto a mangidaydayaw a sangsangkamaysa ken Jehova a Dios! (Apocalipsis 5:13, 14) Nupay kasta, ania a proteksion ti ipapaay ita ti organisasion ti Dios?
Masalsalakniban iti Uneg ti Organisasion ti Dios—Kasano?
7. Iti ania a pamay-an a salsalaknibannatay ti organisasion ti Dios?
7 Makatulong ti organisasion ti Dios a mangsaluad kadatayo maibusor ken Satanas ken kadagiti pangallilawna. (Efeso 6:11) Imammameg, idaddadanes, ken sulsulisogen ni Satanas dagiti agdaydayaw ken Jehova, nga adda maymaysa laeng a panggepna: iyadayo ida iti ‘dalan a rebbengda a pagnaan.’ (Isaias 48:17; idiligyo ti Mateo 4:1-11.) Saantay a maliklikan nga interamente dagita a panangatakar iti daytoy a sistema ti bambanag. Nupay kasta, ti nasinged a pannakirelasiontayo iti Dios ken iti organisasionna pabilgen ken salaknibannatayo ket ngarud tulongannatayo nga agtalinaed iti “dalan.” Iti kasta, saantayo a maabak no maipapan iti namnamatayo.
8. Kasano a supsuportaran ti di makita nga organisasion ni Jehova dagiti adipenna ditoy daga?
8 Kasano nga ipapaay ti organisasion ti Dios daytoy a proteksion? Umuna, sarsaranayendatayo a kanayon dagiti espiritu nga adipen ni Jehova. Idi nakaro ti pannakatutuok ni Jesus, sinaranay ti maysa nga anghel. (Lucas 22:43) Idi agpeggad ti biag ni Pedro, namilagruan nga inispal ti maysa nga anghel. (Aramid 12:6-11) Nupay awan dagiti kasta a milagro itatta, naikari iti ili ni Jehova a badangan ida dagiti anghel iti trabahoda a panangasaba. (Apocalipsis 14:6, 7) Masansan nga addaanda iti di gagangay a pigsa no maipasangoda kadagiti narigat a kasasaad. (2 Corinto 4:7) Maysa pay, ammoda a “ti anghel ni Jehova alikubkobenna dagiti agbuteng kenkuana, ket ispalenna ida.”—Salmo 34:7.
9, 10. Apay a maikuna a “ti nagan ni Jehova nabileg a sarikedked,” ken kasano nga agaplikar daytoy a prinsipio iti sapasap nga organisasion ti Dios?
9 Maysa met a proteksion ti makitkita nga organisasion ni Jehova. Kasano? Iti Proverbio 18:10, mabasatayo: “Ti nagan ni Jehova nabileg a sarikedked; ti nalinteg agkamang kenkuana, ket maisalakan.” Saan nga iparparipirip daytoy a maysa a proteksion ti basta panangdagdagullit iti nagan ti Dios. Imbes ketdi, ti panagkamangtayo iti nagan ti Dios kaipapananna nga agtalektayo ken Jehova a mismo. (Salmo 20:1; 122:4) Kaipapananna ti panangsuporta iti kinasoberanona, panangsalimetmet kadagiti linteg ken prinsipiona, ken panamati kadagiti karina. (Salmo 8:1-9; Isaias 50:10; Hebreo 11:6) Iramanna ti panangipaay ken Jehova iti naan-anay a debosion. Dagidiay laeng agdaydayaw ken Jehova iti kastoy a wagas ti makaibaga iti kinuna ti salmista: “Ti pusotayo agragsakto [ken Jehova], gapu ta nagtalektayo iti nasantuan a naganna.”—Salmo 33:21; 124:8.
10 Kas ken Mikias, maikuna ita dagiti amin nga adda iti makitkita nga organisasion ti Dios: “Magnatayto iti nagan ni Jehova a Diostayo iti agnanayon nga awan inggana.” (Mikias 4:5) Ti “Israel ti Dios,” nga iti Biblia maaw-awagan a “maysa nga ili a maipaay iti naganna,” ti adda iti sentro ti organisasion iti moderno a panawen. (Galacia 6:16; Aramid 15:14; Isaias 43:6, 7; 1 Pedro 2:17) Gapuna, ti panagbalin a paset ti organisasion ni Jehova kaipapananna ti panagbalin a paset ti ili nga agbirbirok, ken umaw-awat, iti proteksion iti nagan ti Dios.
11. Kadagiti ania nga espesipiko a wagas a salsalakniban ti organisasion ni Jehova dagidiay naitimpuyog iti dayta?
11 Mainayon pay, ti makitkita nga organisasion ti Dios ket maysa a komunidad dagiti tattao nga addaan pammati, timpuyog dagiti agkakapammatian nga agpipinnabileg ken agpipinnaregta. (Proverbio 13:20; Roma 1:12) Maysa dayta a lugar a pangaywanan dagiti Kristiano a pastor kadagiti karnero, a paregtaenda dagiti masakit ken malmaldaangan, ken ikagumaanda nga isubli dagiti nakabasol. (Isaias 32:1, 2; 1 Pedro 5:2-4) Mangipapaay “ti matalek ken masirib nga adipen,” a buklen dagiti napulotan a Kristiano, iti “taraon iti umiso a tiempo” babaen ti organisasion. (Mateo 24:45) Ipapaay dayta nga “adipen,” a buklen dagiti napulotan a Kristiano, dagiti kasayaatan a naespirituan a banag—umiso, naibatay-Biblia a pannakaammo a mangiturong iti biag nga agnanayon. (Juan 17:3) Gapu iti panangiwanwan ti “adipen,” matultulongan dagiti Kristiano a mangsalimetmet kadagiti nangato a moral a pagalagadan ken agbalin a “naannad a kas kadagiti serpiente ket kaskasdi a nasingpet a kas kadagiti kalapati” iti napeggad nga aglawlaw a nanglikmut kadakuada. (Mateo 10:16) Ken matultulonganda a kanayon nga ‘aduan ti aramiden iti trabaho ti Apo,’ a maysa a nabileg a proteksion a mismo.—1 Corinto 15:58.
Siasino Dagiti Paset ti Organisasion ti Dios?
12. Siasino dagiti naipabigbig a paset ti nailangitan nga organisasion ti Dios?
12 Tangay agpaay daytoy a proteksion kadagidiay paset ti organisasion ti Dios, siasino dagiti karaman iti daytoy? Maipapan iti nailangitan nga organisasion, nalawag ti sungbat iti daytoy a saludsod. Awanen da Satanas ken dagiti anghelna idiay langit. Iti sabali a bangir, dagiti matalek nga anghel addada pay laeng “iti pangkaaduan a gimong.” Nakita ni apostol Juan a kadagiti maudi nga al-aldaw, “ti Kordero,” dagiti kerubin (“dagiti uppat a sibibiag a parsua”), ken “dagiti adu nga anghel” addada iti asideg ti trono ti Dios. Kaduada ti 24 a panglakayen—a mangirepresentar kadagidiay napulotan a Kristiano a nakastreken iti nadayag a nailangitan a tawidda. (Hebreo 12:22, 23; Apocalipsis 5:6, 11; 12:7-12) Nalawag a pasetda amin ti organisasion ti Dios. Ngem kadagiti tattao, saan a kasta ti kalawagna.
13. Kasano nga impabigbig ni Jesus dagidiay paset ti organisasion ti Dios ken dagidiay saan a paset daytoy?
13 Kinuna ni Jesus maipapan kadagiti dadduma nga agkunkuna a pasurotna: “Adunto ti agkuna kaniak iti dayta nga aldaw, ‘Apo, Apo, dikami aya nagipadto iti naganmo, ken nangparuar kadagiti sairo iti naganmo, ken nagaramid iti adu a mannakabalin nga ar-aramid iti naganmo?’ Ket kaskasdi iti dayta ipudnokto kadakuada: Saankay a pulos am-ammo! Umadayokayo kaniak, dakayo nga agar-aramid ti kinakillo.” (Mateo 7:22, 23) No ti maysa ket agar-aramid iti kinakillo, nalawag nga isu ket saan a paset ti organisasion ti Dios, uray ania ti ibagbagana, ken uray sadino ti pagdaydayawanna. Impakita met ni Jesus no kasano a mailasin daydiay paset ti organisasion ti Dios. Kinunana: “Saan a tunggal maysa nga agkunkuna kaniak, ‘Apo, Apo,’ makastrekto iti pagarian ti langlangit, no di ket daydiay mangar-aramid ti pagayatan ni Amak nga adda iti langlangit.”—Mateo 7:21.
14. Aniada nga aspeto ti pagayatan ti Dios ti nadakamat a maiparebbeng kadagidiay paset ti organisasion ti Dios?
14 No kasta, tapno agbalin ti maysa a paset ti organisasion ti Dios—a ti “pagarian ti langlangit” ti kangrunaan a pasetna—nasken nga ar-aramidenna ti pagayatan ti Dios. Ania kadi ti pagayatanna? Dinakamat ni Pablo ti maysa a napateg nga aspeto daytoy idi a kinunana: ‘Ti pagayatan [ti Dios] ket maisalakan koma dagiti amin a kita ti tattao ken dumtengda iti umiso a pannakaammo iti kinapudno.’ (1 Timoteo 2:4) No pudno nga ikagkagumaan ti maysa a tao ti gumun-od iti umiso a pannakaammo manipud Biblia, ipatungpalna dayta iti biagna, ken iranudna dayta kadagiti “amin a kita ti tattao,” ar-aramidenna ti pagayatan ti Dios. (Mateo 28:19, 20; Roma 10:13-15) Pagayatan met ti Dios a mataraonan ken maaywanan dagiti karnero ni Jehova. (Juan 21:15-17) Napateg ti paset dagiti Nakristianuan a panaggigimong iti daytoy. Ti tao a nawaya a tumabuno kadagita a gimong ngem liwayanna nga aramiden dayta awan panangipategna iti lugarna iti organisasion ti Dios.—Hebreo 10:23-25.
Pannakigayyem iti Lubong
15. Ania ti imballaag ni Santiago kadagiti kongregasion idi kaaldawanna?
15 Agarup 30 a tawen kalpasan ti ipapatay ni Jesus, impabigbig ni Santiago a kabsatna iti ina dagiti sumagmamano a banag a mamagpeggad iti lugar ti maysa iti organisasion ti Dios. Insuratna: “Mannakikamalala a babbai, dikay aya ammo a ti pannakigayyem iti lubong ket pannakibusor iti Dios? Siasinoman, ngarud, a tarigagayanna ti agbalin a gayyem ti lubong ibilbilangna ti bagina a kabusor ti Dios.” (Santiago 4:4) Ti kabusor ti Dios ket nabatad a saan a paset ti organisasionna. Ania, no kasta, ti pannakigayyem iti lubong? Nailawlawag a nadumaduma ti ramanen dayta, kas panangpatanor wenno pannakiraman kadagiti dakes a pannakitimpuyog. Mainayon pay, inturong ni Santiago ti atension iti espesipiko a banag—dagiti di umiso a panagpampanunot a mangituggod iti di umiso a kababalin.
16. Ania ti konteksto ti ballaag ni Santiago a ti pannakigayyem iti lubong ket pannakibusor iti Dios?
16 Iti Santiago 4:1-3, mabasatayo: “Manipud ania ti gubuayan dagiti gubat ken manipud ania ti gubuayan dagiti panagaapa iti nagtetengngaanyo? Saanda aya a manipud itoy a gubuayan, awan sabali, manipud kadagiti panaggartemyo iti linalasag a ragragsak nga agbibinnusor iti kamkamengyo? Agtarigagaykayo, ket kaskasdi nga awanankayo. Agtultuloykayo a mamapatay ken agagum, ket kaskasdi a dikay mabalinan ti gumun-od. Agtultuloykayo a makiapa ken makigubat. Awanankayo gapu iti dikay panagdawat. Agdawatkayo, ket kaskasdi dikay umawat, agsipud ta agdawdawatkayo maipaay iti dakes a panggep, tapno busbosenyo dayta kadagiti panaggartemyo iti linalasag a ragragsak.” Namallaag ni Santiago maibusor iti pannakigayyem iti lubong kalpasan ti panangisuratna kadagita a sao.
17. Iti ania a pamay-an nga adda dagiti “gubat” ken “panagaapa” iti kongregasion Kristiano idi umuna a siglo?
17 Sinigsiglo kalpasan ti ipapatay ni Santiago, literal a naggiginnubat ken nagpipinnatay dagiti ulbod a Kristiano. Nupay kasta, inturong ni Santiago ti suratna kadagiti kameng ti “Israel ti Dios” idi umuna a siglo, dagiti agbalinto a ‘papadi ken ar-ari’ sadi langit. (Apocalipsis 20:6) Saanda a nagpipinnatay wenno naggiginnudas kadagiti literal a gubat. Apay ngarud a kinuna ni Santiago a mapaspasamak kadagiti Kristiano dagiti kasta a banag? Bueno, inawagan ni apostol Juan ti asinoman a gumurgura iti kabsatna kas mammapatay. Inawagan met ni Pablo dagiti di panagkikinnaawatan ken panagbibinnusor kadagiti kongregasion kas “panagaapa” ken “ringgor.” (Tito 3:9; 2 Timoteo 2:14; 1 Juan 3:15-17) Iti daytoy a banag, nabatad nga adda iti panunot ni Santiago ti di panagayat kadagiti pada a Kristiano. Iti nagbabaetanda, ti kababalin dagidi a Kristiano ket umasping iti wagas a pannakilangen dagiti taga lubong iti tunggal maysa.
18. Ania ti mabalin a mangituggod kadagiti di naayat a tignay ken rikrikna kadagiti Kristiano?
18 Apay a napasamak dagiti kasta a banag kadagiti kongregasion dagiti Kristiano? Gapu kadagiti dakes a kababalin, kas iti kinagaramugam ken ‘panaggartem iti linalasag a ragragsak.’ Ti kinatangsit, imon, ken ambision mabalin a dadaelenda met ti naayat a panagtitimpuyog dagiti Kristiano iti kongregasion. (Santiago 3:6, 14) Dagiti kasta a kababalin pagbalinenda ti maysa a gayyem ti lubong ket, ngarud, kabusor ti Dios. Saan a makapagtalinaed a paset ti organisasion ti Dios dagidiay addaan kadagiti kababalin a kas kadagitoy.
19. (a) Asino ti kangrunaan a mapabasol no matakuatan ti maysa a Kristiano nga agramramut iti pusona ti dakes a panunot? (b) Kasano a maparmek ti maysa a Kristiano ti dakes a panunot?
19 Asino ti pabasolentayo no agramut iti pusotayo ti dakes a panunot? Ni Satanas? Iti maysa a punto, wen. Isu ti “agturay iti pannakabalin ti angin” daytoy a lubong, a pagrarairaan dagiti kasta a kababalin. (Efeso 2:1, 2; Tito 2:12) Nupay kasta, kadawyanna a nairamut ti dakes a panunot iti mismo nga imperpekto a lasagtayo. Kalpasan a namallaag maibusor iti pannakigayyem iti lubong, insurat ni Santiago: “Pagarupenyo kadi a ti kasuratan kunaenna nga awanan panggep: ‘Ti espiritu a nagtaeng kadatayo agtultuloy nga agtarigagay buyogen iti panagannayas nga umapal’?” (Santiago 4:5) Addaantay amin iti nakayanakan a pagannayasan nga agaramid iti dakes. (Genesis 8:21; Roma 7:18-20) Ngem, masarangettayo dayta a pagannayasan no bigbigentayo dagiti pagkapuyantayo ken agpannuraytayo iti tulong ni Jehova tapno maparmek dagitoy. Kuna ni Santiago: ‘Ti di kaikarian a kinamanangaasi nga ited [ti Dios] ket dakdakkel [ngem ti nakayanakan a pagannayasantayo nga umapal].’ (Santiago 4:6) Gapu iti tulong ti nasantuan nga espiritu ti Dios ken ti pannaranay dagiti matalek a Kristiano a kakabsat, ken babaen ti pateg ti daton a panubbot ni Jesus, dagiti matalek a Kristiano ket saan a madaegan dagiti pagkapuyan ti lasagda. (Roma 7:24, 25) Natalgedda iti uneg ti organisasion ti Dios, kas gagayyem ti Dios, saan a ti lubong.
20. Aniada a nabaknang a bendision ti tagtagiragsaken dagidiay paset ti organisasion ti Dios?
20 Inkari ti Biblia: “Ni Jehova itednanto ti pigsa kadagiti tattaona; ni Jehova paraburannanto iti kappia ti ilina.” (Salmo 29:11) No pudno a pasetnatayo ti “nasion” ni Jehova iti moderno a panawen, ti makitkita nga organisasionna, magun-odtayo ti pigsa nga itdenna ken matagiragsaktayo ti talna nga iparaburna iti ilina. Pudno, dakdakkel nga amang ti lubong ni Satanas ngem ti makitkita nga organisasion ni Jehova, ken napigpigsa nga amang ni Satanas ngem datayo. Ngem ni Jehova ti Mannakabalin-amin. Saan a maparmek ti aktibo a puersana. Kaduatayo met dagiti mannakabalin nga anghel nga agserserbi iti Dios. Gapuna, uray no magurguratayo, makapagtalinaedtayo a natibker. Kas ken Jesus, maparmektayo ti lubong.—Juan 16:33; 1 Juan 4:4.
Mailawlawagyo Kadi?
◻ Ania ti makitkita nga organisasion ti Dios?
◻ Kadagiti ania a pamay-an a mangipapaay ti organisasion ti Dios iti proteksion?
◻ Siasino dagiti paset ti organisasion ti Dios?
◻ Kasanotay a maliklikan ti panagbalin a gagayyem ti lubong?
[Kahon iti panid 9]
Ania ti Organisasion ti Dios?
Kadagiti literatura dagiti Saksi ni Jehova, maar-aramat ti sasao nga “organisasion ti Dios” iti tallo a pamay-an.
1 Nailangitan, di makita nga organisasion ni Jehova a buklen dagiti matalek nga espiritu a parparsua. Iti Biblia, maawagan daytoy iti “Jerusalem sadi ngato.”—Galacia 4:26.
2 Natauan a makitkita nga organisasion ni Jehova. Daytoy ket buklen ita dagiti napulotan a natda agraman ti dakkel a bunggoy.
3 Sapasap nga organisasion ni Jehova. Daytoy ket buklen ita ti nailangitan nga organisasion ni Jehova agraman dagiti napulotan nga annakna ditoy daga, nga addaan naespirituan a namnama. Dumtengto ti tiempo a karamanto iti daytoy dagiti tattao ditoy daga a nagbalinton a perpekto.
[Ladawan iti panid 10]
Maipapaay ti kasayaatan a naespirituan a taraon babaen ti organisasion ni Jehova