Ni Jehova ket Managayat iti Kinahustisia
“Siak, ni Jehova, ayatek ti kinahustisia.”—ISAIAS 61:8.
1, 2. (a) Ania ti kaipapanan ti sasao a “kinahustisia” ken “kinaawan hustisia”? (b) Ania ti kuna ti Biblia maipapan ken Jehova ken iti galadna a kinahustisia?
TI KINAHUSTISIA kaipapananna ‘ti di panangidumduma ken ti panagtignay a maitunos iti kinalinteg ken kinaimbag.’ Ti kinaawan hustisia ramanenna ti panangidumduma, panagilem, kinadakes, ken di nainkalintegan a panangtrato iti sabsabali.
2 Dandani 3,500 a tawen ti napalabasen, kastoy ti insurat ni Moises maipapan ken Jehova, ti Soberano iti Uniberso: “Amin a daldalanna kinahustisia. Maysa a Dios ti kinamatalek, a kenkuana awan ti di kinahustisia.” (Deuteronomio 32:4) Nasurok a pito a siglo kalpasanna, ti Dios pinaltiinganna ni Isaias a mangisurat kadagitoy a sasao: “Siak, ni Jehova, ayatek ti kinahustisia.” (Isaias 61:8) Kalpasanna, idi umuna a siglo, kinuna ni Pablo: “Adda aya di kinahustisia iti Dios? Saan koma a pulos agbalin a kasta!” (Roma 9:14) Iti dayta met la a siglo, kinuna ni Pedro: “Ti Dios saan a mangidumduma, no di ket iti tunggal nasion anamonganna ti tao nga agbuteng kenkuana ken agaramid iti kinalinteg.” (Aramid 10:34, 35) Wen, “ni Jehova ket managayat iti kinahustisia.”—Salmo 37:28; Malakias 3:6.
Agraraira ti Kinaawan Hustisia
3. Kasano a nangrugi ti kinaawan hustisia ditoy daga?
3 Nasaknap ita ti kinaawan hustisia. Mabalin a mapasarantayo dayta iti sadinoman—idiay panggedan, eskuelaan, iti pannakipulapol kadagiti addaan iti autoridad, ken iti dadduma a kasasaad—uray iti uneg ti pamilia. Siempre, nabayagen nga agraraira dagita. Sinagaba dayta ti sangatauan idi nagrebelde ken simmukir dagiti immuna a nagannaktayo, gapu iti panangdurog ti rebelioso nga espiritu a parsua a nagbalin a Satanas a Diablo. Talaga a di nainkalitegan ti inaramid da Adan, Eva, ken Satanas idi saan nga umiso ti nangusaranda iti impaay ni Jehova a nagsayaat a sagut nga isu ti wayawayada a mangngeddeng. Nagresulta dayta iti nakaro a panagsagaba ken ipapatay iti intero a sangatauan.—Genesis 3:1-6; Roma 5:12; Hebreo 2:14.
4. Kasano kabayagen nga agraraira ti kinaawan hustisia?
4 Sipud pay iyaalsa idiay Eden agarup 6,000 a tawen ti napalabasen, agrarairan ti kinaawan hustisia iti kagimongan. Di pakasdaawan dayta agsipud ta ni Satanas ti dios daytoy a lubong. (2 Corinto 4:4) Isu ket managulbod ken ama ti kinaulbod, maysa a manangpardaya ken bumusbusor kenni Jehova. (Juan 8:44) Kanayon nga isungsungsongna ti nakaro a kinaawan hustisia. Kas pagarigan, ti dakes nga impluensia ni Satanas sakbay ti Layus idi kaaldawan ni Noe ket maysa a makagapu a nakita ti Dios a “ti kinadakes ti tao naruay iti daga ken tunggal pagannayasan ti pampanunot ti pusona dakes laeng iti amin a tiempo.” (Genesis 6:5) Kasta ti kasasaad uray idi kaaldawan ni Jesus. Kinunana: “Umdasen iti tunggal aldaw ti bukodna a kinadakes,” kayatna a sawen, dagiti nakaro a parikut iti kada aldaw, kas iti kinaawan hustisia. (Mateo 6:34) Umiso unay ti kinuna ti Biblia: “Ti intero a sangaparsuaan agtultuloy nga agas-asug a sangsangkamaysa ken agpapaut-ot a sangsangkamaysa agingga ita.”—Roma 8:22.
5. Apay a nakarkaro ita ti kinaawan hustisia ngem iti napalpalabas?
5 Gapuna, dagiti kinadakes a nagresulta iti nakaro a kinaawan hustisia ket mapaspasamaken sipud pay rugrugi ti pakasaritaan ti tao. Ngem adayo a nakarkaro pay ti kasasaad iti kaaldawantayo. Apay? Ngamin, iti adun a dekada, daytoy agdama a dakes a sistema ti bambanag ket addan “kadagiti maudi nga aldaw.” Bayat nga umad-adanin ti panungpalanna, mapaspasarantayo “dagiti napeggad a tiempo a narigat a pakilangenan.” Impadto ti Biblia a bayat dayta a tiempo, dagiti tattao agbalinda a ‘managayat iti bagbagida, managayat iti kuarta, napalangguad, natangsit, managtabbaaw, saan a managyaman, saan a nasungdo, awanan nainkasigudan a panagayat, saan a sidadaan iti aniaman a tulagan, manangparpardaya, awanan panagteppel, narungsot, awanan panagayat iti kinaimbag, mangliliput, natangken ti uloda, natangsit gapu iti panagpannakkel.’ (2 Timoteo 3:1-5) Dagiti dakes a kababalin a kas kadagita ti makagapu iti amin a kita ti kinaawan hustisia.
6, 7. Ania dagiti nakaro a kinaawan hustisia a mapaspasaran ita ti sangatauan?
6 Iti napalabas a sangagasut a tawen, napasaran ti sangatauan ti kinaawan hustisia nga awan pay kapadana. Ti maysa a makagapu ket napasamak ngamin ti kaaduan a gubat kadagita a tawen. Kas pagarigan, pinattapatta ti dadduma a historiador nga idi laengen Sangalubongan a Gubat II, agdagup iti agarup 50 a milion agingga iti 60 a milion ti natay. Kaaduan kadakuada ket sibilian a pakairamanan dagiti inosente a lallaki, babbai, ken ubbing. Sipud idi nagpatingga dayta a gubat, minilion pay ti napapatay iti nadumaduma a rinnupak, ket sibilian manen ti kaaduan kadakuada. Ammo ni Satanas nga asidegen ti panangdadael kenkuana ni Jehova isu a sipupungtot nga itantandudona dagita a kinaawan hustisia. Impadto ti Biblia: “Ti Diablo immulog kadakayo, nga addaan iti dakkel nga unget, yantangay ammona nga ababan ti periodo ti tiempona.”—Apocalipsis 12:12.
7 Iti intero a lubong, agarup maysa a trilion a doliar ti magasgastos ti militar iti kada tawen. Ginasut a milion a tattao ti awanan kadagiti kangrunaan a kasapulan iti biag, isu a nagdakkel koma ti maitulong dayta a kantidad no nasayaat ti pakausaranna. Mabisbisinan ti agarup maysa a bilion a tattao idinto ta ti dadduma ket aglaplapusanan iti taraon. Sigun iti impormasion a nakalap ti United Nations, agarup lima a milion nga ubbing ti matmatay iti kada tawen gapu kadagiti epekto ti bisin. Anian a kinaawan hustisia! Usigenyo met ti nagadu nga inosente a biag a makelkeltay gapu iti aborsion. Iti intero a lubong, mapattapatta nga agdagupda iti 40 a milion agingga iti 60 a milion iti kada tawen! Anian a makapakullayaw a kinaawan hustisia!
8. Siasino laeng ti kakaisuna a makaipaay iti pudno a kinahustisia para iti sangatauan ken kasano?
8 Saan a pagregreggetan dagiti agtuturay a solbaren ti nagadu a parikut a sagsagabaen ita ti sangatauan. Uray agregget dagiti tattao, didanto latta mapasayaat ti kasasaad. Impadto ti Sao ti Dios nga iti kaaldawantayo, “dagiti nadangkes a tattao ken dagiti agpampammarang rumang-aydanto manipud dakes nga agturong iti dakdakes pay, a mangyaw-awan ken mayaw-awanda.” (2 Timoteo 3:13) Ti kinaawan hustisia ket nakaramuten iti kagimongan ket saanen a kabaelan dagiti tattao a paruten dayta. Ti laeng Dios ti kinahustisia ti makabael a mangparut iti dayta. Isu laeng ti makabael a manggudas kenni Satanas, kadagiti demonio, ken kadagiti dakes a tattao.—Jeremias 10:23, 24.
Rasonable a Pannakaseknan
9, 10. Apay a naupay ni Asaf?
9 Iti napalabas, uray ti dadduma a nagsurat iti Biblia pinampanunotda no apay a saan a bimmallaet ti Dios kadagiti ar-aramid ti tattao tapno iyegna ti pudno a kinahustisia ken kinalinteg. Kas pagarigan, usigentayo ti maysa a tao a nadakamat iti Biblia. Adda nagan nga Asaf a naisurat iti ngatuen ti Salmo 73. Tuktukoyen dayta ti nalatak a Levita a musikero kabayatan ti panagturay ni Ari David wenno kadagiti musikero iti sangakabbalayan ni Asaf. Nangputar ni Asaf ken dagiti kaputotanna iti adu a kanta a nausar iti panagdayaw iti publiko. Nupay kasta, adda idi tiempo a naupay ni Asaf. Nakitana ti kinabaknang dagiti nadangkes, ket nadlawna a masansan a kasla nakaragragsakda, a kasla awan ti dakes a mapagpagteng kadakuada.
10 Mabasatayo: “Nagbalinak a naapal kadagiti managpasindayag, no makitak ti mismo a talna dagiti nadangkes a tattao. Ta awananda kadagiti makapapatay nga ut-ot; ket ti rakrakipada nalukmeg. Awanda pay iti pakariribukan ti mortal a tao, ket saanda a masapsaplit a kas iti dadduma a tattao.” (Salmo 73:2-8) Ngem idi agangay, naamiris met laeng ni Asaf a biddut dayta a panangmatmatna. (Salmo 73:15, 16) Inkagumaanna nga ilinteg ti panagpampanunotna, ngem saan a nalawag kenkuana no apay a kasla saan a madusdusa dagiti nadangkes idinto ta dagiti nalinteg ti masansan nga agsagsagaba.
11. Ania ti naamiris ni salmista nga Asaf?
11 Idi agangay, naamiris dayta a matalek a lalaki idi ugma no ania ti pagtungpalan dagiti nadangkes, nga ilintegto met laeng ni Jehova ti bambanag. (Salmo 73:17-19) Insurat ni David: “Manginanamaka ken Jehova ket salimetmetam ti dalanna, ket itan-oknakanto a mangtagikua iti daga. Inton magessat dagidiay nadangkes, makitamto dayta.”—Salmo 37:9, 11, 34.
12. (a) Ania ti aramidento ni Jehova iti kinadakes ken kinaawan hustisia? (b) Ania ti makunam iti dayta a solusion ti kinaawan hustisia?
12 Masiertotayo nga iti tiempo nga inkeddengna, pukawento ni Jehova ti kinadakes agraman ti kinaawan hustisia ditoy daga. Dayta ti rumbeng a kanayon a laglagipen uray dagiti nasungdo a Kristiano. Pukawento ni Jehova dagiti sumupring iti pagayatanna, ngem gunggonaanna dagiti agtulnog kenkuana. “Dagiti bukodna a mata kumitada, dagiti bukodna nga agsilnasilnag a mata sukimatenda ti annak ti tattao. Ni met laeng Jehova sukimatenna daydiay nalinteg kasta met daydiay nadangkes, ket ti asinoman a mangay-ayat iti kinaranggas pudno unay a guraen ti kararuana. Kadagidiay nadangkes mamagtudonto kadagiti silo, apuy ken asupre ken iti makasinit nga angin . . . Ta ni Jehova nalinteg; ayatenna ti nalinteg nga ar-aramid.”—Salmo 11:4-7.
Baro a Lubong ti Kinahustisia
13, 14. Apay nga agarinto ti kinalinteg ken kinahustisia idiay baro a lubong?
13 Inton dadaelen ni Jehova daytoy dakes a sistema ti bambanag nga iturturayan ni Satanas, iyegnanto ti nadayag a baro a lubong. Iturayanto dayta ti nailangitan a Pagarian ti Dios, nga insuro ni Jesus nga ikararag dagiti pasurotna. Imbes a kinadakes ken kinaawan hustisia, agarinton ti kinalinteg ken kinahustisia. Iti kasta, naan-anayton a masungbatan ti kararag nga: “Umay koma ti pagariam. Maaramid koma ti pagayatam, kas sadi langit, kasta met iti daga.”—Mateo 6:10.
14 Ibagbaga ti Biblia kadatayo no ania a kita a turay ti mainanamatayo, maysa a turay a segseggaan ti amin a nalinteg a tattao. Matungpalton ti naan-anay a kaipapanan ti Salmo 145:16: “Uk-ukradem [Jehova a Dios] ta imam ken pempennekem ti tarigagay ti tunggal sibibiag a banag.” Kanayonanna, kuna ti Isaias 32:1: “Adtoy! Maysa nga ari [ni Kristo Jesus sadi langit] ti agturayto maipaay iti mismo a kinalinteg; ket no maipapan iti piprinsipe [dagiti pannakabagi ni Kristo ditoy daga], agturaydanto kas piprinsipe maipaay iti mismo a kinahustisia.” Maipapan iti Ari a ni Jesu-Kristo, impakpakauna ti Isaias 9:7: “Ti kinaruay ti naprinsipean a panagturay ken ti kappia awanto ti ngudona, iti trono ni David ken iti pagarianna tapno ipasdek a sititibker dayta ken tapno taginayonen dayta babaen ti kinahustisia ken babaen ti kinalinteg, manipud itan ken agingga iti tiempo a di nakedngan. Ti mismo a regta ni Jehova ti buybuyot aramidennanto daytoy.” Mailadawanmo kadi iti panunotmo ti kaaddamto iti sidong dayta nalinteg a turay?
15. Ania ti aramidento ni Jehova agpaay iti sangatauan idiay baro a lubong?
15 Idiay baro a lubong ti Dios, awanton ti panggapuantayo a mangibaga iti nadakamat iti Eclesiastes 4:1: “Nagsubliak tapno makitak amin dagiti aramid ti panangirurumen a maar-aramid iti baba ti init, ket, adtoy! ti lulua dagidiay mairurrurumen, ngem awananda ti manangliwliwa; ket iti dasig dagiti manangirurumenda adda idi pannakabalin, iti kasta awananda ti manangliwliwa.” Gapu ta imperpektotayo, talaga a ditay matukod a panunoten no kasano karagsak ti agbiag idiay baro a lubong ti kinalinteg. Awanton ti kinadakes. Imbes ketdi, mapnonto iti naimbag a bambanag ti tunggal aldaw. Wen, aturenton ni Jehova ti amin a depekto iti wagas a ditay mailadawan iti panunottayo. Anian a maitutop ti impaltiing ni Jehova a Dios nga isurat ni apostol Pedro: “Adda baro a langlangit ken baro a daga nga ur-urayentayo sigun iti karina, ket kadagitoy agtaeng ti kinalinteg”!—2 Pedro 3:13.
16. Kasano a naipasdeken ti “baro a langlangit,” ket iti ania nga anag a maisagsagana itan ti “baro a daga”?
16 Kinapudnona, naipasdeken ti “baro a langlangit,” ti nailangitan a gobierno ti Dios nga iturayan ni Kristo. Kadagitoy maudi nga al-aldaw, maur-urnongen dagidiay mangbukel iti pannakapundasion ti “baro a daga,” ti maysa a baro a kagimongan dagiti nalinteg a tattao ditoy daga. Dandanin pito a milion ti bilangda, iti di kumurang a 235 a pagilian iti agarup 100,000 a kongregasion. Madaman a sursuruenda dagiti nalinteg ken umiso a dalan ni Jehova. Kas resultana, tagtagiragsakenda ti sangalubongan a panagkaykaysa a naibasar iti Nakristianuan nga ayat. Agdindinamag iti intero a lubong ti di agressat a panagkaykaysada a di pulos mapasaran dagiti iturturayan ni Satanas. Ti kasta nga ayat ken panagkaykaysa ket panirpatan iti nakasaysayaat a kasasaad idiay baro a lubong ti Dios, a sadiay agari ti kinalinteg ken kinahustisia.—Isaias 2:2-4; Juan 13:34, 35; Colosas 3:14.
Mapaayto ti Iraraut ni Satanas
17. Apay a sigurado a mapaay ti maudi nga iraraut ni Satanas iti ili ni Jehova?
17 Iti din mabayag, rumautto ni Satanas ken dagiti aliporesna tapno ikagumaanda nga ikisap dagiti agdaydayaw ken Jehova. (Ezequiel 38:14-23) Paset dayta ti dinakamat ni Jesus a “dakkel a rigat a dayta ket saan pay a napasamak nanipud idi pangrugian ti lubong agingga ita, saan, saanto met a mapasamak manen.” (Mateo 24:21) Agballiginto kadi ni Satanas? Saan. Kastoy ti ipanamnama kadatayo ti Sao ti Dios: “Ni Jehova ket managayat iti kinahustisia, ket saannanto a panawan dagidiay nasungdona. Agingga iti tiempo a di nakedngan sigurado a masaluadandanto; ngem no maipapan iti putputot dagidiay nadangkes, pudno a magessatdanto. Dagiti nalinteg tagikuaendanto ti daga, ket agtaengdanto nga agnanayon iti dayta.”—Salmo 37:28, 29.
18. (a) Anianto ti aramiden ti Dios inton ti ilina ket rauten ni Satanas? (b) Apay a pakagunggonaam no repasuem daytoy nga ibagbaga ti Biblia a panagballigi ti kinahustisia?
18 Ti iraraut ni Satanas ken dagiti buyotna maibusor kadagiti adipen ni Jehova ket agbalinto a maudi nga insulto. Kastoy ti impadto ni Jehova babaen kenni Zacarias: “Ti mangsagid kadakayo sagidenna ti bukel ti matak.” (Zacarias 2:8) Kas man la adda mangsulsulek iti mata ni Jehova. Insigida nga agtignay ket ikisapnanto ni Satanas ken dagiti aliporesna. Awan umartap kadagiti adipen ni Jehova no iti kinamanagayat, panagkaykaysa, kinatalna, ken panagtulnog iti linteg. Gapuna, naan-anay a kinaawan hustisia dayta nga iraraut kadakuada. Daydiay naindaklan a “managayat iti kinahustisia” dinanto ipalubos nga agballigi dayta. Ti panangikaluyana kadakuada ket agbanagto iti naan-anay a pannakadadael dagiti kabusor ti ilina, iti panagballigi ti kinahustisia, ken iti pannakaisalakan dagidiay agdaydayaw iti maymaysa a pudno a Dios. Anian a nakaskasdaaw ken makapagagar dagiti pasamak a paspasungadentayo!—Proverbio 2:21, 22.
Ania ti Sungbatyo?
• Apay a nasaknap unay ti kinaawan hustisia?
• Kasanonto a solbaren ni Jehova ti kinaawan hustisia ditoy daga?
• Ania ti nagustuanyo iti daytoy a panagadal maipapan iti panagballigi ti kinahustisia?
[Ladawan iti panid 23]
Agraraira ti kinadakes sakbay ti Layus, ket kasta met laeng ti kasasaad kadagitoy “maudi nga aldaw”
[Ladawan iti panid 24, 25]
Idiay baro a lubong ti Dios, awanton ti kinadakes ket agarinton ti kinahustisia ken kinalinteg