Dagiti Dua a Kadadakkelan nga Ebkas ti Ayat a Naaramid Pay Laeng
“Ta kasta la unay ti panagayat ti Dios iti lubong nga intedna ti Anakna a bugbugtong, tapno amin a mangalagad ti pammati kenkuana . . . adda biagna nga agnanayon.”—JUAN 3:16.
1. Ania ti kaipapanan ti sasao a “ti Dios isu ti ayat”?
“TI Dios isu ti ayat.” Namindua a nadakamat ni apostol Juan dagita a sasao. (1 Juan 4:8, 16) Wen, ni Jehova a Dios ti naayat ket isu met ti masirib, nalinteg, ken mannakabalin. Kasta met, isu TI ayat. Isu ti pannakabagi, ti personipikasion, ti ayat. Mabalin a maisaludsodyo iti bagiyo: ‘Ammok aya no apay a dayta ti kinapudno? Maipaayko aya iti maysa ti nalawag a panangisalaysay, a paneknekan kadagiti ebidensia wenno pangarigan a mangpampaneknek nga Isu ayat? Ket aniat’ kaipapanan dayta iti biagko ken kadagiti ar-aramidko?’
2. Ti Dios ti nangted kadagiti ania a makitkita nga ebkas ti ayatna?
2 Anian a nagdakkel nga ayat ti impaay ni Jehova a Dios kadagiti natauan a parparsuana ditoy daga! Panunotenyo laengen ti naan-anay a kinapintas ken panagtignay dagiti matmatatayo, ti pagsidsiddaawan kadagiti napipigsa a tulangtayo, ti bileg dagiti piskeltayo, ken ti kinasensitibo ti panangsagidtayo. Addaantayo ti rason a mangiyallingag kadagiti rikrikna ti salmista: “Agyamanakto kenka ta nakaam-amak ken nakaskasdaaw ti pannakaaramidko.” Panunotenyo pay met, dagiti naranga a kabambantayan, dagiti nakalma a wawaig iti nalitnaw a dandanum, ti taytay-ak dagiti sabong iti primavera, ken ti nagdayag nga ilelennek ti init. “O Jehova, anian a nagadu dagiti ar-aramidmo! Nainsiriban ti panangaramidmo kadakuada amin. Ti daga napno iti pagsanikuaam.”—Salmo 139:14; 104:24.
3, 4. Ania dagiti pangarigan nga ipapaay ti Hebreo a Kasuratan maipapan kadagiti ebkas ti Dios iti ayat?
3 Dagiti ebkas iti ayat ti Dios saan a nagsardeng idi immalsa dagiti immuna a natauan a parparsuana. Kas pangarigan, impakita ni Jehova ti ayatna babaen ti panangipalubosna a dagiti agassawa aganakda a magunggonaanto iti sagana ni Jehova babaen iti “bin-i” a karina. (Genesis 3:15) Kamaudiananna, pinagsaganana ni Noe iti maysa a daong a pakaispalan ti natauan a rasa ken dagiti dadduma a naindagaan a parparsua. (Genesis 6:13-21) Kalpasanna impakitana ti naindaklan nga ayatna ken ni Abraham, nga isut’ naammuan kas gayyem ni Jehova. (Genesis 18:19; Isaias 41:8) Iti panangalawna kadagiti kapuonan ni Abraham manipud pannakakayawda kadagiti Egipcio, nangted ti Dios ti kanayonan pay nga ebkas ti ayatna, kas mabasatayo idiay Deuteronomio 7:8: “Ngem gapu ta ni Jehova ay-ayatennakayo . . . iti ima a mannakabalin ti pinangaon ni Jehova kadakayo.”
4 Nupay maulit-ulit ti panangipakita dagiti Israelitas iti kinaawan panagyamanda ken iyaalsada, saan nga imbelleng ti Dios ida a namimpinsan. Imbes ketdi, isut’ siayat nga immas-asug kadakuada: “Agbaw-ingkayo, agbaw-ingkayo kadagiti dakes a daldalanyo, ta apay a mataykayo, O balay ti Israel?” (Ezequiel 33:11) Nupay kasta, nupay ni Jehova isu ti personipikasion ti ayat, isu met ti nalinteg ken masirib. Ngem dimteng ti tiempo idi a nagtengan dagiti managalsa a tattaona ti pagpatinggaan ti mabayag a panagituredna! Dimmanonda iti punto nga “awanen idi ti pamusposan,” gapuna binaybay-anna ida nga agturong iti pannakakayaw idiay Babilonia. (2 Cronicas 36:15, 16) Agpapan pay iti dayta ti ayat ti Dios saan a nagpatingga iti agnanayon. Sinigurona a kalpasan ti 70 a tawtawen maysa a natda kadakuada ti napalubosan nga agsubli iti daga a nakaiyanakanna. Pangngaasiyo ta basaenyo ti Salmo 126 ket kitaenyo manipud iti dayta no kasano ti panagrikna dagiti nakasubli.
Panagsagaba a Maipaay iti Kadadakkelan nga Ebkas ti Ayat
5. Apay a maikuna a ti panangibaonna iti Anakna ditoy daga ket maysa nga ebkas ti ayat ti Dios?
5 Kabayatan ti pannagna ti historia immay ti tiempo a panangited ni Jehova iti kadadakkelan nga ebkas ti ayatna. Daytat’ pudpudno a managsakripisio nga ayat. Iti panagsaganana a maipaay iti daytoy, impaiyalisna ti biag ti bugbugtong nga Anakna manipud espiritu a biagna idiay langit iti aanakan ti maysa a birhen a Judio a ni Maria. (Mateo 1:20-23; Lucas 1:26-35) Panunotenyo laengen ti naisangsangayan a kinasinged nga adda iti nagbaetan ni Jehova ken ti Anakna. Mabasatayo ti kasasaad ni Jesus sakbay ti panagbalinna a tao iti sidong ti simbolo a sirib a napagbalin a persona: “Idin addaak iti sibayna [ti Dios] kas mamangulo nga agobra, ket siak ti pagragoanna nga inaldaw, siraragsakak a kanayon iti sangona.” (Proverbio 8:30, 31) Gapuna dikay aya umanamong a ti uray laeng ipapanaw ti bugbugtong nga Anakna iti imatangna ket maysan a sakripisio nga agpaay ken ni Jehova?
6. Ania a naamaan nga interes ti adda ken ni Jehova iti umuna a biag ni Jesus?
6 Awan duadua, binambantayan ni Jehova a buyogen ti natudio ken naindaklan nga interes ti itatanor ti anakna manipud pannakainginawna kas tao ken agtultuloy. Ti nasantuan nga espiritu ti Dios ti nangsallukob ken ni Maria tapno awan ti aniaman a didigra iti dumakdakkel a sikog. Inyurnos ni Jehova a mapan ni Jose ken ni Maria a maipaay iti census tapno maiyanak ni Jesus sadiay kas kaitungpalan ti Mikias 5:2. Babaen iti maysa nga anghel, ti Dios pinakdaaranna ni Jose maipapan iti mangpapatay a gakat ni Ari Herodes, nga isut’ nagtalawan ni Jose ken ti pamiliana a nagturong Egipto agingganat’ ipapatay ni Herodes. (Mateo 2:13-15) Intultuloy ti Dios ti interesna iti irarang-ay ni Jesus. Anian a ragsak idi ti Dios a mangsipsiput iti 12-años a ni Jesus idi pinagsiddaawna dagiti mannursuro ken dagiti dadduma idiay templo babaen kadagiti salsaludsod ken sungbatna!—Lucas 2:42-47.
7. Ania dagiti tallo nga ebkas a mamaneknek iti interes ti Dios iti ministerio ni Jesus?
7 Sangapulo ket walo a tawen iti kamaudiananna agsipsiput ni Jehova idi a ni Jesus napan ken Juan a Mammautisar tapno pabautisaran. Kalpasanna siraragsak nga impatulodna ti nasantuan nga espirituna ken ni Jesus ket kinunana: “Daytoy ti Anakko, a dungdunguek, nga isut’ inanamongak.” (Mateo 3:17) Asinoman a Kristiano nga Ama maripiripna nga anian a nakaay-ayat para iti Dios a sursuroten ti ministerio ni Jesus ken kitaen ti panangiturongna iti isuamin a dayaw iti nailangitan nga Amana. Iti naminsan inkuyog ni Jesus ti dadduma kadagiti apostolna iti maysa a nangato a bantay. Sadiay ni Jehova pinagsilnagna ni Kristo iti maysa a subrenatural a kinaraniag, ket ti Ama kinunana: “Daytoy ti Anakko, a dungdungoek, isu nga inanamongak; isu ti denggenyo.” (Mateo 17:5) Iti maikatlo a daras impangngeg ni Jehova ti timekna kas sungbat ti araraw ni Jesus iti Dios a mangitan-ok iti bukod a naganna. Kuna ni Jehova: “Intan-okkon ket itan-okkonto manen.” Kaawatan a naisao dagitoy a nangnangruna a pakagunggonaan ni Jesus, ta dadduma kadagiti kakaduana impagarupda a maysa nga anghel ti agsasao, idinto a dadduma impatoda a dayta ket gurruod.—Juan 12:28, 29.
8. Kasanot’ panagriknayo maipapan iti ayat ti Dios?
8 Ania ti panangipagarupyo manipud iti daytoy ababa a panangrepaso iti tigtignay ti Dios maipaay iti Anakna ken iti interesna kenkuana? Agparang a nabatad a ni Jehova dinungdungngona unay ti bugbugtong nga anakna. Silalagip iti dayta, ken no apresiaren no kasano ti panagrikna ti ngangngani asinoman a natauan a naganak iti kakaisuna nga anakna, usigenyo no aniat’ sumaganad a napasamak—ti ipapatay ni Jesus kas maysa a daton.
Ti Kadadakkelan nga Ebkas ti Ayat
9, 10. Ania ti kadadakkelan nga ebkas ti ayat ti Dios iti sangatauan, a mangipagpaganetget iti ania a Nainkasuratan a pammaneknek?
9 Ipakita ti Biblia a ti nailangitan nga Amatayo ket addaan empatia. Mabasatayo idiay Isaias 63:9 maipapan iti ilina nga Israel: “Iti amin a ladingitda isu napaladingit. Ket ti anghel ti saklangna insalakanna ida. Iti ayatna ken iti asina sinubbotna ida, ket inawitna ida ket imbagkatna ida kadagiti amin nga al-aldaw iti ugma.” Anian nga ad-adda pay a makapaladingit ken ni Jehova ti pannakangngeg ken pannakakita kadagiti “nasged nga araraw ken lulua” ni Jesus. (Hebreo 5:7) Kasta ti panagkararag ni Jesus idiay hardin ti Getsemane. Isu pinagbalinda a balud, naipasango iti pagkakatawaan a pannakaukom, kinabkabil ken binabaotda, ken intalmegda idiay ulona ti maysa a korona a sisiit. Laglagipenyo, palpaliiwen ti naayat nga Amana amin dayta. Nakitana met ti pannakaidugmam ni Jesus gapu iti dagsen ti kayo a pakapapatayanna ken bambantayanna ti Anakna idi isu ti mailansa iti dayta a kayo. Ditay koma liplipatan a nabalinan koma a linapdan ti Dios daytoy a panagsagaba iti biang ti dungdungoen nga Anakna. Kaskasdi ni Jehova pinalubosanna ni Jesus nga agsagaba iti kasta unay. Yantangay ti Dios addaan met kadagiti rikna, ti inna pannakaimatang kadagitoy a paspasamak awan duadua ti nangpataud ti kasasaeman pay laeng a rikna a nariknana wenno adda a riknaenna.
10 Gapu kadagiti isuamin a mapalabas, makitatayo no anian a nagdakkel ti kaipapanan dagiti sasao ni Jesus ken ni Nicodemo: “Ta kasta la unay ti panagayat ti Dios iti lubong nga intedna ti Anakna a bugbugtong, tapno amin a mangalagad ti pammati kenkuana saan a mapukaw no di ket adda biagna nga agnanayon.” (Juan 3:16) Ti umas-asping ti pategna isu dagiti sasao ni Juan, ti ing-ingungoten unay ni Jesus nga apostolna: “Daytoy ti nakaiparangarangan ti ayat ti Dios kadatayo, nga imbaon ti Dios ti Anakna a bugbugtong ditoy lubong . . . kas daton a subbot kadagiti basbasoltayo.”—1 Juan 4:9, 10.
11. Kasanot’ panangitampok ni apostol Pablo iti kadadakkelan nga ebkas ti ayat ti Dios?
11 Ngarud, maawatanyo no apay a ni apostol Pablo, impaganetgetna idiay Roma 5:6-8, ti naindaklan nga ayat ni Jehova a Dios kadagitoy a sasao: “Ta idi nakapsuttayo pay laeng, idi tiempo a pannakaipaayna, ni Kristo natay gapu kadagiti managdakdakes. Ta narasay ti mayat a matay a maipuon iti maysa a nalinteg; nupay adda ngata makaitured a matay gapu iti maysa a tao a naimbag. Ngem ti Dios ipatalgedna ti ayatna kadatayo, agsipud ta idinto a managbasoltayo pay laeng, ni Kristo natay gapu kadatayo.” Pudno unay, iti panangibaonna iti bugbugtong nga Anakna nga umay ditoy daga, nga agsagaba, ken matay iti nakababain unay nga ipapatay, inaramid ni Jehova a Dios ti naindaklan nga ebkas ti ayat.
Ti Maikadua a Naindaklan nga Ebkas
12, 13. (a) Iti ania a pamay-an a ti ebkas ti ayat ni Jesus ket naisalsalumina? (b) Kasanot’ panangiyeg ni Pablo iti atension ti naindaklan nga ayat ni Jesus?
12 ‘Ania,’ mabalin nga isaludsodyo, ‘ti sumaganad a kadadakkelan nga ebkas ti ayat?’ Kinuna ni Jesu-Kristo: “Awan ti addaan dakdakkel nga ayat ngem daytoy, ti mangted ti biagna gapu kadagiti gagayyemna.” (Juan 15:13) Pudno, iti isuamin a pakasarsaritaan ti sangatauan, addada sumagmamano a nangisakripisio kadagiti biagda a maipaay kadagiti dadduma. Ngem ti biagda ket maysa laeng a limitado a panagbiag; iti mabiit wenno di agbayag mataydanto met laeng. Ngem, ni Jesu-Kristo, ket maysa a perpekto a tao nga addaan kalintegan iti biag. Isut’ saan a maipasango iti natawid nga ipapatay a kas kadagiti amin a paset ti sangatauan; ket awan met koma ti asinoman a mabalin a pilit a mangala iti biag ni Jesus no dina impalubos dayta. (Juan 10:18; Hebreo 7:26) Lagipenyo dagiti sasaona: “Wenno pagarupem aya a diak mabalin ti agdawat ken Amak ket isu ita met laeng ikkannak ti nasurok a sangapulo ket dua a lehion dagiti anghel?”—Mateo 26:53; Juan 10:17, 18.
13 Ad-adda pay a maapresiartayo ti ayat a nairaman iti inaramid ni Jesus babaen iti panangmatmat iti sumaganad a pasetna: Pinanawanna ti maysa a nadayag a kasasaad kas maysa nga espiritu a parsua kadagiti langlangit a pagtataenganna kas maysa a nasinged a kadkadua ken katrabahuan ti sapasap a Soberano ken Ari iti kinaagnanayon. Kaskasdi, gapu iti awan agumna a panagayat, inaramid ni Jesus kas ti imbaga ni apostol Pablo kadatayo: “Isu, nga idinto nga addaan galad a Dios, [isu] saanna nga inkankano ti pannakipada iti Dios, banag a rebbengna idi a salimetmetan. No di ket binaybay-anna ken innalana ti galad nga adipen a naaramid a kapadpada dagiti tao. Ket idinto a nagparang iti kasasaad ti tao, nagpakumbaba a naknakemna ket nagtulnog agingga ken patay, wen, patay iti kayo a pagtutuokan.”—Filipos 2:6-8.
14. Kasanot’ panangpaneknek ni mammadto nga Isaias ti naindaklan nga ebkas ti ayat ni Jesus?
14 Saan kadi nga ebkas ti ayat dayta? Pudno unay a kasta—maikadua laeng ken Jehova a Dios, ti nailangitan nga Amana. Dagiti propetiko a sasao iti Isaias kapitulo 53 ti mangpaneknek kadagiti isuamin a nagibtur ni Jesus: “Isu nauy-uyaw ken binaybay-an dagiti tattao, maysa a tao ti ladladingit ken nakaam-ammo iti liday. . . . Pudno nga inturedna dagiti lidaytayo ken inawitna dagiti ladingittayo. Nupay kasta isu impatotayo a nasaplit, nakabil iti Dios, ken napagsagaba. Ngem isu nasugsugat a gapu kadagiti labsingtayo; isu napalitem a gapu kadagiti kinadangkestayo. . . . Ket gapu kadagiti saplitna maagasantayo. . . . Ta imbukbokna ti kararuana ken patay.”—Isaias 53:3-5, 12.
15, 16. A daytat’ maysa a sakripisio a maipaay ken Jesus ti makita manipud kadagiti ania a sasaona?
15 Gapu kadagiti isuamin a naisinggalut iti ipapatayna, nagkararag ni Jesus idiay minuyongan ti Getsemane: “Ama, no mabalin lumabas koma kaniak daytoy a kopa. Ngem, saan a kas iti kayatko, no di kas iti kayatmo.” (Mateo 26:39) Ania ti dawdawaten ni Jesus idi inyebkasna dagidiay a sasao? Tartarigagayanna aya ti mailisi manipud panagbalinna a “ti Kordero ti Dios a mangikkat ti basol ti lubong”? (Juan 1:29) Saan a mabalin a dayta ti kaipapananna, ta nanipud pay la idi ibagbaga ni Jesus kadagiti adalanna nga isu ti agsagaba ken matay, nga impamatmatna pay ti kita ti ipapatayna. (Mateo 16:21; Juan 3:14) Gapuna rebbeng nga adda sabali a pampanunoten ni Jesus idi kasta ti inkararagna.
16 Awan duadua a maseknan ni Jesus maipapan iti pammabasol ti panangtabbaaw a nakitana nga isunto ti pakaidarumanna, ti kadadaksan a krimen a mabalin pay a pakabasolan ti maysa a Judio. Ngem apay a maseknan iti ulbod a pammabasol? Ngamin ta ti ipapatay iti kasta a kasasaad mangyeg iti pakaumsian iti nailangitan nga amana. Wen, ti awan tulawna nga Anak ti Dios a nagayat unay ti kinalinteg ken kinagurana ti kinadakes ken immay ditoy daga tapno idayaw ti nagan ni Amana, ti mapapatay ita babaen iti mismo nga ili ti Dios kas maysa a manangtabbaaw ken Jehova a Dios.—Hebreo 1:9; Juan 17:4.
17. Apay a ti kita ti ipapatay a sangsanguen ni Jesus ket maysa a dakkel a pakasuotan kenkuana?
17 Iti nasapsapa a paset ti ministeriona kinuna ni Jesus: “Ngem adda maysa a pammautisarko a pakabautisarak, ket ania ket ti panagtuokkon agingga ti di matungpal!” (Lucas 12:50) Ita isun ti kangitingitan a paset daytoy a bautismo. Kaawatan a dayta ti makagapu no apay ti ling-etna ket nagbalinda a kas tedted ti dara idi isut’ agkarkararag. (Lucas 22:44) Mainayon pay, adda ti nakadagdagsen nga awit a naipabaklay kadagiti abagana iti dayta a rabii, maysa a dadagsen nga adda iti labes ti abilidadtayo a maawatan. Ammona a masapul a paneknekanna ti kinamatalekna agsipud ta no isut’ mapaay, anian a tungpa iti rupa ni Jehova dayta! Mabalin a kunaen ni Satanas nga isut’ pudno ket ni Jehova a Dios ti ulbod. Ngem anian a tungpa iti rupa ni Satanas a Diablo agsipud ta pinaneknekan ni Jesus nga isut’ matalek agingga ken patay! Gapuna pinaneknekanna ni Satanas kas maysa a nakababbaba, aglablabes, ken naindaklan nga ulbod.—Proverbio 27:11.
18. Apay a ni Jesus ti adda iti sidong ti nabantot unay nga awiten iti dayta a rabii?
18 Ni Jehova a Dios ti addaan kasta unay a panagtalek iti kinasungdo ti Anakna nga impadtona a ni Jesus ti agmatalek. (Isaias 53:9-12) Kaskasdi ammo met ni Jesus a ti dagsen ti panangtaginayonna iti kinatarnawna ti naipabaklay kenkuana. Nabalinanna met koma ti napaay. Nabalinanna met koma ti nagbasol. (Lucas 12:50) Ti mismo a biagna nga agnanayon ken ti intero a natauan a rasa ti agbitbitin iti timbangan iti dayta a rabii. Anian a nagdagsen nga awiten dayta kenkuana! No koma kimmapuy ken nagbasol ni Jesus, dina koma mabalin ti umawag a maipaay iti panangngaasi gapu iti daton iti sabali, kas mabalinantayo nga aramiden nga imperpekto a parparsua.
19. Aniat’ nagapuanan ni Jesus babaen iti awan-agumna a kursona?
19 Pudno unay, ti panagibtur ni Jesus idi Nisan 14, 33 K.P., ket isut’ kadadakkelan nga ebkas ti awan-agumna nga ayat a naaramid pay laeng ti asinoman a tao, maikadua laeng dayta ken ni Jehova a Dios. Ket anian a nagdadakkel a bambanag ti naaramidanna a maipaay kadatayo gapu iti ipapatayna! Gapu iti ipapatayna isu ti nagbalin a “ti Kordero ti Dios a mangikkat ti basol ti lubong.” (Juan 1:29) Linuktanna ti dalan a maipaay kadagiti 144,000 a paspasurotna nga agbalin nga ari ken papadi ken makipagturay kenkuana iti sangaribo a tawen. (Apocalipsis 20:4, 6) Mainayon pay, ti “dakkel a bunggoy” dagiti “sabsabali a karnero” itatta ti magunggonaandan manipud daton ni Kristo ken makainanamada a makalasat iti panungpalan daytoy daan a sistema dagiti bambanag. Dagitoyto dagiti umuna a mangtagiragsak kadagiti bendision iti naindagaan a paraiso. Awan duadua nga addanto met binilbilion pay iti sangatauan a mapagungar kas resulta iti naaramidan ni Jesus. Uray isuda maaddaandanto met ti gundaway a mangtagiragsak ti biag nga awan inggana iti naindagaan a Paraiso. (Apocalipsis 7:9-14; Juan 10:16; 5:28, 29) Pudno unay, “ta uray no kasano kaadu dagiti kari ti Dios, adda kenkuana ti Wen a kayatna a sawen,” babaen ken ni Jesu-Kristo—2 Corinto 1:20.
20. Kasanot’ rebbeng a panagtignaytayo kadagiti dua a kadadakkelan nga ebkas ti ayat iti biang ni Jehova a Dios ken ni Jesu-Kristo?
20 Pudno a maiyanatup unay nga ipakitatayo ti panangipateg kadagiti amin a naaramidan ni Jehova a Dios ken ni Jesu-Kristo a maipaay kadatayo babaen ti panangitedna kadatayo kadagitoy naindaklan kadagiti isuamin nga ebkas ti ayat. Utangtay kadakuada ti kasta a panangipateg, ken tapno pudpudno a magunggonaantayo a naan-anay, masapul nga iyebkastay met ti kasta a panangipateg. Ti sumaganad nga artikulo ipakitana ti sumagmamano kadagiti kasayaatan a pamay-an a panangaramidtayo iti daytoy.
Malagipyo Pay Aya?
◻ Ania dagiti ebkas ti ayat ti Dios a makita ti amin a sangatauan?
◻ Kasanotay nga ammo a ni Jehova nagsagaba iti makitana nga agsagsagaba ti Anakna?
◻ Kasano a ti ipapatay ni Jesus a maipaay kadagiti dadduma naigiddiat kadagiti dadduma a nangisakripisio met ti biagda?
◻ Kasanotay a maapektaran iti ayat nga impakita kadatayo ni Jehova ken ni Jesus?