Dagiti Nakaay-ayat a Sirmata a Mangpabileg ti Pammati
Dagiti Tampok Manipud Apocalipsis
TI ADIPEN ni Jehova a ni Juan adda idiay bassit nga isla ti Patmos, naisina iti makinlaud nga igid ti baybay ti Asia Menor. Sadiay a nakita ti lakayen nga apostol dagiti nakaskasdaaw a bambanag—simboliko, masansan makapakellaat, ken pudno nga addaan kaipapanan! Isut’ nakagteng iti aldaw ti Apo, a nangrugi manipud pannakaitrono ni Jesus idi 1914 aginggat’ panagpatingga ti Milenio a Turayna. Nupay nakita ni Juan dagiti paspasamak a mapagteng bayat ti kasisipngetan nga oras ti sangatauan, anian a nagngayed ti pannakasirmatana iti Sangaribo a Tawen a Panagturay ni Kristo! Anian a bendision ti tagiragsakento ti natulnog a sangatauan!
Inrekord ni Juan dagitoy a sirmata iti libro ti Biblia nga Apocalipsis. Naisurat idi agarup 96 K.P., mapabilegna ti pammatitayo iti Dios ti padto, a ni Jehova, ken iti Anakna, ni Jesu-Kristo.—Maipaay iti detalye, kitaenyo ti libro nga Apocalipsis—Ti Grande a Tampokna Asidegen!, nga impablaak ti Watchtower Bible and Tract Society of New York, Inc.
Mangipaay ni Kristo iti Naayat a Pammalakad
Iti pangrugian ti paltiing manipud iti Dios baeten ken Kristo agparang dagiti sursurat iti pito a kongregasion dagiti kakadua ni Jesus nga agtawid ti Pagarian. (1:1–3:22) Iti pakagupgopanna, dagiti sursurat mangipaay ti komendasion, ilasinna dagiti parparikut, mangted panangtubngar ken/wenno pammaregta, ken iparangda dagiti bendision nga ibunga ti mapagtalkan a kinatulnog. Nupay nagibtur dagiti taga Efeso, pinanawanda ti ayat nga adda kadakuada idi damo. Ti nabaknang iti naespirituan a kongregasion ti Smirna naparegta nga agtalinaed a matalek iti adu a rigat. Ti pannakaidadanes saanna a naparmek ti kongregasion ti Pergamo, ngem pinalugodanna ti sektarianismo. Agpapan pay narang-ay nga aramid dagiti Kristiano idiay Tiatira, adda sadiay ti impluensia ni Jezebel. Ti kongregasion ti Sardis kasapulannat’ agriing iti naespirituan, ti met Filadelpia napabileg a salimetmetanna ti adda kenkuana, ken dagiti apaganem-em a taga Laodicea kasapulandat’ naespirituan a pannakaagas.
Ay, nagsayaaten a sasao a pangsanay kadagiti masanguanan a nailangitan nga ar-ari—kinapudnona, kadagiti isuamin a Kristiano! Kas pangarigan, adda kadi siasinoman kadatayo nga apaganem-em? Ngarud agtignayen! Agbalin koma a makapabang-ar a kas iti sangabaso a nalamiis a danum no iti nadagaang nga aldaw ngem rugian metten nga iparangarang ti napudot a regta maipaay ken Jehova ken iti serbisio kenkuana.—Idiligyo ti Mateo 11:28, 29; Juan 2:17.
Ti Kordero Luktanna ti Maysa a Pagbasaan
Ni Jehova ti sumaganad a nakita a sidadayag iti tronona. (4:1–5:14) Isut’ linikmut dagiti 24 a lallakay ken uppat a sibibiag a parparsua. Maysa a pagbasaan a natimbrean iti pito a selio adda iti imana. Siasino ti makabalin a manglukat iti pagbasaan? Ay ket, ti Kordero, a ni Jesu-Kristo, ti maikari a mangaramid ti kasta!
Naibuksilan ti dramatiko a paspasamak idi a luktan ti Kordero ti innem kadagiti selio. (6:1–7:17) Idi naluktanen ti umuna a selio, agparang ni Kristo iti puraw a kabalio ket immawat iti balangat (idi 1914), ken rimmuar a sibaballigi. Bayat a naluktan ti tallo pay a selio, ti dadduma a kumakabalio inyegda ti gubat, bisin, ken ipapatay iti sangatauan. Idi maluktan ti maikalima a selio, dagidiay napapatay ken Kristo agpukpukkawda maipaay iti pannakaibales ti darada, ken tunggal maysa naikkan iti “puraw a pagan-anay,” a mangiladladawan iti nalinteg a takder ken mainaig iti pannakapagungarda tapno agbalin nga imortal a naespirituan a parparsua nga addaan kadagiti naarian a pribilehio. (Idiligyo ti Apocalipsis 3:5; 4:4.) Idi naluktan ti maikanem a selio, ti aldaw ti pungtot ti Dios ken ti Kordero ket naiwaragawag babaen iti ginggined. Ngem “dagiti uppat nga angin iti daga,” a mangiladladawan iti mangdadael a panangukom, ket matmatngelan agingga a maselioan dagiti 144,000 nga ad-adipen ti Dios. Idi a napulotanda iti espiritu ti Dios ken naibilangda kas naespirituan nga annak, immawatda ti pakpakauna a tanda—maysa a selio, wenno kari—iti nailangitan a tawidda. Agbalin a permanente ti pannakaselioda kalpasan laeng a masuotda. (Roma 8:15-17; 2 Corinto 1:21, 22) Ket anian a siddaaw ni Juan iti pannakakitana ti “dakkel a bunggoy” a naggapu iti isuamin a nasnasion—maysa nga umariwekwek nga addaan namnama a biag nga agnanayon iti naindagaan a paraiso! Rimmuarda manipud “iti dakkel a rigat,” maysa a panawen ti di maartapan a riribuk iti sangatauan.
Anian a makapakellaat a paspasamak ti napagteng idi a naluktan ti maikapito a selio! (8:1–11:14) Ti gudduat’ oras a panagulimek, tapno maimdengan ti kararag dagiti sasanto, ket sinaruno ti pannakaibelleng ditoy daga ti apuy manipud iti altar. Kalpasanna pito nga anghel ti nagsagana a mangpuyot kadagiti trumpeta a mangibunannag kadagiti saplit ti Dios maipaay iti Kakristianuan. Napaguni dagiti trumpeta bayat ti intero a panawen ti panungpalan agingga ti dakkel a rigat. Uppat a trumpeta ti nangiwaragawag kadagiti saplit maipaay iti daga, ti baybay, ub-ubbog ti danum, ken iti init, bulan, ken bitbituen. Ti panangpuyot iti maikalima inayabanna dagiti dudon a mangiladladawan kadagiti napulotan a Kristiano a nagaaripuno tapno makibakal manipud 1919 agpatpatuloy. Iti panangpaguni iti maikanem a trumpeta, dimmarup dagiti nagkabalio. Kas kaitungpalanna, dagiti napulotan, a tinulongan ti “dakkel nga umariwekwek” nanipud 1935, impakaammoda ti mangtuok a mensahe ti panangukom maibusor kadagiti narelihiusuan a papangulo ti Kakristianuan.
Simmaruno a kinnan ni Juan ti bassit a pagbasaan, a mangipakita a dagiti napulotan inawatda ti annongda ken gumun-odda iti pannakataraon manipud iti benneg ti Sao ti Dios a naglaon kadagiti ebkas ti nadiosan a panangukom nga ipakaammoda maibusor iti Kakristianuan. Naibilin iti apostol a rukodenna ti santuario a templo, a mangipasimudaag iti sigurado a pannakatungpal ti pangpanggep ni Jehova maipapan ti urnos ti templo ket ti nadiosan a pagrukodan rebbeng a maragpat dagiti naitimpuyog iti dayta. Kalpasanna ti pinulotan ti Dios a “dua a saksi” nagipadtoda a nakakawes iti nakersang a lupot, napapatayda, ngem napagungarda. Daytoy itudona ti 1918-19, idi a ti trabaho a panangasaba ngangngani pinapatayen dagiti kabusor, ngem dagiti adipen ni Jehova simimilagro a nakaungarda maipaay iti ministerioda.
Naipasngayen ti Pagarian!
Ti panangpaguni iti maikapito a trumpeta iyanunsiona ti pannakaiyanak ti Pagarian. (11:15–12:17) Idiay langit ti simboliko a babai (ti nailangitan nga organisasion ni Jehova a Dios) nangipasngay iti maysa nga ubing a lalaki (ti Pagarian ti Dios iti sidong ni Kristo kas Ari), ngem ti dragon (ni Satanas) barengbareng a pinadpadasna nga alun-unen dayta. Tapno maiyeg ti gubat idiay langit iti tampokna a simmaruno iti pannakaipasngay ti Pagarian idi 1914, ni naballigi a Miguel (Jesu-Kristo) intappuakna daydi dragon ken dagiti anghelna iti daga. Sadiay nga intultuloy ti dragon ti pananggubatna iti napulotan a natda ti bin-i ti nailangitan a babai.
Sumaganad a nakita ni Juan ti atap nga animal a nakaaramidan ti makarimon a ladawan. (13:1-18) Daytoy pito ti ulona, sangapulo ti sarana a napolitakaan nga atap nga animal rimkuas manipud “baybay,” ti nariribuk a masa ti sangatauan a naggapuan ti natauan a gobierno. (Idiligyo ti Daniel 7:2-8; 8:3-8, 20-25.) Aniat’ pagtataudan ti autoridad daytoy simboliko a parsua? Ay ket, awan sabali no di ni Satanas, ti dragon! Ken iladawanyo laengen! Iti daytoy napolitikaan a pagbutbutngan ti dua ti sarana nga animal (ti Anglo-Americano a Pannakabalin ti Lubong) nakita a nangaramid iti maysa a “ladawan,” a pagaammo itan kas Naciones Unidas. Adut’ napilit nga agdayaw iti atap nga animal ken immawat iti “markana” babaen panangaramid kadagiti bambanag iti wagasna ken pinalubosanda nga isu ti mangituray ti biagda. Ngem dagiti Saksi ni Jehova sititibker a tinallikudanda ti nademonioan a marka ti atap nga animal!
Agtignay dagiti Adipen ni Jehova
Nakita dagiti nadumaduma nga adipen ti Dios nga agtigtignay bayat ti panakaibuyat dagiti pito a malukong ti pungtotna. (14:1–16:21) Imdenganyo! Idiay nailangitan a Bantay Sion, mangngeg ni Juan ti 144,000 nga agkankanta iti kasla maysa a baro a kanta. Ti anghel nga agtaytayab iti nagtangatangan addaan agnanayon a naimbag a damag nga ipakaammona kadagiti agnanaed iti daga. Aniat’ ipasimudaag daytoy? Ipasimudaagna a dagiti Saksi ni Jehova ti tultulongan dagiti anghel a mangiwaragawag ti mensahe ti Pagarian.
Mabalin a nagsiddaaw ni Juan a makakita iti pannakaani ti kaubasan ti daga ken ti pannakarumek dagiti amin a nasnasion a naipayatpayat iti pagpespesan ti pungtot ti Dios. (Idiligyo ti Isaias 63:3-6; Joel 3:12-14.) Babaen iti bilin ni Jehova, pito nga anghel ti simmaruno a nangibuyat iti pito a malukong ti nadiosan a pungtot. Ti daga, ti baybay, ken dagiti ubbog ti danum, kasta met ti init, ti trono ti atap nga animal, ken ti Karayan Eufrates, naapektaranda iti pannakaibuyat dagiti umuna nga innem a malukong. Iladawanyo ti gagar ni Juan idi a napaliiwna a ti nademonioan a propaganda ur-urnongenna dagiti natauan nga ar-ari iti gubat ti Dios inton Har–Magedon. Ket makadadael dagiti imbunga ti pannakaibuyat ti maikapito a malukong iti angin.
Dua a Simboliko a Babbai
Sigurado, naragsakan ni Juan a makasaksi iti panungpalan ti Babilonia a Dakkel, ti sangalubongan nga imperio ti ulbod a relihion, ken mapaliiw ti nakaragragsak a paspasamak a simmaruno iti pannakadadaelna. (17:1–19:10) Nabartek iti dara dagiti sasanto, isut’ makita a sisasakay iti nalabaga-ti-kolorna nga atap nga animal nga addaan pito nga ulo ken sangapulo a sara (ti Liga de Naciones ken ti kasukatna, ti Naciones Unidas). A, ngem anian a pannakadadael ti sagabaenna inton dagiti sara bumueltada a maibusor kenkuana!
Nangngeg dagiti nailangitan a timek a mangidaydayaw ken Jah gaput’ pannakadadael ti Babilonia a Dakkel. Ket anian a gumgumluong a panangidaydayaw ti mangiwarwaragawag iti panagkasar ti Kordero ken ti nobiana, dagiti napagungar a napulotan!
Agballigi ni Kristo ken Agturay
Sumaganad a nakita ni Juan ti Ari dagiti ar-ari bayat nga idadauluanna dagiti nailangitan a buyot iti panangdadael ti sistema dagiti bambanag ni Satanas. (19:11-21) Wen, ni Jesus, “Ti Sao ti Dios,” makigubat maibusor kadagiti nasnasion. Nakita ti apostol daydi atap nga animal (napolitikaan nga organisasion ni Satanas) ken ti ulbod a mammadto (ti Anglo-Americano a Pannakabalin ti Lubong) a naitappuak iti “umap-apuy a danaw,” a mangiladawan iti naan-anay, agnanayon a pannakadadael.
Aniat’ sumaruno? Ay ket, naimatangan ni Juan ti pannakaigarangugong ni Satanas. Ket sinaruno ti pannakasirmata ti Sangaribo a Tawen a Panagturay ni Kristo, bayat a ni Jesus ken dagiti kakaduana nga agturay ukomendanto ti sangatauan, ti panangiragpat kadagiti natulnog a tattao iti natauan a kinaperpekto! (20:1-10) Tiempo itan maipaay ti maudi a suot. Inton mawayawayaan iti mangliwengliweng nga abut, rugian ni Satanas nga allilawen ti perpekton a sangatauan, ngem ti pannakadadael pagpatinggaennanto dagiti gakat ti isuamin a demonio ken dagiti tattao a sumukir iti Dios.
No sublian biit ti panawen, anian a pannakakayaw ni Juan a makakita kadagiti amin nga adda ken patay, iti Hades (gagangay a tanem ti sangatauan), ken iti baybay a napagungar ken mauk-ukomda iti sanguanan ti Dios, a situtugaw iti naindaklan a puraw a trono! (20:11-15) Ken anian a bang-ar ti tagiragsakenton dagiti nalinteg inton ti patay ken Hades maitappuakdan iti danaw nga apuy, a saandanton a mangbiktima!
Bayat nga agpatinggan dagiti sirmata ni Juan, nakitana ti Baro a Jerusalem. (21:1–22:21) Dayta a siudad ti gobierno ket bumabbaba manipud langit ken mangipapaay iti lawag kadagiti nasnasion. Agay-ayus baeten ti Baro a Jerusalem isut’ “karayan ti danum ti biag,” a mangiladladawan ti Nainkasuratan a kinapudno ken tunggal maysa pay nga inted-Dios a probision naibatay iti daton ni Jesus agpaay a pakawayawayaan ti natulnog a sangatauan manipud basol ken ipapatay ket ipaayna kadakuada ti biag nga awan inggana. (Juan 1:29; 17:3; 1 Juan 2:1, 2) Iti tunggal igid daytoy karayan, nakita ni Juan dagiti kaykayo nga addaan makaagas a bulbulong, a mangiladladawan iti paset ti probision ni Jehova a panangipaay ti biag nga awan inggana iti natulnog a sangatauan. Dagiti pangserra a mensahe manipud iti Dios ken ni Kristo sinaruno ti maysa nga awis. Anian a nakaskasdaaw a mangngeg ti espiritu ken ti nobia a mangaw-awis iti tunggal mawaw nga ‘umayka, awatem ti danum ti biag nga awan baybayadna’! Ken bayat a basbasaentayo ti pangserra a sasao ti Apocalipsis, di pagduaduaan a makiramantayo iti kinapasnek ti panagdir-i ni Juan: “Amen! Umayka, Apo Jesus.”
[Kahon/Ladawan iti panid 21]
Agtalinaed a Siririing: Iti baet dagiti naimpadtuan a sasao maipapan iti gubat ti Dios inton Har–Magedon (Armagedon), naikuna: “Adtoy! Siak [ni Jesu-Kristo] umayak a kasla mannanakaw. Naragsak daydiay agtalinaed a siririing ket aywananna dagiti makinruar a pagan-anayna, tapno saan koma a magna a silalamolamo ket kitaen dagiti tao ti ibainna.” (Apocalipsis 16:15) Daytoy ti mabalin a pamalatpatan iti rebbengen ti manangaywan, wenno opisial, iti templo a naisaad idiay Jerusalem. Bayat ti panagbantay, isut’ agturong idiay templo tapno kitaen no siririing met laeng dagiti Levita a guardia wenno nakaturogdan iti puestoda. Siasinoman a guardia a masarakan a matmaturog ti mabaot, ken nalabit mapuoran ti makinruar a pagan-anayna kas nakababain a dusa. Yantangay nakaas-asideg unayen ti Armagedon, ti napulotan a natda iti “naarian a kinapadi,” wenno “naespirituan a balay,” ket determinadoda nga agtalinaed a siririing iti naespirituan. Masapul met a kasta dagiti kakaduada, ti “dakkel nga umariwekwek,” nga addaan naindagaan nga inanama, gapu ta mangipapaayda met ti sagrado a panagserbi iti Dios idiay templo. (1 Pedro 2:5, 9; Apocalipsis 7:9-17) Nangnangruna a masapul nga agtalinaed dagiti Kristiano a manangaywan a sisisiput maibusor iti itatanor dagiti dakes a kasasaad iti kongregasion. Gapu ta agtalinaedda a siririing, amin a nasungdo a managdaydayaw iti naespirituan a templo ti Dios maaywananda ti “makinruar a pagan-anayda,” a mangiladladawan iti nadayaw a serbisioda kas Saksi ni Jehova.