Dagiti An-animal iti Apocalipsis​—Aniat’ Kaipapananda?

IDI Sabado, Hunio 15, 1985, siraraniag a simmilnag ti init ti malem iti pasdek ti Naciones Unidas idiay Nueva York. Kas gagangay, di agsardeng ti panagayus dagiti adu a bisita nga umay kumita iti naranga a pasdek, ket adu kadakuada dida mailinged ti panagsiddaawda kadagiti isuamin a bambanag a nakitada.

Ngem, agingga ita, kasla nakaad-adayo pay ti Naciones Unidas manipud panamagkaykaysana kadagiti nasnasion. Kas kinuna ti opisial a giya iti dayta a malem: “Addan napasamak a 150 a gubgubat nanipud Gubat Sangalubongan II, a nasursurok ngem 20 milion a tattao a natnatay. Awan pay agingga ita ti sangalubongan a gobierno. Nalabit daytoy ti kaasitganen a banag iti dayta.” Ngarud, ti aya sangalubongan a gobierno, maysa a naatap a tagtagainep? Patienyo man dayta wenno saan, ti sungbat masarakan babaen ti panangsukimat kadagiti an-animal iti Apocalipsis.

Dadduma a komentarista ti Biblia awan makitkitada a naimpadtuan a kaiyulogan dagiti an-animal idiay libro ti Apocalipsis. Imbes ketdi, iyap-aplikarda ida kadagiti paspasamak bayat a sibibiag pay idi ni apostol Juan. Kas pangarigan, ti The Catholic Encyclopedia, iti panangisalaysayna kadagiti an-animal iti Apocalipsis, kunana: “Nakaiyugalianen dagiti mannurat nga apokaliptiko . . . a suboken dagiti sirmatada kadagiti porma dagiti padto ket ikkanda ida ti langa a kas maysa nga aramid iti nasapsapa a petsa.”

Ngem kuna ni apostol Juan: “Babaen iti paltiing siak addaak idi iti aldaw ti Apo.” (Apocalipsis 1:10) Wen, ti libro nga Apocalipsis ti nakasentro, saan nga iti napalabas a historia, no di ket iti masanguanan nga “aldaw” inton rugian ni Apo Jesu-Kristo ti panagturayna manipud langit. Sigun iti Apocalipsis kapitulo 6, “ti aldaw ti Apo” ket tandaan ti sangalubongan a gubat, ti nasaknap a kinakirang ti taraon, ken dagiti makapapatay a sakit. Dagiti paspasamak a naimatanganen iti daytoy a daga bayat iti daytoy maika-20 a siglo dagiti makakumbinsir a pammaneknek nga agbibiagtayon “iti aldaw ti Apo” nanipud pay 1914.​—Apocalipsis 6:1-8.a

Iti dayta a historiko a tawen, rinugian ni Jesu-Kristo ti panagturayna iti Pagarianna. (Apocalipsis 11:15, 18) Dagiti an-animal iti Apocalipsis ngarud agbalinda a prominente kalpasan dayta a petsa. Talaga, dagitoy nga an-animal iladawanda dagiti kabusor ti Dios a manglapped kadagiti tattao manipud itataliawda iti Pagarian ti Dios kas ti kakaisuna nga urnos a mangpennek iti tarigagay ti sangatauan a maipaay iti talna. Dagitoy a kabusor ramanenna ti maysa a dragon ken tallo nga atap nga an-animal. Sukimatentay ida sigun iti panagparangda.

Ti Dakkel a Dragon

“Adtoy!” indir-i ni Juan, “ti maysa a dakkel a dragon a nalabaga, nga adda pito nga ulona ken sangapulo a sarana.” Aniat’ iladladawan daytoy dakkel a dragon? Ni Juan a mismo ilawlawagna nga ireprepresentar dayta awan sabali no di ni Satanas a Diablo. Sigun iti sirmata ni Juan, sisasaem a binusor daytoy a dragon ti pannakaiyanak ti nailangitan a Pagarian ti Dios idi 1914. Ti resulta? “Ket naigarangugong daydi dakkel a dragon, daydi uleg a kadaanan, nga isu ti managan ti Diablo ken Satanas, isu a mangallilaw iti isuamin a mapagnaedan a daga; naitappuak ditoy daga, ket dagiti anghelna naitappuakda a naikanunong kenkuana.”​—Apocalipsis 12:3, 7-9.

Impakita ni Juan a daytoy ti maaddaan iti nakabutbuteng nga epekto iti sangatauan. “Asikayo pay daga ken baybay, ta ti Diablo immulog kadakayo, nga addaan dakkel a pungtot, nga ammona a bassiten ti tiempona.” (Apocalipsis 12:12) Numan pay nalapdanen iti kaparanget ti daga, kaskasdi a ni Satanas ti desidido a mangsinga iti naipasdeken a Pagarian ti Dios. Ar-aramidenna daytoy babaen ti panangallilawna iti sangatauan, nga us-usaren dagiti tallo nga atap nga an-animal. Usigenyo ti panangiladawan ni Juan iti umuna kadagitoy.

Ti Animal a Naggaput’ Baybay

“Ket nakitak ti maysa nga atap nga animal a sumang-at manipud iti baybay, isu nga adda sangapulo a sarana ken pito nga ulona . . . Ket daydi animal a nakitak umasping iti maysa a leopardo, ket dagiti saksakana kasla saksaka ti uso, ket ti ngiwatna kasla ngiwat ti leon. Ket inted daydi dragon kenkuana ti pannakabalinna ken ti tronona ken dakkel a kinaturay.”​—Apocalipsis 13:1, 2.

Aniat’ iladladawan daytoy nakabutbuteng nga animal? Iti sidong ti pannakapaltiing, nangted ni Juan iti maysa a nagpateg a pamalatpatan: “Ket naited kenkuana ti panagturay iti isuamin a kaputotan ken ili ken pagsasao ken pagpagarian.” (Apocalipsis 13:7) Aniat’ mangiturturay iti tunggal tao a sibibiag ditoy daga? Maymaysa laeng a banag: ti sangalubongan a sistema ti napolitikaan a kinaturay. Inawat kadi a talaga daytoy a sistema ti kinaturay manipud “ti dragon,” ni Satanas? Ti Biblia ti sumungbat ti wen. Kas pangarigan, kuna ni apostol Juan: “Ti isuamin a lubong adda iti babaen ti managdakdakes.” Isu met laeng a ni Satanas, bayat a sulsulisogenna ni Jesus idiay let-ang, intukonna ti panangiturayna kadagiti “isuamin a pagpagarian iti mapagnaedan a daga” ket kunana: “[Daytoy a pannakabalin] ti naited kaniak.”​—1 Juan 5:19; Lucas 4:5, 6.

Ngem, ania, ti iladladawan dagidiay pito nga ulona? Napakitaan pay ni Juan ti sabali a nakabutbuteng nga animal a kaas-asping met laeng daytoy. Addaan met ti pito nga ulo. Dagiti ulo ti ladawan ket nailawlawag kas mangireprepresentar “kadagiti pito nga ar-ari,” wenno pannakabalin ti lubong, a “dagiti lima kadakuada natnagdan, maysa kadakuada adda, ket daydi maysa saan pay nga immay.” (Apocalipsis 17:9, 10) Dagiti lima a pannakabalin ti lubong ti nagparang iti historia ti Biblia sakbay idi kaaldawan ni Juan: Egipto, Asiria, Babilonia, Medo-Persia, ken Grecia. Ti Roma, nga isut’ maikanem, ti agturturay pay idi a sibibiag pay ni Juan.

Ania ti maikapito nga ulo? Yantangay ti sirmata ket maipapan “iti aldaw ti Apo,” masapul a tukoyen dayta ti pannakabalin ti lubong nga agtakderto iti saad iti pannakabalin ti Roma bayat dagitoy maudi nga al-aldaw nanipud 1914. Ipanayag ti historia daytoy kas ti dua a pannakabalin ti lubong a buklen ti Britania ken ti Estados Unidos ti America. Sakbay ti 1914, binangon ti Britania ti kadadakkelan pay laeng nga imperio a nakita ti lubong. Bayat ti maika-19 a siglo, daytat’ nangbukel met iti napigsa a diplomatiko ken nakomersiuan a singgalut a kadua ti Estados Unidos. Dagitoy dua a pagilian nakidangadangda a nagkadkadua bayat ti Gubat Sangalubongan I ken II, ket ti espesial a relasionda ti nagtultuloy agingga itoy nga aldaw. Idi 1982, ni Presidente Reagan iti Estados Unidos ti nagpalawag iti sanguanan ti parliamento a Briton maipapan ti “nakaskasdaaw a panaggayyem ti dua a pagiliantayo.” Iti nabibiit pay, idi Pebrero 1985, ti primer ministro a Briton ti nagpalawag kadagiti dua a benneg ti Kongreso iti Estados Unidos ket kinunana: “Sapay koma ta ti dua a pamilia dagiti nasnasiontayo agkuykuyogda nga umabante a dua . . . natibker ti panggep, nga agrinnaman ti pammati, . . . bayat nga umadanitayon iti maikatlo a milenio iti Nakristianuan a panawen.”

Gapu iti dakkel nga impluensiana kadagiti ar-aramid ti lubong, ti Anglo-Americano a nagkadua a pannakabalin ti lubong ti nailadawan a nagsina idiay libro ti Apocalipsis. Kasano? Babaen iti maikadua kadagiti an-animal iti Apocalipsis.

Ti Animal iti Daga

“Ket nakakitaak iti sabali nga animal,” insurat ni Juan, “nga immuli manipud iti daga, ket adda dua a sarana a kasla ti maysa a kordero, ket agsasao idi a kas dragon.” Babaen ti panagkunana nga isu ket Kristiano ken saan nga agresibo, kasla insuot ti Anglo-Americano a pannakabalin ti lubong ti langa a kasla maysa a kordero. Ngem ti kinaagpaysuanna agtigtignay kas maysa a dragon. Kasano? Babaen ti panangaramidna kas kolonia kadagiti adu a nasnasion ken siagum a pananggundawayna kadagiti kinabaknang ti daga. Kasta met, “ti daga ken ti isuamin nga agnaed kenkuana pagdaydayawenna ida iti immuna nga animal, a ti sugatna nga ipatay naagasan. Ket . . . kunkunana kadagiti agnaed iti rabaw ti daga a mangaramidda koma ti maysa a ladawan ti atap nga animal.” (Apocalipsis 13:3, 11-15) Kasano ti pannakatungpal daytoy?

Ti sangalubongan a napolitikaan a sistema ni Satanas ti nagsagaba ti “sugatna nga ipatay” bayat ti umuna a gubat sangalubongan. Tapno malapdan ti kasta a banag manipud pannakapasamakna manen, indaulo ti Britania ken America ti “panagdayaw” iti napolitikaan a sistema. Inaramidda daytoy babaen iti panangipalubosna kadagiti nasnasion a “mangaramid iti maysa a ladawan di atap nga animal.” Kasanot’ pannakapasamak daytoy?

Idi agngudo ti umuna a gubat sangalubongan, rinugian ni Presidente Wilson iti Estados Unidos ti maysa a krusada a pabor iti kabbaro a naiplano a Liga de Naciones. Gapu iti daytoy, kinunana kadagiti delegado idiay Kumperensia ti Talna sadi Paris idi 1919: “Dagiti pannakabagi ti Estados Unidos ti mangsupsuportar iti daytoy naindaklan a proyekto a maipaay iti maysa a Liga de Naciones. Ibilbilangmi dayta kas ti tulbek iti intero a programa nga isut’ mangiyebkas iti panggepmi . . . iti daytoy a gubat. . . . Addatay ditoy a kumita, iti ababa a pannao, a dagiti mismo a pundasion daytoy a gubat ti maiyayusda koma.”

Kalpasan ti palawag ni Presidente Wilson, awan sabali no di ti primer ministro a Briton, ni Lloyd George, ti nagsao: “Tumakderak a mangsegunda iti daytoy a resolusion. Kalpasan iti nadayaw a palawag ti Presidente ti Estados Unidos mariknak nga awanen sabali a sasao a kasapulan tapno anamongan daytoy a resolusion ti Kumperensia ket siak . . . kunaek a sigaganetget a dagiti umili iti Imperio a Briton addada iti likudan daytoy a panggep.”

Iti kamaudianan dayta a tawen, iti maysa a gimong idiay Londres a mangsuportar iti pannakaanamong ti Liga de Naciones, maysa a surat ti nabasa manipud Ari ti Gran Britania: “Nangabaktayo iti gubat. Daytat’ naindaklan a gapuanan. Ngem saan nga umdas dayta. Makidangadangtayo tapno magun-odan ti manayon a talna, ket ti katan-okan nga annongentayo isut’ panangala iti isuamin a pamay-an a pagbalinen a natalged dayta. Agpaay iti dayta, awanen ti ad-adda pay a napatpateg ngem ti maysa a napigsa ken naandor a Liga de Naciones. . . . Irekomendarko daytoy nga aramid kadagiti isuamin a makipagili iti Imperio, tapno, babaen iti tulong amin dagiti dadduma a tattao a naimbag ti nakemna, maysa a napigsa a suporta ken sigurado a depensa ti talna, a pakaidayawan ti Dios . . . ti maipasdek.”

Idi Enero 16, 1920, naipasdek ti Liga de Naciones nga addaan miembro a 42 a pagilian. Idi 1934 daytat’ nangabrasa iti 58 a pagilian. Ti dua ti sarana nga animal iti daga napagballigianna ti lubong “a mangaramidda koma iti maysa a ladawan ti atap nga animal.” Daytoy a ladawan, wenno representasion ti sangalubongan a napolitikaan a sistema ni Satanas, nailadawan met iti maudi nga animal iti Apocalipsis.

Ti Nalabaga nga Animal

Adtoy ti panangiladawan ni Juan iti daytoy maudi nga animal: “Maysa nga animal a nalabaga, a napno kadagiti nagnagan a tabbaaw nga addaan pito nga ulo ken sangapulo a sara.” Maipapan iti daytoy nga animal, naibaga ken ni Juan: “Daydiay animal a nakitam, isu ti adda idi, ket awan ita, ket ngangngani rummuar iti mangliwengliweng, ket mapan iti pakapukawan . . . isu met laeng ti maikawalo nga ari.” (Apocalipsis 17:3, 8, 11) Iti pudno a panangiladawan, pinadpadas ti Liga de Naciones ti agtignay kas maysa a pannakabalin ti lubong. Nupay kasta, napaay a nanglapped iti Gubat Sangalubongan II, a nangrugi idi 1939. Ti animal ti nagpukaw, kaiyariganna, idiay mangliwengliweng.

Bayat ti Gubat Sangalubongan II, nagreggetan ti Anglo-Americano a pannakabalin ti lubong a biagen manen dayta internasional nga organisasion. Idi 1941, ti primer ministro ti Gran Britania, a ni Winston Churchchill, ti nangangay kadagiti nalimed a pannakisao ken Presidente Franklin Roosevelt ti Estados Unidos a sisasakay iti maysa a barko idiay baybay Atlantico. Sangsangkamaysa a nangaramidda iti deklarasion maipapan “dagiti namnamada maipaay iti nasaysayaat a masanguanan iti lubong” ken “ti pannakaipasdek ti nalawlawa ken permanente a sistema iti pangkaaduan a kinatalged.” Iti sumaganad a tawen idiay Washington, D.C., 26 a nasnasion ti immanamong iti daytoy a panggep nga Anglo-Americano iti daydiay naawagan ti “Deklarasion ti Naciones Unidas.” Daytoy ti nangiturong iti pannakapartuat ti organisasion ti Naciones Unidas idi Oktubre 24, 1945. Ti animal a nalabaga ti rimmuar manipud iti mangliwengliweng nga addaan iti baro a nagan. Itatta, daytoy nga organisasion ti nakitiponanen ti 159 a nasnasion, a manginanamada, a mangitultuloy iti agdama a sistema dagiti natauan a napolitikaan a panagturay.

Ngem, amin dagitoy, dida pulos imbilang ti Mesianiko a Pagarian ti Dios a naipasdeken kadagiti langlangit idi 1914. Tunggal tao ditoy daga ti masapul nga agpili iti nagbaetan ti panagturay ti Dios ken ti panagturay ti tao. Din agbayag, ti animal a nalabaga, agraman amin dagiti natauan a gobierno, mairamandanto iti maysa a gubat iti naipatugawen nga Ari ti Dios, ni Jesu-Kristo. Ti resulta? “Ket ti Kordero [ni Jesu-Kristo] abakennanto ida, ta isu ti Apo dagiti ap-appo ken Ari dagiti ar-ari.” Wen, ti animal a nalabaga agraman ti intero a sistema ti natauan a gobierno ket ‘mapan iti pakapukawan.’​—Apocalipsis 17:11, 14; kitaenyo met ti Daniel 2:44.

Anian a bendisionto ngarud ti saanto a pannakaallilaw iti dragon ken dagiti tallo nga an-animalna! Dagidiay a pinaneknekanda ti bagbagida a nasungdo nga iturayan ti Pagarian ti Dios makalasatdanto nga agbalin a paset ti “maysa a baro a daga.” Ti Dios “punasennanto ti amin a lulua kadagiti matada, ket awanton ni patay, ket awanto metten ti sasaibbek wenno sangsangit wenno rigrigat. Ta dagidi immuna a bambanag napalabasdan.” (2 Pedro 3:13; Apocalipsis 21:3, 4) Gapuna, agpaituraytayon iti Pagarian ti Dios, ti kakaisuna nga epektibo a sangalubongan a gobierno. Ket iti kasta, dakayo, mailineakayto a mangtagiragsak kadagitoy agnanayon a bendision.

[Dagiti Footnote]