Ti Nakristianuan a Jubileo Agtungpalto Inton Milenio

1. Ania ti di nagreggetan dagiti Judio iti Republika ti Israel a maipasubli, ken apay?

URAY pay idiay Republika ti Israel (a naipasdek idi 1948), dagiti adu a Judio a mangibilbilang ti bagbagida nga adda iti sidong iti Mosaiko a Linteg saanda pay nga insubli ti panangselebrar manen iti tawen ti Jubileo. Ket addanto dagiti adu a komplikasion no padpadasenda. Agbanagto dayta kadagiti nagadu nga ekonomiko a problema, ta nairaman dagiti kalintegan maipapan ti sansanikua. Ti Republika ti Israel saanna nga ok-okuparen amin a daga a nagtaengan ti kadaanan a 12 a tribo. Awan met ti templo nga addaan iti nangato a padi iti tribo ni Levi, ta ti pakabigbigan dagiti tribo dagiti tattao napukawdan.

2. Kasano a nangrugin a rinambakan dagiti sumagmamano a Kristiano ti Jubileo nga inyanniniwan dayta iti kadaanan nga Israel?

² Sadino pay ngarud ita ti pangibatianda kadatayo, maipapan kadagiti bendision iti panangrambak iti Jubileo? Malaglagiptayo a ti kadaanan a Jubileo ket maysa a tawen ti piesta ti pannakawayawaya​—dagiti Israelita a nangilaklako iti bagbagida iti pannakaadipen ket maibulosdan ken dagiti natawidda a dagdaga maisublidan. (Levitico 25:8-54) Iti napalabas nga artikulo, nakitatayo a daytoy nga urnos ket nagpatingga iti Mosaiko a Linteg ti tulag idi 33 K.P. (Roma 7:4, 6; 10:4) Kalpasanna naipaalagad ti maysa a baro a tulag a sadiay ti Dios ket pakawanennanto ti basbasol dagiti manamati, pulotanna ida iti nasantuan nga espiritu, ket ibilangnanto ida kas annak a maalanto idiay langit. (Hebreo 10:15-18) Kaskasdi dagidiay nagunggonaan manipud iti daytoy nga urnos iti baro a tulag ket maysa a “bassit nga ipastoran” iti 144,000 “a nasubbot ditoy daga.” Gapuna kasano a dagiti minilmilion a dadduma a nasungdo a Kristiano magun-odandanto ti wayawaya nga inyanniniwan ti Jubileo?​—Lucas 12:32; Apocalipsis 14:1-4.

Maysa a Daton nga Agpaay iti Isuamin!

3. Kasano ti kinaepektibo ken kinapaaut ti daton ni Jesus?

³ Kadagiti panawen sakbay ti Kinakristiano, dagiti gunggona iti tinawen nga Aldaw ti Panangabbong agpaut laeng iti makatawen. Dagiti gunggona iti daton a subbot ti Apo a ni Jesu-Kristo ti agtultuloy, nga awan inggana. Gapuna ti antitipiko a Nangato a Padi, ni Jesus, ket di kasapulan ti panagbalinna manen a tao, idatonna manen ti bagina, kalpasanna agsubli idiay langit tapno idatag ti pateg dayta a daton a tinawentawen idiay Kasasantuan ni Jehova a Dios. Kas kunaen dagiti Kasuratan: “Nga ammotayo a ni Kristo, idinto a nagungar kadagiti natay, saan a matayen; ti ipapatay saanen nga agturay kenkuana.”​—Roma 6:9; Hebreo 9:28.

4, 5. (a) Ania ti resulta ti panangiyaplikar ni Jesus iti datonna manipud Pentecostes 33 K.P.? (b) Addaantayo iti ania a mangipamatmat a ti datonna ket nasaksaknapto pay ti pannakaiyaplikarna?

⁴ Gapuna, kadagiti tawtawen nanipud Pentecostes 33 K.P., bayat a dagiti manamati nagbalindan a naiyanak iti espiritu nga ad-adalan ti naipadayag nga Apo Jesus, nangrugidan a mangramrambak iti Nakristianuan a Jubileo. Apaman a ‘naluk-atandan manipud iti linteg iti basol ken ipapatay,’ tagtagiragsakendan ti makapasaranta a wayawaya. (Roma 8:1, 2) Inwaragawagda metten ti Nakristianuan a mensahe tapno dagiti dadduma ket mapakawan pay met dagiti basbasolda, mapulotanda, ken agbalinda a naespirituan nga annak ti Dios. Kayat kadi a sawen daytoy, nupay kasta, a no ti maysa ket saan a kameng dayta a grupo a limitado agingga iti 144,000, dinanto lak-amen ti nakaragragsak a pannakawayawaya itan?

⁵ Nasken a maitunos iti daytoy isu dagiti sasao ni apostol Pablo idiay Roma 8:19-21: “Ta ti nasged a tarigagay ti sangaparsuaan ur-urayenna ti pannakaiparangarangarang dagiti annak ti Dios. Ta ti sangaparsuaan pinaiturayan iti kinapasindayag [agsipud ta managbasolda ket saanda a kabaelan nga ikkaten ti basol].” Kalpasanna impaganetget ni Pablo a “siiinanama a ti met laeng sangaparsuaan maluk-atanto iti pannakaadipen ti panagrupsa a maipaay iti nadayag a wayawaya dagiti annak ti Dios.” Ngarud, ti kasta a wayawaya, ket saan a limitado kadagidiay laeng agbalin nga “annak ti Dios” idiay langit. Ti pagaammo unayen a sasao idiay Juan 3:16 ti mangpatalged iti dayta. Ken, kas naibagan, kinuna ni napulotan nga apostol Juan a ni Kristo natay “saan laeng a gapu kadagiti basbasoltayo, no di pay ket gapu iti isuamin a lubong.”​—1 Juan 2:2.

1919​—Ti Pangrugian a Pannakawayawaya

6, 7. Nanipud 1919, ania a kita ti wayawaya ti naiwaragawagen, ken apay a nangnangruna nanipud idin?

⁶ Kadagiti moderno a tiempo dagiti napulotan a mangramrambak iti Nakristianuan a Jubileo ti mangiwarwaragawagen iti makawayawaya a naimbag a damag, nangnangruna nanipud 1919. ‘Apay a manipud iti dayta a tiempo?’ mabalin a pampanunotenyo no nabiitkayo pay laeng a naipasngay. Kitaentayo, a laglagipen a nairaman met ti panangtagiragsakyo iti wayawayayo.

⁷ Iti pinulpullon a tawen sakbay dayta a petsa, impabpablaaken dagiti pinulotan ni Jehova dagiti kinapudno ti Biblia kas ti agdindinamag a serie ti Studies in the Scriptures (1886-1917). Nangiwarwarasda met kadagiti nagadu a makaisuro a polieto ken traks. Bayat ti Gubat Sangalubongan I, immay ti ibubusor, ti pannakasuot ken ti pannakasagat, ken ti ikakapuy dagiti ar-aramidda. Ngem idi 1919 rimmuar dagiti napulotan a natda a buyogen iti napabaro a regta nga iwaragawag dagiti kinapudno ti Biblia. Kas ti pangikuna ni Jesus idi 30 K.P. nga isut’ napulotan a mangikaskasaba “ti pannakaluk-at dagiti nakayawan ken ti pannakakita dagiti bulsek,” kasta met dagitoy moderno-aldaw a napulotan. Kalpasan ti nakaragragsak a kumbension idi Setiembre 1-7, 1919,a sibibileg a nagabanteda iti panangikaskasaba kadagiti kinapudno a nangwayawaya kadagiti di mabilbilangen a tattao.​—Lucas 4:18.

8, 9. Iti ania a pannakaawat nga adu dagiti nawayawayaan, ket ania a katulongan ti naar-aramat iti panangiwaragawag iti kasta a wayawaya?

⁸ Kas pangarigan, usigenyo, ti katulongan ti panagadal ti Biblia a The Harp of God (1921), a nangidatag kadagiti nasken a kinapudno nga arigda la ti sangapulo a kuerdas iti maysa nga arpa. Binigbig ti libro a “nagadu dagiti napabutngan nga immadayo manipud iti panagad-adal iti Biblia” babaen iti doktrina a “ti panangdusa iti nadangkes . . . isu ti agnanayon a panagtutuok wenno pannakaparparigat iti maysa nga umap-apuy nga impierno a di maid-iddep ti apuy ken asuprena.” Dagiti managbasa iti ngangngani 6,000,000 a kopia daytoy a libro naawatanda a daytoy a doktrina ket “saan a pudno gapu iti di agkurang nga uppat a nagsisina ken nalawag a rasrason: (1) agsipud ta dayta ti saan a nainkalintegan; (2) agsipud ta dayta ti kontra iti kinahustisia; (3) agsipud ta dayta maibusor iti prinsipio iti ayat; (4) agsipud ta daytat’ interamente a di nainkasuratan.” Mabalin a maripiripyo no kasano ti panangwayawaya dayta kadagiti tattao a nagbutbuteng iti agnanayon a panagtutuok iti maysa nga impierno wenno panagrigrigat idiay purgatorio!

⁹ Wen, ti naregta a pannakaikaskasaba ti kinapudno ti Biblia babaen kadagitoy a napulotan ti nangwayawaya kadagiti tattao iti intero a globo a naad-adipen kadagiti ulbod a pannursuro, an-anito, ken kadagiti di nainkasuratan nga ar-aramid (kas iti panagdayaw kadagiti inapo, panagbuteng kadagiti al-allia wenno dakes nga espiritu, ken ti pinansial a panangpadpadagsen dagiti klero). Dagiti mismo a paulo ti sumagmamano kadagiti katulongan iti panagadal ti Biblia ti mangisarsarming iti makawayawaya nga impluensiada kadagiti minilmilion.b Gapuna napaneknekan a pimmudno ti sasao ni Jesus, idi a kinunana a dagiti ad-adalanna ket ‘agaramiddanto ti dakdakkel’ ngem iti naaramidanna. (Juan 14:12) No idildilig iti immuna a naespirituan a trabaho a panangwayawaya nga inaramid ni Jesus iti panangikaskasaba ti “pannakaluk-at dagiti nakayawan,” dagiti moderno-aldaw nga ad-adipen ti Dios ti ad-adu ti naaramidanda​—a nangdanon kadagiti ad-adu pay a milion iti intero a lubong.

10. Apay a mabalintay ti manginanama a ti kanayonan ken dakdakkel a wayawaya ti mapasaranto?

¹⁰ Nupay kasta, laglagipenyo met, nga idi umuna a siglo maysa pay a kanayonan a panangwayawaya ti nangrugi idi Pentecostes 33 K.P. Sadiay ti Nakristianuan a Jubileo ti nangrugi nga agpaay iti “bassit nga ipastoran” a napakawanen dagiti basbasolda, a nangiturong iti panagbalinda kas “annak ti Dios” idiay langit. Ket komosta met kadagiti tiempotayo? Dagiti kadi binilbilion a dadduma a napeklan a Kristiano mawayawayaanda met manipud iti panangkayaw ti basol ket iti kasta rambakanda met ti engrande a Jubileo? Wen, ket impamatmat ni apostol Pedro daytoy idi a nagsao “kadagiti aldaw ti pannakaisubli dagiti amin a banag nga insao ti Dios iti ngiwat dagiti sasanto a mammadtona idi immuna a tiempo.”​—Aramid 3:21.

Maysa a Jubileo Agpaay kadagiti Minilmilion

11. Kasano nga isingasing ti Levitico kapitulo 25 a mabalintay ti kumita a maipaay iti pannakawayawaya a dumanon uray pay iti labes ti naespirituan nga Israel?

¹¹ Nasken a laglagipen a namindua idiay Levitico kapitulo 25 napalagipan dagiti Israelitas a manipud panangmatmat ni Jehova isuda dagiti “ad-adipenna” a winayawayaanna manipud Egipto. (Le 25 Bersikulo 42 ken 55) Daytoy a kapitulo ti Jubileo dinakamat met dagiti “agtataeng” ken dagiti ‘ganggannaet a makipagtataeng kadakuada.’ Dagita ti addaan katupag itatta kadagiti “dakkel a bunggoy” a makiramraman kadagiti naespirituan nga Israelitas iti panangiwarwaragawag iti Nakristianuan a naimbag a damag.

12. Nanipud 1935, ania a naragsak a paspasamak ti maar-aramiden?

¹² Nanipud 1935 ti “naimbag a pastor” a ni Jesu-Kristo ti nangyeg iti aktibo a pannakitimtimpuyog a kadua dagiti napulotan a natda dagidiay dinakamatna kas ti “sabsabali a karnero.” Dagitoy ti masapul nga “iyegna,” ket isudat’ mangbukel iti “maysa nga arban” iti sidong ti “maymaysa a pastor.” (Juan 10:16) Dagiti “sabsabali a karnero” agbilangda itan iti minilmilion. No maysakayo kadagita a naragsak nga umariwekwek, naibilangkayon a nalinteg kas maysa a gayyem ti Dios, ken kas paset ti natauan a sangaparsuaan, nga ur-urayenyo a “maluk-atanto iti pannakaadipen ti panagrupsa” bayat dagiti um-umayen nga “aldaw ti pannakaisubli dagiti amin a bambanag” ditoy daga. Daytoy ket namnama a natibker ti nakaisaadanna.​—Roma 8:19-21; Aramid 3:20, 21.

13. Ania a bendision nangnangruna ti rebbeng a timudentayo a kas mapasamak kalpasan ti “dakkel a rigat”?

¹³ Kalpasan ti pannakakita ni apostol Juan ti 144,000 a mangtagiragsak ti Nakristianuan a Jubileo nga addaan nailangitan a pagtungpalan, dineskribirna ti “dakkel a bunggoy,” a kunkunana: “Dagitoy isuda dagiti naggapu iti dakkel a rigat, ket binugguanda dagiti pagan-anayda ket pinapudawda ida iti dara ti Kordero. Gapu itoy addada iti sanguanan ti trono ti Dios ket agserserbida kenkuana iti aldaw ken rabii iti templona.”​—Apocalipsis 7:14, 15.

14, 15. Apay a dagidiay adda iti “dakkel a bunggoy” adda naisangsangayan a rasonda nga agrag-o itan?

¹⁴ Uray pay itan, sakbay ti dakkel a rigat, dagitoy ti mangal-alagad ti pammati iti naiparukpoken a dara ni Kristo ket iti kasta magunggonaanda manipud iti ipapatayna kas maysa a daton. Pagragragsakanda met ti pannakawayawayada manipud Babilonia a Dakkel, iti kaadda kadakuada ti nadalus a konsiensia iti imatang ni Jehova a Dios, ken iti pribilehioda a makiraman iti kaitungpalan ti Mateo 24:14 babaen iti panangikaskasaba ti naimbag a damag ti Pagarian sakbay a dumtengen ti panungpalan.

¹⁵ Nupay kasta, ania met ngay ti namnama ti dakkel nga umariwekwek iti pannakawayawayada manipud iti nakaiyanakan a basol ken kinaimperpekto? Asidegen aya dayta a tiempo? Addaantay naimbag a rason a mamati nga adda pay met laeng a kadkaduatayo ti sumagmamano iti kaputotan ti sangatauan nga impadto ni Jesus a dinto pay lumabas agingga nga amin dagiti bambanag a naipadto matungpaldanton. (Mateo 24:34) Gapuna, ti naindaklan a panagpatingga “ti panungpalan ti sistema dagiti bambanag” ti pudno a nakaas-asidegen.​—Mateo 24:3.

Dagiti Mangbalangat a Ramramit ti Nakristianuan a Jubileo

16. Sadino ti pagtaktakderantayo iti kaitungpalan ti panggep ti Dios, ken ania ti adda iti masakbayan?

¹⁶ “Ti gubat ti dakkel nga aldaw ti Dios a Mannakabalin-amin” napardas nga umas-asidegen, ket ti natda ti “bassit nga ipastoran” agraman ti “dakkel a bunggoy” dagiti matalek, nasungdo a kakaduada salimetmetandanto ti kinatarnawda ken Jehova a Dios ket ur-urayenda ti nadiosan a pannakasalaknibda. Ur-urayenda a sigagagar ti panangrebbekto ni Jehova kadagiti amin a puersa dagiti kabkabusorna, a maipaay ti pannakaalangonna kas ti Sapasap a Soberano. Anian a makabalangat a paset daytoy iti panangtagiragsakdanto iti Nakristianuan a wayawaya!​—Apocalipsis 16:14; 19:19-21; Habacuc 2:3.

17. Kasano ti panangabrasanto pay dagiti minilmilion iti dakdakkel a Jubileo?

¹⁷ Ti panagturay ti naballigi nga Ari a ni Jesu-Kristo iti nadalusanen a daga sumarunonton, a napatalgedanton ti sapasap a panagturay ni Jehova, a ni Jesu-Kristo ti mangkontrol a naan-anay iti daga kas Ari dagiti ar-ari ken Apo dagiti ap-appo. Kalpasanna iyaplikarnanton a direkta ti pateg ti datonna kadagiti minilmilion a sangatauan, agraman kadagiti napagungar a natnatay, a mangalagad iti pammati ken situtulok a nangawat iti pannakapakawan dagiti basbasol nga ipaayto ti Dios babaen ken Kristo. Mapaneknekanto daytoy babaen ti panangpunas ti Dios iti “amin a lulua kadagiti matada, ket awanton ni patay, ti sasaibbek wenno sangsangit wenno rigrigat.” (Apocalipsis 21:3, 4) No daytat’ saan a pudno a wayawaya, ania ngarud?

18. No idildilig ti paset ti kadaanan a Jubileo, anianto ti mapasamak iti daga idiay baro a sistema?

¹⁸ Kasta met, ti daga ket saanton a maiturayan, marugitan, ken madadael babaen kadagiti naagum a tattao, korporasion, ken dagiti natauan a gobierno. (Apocalipsis 11:18) Imbes ketdi, daytat’ maisublinto kadagiti pudno a managdaydayaw. Maitedto kadakuada ti nakaragragsak a trabaho a pannakiraman iti literal a kaitungpalan ti padto ni Isaias: “Isuda bangonendanto dagiti balbalay ket agtaengdanto kadakuada; ket agmuladanto kadagiti kaubasan ket kanendanto ti bungana. Isuda didanto mangbangon ket sabali ti agnaed; didanto agmula ket sabali ti mangan . . . Isuda didanto agtrabaho iti ubbaw, didanto agpasngay a maipaay iti didigra; ta isuda ti kapuonan ti binendisionan ni Jehova.” (Isaias 65:21-25) Inton panagpatingga ti Milenial a Panagturay, amin a pakailasinan ti natawid a basol ken kinaimperpekto ket napunaston ket dagiti nasungdo iti Dios ditoy daga rambakandanto a naan-anayen ti naindaklan a paset nga isunton ti pagpatinggaan ti Jubileo. Gapuna ti wayawaya nga inyanniniwan ti Jubileo ket naibanagton.​—Efeso 1:10.

Kalpasan ti Kararagsakan a Paset ti Jubileo

19, 20. Kasanonto a padpadasen ni Satanas ken dagiti demonio a singaen dagiti bendision nga ibunga ti Milenio a Jubileo, ket anianto ti ibungana?

¹⁹ Impadto ti Apocalipsis 20:1-3 a ni Satanas a Diablo, ti agturay dagiti demonio, awanton iti eksena iti sangaribo a tawen a panagturay ni Kristo iti sangatauan. Ket, iti panagpatingga ti Milenio, ti Diablo ken dagiti demoniona mawayawayaandanto iti apagkanito, dagitoy dakes nga espiritu makitadanto ti daga, saan a kas iti kasasaad a kas idi pinanawanda dayta, no di ket iti maysa a di mailadawan a kinapintas, ti sangalubongan a paraiso. Makitadanto ti daga a natagitauanen kadagiti matalek a “dakkel a bunggoy” ken kadagiti binilbilion a napagungar ken natnatay a sangatauan a nakatayan ni Jesu-Kristo kas maysa a daton a subbot. Inton panagpatingga ti Milenio, ti Nakristianuan a Jubileo naragpatnanton a naan-anay ti panggepna a nangwayawaya iti sangatauan manipud kadagiti epekto ti basol. (Roma 8:21) Anian a dinidiablo a pakaibabainan para iti siasinoman a mangpadpadas a mangdadael iti dayta nagsayaat a kasasaad! Ngem babaen iti pammalubos ti Dios a mannakabalin-amin, aramidento ti Diablo ti maudi a panangikagumaanna a mangaramid iti daytoy, ket iti napinget a pannakarurod isunto ti lumaban. Gapu itoy adda a naisurat idiay Apocalipsis 20:7-10, 14:

²⁰ “Ket no maturpos dagiti sangaribo a tawen, ni Satanas maluk-atanto iti nakabaludanna, ket rummuarto tapno allilawenna dagiti pagpagarian nga adda kadagiti uppat a suli ti daga, da Gog ken Magog, tapno urnongenna ida a maipaay iti gubat. Ti bilangda kas kadagiti darat ti baybay. Ket nagwarasda iti naglawaan iti daga ket linawlawda daydi kampamento dagiti sasanto iti aglikmut ken ti siudad nga ay-ayaten. Ket bimmaba ti apuy sadi langit ket inalun-onna ida. Ket daydi Diablo a nangallilaw kadakuada naitappuak iti danaw nga apuy ken asufre.”

21. Kalpasan ti panagpatingga ti Nakristianuan a Jubileo iti Milenio, ania a panagsungbat dagiti nailangitan nga annak ti Dios ti mangipalagip iti Job 38:7?

²¹ Ti pudpudno a wayawaya, nga inyeg ti urnos ti Jubileo, ti agtultuloyto a tagiragsaken iti isuamin a lugar; amin a parparsua mawayawayaanton ket daydayawendanton Daydiay kakaisuna nga addaan iti nagan a Jehova. (Salmo 83:18) Daytanto ti pudno bayat nga itultuloy ni Jehova nga iringpas dagiti pangpanggepda iti intero nga uniberso. Iti pannakaparsua ti daga, sakbay nga insaadna ti sangatauan iti rabawna, “dagiti bitbituen iti agsapa nagdaniwda a sangsangkamaysa, ken amin dagiti annak a lallaki ti Dios dimmir-ida gapu iti rag-o” iti nakapimpintas a buya. (Job 38:7) Anian nga ad-addanto pay nga aramidenda dayta inton makitada ti daga a napunno kadagiti lallaki ken babbai a nangipakita ken nangpaneknek iti naan-anay a dedikasion ken kinatarnawda iti Dios a mannakabalin-amin.

22. Aniat’ rebbeng a kababalintayo, a maitunos iti pammagbaga a masarakan idiay Salmo 150:1-6?

²² Inton amin dagiti bambanag nausigdan iti lawag dagiti makapurar a kinaraniag nga isilsilnag dagiti Kasuratan, awan sabali a maaramidantayo no di ti giddato a panagrag-o a kadua dagiti langlangit ket kunaen, Hallelujah! Isu dayta ti pammagbaga kadatayo a nagserraan ti libro dagiti Salmo: “Hallelujah. Idaydayawyo ti Dios iti santuariona; idaydayawyo iti tangatang, ti pannakabalinna. Idaydayawyo gapu kadagiti mannakabalin a gapuananna; idaydayawyo kas maiyalubog iti mangnibinibi a kinadakkelna. Idaydayawyo iti aweng iti tangguyob; idaydayawyo a maganggayan iti salterio ken arpa. Idaydayawyo iti pandereta ken sala; idaydayawyo kadagiti pagtokaran a kuenirdasan ken pito. Idaydayawyo kadagiti piangpiang a naaweng; idaydayawyo kadagiti piangpiang a nakalangiking. Amin nga adda angesna idaydayawda koma ti APO. Hallelujah.”​—Salmo 150:1-6, Tanakh Bible (1985), Jewish Publication Society of America.

[Dagiti Footnote]

Kasano ti Isusungbatyo?

◻ Manipud ania ti nakawayawayaan dagiti ad-adalan ni Jesus idi Pentecostes 33 K.P., a nangtanda ti panangrugi ti ania nga agpaay kadakuada?

◻ Apay nga adda ti rason a manginanama iti dakdakkel a wayawaya ngem ti napasamak idi immuna a siglo?

◻ Ania a kita ti panangwayawaya ti nangrugi nanipud pay 1919?

◻ Kasano ken kaano a magunggonaan dagiti “sabsabali a karnero” manipud iti engrande a Jubileo?

◻ Kalpasan ti kararagsakan a paset ti Jubileo, anianto ti langa ti daga?

[Ladawan iti panid 25]

Wayawaya a naiwaragawag idiay Cedar Point, 1919

[Ladawan iti panid 26]

Dagiti “sabsabali a karnero” makiramanda iti Jubileo ti Milenio