Salsaludsod Dagiti Agbasbasa
Apay a ti Baro a Lubong a Patarus iti 2 Pedro 3:13 sawenna ti maipapan iti “baro a langlangit [plural] ken baro a daga,” idinto ta impadto ti Apocalipsis 21:1 ti “maysa a baro a langit [singular] ken maysa a baro a daga”?
Maysa laeng daytoy a gramatika a detalye dagiti orihinal a lenguahe. Awan ti aniaman a naisangsangayan a pategna no maipanggep iti kaipapananna.
Usigenyo nga umuna ti Hebreo a Kasuratan. Iti teksto ti orihinal a lenguahe, ti Hebreo a sao a sha·maʹyim, a naipatarus a “(lang)langit,” ket kanayon a plural. Ti plural a pormana agparang nga iyanninawna, saan a ti plural para iti kinatan-ok, no di ket ti ideya ti plural para iti “kalawa ti lugar,” wenno ti ideya ti “pakabuklan ti di mabilang nga agsisina a paset wenno disso.” Nakaaawat dayta agsipud ta ti pisikal a langlangit ket adayo ti saknapanna manipud iti daga, iti amin a turong, ken iramanna ti binilion a bituen. No ti sha·maʹyim ket sarunuen ti definite article (iti literal, “ti langlangit”), gistay awan panagbalbaliwna nga ipatarus dayta ti Baro a Lubong a Patarus iti “langlangit,” a kas iti mabasa iti Isaias 66:22. No agparang ti sha·maʹyim nga awanan iti definite article, mabalin a singular ti pannakaipatarusna (“langit,” a kas idiay Genesis 1:8; 14:19, 22; Salmo 69:34) wenno plural (“langlangit,” a kas idiay Genesis 49:25; Uk-ukom 5:4; Job 9:8; Isaias 65:17).
Agpadpada idiay Isaias 65:17 ken 66:22, ti Hebreo a sao para iti langlangit ket plural ti pormana, ket ti napili a di agbalbaliw a pannakaipatarusna isu ti “baro a langlangit ken [wenno, ti] baro a daga.”
Ti Griego a sao nga ou·ra·nosʹ ket kaipapananna ti “langit,” ket ti plural nga ou·ra·noiʹ kaipapananna “langlangit.” Makapainteres ta dagiti manangipatarus iti Griego a Septuagint inaramatda ti singular a porma agpadpada idiay Isaias 65:17 ken 66:22.
Ita, komusta met dagiti dua a nagparangan ti sasao a “baro a langit [wenno langlangit] ken baro a daga” iti Kristiano a Griego a Kasuratan?
Idiay 2 Pedro 3:13, ti apostol inusarna ti Griego a sao a plural. Sakbay la unay dayta (bersikulo 7, 10, 12), dinakamatna ti agdama a nadangkes a “langlangit,” nga inusarna ti plural a porma. Gapuna, di agbalbaliw ti panangaramatna iti plural iti bersikulo 13. Mainayon pay, agparang a nagad-adaw daytoy manipud iti orihinal a teksto ti Isaias 65:17, a sadiay ti Hebreo ket plural, no kasano nga idiay 2 Pedro 2:22, nagadaw daytoy manipud iti Hebreo a teksto ti Proverbio 26:11. Isu a dinakamat ni Pedro ti “baro a langlangit [plural] ken baro a daga nga ur-urayentayo sigun iti karina.”
Adda sangkabassit a pakaidumaan ti Apocalipsis 21:1, a sadiay nalawag nga inusar ni apostol Juan ti pannakaipatarus ti Isaias 65:17 iti Septuagint, a naglaon iti Griego a sao para iti “langit” iti singular a pormana, kas iti nadakamaten. Gapuna, ti insurat ni Juan ket: “Nakitak ti maysa a baro a langit [singular] ken maysa a baro a daga; ta ti immuna a langit ken ti immuna a daga naglabasdan.”
Dagitoy ket gramatika a detalye a nainaig iti panagipatarus. Napateg a maulit nga awan ti agparang nga aniaman a naiduma a kaipapananna no ti maysa basaenna ti, wenno sawenna ti, “baro a langlangit” wenno “baro a langit.” Agpada ti pagaplikaranda.
[Picture Credit Line iti panid 31]
Dagiti bituen: Frank Zullo