Apay Rebbeng a Maammuanyo ti Kinapudno Maipapan ken Abraham
ABRAHAM—banuar ti mitolohia wenno pudno a mammadto? Kasano kapateg ti sungbat dayta a saludsod? Sigun iti kronolohia ti Biblia, nagbiag ni Abraham agarup 4,000 a tawen ti napalabasen. Ngarud mabalin a mairason ti dadduma, ‘Aniat’ pakaidumaanna no pudno met laeng a nagbiag wenno saan?’
Ngamin, kagudua ti populasion ti lubong naikameng kadagiti relihion nga agkunkuna a mamati ken Abraham. Ti 1988 Britannica Book of the Year inlistana ti 32.9 porsiento iti lubong kas Kristiano, 17.2 porsiento kas Muslim, ken 0.4 porsiento kas Judio, ket ni Abraham ti prominente a tao kadagitoy a tallo a relihion. Pudno unay, dagiti napasnek a manamati manipud kadagitoy a pammati rebbeng a tarigagayanda a makasiguroda a ti aniaman a naisuro kadakuada maipapan ken Abraham isut’ kinapudno. Uray dagidiay kameng ti dadduma a relihion wenno kadagidiay agkunkuna nga awan relihionda a pulos rebbeng nga aginteresda. Apay?
Gapu ta kuna ti Biblia a ni Abraham ket maysa a mammadto. (Genesis 20:7) Biblikal a sao dayta a nausar a mangdeskribir ti maysa a pannakangiwat ti Dios nga addaan mensahe nga agpaay kadagiti dadduma a tattao. No ni Abraham ket maysa a pudno a mammadto, amin manamnama a magunggonaan. Apay? Ngamin ta ti mensahe nga inawatna naglaon ti naimbag a damag nga agpaay iti amin a sangatauan. (Galacia 3:8) Sigun iti Biblia, ti Dios inkarina ken Abraham: “Ket benditodanto kenka amin dagiti kaputotan ti daga.”—Genesis 12:3.
Daytat’ mangnibinibi a kari, ken nangngeg ni Abraham a daytat’ naiyebkas iti mamindua a sabali pay nga okasion. (Genesis 18:18; 22:18) Tapno tungpalen dayta, ti Dios pagungarennanto pay manipud ken patay dagiti pannakabagi dagiti kaputotan a napukawen. Ti biag kadagita a napagungar pudno a maysanto a bendision, ta kaaduan kadakuada ti agsublinto iti naindagaan a kasasaad nga umas-asping iti Paraiso a napukaw ti tao idi punganay. Kalpasan dayta, masursuruanda no kasanot’ pananggun-od ti bendision ti biag nga agnanayon.—Genesis 2:8, 9, 15-17; 3:17-23.
No, iti kasumbangirna, no ni Abraham ket basta maysa laeng a tao-tao iti mitolohia, awan pakaibatayan ti panamati iti nakaskasdaaw a kari nga inawatna. Mainayon pay, no dagiti karkari ti Biblia saanda a mapagtalkan, mabalin nga ikalintegan dagiti dadduma ti panangipamaysadan nga interamente ti bagbagida kadagiti ragragsak ti agdama a biag. Kas insurat ti maysa kadagiti immuna a Kristiano: “No dagiti natay saanda nga agungar, ‘mangantayo ken uminumtayo, yantangay inton bigat mataytayto.’”—1 Corinto 15:32.
Gapuna, addaankay ti amin a rason a pangsukimatan iti saludsod a, Ni kadi Abraham maysa laeng a banuar ti mitolohia wenno maysa idi a pudno a mammadto? Mabalin a makellaatkay a makaammo no aniat’ kinuna dagiti prominente a maika-19-siglo a klero maipapan iti daytoy. Kabayatanna, naaddaan dagiti arkeologo kadagiti nakaskasdaaw a diskobre a mangkarit kadagiti panangmatmat dagidiay a klero.