Panangmatmat iti Lubong
“Nakaskasdaaw ta 60% iti populasion ti lubong ti addaanen iti selpon . . . Nagdakkel a panagbalbaliw dayta iti las-ud la ti innem a tawen, idi nga awan pay 15% ti addaan iti selpon.”—MACLEAN’S, CANADA.
Iti napalabas a dekada, 1,068 a baro a kita ti mula ken animal ti natakuatan iti rehion ti Mekong iti Abagatan a Daya nga Asia.—WORLD WILDLIFE FUND, UNITED STATES.
“Awan pay 5% iti populasion ti lubong ti adda iti America ngem masarakan sadiay ti dandani 25% iti amin a balud. Iti kada 100,000 nga umili, 756 ti nakabalud, dandani maminlima iti sangalubongan a promedio.”—THE ECONOMIST, BRITAIN.
“Nalabes a Pannakasinga”
Masinga ti panangasikasotayo iti dadduma a trabaho gapu iti sumagmamano a moderno a pannakikomunikar. Dagiti eksperto a mangad-adal iti reaksion dagiti tattao—no makaawatda iti text wenno e-mail, aguni ti palagip nga inkabilda iti kalendario ti selpon wenno kompiuterda, ken adda giddato nga agparang nga impormasion wenno ladawan iti iskrin dagita—impadamagda a dagita a tattao ket agsagsagaba iti “nalabes a pannakasinga ken kanayon a nabingay ti atensionda.” Kuna ti magasin a Newsweek a no agsasaruno ti pakasingaam, mabalin a “mabayag a dimo pulos naan-anay a maipamaysa ti isipmo iti aniaman a pampanunotem ken dimo pulos madiretso a mairingpas ti aniaman a rinugiam a trabaho.” Ti kasta a pannakasinga ket agresulta iti “kinamananglilipat,” “panagkapuy ti kinaumiso ti memoria,” posible a makadidigra a kamali, ken dadduma pay.
Panagkasapulan iti Agipatarus
Dagiti korte, ahensia a mangipatpatungpal iti linteg, ospital, ken dadduma pay a mangipapaay iti serbisio iti Estados Unidos ket masansan nga agkasapulan iti tulong tapno maawatanda ti ibagbaga dagiti tattao. Dagiti ahensia a mangipapaay kadagiti agipatarus, no kasapulan, ti tumultulong tapno agkikinnaawatan ti “umad-adu a tattao nga agduduma ti lenguaheda” kas impadamag ti Reuters. Maysa a kompania idiay California ti addaan iti 5,200 a managipatarus a makapagsao iti 176 a lenguahe—manipud iti nalatak a pagsasao a kas iti Chinese, Russian, ken Spanish agingga iti saan unay a pagaammo a lenguahe a maus-usar kadagiti paset ti Africa ken Mexico. Sigun iti dayta a damag, awan pay maysa a minuto, kabaelanen dagita a kompania a “lasinen no ania ti lenguahe ti makisarsarita” ken babaen iti telepono, makaipaayda iti agipatarus a tumulong kadagiti kliente “tapno makapagkikinnaawatanda.”
Di Ninamnama a Pakasarakan iti Balitok
Impadamag ti Reuters idiay Japan a ti probinsia ti Nagano iti amianan a laud ti Tokyo ket “nakadiskobre iti baro a gubuayan ti mineral a kinabaknang—dagiti rugit manipud kadagiti kasilias ken lababo a nayayus kadagiti imburnal.” Iti adda idiay Suwa a planta a mangdalus iti narugit a danum, naanalisar ti dapo dagiti napuoran a naurnong a rugit kadagiti imburnal. Natakuatan nga ad-adu nga amang ti linaon dayta a balitok ngem iti aniaman a naba iti kabaknangan a pagminasan iti balitok idiay Japan. Manamnama nga iti maysa la a tawen, ti probinsia ket makapastrek iti 15 milion a yen, nasurok a 8 milion a pisos, manipud iti balitok. Sigun iti damag, maipagarup a ti kaadu ti balitok manipud kadagiti naproseso a rugit ket gapu iti adu a paktoria iti dayta a lugar nga agar-aramat iti balitok kadagiti ar-aramidenda a produkto.