KAPITULO 8
“Agsipud ta Naibaonak Maigapu iti Daytoy”
1-4. (a) Kasano a sitataktika nga insuro ni Jesus ti maysa a Samaritana, ket ania ti resultana? (b) Ania ti reaksion dagiti apostolna?
NO MANON nga oras a magmagnada. Pimmanaw ni Jesus ken dagiti adalanna idiay Judea ket nagpaamiananda a nagturong idiay Galilea. Iti agtallo nga aldaw a panagdaliasatda iti kaasitgan a ruta, limmasatda idiay Samaria. Nganngani agmatuonen idi dimtengda iti maysa a bassit a siudad a managan Sicar. Simmardengda sadiay tapno aginanada.
2 Idi napan gimmatang dagiti adalanna iti taraon, naginana ni Jesus iti abay ti bubon iti ruar ti siudad. Sumungsungad ti maysa a babai tapno sumakdo. Yantangay ‘nabannog iti panagbaniagana,’ mabalin latta koma a di ikankano ni Jesus dayta a babai. (Juan 4:6) Mabalinna latta koman nga ikidem dagiti matana ket bay-anna nga umay daytoy a Samaritana ken saanna a pagtimkan. Kas nakitatayo iti Kapitulo 4 daytoy a libro, nalabit ninamnama ti babai nga isu ket di ikaskaso ti asinoman a Judio. Ngem nakisarita ni Jesus kenkuana.
3 Inrugina ti nakisarita babaen ti maysa nga ilustrasion a mainaig iti inaldaw nga ar-aramiden ti babai—kinapudnona, ti ar-aramidenna a mismo iti daydi a kanito. Adda sadiay ti babai tapno sumakdo; nagsao ni Jesus maipapan iti mangted-biag a danum a mangpagin-awa kenkuana iti naespirituan. No mano a daras a nangibangon ti babai kadagiti saludsod a nalaka a mangituggod iti panagsinnupiat.a Sitataktika a liniklikan ni Jesus dagita nga isyu ket intultuloyna ti nakisarita maipapan iti banag nga adda iti panunotna. Dagiti naespirituan a banag ti nangipamaysaanna—maipapan ken ni Jehova ken iti nasin-aw a panagdayaw. Nasayaat ti epekto dagiti imbalikasna, ta idi impakaammo ti babai kadagiti kalugaranna dagiti imbaga kenkuana ni Jesus, kayatda met ti dumngeg ken Jesus.—Juan 4:3-42.
4 Ania ti reaksion dagiti apostol idi nadanonda a makisarsarita ni Jesus iti Samaritana? Awan ti pangripiripan a naragsakanda. Nasdaawda ta makisasao ni Jesus iti daytoy a babai, ken agparang a saanda a pinagpagunian ti Samaritana. Idi nakapanawen ti babai, indagadagda ken Jesus a mangan iti taraon nga insangpetda. Ngem kinuna ni Jesus kadakuada: “Adda taraonko a dikay ammo.” Idi damo, pagarupda no literal a taraon ti kayatna a sawen. Kalpasanna inlawlawagna: “Ti taraonko isu ti panangaramidko iti pagayatan daydiay nangibaon kaniak ken panangturposko iti trabahona.” (Juan 4:32, 34) No kasta, insuro ni Jesus kadakuada a napatpateg kenkuana ti kangrunaan a trabahona ngem ti pannangan. Kayatna a kasta met koma ti panangmatmatda. Ania daytoy a trabaho?
5. Ania ti trabaho ni Jesus, ket ania ti usigentayo iti daytoy a kapitulo?
5 Naminsan, kinuna ni Jesus: “Masapul nga ideklarak ti naimbag a damag ti pagarian ti Dios, agsipud ta naibaonak maigapu iti daytoy.” (Lucas 4:43) Wen, naibaon ni Jesus tapno ikasaba ken isurona ti naimbag a damag maipapan iti Pagarian ti Dios.b Kasta met laeng ti trabaho dagiti pasurot ni Jesus iti kaaldawantayo. Nasken ngarud nga usigentayo no apay a nangaskasaba ni Jesus, no ania ti inkaskasabana, ken no ania ti panangmatmatna iti annongenna.
No Apay a Nangaskasaba ni Jesus
6, 7. Ania ti kayat ni Jesus a marikna koma ti “tunggal manangisuro iti publiko” maipapan iti panangiranud iti naimbag a damag kadagiti sabsabali? Iyilustrarmo.
6 Usigentayo nga umuna ti rikna ni Jesus maipapan kadagiti kinapudno nga insurona sa ti pannakilangenna kadagiti tattao a sinursuruanna. Nagusar ni Jesus iti nalawag nga ilustrasion a mangipakita no kasano ti panagriknana maipapan iti panangipakaammo kadagiti sabsabali kadagiti banag nga insuro ni Jehova kenkuana. Kinunana: “Tunggal manangisuro iti publiko, no naisuro maipapan iti pagarian ti langlangit, umasping iti maysa a tao, maysa a bumalay, a mangiruar iti bambanag a baro ken daan manipud iti pagipempenanna iti gameng.” (Mateo 13:52) Apay a ti bumalay iti daytoy nga ilustrasion mangiruar kadagiti banag iti pagipempenanna iti gameng?
7 Saan a gapu ta ipampannakkel ti bumalay dagiti sanikuana a kas iti dakes ti nagbanaganna nga inaramid naminsan ni Ari Ezekias. (2 Ar-ari 20:13-20) Ania ti motibo ti bumalay? Usigem daytoy nga ilustrasion: Iti isasarungkarmo iti pagtaengan ti paboritom a maestro, adda dua a surat nga inruarna iti uuyosan ti lamisaan. Dimmuyawen daydiay maysa gapu iti kadaanna ket baro daydiay maikadua. Surat dagita ni tatangna. Pinullo a tawenen ti napalabas idi naawatna ti maysa kadagita a surat, idi ubing pay laeng. Nabiit pay a naawatna ti maikadua. Aganninaw kadagiti matana ti ragsakna a mangisarsarita kenka no kasano kapateg kenkuana dagitoy a surat ta naglaon dagitoy kadagiti balakad a nangbalbaliw iti biagna ken mabalin a makatulong met kenka. Nalawag nga ipatpategna unay dagitoy a surat. (Lucas 6:45) Impakitana dagitoy kenka, saan a tapno ipannakkelna wenno tapno adda maganabna, no di ket tapno makasursuroka ken maipariknana kenka no kasano kapateg dagitoy.
8. Apay nga adda nasayaat a panggapuantayo a mangipateg kadagiti kinapudno a maad-adaltayo iti Sao ti Dios?
8 Kasta met laeng ti motibo ti Naindaklan a Mannursuro a nangiranud kadagiti sabsabali kadagiti kinapudno a naggapu iti Dios. Imbilangna dagita a kinapudno kas di magatadan a gameng. Ipatpategna dagitoy, ken magagaran a mangiranud kadagitoy. Kayatna a kasta met koma ti rikna dagiti amin a pasurotna, “tunggal manangisuro iti publiko.” Kastatayo kadi? Adda nasayaat a panggapuantayo a mangipateg iti amin a kinapudno a maad-adaltayo iti Sao ti Dios. Ipatpategtayo dagiti arig gameng a kinapudno, dagiti man nabayagen a patpatientayo wenno dagiti baro a lawag a nabiit pay a naawattayo. Kas ken Jesus, ipakpakitatayo ti kasta nga ayat no naimpusuan ken magagarantayo a mangisarsarita kadagiti insuro ni Jehova kadatayo ken no kanayon nga ipategtayo dagita.
9. (a) Kasano ti panagrikna ni Jesus kadagiti tattao a sinursuruanna? (b) Kasano a matuladtayo ti panagrikna ni Jesus kadagiti tattao?
9 Ay-ayaten met ni Jesus dagiti tattao a sinursuruanna, kas ad-addanto pay a masalaysay iti Benneg 3. Naipadto a ti Mesias “maasianto iti daydiay nanumo ken iti daydiay napanglaw.” (Salmo 72:13) Wen, maseknan ni Jesus kadagiti tattao. Maseknan iti pampanunot ken kababalinda; maseknan kadagiti dagensenda ken kadagiti tubeng a manglapped kadakuada a mangtarus iti kinapudno. (Mateo 11:28; 16:13; 23:13, 15) Lagipem daydi Samaritana, kas pagarigan. Awan duadua a nasdaaw unay iti pannakaseknan ni Jesus kenkuana. Ti nauneg a pannakaawat ni Jesus iti kasasaadna ti nangtignay iti daytoy a babai a mangakseptar kenkuana kas mammadto ken nangisarita kadagiti sabsabali iti maipapan kenkuana. (Juan 4:16-19, 39) Pudno, dagiti pasurot ni Jesus ita saanda a mabasa ti puso dagiti tattao a makasabaanda. Nupay kasta, kas ken Jesus, mabalintay nga ipakita nga interesadotayo kadagiti tattao; mabalintay nga iparikna ti pannakaseknantayo kadakuada; mabalintay ti makisarita kadakuada sigun kadagiti paginteresan, parikut, ken kasapulanda.
No Ania ti Inkaskasaba ni Jesus
10, 11. (a) Ania ti inkaskasaba ni Jesus? (b) Kasano a timmaud ti panagkasapulan iti Pagarian ti Dios?
10 Ania ti inkaskasaba ni Jesus? No birokem ti sungbat babaen ti panangsukimat kadagiti sursuro ti adu a relihion nga agkunkuna a pannakabagi ni Jesus, mabalin nga ipagarupmo a ti insurona ket ti panangipakat kadagiti Nakristianuan a prinsipio tapno marisut dagiti parikut ti kagimongan. Wenno nalabit ipapanmo nga intandudona ti napolitikaan a reporma wenno inyunay-unayna a ti bukod a pannakaisalakan ti kapatgan iti amin. Nupay kasta, kas nadakamaten, nalawag a kinuna ni Jesus: “Masapul nga ideklarak ti naimbag a damag ti pagarian ti Dios.” Ania aya a talaga ti ramanen dayta?
11 Laglagipem nga adda ni Jesus idiay langit idi damo a kinarit ni Satanas ti kinasoberano ni Jehova, wenno ti kalinteganna a mangituray. Sigurado a nasaktan iti kasta unay ni Jesus a nakakita iti pannakapardaya ken pannakaakusar ti nalinteg nga Amana, nga isu ket maysa kano a nakillo nga Agturay a mangipapaidam iti imbag kadagiti parsuana! Ania ket ngatan a ladingit ti Anak ti Dios idi a da Adan ken Eva, a nagbalin a nagannak ti sangatauan, namatida iti pammardaya ni Satanas! Nakita ti Anak dagiti epekto dayta nga iyaalsa iti sangatauan—ti basol ken ipapatay. (Roma 5:12) Ngem anian ti ragsakna a nakaammo nga adda tiempo nga inkeddeng ti Amana a panangilintegna kadagiti bambanag!
12, 13. Aniada a kinaawan hustisia ti ilintegto ti Pagarian ti Dios, ket kasano nga impangpangruna ni Jesus ti Pagarian iti ministeriona?
12 Ania ti kangrunaan a masapul a mailinteg? Masapul a masantipikar ti nasantuan a nagan ni Jehova agingga nga awan ti mabati a pakakitaan ti pammardaya nga indissuor iti dayta ni Satanas ken dagiti amin a dimmasig kenkuana. Masapul a maalangon ti kinalinteg ti panagturay ni Jehova, ti wagas ti panangiturayna. Ad-adda a matarusan ni Jesus ngem ti asinoman a tao dagitoy a napateg nga isyu. Iti pagtuladan a kararag, insurona kadagiti pasurotna nga idawatda nga umuna ti pannakasantipikar ti nagan ni Amana, kalpasanna ti iyaay ti Pagarian ni Amana, sa ti pannakaibanag ti pagayatan ti Dios ditoy daga. (Mateo 6:9, 10) Iti saanen a mabayag, ti Pagarian ti Dios nga iturayan ni Kristo Jesus ikkatennanto ditoy daga ti rinuker a sistema ni Satanas ken alangonenna ti nalinteg a panagturay ni Jehova iti agnanayon.—Daniel 2:44.
13 Dayta a Pagarian ti inkaskasaba ni Jesus. Amin a sinao ken inaramidna ket nakatulong a nangibatad no ania ti Pagarian ti Dios ken no kasano nga ibanagna ti panggep ni Jehova. Pulos a saan a pinalubosan ni Jesus ti aniaman a mangsinga kenkuana a mangitungpal iti misionna a mangikasaba iti naimbag a damag maipapan iti Pagarian ti Dios. Idi kaaldawanna, adda dagiti nakaro a parikut iti kagimongan, adu a kinaawan hustisia ti mapaspasamak, ngem ti mensahe ken ti trabahona ti nakaiturongan ti imatangna. Kayatna kadi a sawen nga akikid ti panagpampanunot ni Jesus, awan panangisakitna ken makauma ti pamay-anna? Adayo a kasta!
14, 15. (a) Kasano a ni Jesus ket “nangnangruna ngem ni Solomon”? (b) Kasano a matuladtayo ni Jesus no maipapan iti mensahe nga ikasabatayo?
14 Kas makitatayo iti daytoy a benneg, makapainteres ken makaallukoy ti panangisuro ni Jesus. Ginutugotna ti puso dagiti tattao. Malagiptayo ni masirib nga Ari Solomon, a nangbirok kadagiti makaay-ayo a sasao, umiso a sasao ti kinapudno, tapno mayallatiwna dagiti kapanunotan nga impaltiing ni Jehova nga isuratna. (Eclesiastes 12:10) Ni Jehova pinaraburanna dayta nga imperpekto a tao iti “kinalawa ti puso,” isu a nabaelanna ti nagsao maipanggep iti adu a banag, a pakairamanan dagiti tumatayab, ikan, kaykayo, ken animal. Immay dimngeg ken ni Solomon dagiti tattao a naggapu kadagiti adayo a disso. (1 Ar-ari 4:29-34) Ngem ni Jesus ket “nangnangruna ngem ni Solomon.” (Mateo 12:42) Nasirsirib nga amang ken adayo a ‘nalawlawa ti pusona.’ Iti panangisurona kadagiti tattao, impakat ni Jesus ti naun-uneg a pannakaammona iti Sao ti Dios agraman ti maipapan kadagiti tumatayab, animal, ikan, agrikultura, paniempo, dagiti pasamak idi kaaldawanna, historia, ken dagiti kasasaad iti kagimongan. Nupay kasta, pulos a saan nga impasindayag ni Jesus ti pannakaammona tapno agsiddaaw dagiti sabsabali. Simple ken nalaka a maawatan ti mensahena. Di pakasdaawan a kaay-ayo dagiti tattao ti dumngeg kenkuana!—Marcos 12:37; Lucas 19:48.
15 Dagiti Kristiano ita ikagumaanda ti agpaidalan ken ni Jesus. Saan a kas kenkuana ti sirib ken pannakaammotayo, ngem uray kaskasano addaantayo amin iti pannakaammo ken kapadasan a mabalintay nga usaren no iranudtayo kadagiti sabsabali dagiti kinapudno a linaon ti Sao ti Dios. Kas pagarigan, no iyilustrar dagiti nagannak ti ayat ni Jehova kadagiti annakna, mabalinda nga usaren ti kapadasanda iti panangpadakkel kadagiti annak. Dagiti dadduma mabalinda ti agusar kadagiti ehemplo wenno ilustrasion a naadaw iti panggedanda, iti eskuelaan, wenno iti ammoda maipapan kadagiti tattao ken agdama a paspasamak. Ngem annadantayo a saantay nga umadayo iti mensahetayo—ti naimbag a damag maipapan iti Pagarian ti Dios.—1 Timoteo 4:16.
Ti Panangmatmat ni Jesus iti Ministeriona
16, 17. (a) Ania ti panangmatmat ni Jesus iti ministeriona? (b) Kasano nga impakita ni Jesus a ti ministeriona ti kangrunaan iti biagna?
16 Napateg a gameng ti nangibilangan ni Jesus iti ministeriona. Pagragsakanna ti tumulong kadagiti tattao a mangam-ammo a naimbag iti nailangitan nga Amana, saan a sigun kadagiti makariro nga aramid-tao a doktrina ken tradision. Kayat ni Jesus a tulongan dagiti tattao a maaddaan iti nasayaat a relasion ken ni Jehova ken iti namnama nga agbiag nga agnanayon. Pagragsakanna a liwliwaen ken paragsaken dagiti tattao babaen ti naimbag a damag. Kasanona nga impakita dagiti kasta a rikna? Usigentayo ti tallo a wagas.
17 Umuna, ti ministeriona ti impangpangruna ni Jesus iti biagna. Ti panangisarsarita iti maipapan iti Pagarian ti trabahona, ti kangrunaan a pakaseknanna. Dayta ti gapuna a, kas nadakamat iti Kapitulo 5, nainsiriban a pinagtalinaed ni Jesus a simple ti panagbiagna. Bayat a binalakadanna dagiti sabsabali, impamaysana ti atensionna iti no ania ti kapatgan. Saan a nagpasinga iti adu a banag a kas kadagiti banag a kasapulan koma a bayadan, manteneren, ken tarimaanen wenno sukatan iti panaglabas ti panawen. Simple ti panagbiagna tapno awan a pulos ti makasinga iti ministeriona.—Mateo 6:22; 8:20.
18. Kadagiti ania a wagas a nagsakripisio ni Jesus a nangitungpal iti ministeriona?
18 Maikadua, iti panangitungpalna iti ministeriona, nagsakripisio ni Jesus. Nagnagna iti ginasut a kilometro iti intero a Palestina, a nangsapsapul kadagiti tattao a pangiranudanna iti naimbag a damag. Nakisarita kadakuada kadagiti pagtaenganda, kadagiti plasa, kadagiti tiendaan, ken iti ruar. Nakisarita kadakuada uray no kasapulan koma nga aginana, mangan, uminum, wenno agaliwaksay bassit a kaduana dagiti nasinged a gagayyemna. Uray idi matmatayen, intultuloyna nga inranud kadagiti sabsabali ti naimbag a damag maipapan iti Pagarian ti Dios!—Lucas 23:39-43.
19, 20. Kasano nga inyilustrar ni Jesus ti kinaganat ti trabaho a panangasaba?
19 Maikatlo, imbilang ni Jesus a naganat ti ministeriona. Lagipem daydi pannakisaritana iti Samaritana iti abay ti bubon iti ruar ti Sicar. Nabatad a saan a naamiris dagiti apostol ni Jesus iti daydi a gundaway ti kinaganat ti panangiranud iti naimbag a damag kadagiti sabsabali. Kinuna ni Jesus kadakuada: “Saan aya a kunayo nga adda pay uppat a bulan sakbay a dumteng ti panagani? Adtoy! Kunak kadakayo: Itannawagyo dagiti matayo ket matmatanyo dagiti talon, ta purawdan a maipaay iti pannakaani.”—Juan 4:35.
20 Inadaw ni Jesus dayta nga ilustrasion iti agdama idi a panawen. Agparang a bulan ti Kislev idi (Nobiembre/Disiembre). Adda pay uppat a bulan sakbay ti panagani iti sebada, iti agarup tiempo ti Paskua, iti Nisan 14. Isu a kadagiti mannalon, saan a naganat ti panagani iti daydi a tiempo. Mabayag pay a dumteng dayta. Ngem ti ngay panagani kadagiti tattao? Adu ti sidadaan a dumngeg, agsursuro, agbalin nga ad-adalan ni Kristo ken maaddaan iti nagsayaat a namnama nga intuyang ni Jehova kadakuada. Kas man la matannawagan ni Jesus dagidi a piguratibo a talon ket makitana a natangkenanen dagiti dawa nga ipallapallayog ti angin ket mabalinen nga anien.c Tiempo idin ti panagani, ket naganat ti trabaho! Isu nga idi indawat dagiti umili iti maysa a siudad nga agtalinaed ni Jesus kadakuada, kinuna ni Jesus: “Kasta met nga iti sabsabali a siudad masapul nga ideklarak ti naimbag a damag ti pagarian ti Dios, agsipud ta naibaonak maigapu iti daytoy.”—Lucas 4:43.
21. Kasano a matuladtayo ni Jesus?
21 Matuladtayo ni Jesus kadagiti tallo a wagas a kasalsalaysay. Kabaelantayo nga ipangpangruna iti biagtayo ti Nakristianuan a ministerio. Nupay adda dagiti obligasiontayo iti pamilia ken iti panggedan, maipakitatayo nga ipangpangrunatayo ti ministeriotayo babaen ti naregta ken regular a pannakiraman iti dayta, kas iti inaramid ni Jesus. (Mateo 6:33; 1 Timoteo 5:8) Kabaelantayo ti agsakripisio a mangitungpal iti ministeriotayo, a sipaparabur nga usarentayo ti panawen, pigsa, ken dagiti sanikuatayo a mangsuporta iti dayta. (Lucas 13:24) Ken kanayon koma a laglagipentayo a naganat ti trabahotayo. (2 Timoteo 4:2) Nasken a gundawayantayo ti amin nga oportunidad a mangasaba!
22. Ania ti mausig iti sumaganad a kapitulo?
22 Impakita met ni Jesus a nabigbigna ti kinapateg ti trabaho babaen ti panangsiguradona nga agtultuloy dayta kalpasan ti ipapatayna. Binilinna dagiti pasurotna nga itultuloyda ti trabaho a panangasaba ken panangisuro. Dayta nga annongen ti masalaysay iti sumaganad a kapitulo.
a Kas pagarigan, idi sinaludsod ti Samaritana no apay a makisarsarita kenkuana ti maysa a Judio, dinakamatna ti maipapan iti adun a siglo a panagbinnusor dagiti Judio ken Samaritano. (Juan 4:9) Kinunana pay a kaputotan ni Jacob dagiti Samaritano, banag a di pulos aklonen dagiti Judio kadagidi a tiempo. (Juan 4:12) Kutano ti awagda kadagiti Samaritano tapno maipaganetget a ganggannaet a tattao ti nagtaudanda.
b Panangiwaragawag wenno panangipakaammo iti maysa a mensahe ti kayat a sawen ti panangasaba. Umarngi ti kaipapanan ti panangisuro ngem naun-uneg ken detalyado a panangyallatiw iti impormasion ti ramanenna. Karaman iti nasayaat a panangisuro ti panangikagumaan a mangdanon iti puso tapno magutugot ti mayad-adalan a mangyaplikar iti maad-adalna.
c Maipapan iti daytoy a bersikulo, kuna ti maysa a libro: “No natangkenanen ti dawa, agbalin a duyaw ti dati a berde a kolorna, wenno napusiaw a duyaw, a mangipamatmat a mabalinen nga anien.”