IMPIERNO

Sao a naaramat iti King James Version (kasta met iti Katoliko a Douay Version ken iti kaaduan a dadaan a patarus) a pakaipatarusan ti Hebreo a sheʼohlʹ ken ti Griego a haiʹdes. Iti King James Version, ti sheʼohlʹ 31 a daras a naipatarus nga “impierno” ket ti haiʹdes 10 a daras. Nupay kasta, di agpapada ti patarus daytoy a bersion yantangay ti sheʼohlʹ 31 a daras a naipatarus met kas “tanem” ken 3 a daras kas “abut.” Iti Douay Version, ti sheʼohlʹ 64 a daras a naipatarus kas “impierno,” naminsan kas “abut,” ken naminsan kas “ipapatay.”

Idi 1885, idi naipablaak ti kompleto nga English Revised Version, ti orihinal a sao a sheʼohlʹ ket letra-por-letra a naipatarus iti adu a paset ti Ingles a teksto ti Hebreo a Kasuratan, nupay naaramat ti “tanem” ken “abut” iti kaaduan a panagparangna, ket ti “impierno” agarup 14 a daras nga agparang. Daytoy a punto ti di pagtunosan ti Amerikano a komite ken dagiti Briton a manangrebisar, ket ngarud, idi aramidenda ti American Standard Version (1901) letra-por-letra nga impatarusda ti sheʼohlʹ iti amin nga 65 a nagparanganna. Dagitoy a dua a bersion letra-por-letra nga impatarusda ti haiʹdes iti amin a sangapulo a nagparanganna iti Kristiano a Griego a Kasuratan, nupay ti Griego a sao a Geʹen·na (Iloko, “Gehenna”) ket naipatarus kas “impierno” iti amin a paset, kas met laeng iti adu a sabsabali pay nga agdama-aldaw a patarus.

Maipapan itoy a pannakaaramat ti “impierno” kas pakaipatarusan dagitoy nga orihinal a sasao manipud Hebreo ken Griego, kuna ti Vine’s Expository Dictionary of Old and New Testament Words (1981, Tomo 2, p. 187): “HADES . . . Katupagna ti ‘Sheol’ iti D.T. [Daan a Tulag]. Iti A.V. [Authorized Version] ti D.T. [Daan a Tulag] ken B.T. [Baro a Tulag], di mayanatup a naipatarus kas ‘Impierno.’”

Kuna ti Collier’s Encyclopedia (1986, Tomo 12, p. 28) maipapan iti “Impierno”: “Umuna irepresentarna ti Hebreo a Sheol ti Daan a Tulag ken ti Griego a Hades ti Septuagint ken Baro a Tulag. Ti Sheol kadagidi tiempo ti Daan a Tulag tumukoy laeng iti pagyanan dagiti natay ken awan ipasimudaagna a panamaglasin iti naimbag ken dakes. Gapuna, ti sao nga ‘impierno,’ kas matarusan ita, ket saan a mayanatup a patarus.”

Iti kinapudnona, gapu iti wagas a pannakaawat iti dayta ita, ti sao nga “impierno” saan a maikanatad a pakaipatarusan dagitoy nga orihinal a sasao iti Biblia. Ti Webster’s Third New International Dictionary, iti kompleto nga edisionna, kunaenna iti sidong ti “Impierno”: “manipud . . . helan, kayatna a sawen, ilemmeng.” No kasta, ti sao nga “impierno” idi damo awan ipasimudaagna nga aniaman a pudot wenno pannakatuok no di ket maysa laeng a ‘lugar a naabbongan wenno nailemmeng.’

Ti kaipapanan ita ti sao nga “impierno” isu daydiay nailadawan iti Divine Comedy ni Dante ken iti Paradise Lost ni Milton. Daytoy a kaipapanan ket naan-anay a naiduma iti orihinal a kayulogan ti sao. Nupay kasta, nabayagen sakbay ni Dante wenno ni Milton, addan ti kapanunotan a ti “impierno” ket umap-apuy a pagtutuokan. Kuna ti Grolier Universal Encyclopedia (1971, Tomo 9, p. 205) iti sidong ti paulo nga “Impierno”: “Dagiti Hindu ken dagiti Budista ibilangda ti impierno kas maysa a lugar ti naespirituan a pannakadalus ken naan-anay a pannakapasayaat. Iti tradision ti Islam, naibilang dayta kas maysa a lugar ti agnanayon a pannakadusa.” Ti panagsagaba kalpasan ti ipapatay ket kapanunotan a masarakan kadagiti pagano a narelihiosuan a sursuro dagiti nagkauna a tattao idiay Babilonia ken Egipto. Kadagiti patpatien dagiti Babilonio ken dagiti Asirio, nailadawan ti “lubong dagiti natay . . . kas lugar a napno iti aligagaw, . . . idadauluan ti didios ken dagiti sairo a kasta unay ti kinabileg ken kinarungsotda.” Dagiti kadaanan a narelihiosuan a teksto ti Egipto saanda nga isuro a ti pannakapuor ti asinoman nga indibidual a biktima ket agtultuloy iti agnanayon. Nupay kasta, iladawanda ti “Sabali a Lubong” kas addaan iti “ab-abut nga apuy” maipaay kadagiti “nailunod.”​—The Religion of Babylonia and Assyria, ni Morris Jastrow, Jr., 1898, p. 581; The Book of the Dead, addaan introduksion ni E. Wallis Budge, 1960, p. 135, 144, 149, 151, 153, 161, 200.

Ti “umap-apuy nga impierno” ket pamunganayan a sursuro iti Kakristianuan iti adun a siglo. Nalawag a matarusan no apay a kinuna ti The Encyclopedia Americana (1956, Tomo XIV, p. 81): “Dagiti nagkauna a managipatarus iti Biblia maulit-ulit nga impatarusda ti Hebreo a Sheol ken ti Griego a Hades ken Gehenna kas impierno. Nangibunga daytoy iti kasta unay a pannakariro ken di umiso a pannakaawat. Gapuna, dagiti managipatarus kadagiti narebisar nga edision ti Biblia inaramidda ti letra-por-letra laeng a pannakaipatarus dagitoy a sao. Kaskasdi a saan latta a nalawlawagan daytoy a pannakariro ken di umiso a kapanunotan.” Nupay kasta, dayta a letra-por-letra a pannakaipatarus kasta met ti pannakaaramat ti isu met laeng a patarus iti amin a pagparanganda ket makatulong iti estudiante ti Biblia tapno siuumiso a mapagdidiligna dagiti teksto a pagparangan dagitoy nga orihinal a sasao. Iti kasta, buyogen ti silulukat a panunot, magtenganna ti umiso a pannakaawat iti pudno a kaipapanan dagita.​—Kitaenyo ti GEHENNA; HADES; SHEOL; TANEM; TARTARO.